Moet uittocht van
het platteland
blijven dóórgaan?
Hoge koffieprijs: kleine
zegen voor exportlanden
Hoger personeel:
"meer investeren
is hard nodig"
DINSDAG 12 APRIL 1977
IM.m.VAb
PAGINA 19
VAN DER STEE: IN 1990 VOOR 40 PROCENT
VAN LANDARBEIDERS GEEN WERK MEER...
BRUSSEL - Dertig jaar lang is de land- en tuinbouw al leverancier van
werknemers voor de industrie, voor handel en dienstverlening. Vandaag
resteren nog 200.000 boeren, tuinders en werknemers. De Nederlandse
landbouw steekt als „werkgever" dus nog boven iedere multinational uit.
Moet de uittocht van het platteland naar de fabrieken en kantoren door
blijven gaan, ook nu daar geen vraag meer is naar arbeidskrachten?
Zo'n vraag stellen betekent dat je
wil wrikken aan de fundamenten
van het agrarisch beleid zoals dat in
Brussel bij de Europese gemeen
schappen en in Den Haag op het
departement van landbouw wordt
gevoerd. Zowel het Europese
planMansholt als het beleid in Den
Haag gaan er vanuit dat de landen
tuinbouw nog veel arbeidskrach
ten zullen uitstoten.
Minister Van der Stee publiceerde
onlangs enkele nota's waaruit blijkt
dat hij uitgaande van het huidige
beleid het aantal werkers in de
landbouw in de loop van de ko
mende twaalf jaar met ongeveer
veertig procent ziet dalen. In 1990
zouden er dan van de ongeveer
100.000 boerenbedrijven nu nog
65.000 resteren.
In de tuinbouw valt het aantal on
dernemers terug van 25.000 nu naar
15.000 in 1990. De totale werkgele
genheid zou dalen van 200.000 naar
minder dan 125.000. Is zo'n beleid
nog wel toegesneden op de huidige
maatschappelijke situatie, waar ie
dere agrariër, die op het land de
kost verdient, een werkloze minder
betekent?
De publieke opinie zal overigens
niet zo snel aan de landbouw den-
Weerrapporten
van hedenmorgen 7 uui
hagelbu
hagelbui 8 gr
regenbui 7 gr
licht bew. 9
Amsterdam regenbui 9 i
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam I
Barcelona
Berlijn
Frankfort
Helsinki
Innsbruck
Klagenfui
half bew. 8 gr
Kopenhagen licht bew. 1 gr
Lissabon onbewolkt 19 gr
Locarno licht bew. 13 gr
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Stockholm
Zurich
Las Palmas geh. bew.
half bew 15 i
ken als bron van werkgelegenheid.
Zij wijst eerder op de hoge kosten
van de Brusselse politiek en naar de
overschotten van boter, melkpoe
der, wijn, vlees. Kritiek hierop valt
al vele jaren te vernemen.
Van een alternatief dat echt goed
koper is en tegelijk voortdurende
beschikbaarheid van voldoende
voedsel garandeert hebben wij ech
ter nog niets vernomen. Toch mag
de vraag gesteld worden of de vele
miljarden, die de Europese en de
nationale overheid hier spendeert,
niet effectiever besteed kunnen
worden.
Kiezen of delen
Het is gevaarlijk om dergelijke ge
dachten te stellen in kringen van
land- en tuinbouw. Of het nu om
vakbonden gaat of politici, allemaal
worden zij, wanneer ze met kriti
sche geluiden komen, door de agra
rische sector als ondeskundig weg
gehoond. Daarom was opmerkelijk
de rede waarmee de nieuwe voor
zitter van de Nederlandse Christe
lijke Boerenen Tuindersbond
(NCBTB), drs. Piet Bukman - te
vens voorzitter van het Landbouw
schap - onlangs van zich deed spre
ken.
Zijn betoog onder de titel „land
bouwpolitiek. kiezen of delen", be
gint met onvrede te signaleren, ook
bij de agrariërs zelf. Het beleid van
Brussel en Den Haag, dat tot nu toe
ook onze steun heeft, is nog hele
maal toegespitst op de filosofie van
de enorme economische groei van
de jaren zestig. Het stimuleren van
de schaalvergroting, een mooi
woord voor het doen verdwijnen
van de kleinere agrariërs, staat-
voorop.
Bukman: „Het prijsbeleid van de
EEG gaat er vanuit dat wie de laag
ste kostprijs heeft, het meest van de
markt-ondersteunende maatrege
len zal profiteren. Ook het struc
tuurbeleid, gericht op de verbete
ring van de situatie op de boeren
en tuindersbedrijven is daarop ge
baseerd. Er zijn bijvoorbeeld sub
sidies op het aangaan van leningen.
Wie zijn rente gesubsidieerd wil
zien moet aantonen een flinke in-
komenssprong te maken. Ik zal niet
beweren dat de overschotten in de
zuivel hiervan het gevolg zijn. maar
ze hebben er natuurlijk wel mee te
maken".
Ook nationaal gaat men er vanuit
dat vooral ondernemers die het al
redelijk goed hebben, steun ver
dienen. „De zelfstandigenaftrek en
de investeringsaftrek hebben
vooral de modernisering bevorderd
van bedrijven waar al een behoor
lijk inkomen werd verdiend. En ik
haast mij daaraan toe te voegen dat
wij als organisaties daarvoor ook
steeds hebben geijverd".
Mansholt-bedrijven
In het hoofdkantoor van de
NCBTB aan de Haagse Sweelinck-
straat schetst de heer Bukman drie
nieuwe ontwikkelingen, die er op
wijzen dat de wind draait. De vraag
naar arbeidskrachten is weg; onder
de agrariërs neemt de behoefte aan
een bepaalde inkomenszekerheid
nogal toe en tenslotte groeit de twij
fel over de noodzaak om alles te zet
ten op het ontwikkelen van „Mans-
holtbedrijven" (dat zijn grote on
dernemingen waar de boer vrijwel
zonder personeel een bedrijf runt
waarin verschillende miljoenen ge
stoken zijn).
Bukman: „De grote groep van
middenbedrijven - je zou ze ook de
gewone boeren en tuinders kunnen
noemen - krijgt naar ons gevoel te
weinig aandacht". De term „mid
denbedrijf' zo valt aan de heer
Bukman toe te voegen, lijkt in Den
Haag en Brussel momenteel de
nieuwste modieuze term.
Vergeten is de man die dat begrip al
weer jaren geleden ontwikkelde:
PvdA-landbouwspecialist ir.
Arend Voortman. Hij lanceerde in
1973 een kritische analyse van de
landbouwpolitiek.
Zij bevatte ook concreet uitge
werkte ideeen over een nieuwe
koers, die is afgestemd op de grote
massa van de agrariërs met lagere
inkomens. Voortman werd destijds
door de landbouworganisaties
weggehoond.
Later introduceerde de KNBTB
wel met succes de term midden
bedrijven. Hoewel men daar het
begrip niet tot in concrete maatre
gelen uitwerkte, viel toen al af te
leiden dat er wat aan het verande
ren was. De geweldige boerende-
monstraties van 1974 hadden de or
ganisaties kennelijk aan het den
ken gezet. De nieuwe CBTB-
voorzitter heeft nu aan durven ge
ven hoe zo'n landbouwbeleid er uit
zou kunnen zien. Enkele van zijn-
suggesties:
Laat men de afvloeiing uit de
land- en tuinbouw niet langer sti
muleren. Niet alleen ondernemers
met hogere inkomens zouden moe
ten kunnen profiteren van allerlei
subsidies op investeringen en
van diverse fiscale faciliteiten.
Invoering van een voorkeurs
recht voor het aankopen van grond
voor de boeren en tuinders zelf,
desnoods door de macht van de
overheid te versterken. Rijke mid
denstanders of andere met veel
geld jagen nu, aldus Beukman,
overal in het land de grondprijzen-
geweldig op.
Het prijsbeleid (wat krijgt de
agrariër voor zijn produkten) en het
structuurbeleid (hoe moderniseert
men het platteland) zal meer afge
stemd moeten worden op de mid
dengroep onder de agrariërs. In dat
kader valt met name te denken aan
de geleidelijke invoering van een
OOTMARSUM - Onder zeer grote belangstelling vond op de i
het ..vlóggelen" plaats. Onder aanvoering van de ,,Paoskeerls" loopt i
onder het zingen van een eeuwenoud lied.
LEIDEN - Op de Leidse veemarkt wer
den vanmorgen 4459 dieren aangevoerd:
85 slachtrunderen. 444 stuks gebruiks-
vee. 50 graskalveren. 2056 nuchtere kal
veren. 17 pony's. 379 schapen oflamme-
ren. 88 bokken of geiten.
kwal. 7.20-7.60. 2e kwal. 6 80-7 10.
vaarzen le kwal. 7.10-7.75. 2e kwal.
7.70-7.00. koeien le kwal. Ü.05-7.70. 2e
kwal. 5 80-6 40. 3e kwal 5.30-5.70.
worstkoeien 4 55-5 70 Prijzen in
guldens per kilogram geslacht gewicht.
Nuchtere graskalveren 1.25-2.00 per ki
logram levend gewicht.
Prijsnoteringen gebruiksvee: melk en
425-2500, varekoeien
talveren 600-1150: nuch
tere kalveren rood 225-385, zwart
185-275, schapen 165-215. weide of
zuiglammeren 195-280, pony's 275-525.
fokschaap met 1 lam 250-300, fokschaap
met 2 lammeren 350-450. Prijzen in gul
den per stuk.
Toelichting op respectievelijk aanvoer
handel en prijzen: slachtrunderen: rede
lijk. stabiel, kalf- en melkkoeien: matig,
rustig, stabiel: varekoeien: redelijk, rus
tig, stabiel: graskalveren: minder, matig,
inzet duur. afloop, traag: pony's: minder.
minder. redelijk. stabiel: geiten:
redelijk, goed en stabiel.
1000-2150.)
Nederland in
middenmoot
bij inflatie
PARIJS (ANP) - In de 24 in
dustrielanden die bij de Organi
satie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling
(OESO) zijn aangesloten zijn de
prijzen in februari gemiddeld
met 1 procent gestegen. In ja
nuari steeg het gemiddelde pr
ijspeil in de OESO met 0,9 pr
ocent. Nederland zit in de mid
denmoot.
Er was in de maand februari
maar één land waar de prijzen
daalden, namelijk in Grieken
land. en wel met 0.6 procent.
Landen die hun inflatie onder
de 1 procent wisten te houden
waren Japan (0.5 procent). Fr
ankrijk (0.7), West-Duitsland
(0.6), Belgié (0,8), Luxemburg
(0,7), Nederland (0,8),
Noorwegen (0,7) en Zwitserland
(0,1 procent).
Met de geldontwaarding over
de twaalf maanden tot eind feb
ruari genomen spant IJsland de
kroon met 34,5 procent. Een
goede tweede is Italié met
(voorlopig) 22 procent. Tussen
10 en 20 procent daalde het geld
in waarde in Engeland. Dene
marken, Finland, Griekenland,
Ierland en Tuki .ije.
Net onder de 10 procent bleven
Japan. Frankrijk, Noorwegen
en Zweden. Rond de 8 procent
zaten België en Luxemburg,
rond de 7 procent Canada, de
Verenigde Staten, Oostenrijk
en Nederland (7,3) en onder de
vijf procent behalve
Zwitserland alleen nog West-
Duitsland (0.4 procent).
MEXICO CITY (UPI)- De stijgende koffieprijzen op de wereldmarkt het afgelopen jaar
zijn in de Zuidamerikaanse exportlanden ervaren als een beperkte zegen. De inflatie is
erdoor toegenomen evenals smokkel en spekulatie. Grote en kleine houders van koffie
plantages maken meer winst, maar die stroomt niet door naar de arme bevolking.
minimum-inkomen.
Vorig jaar vernielde de vorst de kof-
fieoogst in Brazilië. Dat leidde tot
een tekort op de wereldmarkt en
daardoor schoten de prijzen de
lucht in. Dit jaar heeft Brazilië er
genoeg aan verdiend om zijn olie
rekening te betalen.
Een Braziliaanse koffieplanter ver
klaarde onlangs in goud te zwem
men dankzij de „boom". Mexico,
het derde koffieland van Latijns-
Amenka na Brazilië en Columbia,
verdient naar schatting dit jaar 600
miljoen dollar aan de koffie-export.
De 105.000 koffieplanters in het
land krijgen gemiddeld 130 dollar
per zak. Driejaar geleden was dat
nog twintig dollar. Volgens de di
recteur van het Mexicaanse koffie-
instituut, Fausto Pena. heeft dat ge
leid tot meer investeringen in hun
bedrijven. Ook gemeentes profite
ren soms van de hoge prijzen. Mid
dels belastingen op geoogste koffie
kon de gemeente Atoyac de Alvarez
in de Mexicaanse staat Guerrero
zijn straten plaveien.
Plukkers
Voor de honderdduizenden Latijn-
samerikaanse koffieplukkers is
evenwel weinig veranderd. Een
koffieplukster op een plantage bij
Jalapa in de staat Veracruz in
Mexico verdient ongeveer een
kwartje voor elke kilo koffiebonen,
die ze aflevert. Vorig jaar was dat
vijftien cent, maar de inflatie
sindsdien doet die meeropbrengst
vrijwel teniet. De vrouw, Julia
Campos, moet daarvan vijf kinde
ren en zichzelf in leven houden.
In Columbia verdienen de 300.000
koffieplukkers tweemaal zoveel als
vorig jaar. Maar toen waren ze zo
arm. dat ze nu nog maar net in leven
kunnen blijven
De inflatie wordt ook aangewak
kerd door het aanmaken van nieuw
geld in veel koffie-exporterende
landen. Die trekken zo een hypo
theek op hun goede verwachtingen
dit jaar.
Mexico heeft een belasting van 38
procent op koffieverkopen gezet in
de hoop de inflatie te beteugelen.
Een bijverschijnsel is geweest, dat
de smokkel van koffie over de
Amerikaanse grens is toegenomen.
Speculatie in effecten en op grond
heeft geleid tot een plotseling te
kort aan oploskoffie en aan planta-
gegronden. De staat houdt inmid
dels op elke twee geëxporteerde
zakken koffie er eén achter, om al te
grote prijsschommelingen op de
wereldmarkt en in eigen land te
voorkomen.
UTRECHT (ANP) - De raad van
overleg middelbaar en hoger per
soneel (MHP) meent dat herstel van
de investeringen van het bedrijfs
leven een ernstige noodzaak is voor
de gezondmaking van de eco
nomie. In een reactie op het
centraal economisch plan 1977 zegt
de raad MHP. dat het centraal pl
anbureau bij zijn prognose uitgaat
van het tot stand komen van de wet
op de investeringsrekening in de
loop van dit jaar. Maar of dat
gebeurt is door de kabinetscrisis
uiterst twijfelachtig geworden. Dit
uitstel betekent volgens de raad.
dat het werkloosheidscijfer verder
ongunstig wordt beïnvloed De
raad stelt, dat het bedrijfsleven
door rendementsverbetering meer
armslag moet krijgen.
Het CPB voorziet voor 1977 een
reële loonsverbetering van 2,5 pr
ocent voor de modale en van 1,5 pr
ocent van de hogere inkomens.
Hierbij maakt het CPB volgens de
raad de fout. deze verbetering te
zien inclusief de post „incidenteel"
(promoties, tantièmes, toeslagen
e.d.) ook al worden individuele in
komens incidenteel verhoogd, dan
gebeurt dat volgens de raad - op
grond van de verklaringen die het
CPB daarvoor geeft - juist niet met
de hogere inkomens.
China: grote
graanimport
WASHINGTON (ANP) - China
heeft dit jaar 5,1 miljoen ton graan
voor levering gekocht, zo heeft het
Amerikaanse ministerie van Land
bouw bekendgemaakt. Vorig jaar
voerde de volksrepubliek 2,1
miljoen ton in. Afgezien van aan
kopen in Australië, Argentinië en
Canada die bevestigd zijn, heeft
China volgens geruchten onlangs
nog 500.000 tot 1,5 miljoen ton ge
kocht van Canada of Argentinië.
Een groot deel van China heeft dit
jaar van ongewoon droog weer te
lijden gehad en het ziet er volgens
het ministerie naar uit dat de
wintertarwe-oogst achter zal
blijven bij de uitzonderlijke goede
oogst van 1976.
BEURSO VERZICHT
Damrak
opgewekt
AMSTERDAM, 12 april (ANP) - De
Amsterdamse effectenbeurs is
vandaag in een tamelijk opgewekte
stemming begonnen. Onder
invloed van een vaster Wall Street
gingen veel koersen wat omhoog.
Voor Hoogovens speelden publika-
ties dat het aandeel nu interessant
zou zijn, een rol mee. zodat kon
worden geopend op een 2 hoger
peil van 39,80. Van de andere in
ternationale waarden deed Konin
klijke Olie het goed met een stijging
van 1,20 tot 137.30. Philips begon
0,20 beter op 27, terwijl Akzo en
Unilever een halve gulden beter
waren op f 33 resp. 127.30. KLM
ging 0.40 vooruit naar 89.50. Ook
de staatsfondsenmarkt deed het
goed. Er kwamen stijgingen voor
van meer dan een halve punt.
Heineken opende 0,50 hoger op
125,50 en ook Deli kon eenzelfde
winst op 116 boeken. HVA daar
entegen verloor 1,20 op 56.
In de scheepvaartsector was Van
Ommeren 5.20 in avance op 163
en ook Scheepvaart Unie kon J' 0,80
oprukken naar 126. HAL moest
echter 1 prijsgeven op 96,80,
maar Kon. Boot ging 0.80 vooruit
naar I 112. In de financiële sector
was Nat. Nederlanden iets beter,
maar ABN noteerde onveranderd
322. AMRO bank zakte 0.30 naar f
69.40.
Op de lokale markt werd de
notering van Van Nelle opgeschort.
DINSDAG 12 APRIL 1977
AKZO 20
ABN 100
AMRO f 20
Deli-Mu 75
Dordtsc he 20
Dordtsche Pr
Heineken 25
Heineken H 25
HAL Hold 10(
Hoogov 20
HVA-Myen eert
KN'SM eert f 100
KLM 100
Kon Olie 20
Nat Ned i 10
Ommeren Cert
rahilips 10
Philips div 77
Robeco 50
Rolinco 50
Scheepv U f 50
Unilever 20
ACF
Ahog-BOB
Ahold
AMAS
AMEV
vorife
koersen
koers
heden
32.5
33,20
322
322.0
69 7
69.90f
115.5
115,50
169
170,80
168 6
170,20
125
125,50
1 1185
119,30
1 97 8
96.80
37 8
39,70
57.2
55,50
111.5
111,00
89.1
89.10
136.1
137,70
96.1
97,80
157.8
164,00
26.8
27,50f
26.1
26,60
177.9
180,0
131.5
132,70
125.2
126,0
126.8
128,00f
213
209
39,60
40
89.4
89.9
58'6
58.6
Asd Droogd
Asd Rijtuig
Aniem Nat
Ant Brouw
Ant Verf
Arnh Schbu.
Asselberg
Ass St R dan
AUDET
Ant Ind Rt
Ballast-N
BAM
Batenburg
Beek. van
Beers
Begemann
Bergoss
Berkel P
Bvdenst C
Boer Druk
Bols
Borsumu W
Breder.» VB 293
Chamotte
Cindu-Kev
Crane Ned
Dr Ov Hout
Droge
Duiker App
Ennia
Fokker
Ford Auto
Fr Gr H\p
Gel Delft
Geldei eer
Geld Trar
Gerofabr
218,5
220.5
218.5
220.8
29,6
29
48,5
49.1
965
960
56,4
56.3
67
66
136,4
135.5
260
265
1410
126,5
131.5
37.5
241.5
240
241,3
239.8
156,2
156.5
119.4
120
25,6
26.9
421
421
109.8
109.3
72,7
71.3
Hoek'? Mach
Holec
Hol) Beton
Holl Beton e
Hunter D
ICU
IHC Holland
Ind Maatseh
IBB Kondoi
Interlas
Internatio M
Inventum
Kappa eert
Kempen Beg
Kev Houth
Kiene S
Kloos
Kluwer
KBB
44,80
17.5
265.00
35,50
405,0
31,0
145,0
55,50
55,5
118,0
108,0
174.0
92,50e
91,00
105,20
195,0
ld 1-10
ld 1-4
Moluk.M 1
Mijnt, W
Naarden
40
40.8
NaefT
96
100,0
Nat Grondb
539
54,00e
NBM-Bouw
27,80
74,70
Nedap
305
306,0
Ned Bont*
166.2
166.50
139
143.00e
Ned C red iet
51.9
52,00
85,5
86
Ned Dagbl
235
232,0
82.50
87,5
id cert
580
580,0
31
31,8
NMB
154.9
154, OOd
88,1
16,3
88,40
Nelle
281
16,40e
Netam
65
65,0
198
201.50
Neirstrasz
1110
1090,0
80.5
80,0
Norit
104,7
108,0
84,5
85.20
Nutrieia GB
52.9
53,00e
45.8
45.80
Nutru ia VB
53
53,20e
662
655,0
Nijverdal
38.5
38,40
178.6
179.0
OGM Hold
27 4
27,40
83
82.5
Orenstein
257
258,00
222
225,0
lëo
160.50
82
81.90
Oving D-S
124.2
127
84
82.20
Pakhoek H
78.5
84
82,20
ld eert
75
76
15
15,0
Palembang
75
56,5
55,4
Palthe
58
58
145
140,0
Philips
28,9
28.80
Pont Hout
251
251
17.1
17.30
Pnrrel Fles
110
112
Pi oost Br
175
174.5
157
157,0
Rademakers
410
415
324
325.00
Reesink
160.5
163
62.7
63,00e
Reeuw ij k
53
55
158
159,0
Rei.ss en Co
175
173,5
72.5
72,50
RIVA
330
330
2160
2130,00
ld eert
325
325
54
54,0
RohteAJisk
54
53
289
289.2
Rommelholi
321
324
3515
3550,0
Rijn-Schelde
61
61.2
745
750,0
Sander^
101
98.5
750
755,0
Sa rak reek
44
38
Scheepshyp
Schev Expl
Schlumberger
Schokbeton
Schuitema
Schuppen
Schuttersv
Slavenb Bnk
Steven Gr
Stoomsp Tw
Tab Ind Phil
Telegraaf
THV Intern
Tilb Hyp bk
Tilb Waterl
Tw Kabelf
Ubbmk
Unikap
Unil eert
ld 7 pet
id 6 pet
v d VI iet-W
Veneta
Ver Glansf
VMF
Ver Uitg mij
Verto cert
Vezelverw
VihamuButt
VRG Panier
Vale oord
Wegener C
Wessanen e
W U Hvp
Wolsp. Ede
3400
3400
Belefglngs Inst
16.8
16,9
758
780
1230
1230
Alg Fondsenb
108 5
108.5
174
174,2
America Fnd
125.5
126.5
398
397
Asd Belegg D
129.5
129
72
70
Binn Belf VG
141
139.5
247
246,2
Breevast
146
145.3
102
102
Converto
545
545
55
56,7
Dutch Int.
110.3
110.5
68
67,3
Goldmines
425
430
Holland F
128.8
129.3
IKA Belegg
114.5
113
98
100
143.5
Interbonds
516
516
140,5
Leveraged
72 5
72.5
159,4
158.2
Ned Vastgoed
670
655
399
399
Vance.Sand.
Obam
69 6
1284
167,8
163,8
1652
162
Rorento
Tokvo PH(S)
128.2
Tokyo PH
'^Q-7 O
73 4
83.7
84
Uni-Invest
9
97.8
72.6
88
33
73
92
34.5
Wereldhaven
Concentra
Europafonds
106.3
192
106
191
99,5
81
99.2
76 5
Eurunion
Finance-U
Unifonds
Chemical F
1020
191
380
16 6
9.6
1023
189
378
84
84 4
Col Growth
16.6
24
23.4
Dreyfus F
9.6
135
137
Fideltv F
-
61
61
Investors M
70,5
70.5
Japan Fund
19.6
34,5
35
Lehman Corp
9£l
62
62
Madison F
28
61,8
60 9
Manhattan
78,8
333
Massachus
24.6
24.7
15.6
338
Oppenheimer
24.7
92,5
94
Technology-
85
85.8
Value Line
15.7
1730
1755
Cance Sand
14.4
14.3
