Stakingen in Spanje Dij luistert even naar de uitslagen. DanmaaKilr paarlelcKere Kaastosti's. Kaastosti Liet politie daders glippen? Mao wilde Russen "pak ransel"geven FNLC meldt dood twee Franse soldaten in Zaïre Samenwerking of ondergang Carter wil de inflatie zonder dwang bestrijden Verkiezingen in juni Peres wil hervatting relatie met Moskou 5ikkens Pa's goed eten. ZATERDAG 16 APRIL 1977 BUITENLAND PAGINA 9 Sowjet-Unie en VS staan voor keus: President Carter krijgt er in brede kring de schuld van dat door zijn diplomatie van het- hart-op-de-tong de onderhande lingen in Moskou over de beper king van strategische wapens zijn mislukt. Maar het belang van Rusland bij een nieuw SALT-akkoord is zonneklaar net zo groot als dat van de Verenigde Staten en daarom hebben Carter en zijn minister van buitenlandse za ken Cyrus Vance waarschijn lijk gelijk als zij de Moskouse gebeurtenissen alleen maar als een tijdelijke tegenslag be schouwen Natuurlijk is er op de lange duur niets belangrijker dan een rem op atoombewapening. Bij de onderhandelingen in Wenen over wederzijdse vermindering van de strijdkrachten in Midden-Europa (MBFR) heb ben de landen van de NAVO en van het Warschaupact met weinig succes geprobeerd dit inzicht uit te breiden tot de con ventionele bewapening. Maar ook hier kennen de beide par tijen - ondanks dreigende wol ken van wat Henry Kissinger wel eens „de woordenstroom van de zwakte", opgeworpen door een aantal havikachtige westerse publicistenheeft ge noemd - eikaars standpunt vol doende om een oorlog op grond van een verkeerde taxatie on waarschijnlijk te maken. Diezelfde zekerheid bestaat ech ter niet op het gebied van niet- nucleaire problemen buiten de zone van Midden-EuropaHet is nu dringend noodzakelijk dat de supermachten enig weder zijds begrip kweken ten aanzien van de grenzen van hun rol in de Derde Wereld en wel speciaal in het Midden-Oosten, Afrika en het Indische subcontinent. In deze gebieden is de kans op een militaire escalatie waarbij de grote mogendheden betrokken raken, het grootst en de moge lijkheden tot een verkeerde beoordeling zijn er het gevaar lijkst. Geen confrontatie Beide supermachten zijn nog steeds geneigd hun rivaliteit uit te vechten door middel van „oor log bij volmacht" of door in de gunst staande plaatselijke machten van wapens te voor zien in de hoop dat ze hierdoor zelf niet tot een treffen komen. Een trredesverdrag voor het MiddenOosten waarvoor zowel Amerika als Rusland garant kan staan en een oplossing voor Rhodesië, die een uitgebreide guerrilla-oorlog en verdere ver scherping van de verhouding tussen de door de Russen en de Amerikanen gesteunde regimes kan vermijdenzijn beide drin gender noodzakelijk dan een nieuw Salt-akkoord. Onder president Carter hebben de Verenigde Staten tot nu toe niet de misvatting gehuldigd dat alle plaatselijke conflicten een deel zijn van een algehele koude oorlogsvoering of dat landen of bewegingen in het Midden-Oosten of Afrika die hulp van Rusland krijgen, noodzakelijkerwijs Sowjet- satellieten of communistische ledepoppen zijn. Maar zou Amerika dan niet be vriende pro-westerse groepe ringen in de landen van de Derde Wereld moeten steunen als hun tegenstanders bewa pend en gesteund worden door de Russen zoals in Angola, Zaire en nu in Rhodesie? Of moet het maar met de handen in de schoot zitten toekijken en niets doen? Zou de Sowjet-Unie geen steun moeten bieden aan nationale bevrijdingsbewegingen aan wie hun rechten worden ontzegd door regimes die in laatste in stantie worden geholpen door de westerse mogendheden? Of moet zij zich daar buiten hou den en hen ten onder laten gaan tenzij de Chinezen hen helpen? Waarborgen Er is geen eenvoudig antwoord dat alle gevallen dekt behalve dit: dat de supermogendheden steeds scherper tegenover el kaar komen te staan tenzij ze een weg vinden tot samenwer king om deze plaatselijke oorlo gen te beslechten of te voorko- In sommige gebieden zoals de Perzische Golf of de Hoorn van Afrika kan een afspraak tot non-interventie of tot beperking van de wapenleveranties ge combineerd met een gezamen lijke poging om de plaatselijke geschillen op te lossen dejuiste- koers zijn. Tot nu toe hebben de overeen komsten met de Sowjet-Unie zich grotendeels beperkt tot kernbewapening en tot Europa, gedeeltelijk omdat dit de enige terreinen waren, waarbij men serieus rekening moest houden met de Russische macht. Rus land had niet de mogelijkheid tot niet-nucleaire tussenkomst over de hele wereld, zoals de Verenigde Staten en hun bond genoten wel bezaten Het feit dat de Sowjet-Unie zich nu deze mogelijkheden begint te verwerven en op die manier voor het eerst net als Amerika een werkelijke wereldmacht wordt, mag dan onwelkom zijn, maar het is nu eenmaal zo Zowel voor Amerika als Rus land komt het in veel breder verband neer op de keuze die al is erkend tijdens de Salt- besprekingensamenwerken of ten onder gaan Observer-dienst HONG KONG (Reuter) - De Chi nese leider Mao Tse-toeng liet in de jaren vijftig premier Tsjoe En-lai weten dat de beste manier om de Russen aan te pakken was "hun een flink pak ransel te geven". Dit blijkt uit het nieuwe deel van Mao's ver zamelde werken dat deze week door de staatsdrukkerij in Peking werd gepubliceerd. In dit deel, het vijfde worden ook de gedachten van de vroegere partijleider uiteen gezet over de Chinees- Amerikaanse betrekkingen in de jaren vijftig. In een van de destijds gevoerde gesprekken betoonde kolen en 80 miljoen ton olie. Be loopt dit nu zoveel? Helemaal nietIk zeg verveelvuldig dat tienvoudig of zelfs honderdvoudig, dan nog betekent het niet veel. Het enige dat ze gedaan hebben is iets aan de aarde onttrekken, dat op werken tot staal en er enkele auto's, vliegtuigen en wat al niet meer van ;- maken. Wat is daar zo opmerkelijk Mao zich voorstander van een stre ven de Verenigde Staten volledig te isoleren. Volgens het persbureau Nieuw China, dat gisteren gedeelten uit het verzamelde werk van Mao Tse- toeng publiceerde, vertelde de par tijleider aan Tsjoe En-lai dat de Russen verblind waren door de sultaten die zij boekten en dat "de aan? En toch stel je dit voor als een beste manier om hen aan te pakken zo zware last op je schouders dat je was hun een flink pak ransel te ge- zelfs revolutionaire principes over- ven". Mao vroeg zich af: "Wat heb- boord werpt. Betekent dit niet ver ben zij bereikt? Niets anders dan 50 blind zijn door de resultaten die je miljoen ton staal, 400 miljoen ton boekt?" zo concludeerde Mao. Over het beleid van Amerika en de politiek van China te komen tot di plomatieke betrekkingen met de Verenigde Staten, zei Mao volgens Nieuw China dat "Wij geen haast hebben". En hij vervolgde: "Wij dit beleid om de Verenigde De publikatie van het vijfde deel met ons moeten gaangaan. Als de Amerikanen dan naar China ko men en hier rondkijken zullen ze beseffen dat het te laat is om spijt te hebben", aldus Mao Tse-toeng. Staten zoveel mogelijk te berove van hun politieke kapitaal en hun in een geïsoleerde positie te bren gen. Jullie Amerikanen kunnen honderd jaar volhouden onze rege ring niet te erkennen, maar ik be twijfel of dat ook nog in het 101ste jaar kan. Eens zullen de Verenigde Staten diplomatieke betrekkingen Mao's verzamelde werken is gisteren in Peking gevierd met het afsteken van vuurwerk. In de vroege morgen vormden zich lange rijen wachtenden voor de boe kwinkels om het 500 pagina's tel lende boek te bemachtigen. Het deel bevat toespraken en documen ten van de jaren 1949 tot 1957. MADRID (UPI) - Stakingen en politiek geweld troffen Spanje gisteren terwijl premier Adolfo Suarez met zijn ministers bijeen was om de poli tieke crisis te bespreken die ontstond na de lega lisering van de communistische partij. Madrileense brandweerlieden drijven de spot met een gestoken hun kazerne verlaten. De voor salarisverhoging werden door militairen gedwongen naar buiten te gaan Volgens arbeiderskringen verlie ten tienduizenden in de industrie- gordel van Madrid hun werk na een links protest tegen het economi- Spaanse legereenheid als zij met de handen omhoog sche beleid van de regering. Veel n vakbondsvertegenwoordiging stakende spuitgasten forensen kwamen te laat op hun politie verdreven feurs zich achter de stakers schaar de. Militairen namen het centraal sta tion van de brandweer over nadat stakende brandweerlieden door de werk doordat WASHINGTON (ANP) - President Carter hoopt de inflatie in de Verenigde Staten te kunnen bestrijden zonder zijn toevlucht te hoeven nemen tot dwangmaatregelen, zo heeft hij gisteren op een persconferentie in Washington meege deeld. voorstellen te wijzigen, gaf Carter dat de besprekingen over een nieuw SALT-akkoord zijns 1 niet in een impasse verkeren. Hij zei erop te vertrouwen dat sa menwerking tussen bedrijfsleven, vakbonden en regering voor een vermindering van de inflatie kan zorgen van zes procent dit jaar tot vier procent eind 1979. Het doel kan naar zijn mening worden bereikt ook als de regering en het land blij ven streven naar volledige werkge legenheid. Donderdag had hij al meegedeeld dat zij zijn voorstellen voor belas tingverlaging voor particulieren en ondernemingen introk omdat ze de inflatie teveel zouden aanwakke ren. Hij wees er op dat de economi sche bedrijvigheid in de Verenigde Staten weer toenam, het vertrou wen van de verbruikers groeide, en KINSJASA/BRUSSEL (UPI/AFP) - Het Kongelese nationale bevrij- dingsfront (FNLC) heeft gisteren in Parijs gemeld dat in hevige gevech ten ten westen van de koperstad Kolwezi in het zuiden van Zaïre twee Franse soldaten zijn gedood. Het FNLC, dat beweert dat haar troepen in Sjaba (het voormalige Katanga) strijd leveren tegen de Zaïrese regeringstroepen, waar schuwt Frankrijk zich niet te be moeien met de binnenlandse aan gelegenheden van Zaïre. Het FNLC zegt dat zijn troepen een zware nederlaag hebben toege bracht aan Moboetoe's troepen op 25 km ten westen van Kolwezi. Bij de Zaïrese troepen waren volgens deze bekendmaking ook Franse militairen. Het Franse ministerie van buitenlandse zaken liet weten dat er geen Franse troepen in Zaïre zijn, en dat het dus niet mogelijk is dat er soldaten met de Franse na tionaliteit zijn gedood. Volgens een westerse bron in Brus sel hebben de "Katangese gendar mes" (de troepen van het FNLC) onlangs versterkingen gekregen van manschappen en materieel. Tot dusver is geen melding gemaakt eerder deze week verklaard dat de gevechten met de Marok kaanse militairen, die via de Franse luchtbrug zijn aangevoerd. Vol gens berichten heeft de aanwezig heid van de Marokkanen een ge ruststellend effect op de grote Bel gische kolonie in Kolwezi, die nu niet langer een uiteenvallen van de Zaïrese regeringstroepen vreest. De secretaris-generaal van de orga nisatie van Afrikaanse eenheid, William Eteki Mboemoea, reist morgen naar Angola in het kader van zijn streven een "Afrikaanse oplossing" te vinden voor het con flict in Zaïre", zo heeft het OAE- hoofdkwartier meegedeeld. Eerder deze maand bezocht Eteki Zaïre, en sprak hij met ambassadeurs van een tiental Afrikaanse landen, en van Cuba, de Sowjet-Unie en de Verenigde Staten. Hij onderhoudt ook contact met VN-secretaris- generaal Kurt Waldheim. De Franse vliegtuigen, die de luchtbrug tussen Marokko en Zaïre verzorgen, zullen overigens niet dit weekeinde, maar pas in de loop van de volgende week in Frankrijk te rugkeren. President Giscard had luchtbrug deze week voltooid zou worden. Maar volgens welinge lichte kringen in Parijs duurt de operatie enkele dagen langer. Een reden daarvoor is niet genoemd. Volgens een westerse militaire deskundige in Kinsjasa is het Zaï rese leger deze week voor het eerst overgegaan tot een tegenoffensief tegen de rebellen in Sjaba. Daarbij zouden tientallen doden en gewon den zijn gevallen in het regerings kamp. De Marokkaanse troepen hebben niet deelgenomen aan deze slag. Officieel is meegedeeld dat de Zaïrese luchtmacht dit eerste of fensief van het regeringsleger heeft ondersteund. Omdat verder geen officiële mededelingen worden ge daan is over de omvang van deze strijd niet veel bekend. Het offen sief is waarschijnlijk uitgevoerd vanuit Kolwezi in de richting van Matsjasja, een belangrijk spoorweg-knooppunt 110 km ten westen van Kolwezi. Volgens de westerse zegsman zouden de rege ringstroepen met dit offensief de kracht van de tegenstander willen testen. uitgaven stegen en de werkloos heid daalde. Daarom meende hij zijn beleid in de eerste plaats te moeten richten op bestrijding van de inflatie. In zijn verklaring van gisteren ver wierp de Amerikaanse president de toepassing van dwangmaatregelen om de waardevermindering van het geld onder controle te krijgen. Hij is niet bereid het Congres om vol machten te vragen voor het onder toezicht stellen van lonen en prij zen, ook niet als voorzorgsmaatre gel. Het voornaamste punt van zijn anti-inflatieprogramma is het scheppen van mogelijkheden voor samenwerking tussen bedrijfsle ven, vakbeweging en regering. Op de tweede plaats zal de raad voor loon- en prijsstabiliteit van de Amerikaanse regering zich inspan nen om bedreigingen van de prijs stabiliteit te signaleren en ervoor te waarschuwen. Carter wees erop dat de depressie in de Amerikaanse economie al in 1974 begonnen is maar dat de infla tie nog steeds aanhoudt ondanks onvoldoende vraag, werkloosheid, onderbezetting van produktieca- paciteit, toenemende armoede en te lage groeicijfers. Hij noemde grote werkloosheid een moreel onaanvaardbare en on doelmatige manier van inflatiebe- strijding en zei die oplossing volle dig af te wijzen. Naar zijn mening zijn er geen magische methoden •om de strijd te winnen. "Dat kan alleen maar gebeuren door harde, alledaagse, weinig tot de verbeel ding sprekende en politiek vaak onpopulaire krachtsinspanningen en door vrijwillige medewerking en zelfbeperking van de mensen", al dus het Amerikaanse staatshoofd. SALT Carter verklaarde op de persconfe rentie verder geen reden te zien voor een wijziging van de jongste Amerikaanse voorstellen i beperking van de strategische wa pens. De Sowjet-Unie heeft deze voorstellen onlangs verworpen bij een bezoek van de Amerikaanse /untvorZO tl rink minister van buitenlandse zaken lAJ l/f/oo# Oo L/Lllirv Cyrus Vance aan Moskou. Als reden voor zijn weigering i TEL AVIV (AFP) - Shimon Peres, die is aangewezen als kandidaat van de Israëlische arbeiderspartij voor het premierschap als opvolger van Jitzhak Rabin, heeft gezegd dat hij zal streven naar heivatting van de diplomatieke betrekkingen met de Sowjet-Unie. In een vraaggesprek dat het dag blad Haaretz met hem had, zei Pe res dat hij Washington duidelijk zal maken dat een nationale overeen stemming in Israël bestaat die al gehele terugkeer naar de grenzen van vóór de juni-oorlog van 1967 en ADVERTENTIE Verhoog de waarde, van uw huis Laat uw huis schilderen dooreen vakman-schilder metSikkens produkten. Dat betekent verfraaiing en bescherming voor jaren. aantal buschauf- Donderdagavond werden al tiental- len mensen gearresteerd. Oproer politie gooide rookbommen tijdens verboden straatdemonstraties op de 46ste verjaardag van de procla matie van de republiek die in de burgeroorlog door generaal Franco vernietigd werd. Vijf politiemannen werden giste ren gewond toen in de vroege och tend een brandbom in een patrouil lewagen werd gegooid. Twee van hen zijn er ernstig aan toe. De poli tie zei later dat zij twee jonge maoïs ten arresteerde die in een gestolen auto nog zeven brandbommen ver voerden. Volgens regeringskringen zal het kabinet ook spreken over een mo- gelijke reactie op de sterke kritiek van het leger op het intrekken van het 38 jaar oude verbod jegens de communistische partij. Aan de kabinetsbijeenkomst waren donderdagavond besprekingen voorafgegaan tussen premier Sua rez en de stafchef van het leger, ge- T neraal Jose Vega Rodriguez. Deze Amerikanen leidde dinsdag een vergadering^ lem verwerpt, moeten ook begrijpen dat de terri toriale concessies slechts gerecht vaardigd zijn als zij vrede brengen. De moeilijkheid om een vredesak koord met de Arabieren te sluiten komt voort uit het feit dat zij vrede willen zonder in te stemmen met een compromis terwijl Israël slechts vrede ziet dankzij compro missen. "Ik zie geen mogelijkheid tot rechtstreekse onderhandelin gen, maar ik prefereer deze boven elk ander soort besprekingen". Over Zuid-Libanon zei Pres: "Er is geen enkele reden om tussenbeide te komen zolang de Syriërs hun stellingen verder verleggen. De Pa- lestijnen zullen gekastijd worden als zij proberen de Israëlische dor pen aan te vallen. Wat de Libanese christelijke dorpen betreft, Isaël zal deze niet in de steek laten". In een ander vraaggesprek, toeges taan aan Davar, het orgaan van het vakverbond Histradroeth, zei Peres dat de Israëlische regering in 1978 het wereldjodendom steun zal vra gen op het gebied van de buiten landse schuld. Tenslotte zei hij dat hij geen enkele moeilijkheid zag om weer te komen tot samenwerking met de NRP, de nationaal-religieuze partij, in een volgende regering. de opperste raad van het leger waarvan de 18 belangrijkste leger generaals deel uitmaken. Op die bijeenkomst leverden de generaals kritiek op het besluit van de rege ring tot legalisering van de com munistische partij, maar "uit vader landsliefde" aanvaardde men het besluit grommend. Verkiezingen De Spaanse regering heeft gisteren bepaald dat de eerstë vrije kamer verkiezingen in 41 jaar gehouden zullen worden over twee maanden, op 15 juni. De datum werd bekendgemaakt op het einde van het wekelijkse kabi netsberaad. De verkiezingen zijn voor een par lement naar westers model met een congres van afgevaardigden van 350 en een senaat van 247 zetels. Naar de zetels zullen politieke vo gels van allerlei pluimage, varië rende van communisten tot de erf genamen van generaal Franco, din gen. De verkiezingen zijn mogelijk ge worden door een volksraadpleging op 15 december van het vorig jaar, waarin 92 procent van de bevolking zich uitsprak voor de democrati sche hervormingen die de regering wilde uitvoeren. ADVERTENTIE de in diskrediet BONN (SP/DPA) - De politie in Baden-Wurtemberg is in opspraak gekomen door een gisteren door een in Karlsruhe verschijnend dagblad gedane onthulling. Daarin heet het dat de politie, die vorige week donderdag na de moordaans lag op procureur-generaal Buback, zijn chauffeur en zijn lijfwacht in die stad, de daders door het rondom Karlsruhe gelegde veiligheidscor don heeft laten glippen. Wel zou het nummer van de Alfa Romeo, waarin de daders na de moord van hun motorfiets waren overgestapt. door de politie zijn gecontroleerd en het nummer genoteerd, maar de inzittenden zelf werden niet aan een onderzoek onderworpen. Het bericht is niet officieel ont kend. De centrale recherche Wies- baden verklaart dat van een ver zuim in feite geen sprake kan zijn. Een tweede verwijt van het dagblad in Karlsruhe aan de politie luidt dat men sinds november vorig jaar van plannen een hoge justitie-man uit de weg te ruimen afwist. Daarvan was - zij het in gecodeerde vorm - sprake in documenten die op de toen gearresteerde Siegfried Haag waren aangetroffen. Daarin was ook sprake van een vluchtweg met een D-trein naar Parijs, waarvan de daders inderdaad gebruik zouden hebben gemaakt. Het bureau van de Westduitse fe derale recherche in Wiesbaden, heeft gisteren alle autoverhuurders in de Bondsrepubliek opgeroepen tot verhoogde waakzaamheid met het oog op mogelijke nieuwe ter reuracties. Bij vorige acties, zoals bij de moordaanslag op Buback, maakten de daders vaak gebruik van gehuurde auto's of motoren. Evenals verkopers van tweede hands voertuigen kregen de ver huurders de raad om direct met de autoriteiten contact op te nemen, als er zich bij een transactie „ver dachte omstandigheden" voor doen. Volgens de federale recher che maken terroristen dikwijls ge bruik van valse persoonsbewijzen, paspoorten en rijbewijzen. Geble ken is dat zij een voorkeur hebben voor auto's met vier deuren. Schweizerische Kreditanstalt, zal door onregelmatigheden een ver lies lijden van ongeveer 250 miljoen gulden. Dit bedrag is overigens be vestigd noch tegengesproken. De hoofddirectie van de bank in Zu rich heeft alleen meegedeeld dat een grote buitenlandse cliënt van het bijkantoor in Chiasso in het kanton Tessin in moeilijkheden is geraakt en dat de leiding van het filiaal Chiasso in strijd met de voor schriften geruime tijd die moeilijk heden voor zich heeft gehouden De buitenlandse cliënt is een finan ciële houdstermaatschappij met belangen in Europa en daarbuiten. Volgens de hoofddirectie wordt het verlies door reserves gedekt en hoeven cliënten van het filiaal er dus niet bang voor te zijn dat hun belangen worden geschaad. De verantwoordelijke personeelsle den zijn geschorst. Weetje wat Wie 't eerst Klaar is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 9