Partijen voor huisdammers
OVERWINNING OP HET NIPPERTJE
Kryptogram
AANTAL PROTESTEN NEEMT TOE
Kom-er-ACHT-er
m mm :;i «s
m n m n
w a a a 1
m m m m m
n i o
Duitse burchten- en kastelenserie uitgebreid
«r
1
i
f
it
f,
S
Kom-er-achter
Oplossing
vorige
week
ZATERDAG 9 APRIL 1977
Enige tijd geleden ontving ik van
iemand het verzoek om enige par
tijen te plaatsen van spelers die het
spel alleen beoefenen in de huis
kamer. Met veel enthousiasme heb
ik toen - ja - gezegd, maar had daar
al gauw spijt van. In mijn dambi-
bliotheek vond ik geen enkele par
tij van huisdammes, behalve dan
een partijtje tussen mijn moeder en
mij, dat in de verste verten niet leek
op een huisdammerspartij. In sa
menwerking met een jeugdsoos
heb ik, om aan materiaal te komen,
een huisdammerstournooitje geor
ganiseerd, waarbij ik toen enige ka
rakteristieke partijtjes kon opteke-
Zeven mensen lieten zich voor dit
evenement strikken. Na drie ron
den had men er genoeg van.
Voor de volledigheid nog even de
eindstand: (1. Joop Burgerhout
buiten mededinging); 2/4 Gerard
Bogaards, Aad van Duyn, Tjeerd
Roosjen; 5. Thea Ouwehand; 6/8
Carla Burgerhout, Miriam Sijmons,
en Henk van Rijn.
Dan hier de beloofde huisdammer-
spartijen.
Zwart: G. Bogaards
Wit: Henk van Rijn.
Openingskarakteristiek: onregel
matig.
1. 31-26 17-22, 2. 36-31 11-17 (hier
kon zwart een schijf winnen door
22-28!), 3. 41-36 6-11, 4. 46-41 1-6, 5.
35-30 Merkwaardig dat minder on
derlegden altijd de hoeken indui
ken, 520-25, 6. 40-35 15-20, 7. 44-
40 10-15,8. 50-45 4-10, 9. 32-27 19-23,
10. 38-32 14-9, 11. 43-38 10-14, 12.
48-43 5-10 (zie diagram) Er is nu een
interessante stelling ontstaan,
waarin wit maar twee goede voort
zettingen heeft, namelijk 33-28
(22:33) 38:29 en 33-29. Op 33-28
(22:33) 39:28 volgt een bekende ty-
w, w;
m 9
'H
pezet in de kortevleugelopsluiting
door (23-29) 34:23 (25:34) 40:29 (17-
21) 26:17 (11:24) met schijfwinst. Op
27-21 volgt (22-28) 33:22 (18:16) met
schijfwinst. Op 30-24 wint zwart
hout door 23-28. Na de zet 33-29 kan
het Van Leeuwensysteem ont
staan: 33-29 (20-24) 29:20 (15:24) 27-
21 (16:27) 32:21 en een boeiende
stand is ontstaan.
In de partij geschiedde het zeer
vreemde 13. 34-29?? 23:34, 14. 40:29
25:23, waarna wit twee schijven
Onregelmatige opening.
1.33-28 18-22,2.38-33 (zoals bekend
volgt op 39-33 de Haarlemmerzet
door 22-27 en 19-23) 12-18, 3. 43-38
7-12, 4. 49-43 1-7, 5. 31-26 20-25, 6.
37-31 14-20, 7. 31-27 10-14, 8. 26:37
16-21, 9. 37-31 11-16, (beter is 21-26
ten einde druk te kunnen uitoefe
nen op de witte lange vleugel) 10.
41-37 7-11, 11. 31-27 10-14, 12. 27-22
18:27,13.28-23 19:28,14.33:31 14-19,
15. 32-28 5-10, 16. 37-32 12-18, 17.
46-41 9-14, 18. 41-37 4-9, 19. 39-33
20-24, 20. 44-39 21-26, 21. 50-44 8-12,
22. 31-27 2-8, 23. 37-31 26:37, 24.
42:31 17-21,25. 47-42 15-20,26. 42-37
10-15, 27. 34-29 21-26, 28. 48-42 (zie
diagram).
Op uitstekende wijze heeft wit zijn
stelling opgebouwd. Zwart staat in
alle varianten verloren. Op (11-17)
volgt een doorbraak en schijfwinst
door 27-21 (16:27) 31:11 (6:17) 28-23
(19:28) 33:11! Op (12-17) komt sim-
3 1
9 i
j s m
9 1 g
•-) r-i O 1
ig§ S B
n 0 M, m
pel 28-23 (19:28) 32:21 (26:17) en op
(24-30) 35:24 (19:30) is 29-23 afdoen
de. In de partij speelde zwart 28.
25-30 waarop wit kon winnen door
40-34 (20-25) 29:20 (15:24) 34-29! Er
werd echter gespeeld 29. 28-23
19:28, 30. 32:23. Nu is het de beurt
aan zwart om winst te forceren door
20-25! dat ook gespeeld werd, maar
door foutief te slaan, bracht dat
geen winst. De partij eindigde in
remise.
JOOP BURGERHOUT
Vanwege de vele internationale toernooien in
binnen- en buitenland, heb ik ongeveer een jaar
lang geen gelegenheid gevonden iets te schrijven
over de Hoofdklasse-competitie van de Konin
klijke Nederlandse Schaakbond, waarin ons
dapper team van de s.v. "Philidor" sinds een aan
tal jaren is gehuisvest. Vandaar een aantal par
tijen, waarin helaas mij geen overwinningen van
Philidorianen is toegezonden!
Ook in deze competitie is een aantal Op de officiële lijst van de FIDE
korte partijen op tafel gebracht, wat (ELO-systeem) staat Ad v.d. Berg,
a gewoonlijk in een Olympiade kampioen 1976 van de LSB, met
r» rating van 2310 hoog genoteerd.
Van Reek-Staal
I .d4d5 2.c4 Lf5 3 Pc3 e6 4.cd5: ed5:
5.Db3 Pc6! (Heel slim!) 6.Pd5: Le4!
7,Pc3 Pd4: 8 Da4+ b5! 9.Lg5 f6 op
gegeven (0-1). Mat of dameverlies.
De bijna 76-jarige oud
wereldkampioen prof. Euwe doet
het goed in de huidige competitie.
Hier een van
verwacht. Met kop en schouders
stak de ploeg van Volmac-
Rotterdam boven alles uit, maar
wat is er te knokken tegen spelers
als Kortsjnoj, Jan Timman, dr. Eu
we, Böhm, v.d. Vliet e.a.
Het Leidse Philidor beschikt over
een eerste tiental dat uitstekend in
de hoofdklasse meedraait en met
wat meer geluk stellig tot de kans
hebbers in het seizoen 1976-1977
kunnen behoren,
Wit: Sosonko
(Ph./Leeu warden)
Zwart: Bouwmeester (BSG)
l .d4 Pf6 2.c4 g6 3 Pc3 d5
('Grünfeld-verdediging) 4.Pf3 Lg7
5.Db3 (Door Sosonko meerdere
malen met succes toegepast, o.a. in
het Hoogoventoernooi '77) 5
schaakpartij kent vele "valstrik- dc4: 6.Dc4: 0-0 7.e4 Lg4 8.Le3 Pfd7
ken, voetangels, klemmen en ie- <Zie miJn voorgaande rubriek)
annn d,.« inw,*} Phc 11 T .f**-
zuïetenknepen", om een oude
schaakhistoricus te citeren, waar-
door soms een vertekend beeld
wordt gegeven. In ieder geval heb
ben spelers als Bakker (internatio
naal arbiter), John v.d. Wiel, Ad v.d.
(Lc8!?) 12.gf3: e6 13.f4 f5!? 14.d5!
ed5: 15.Pdoe; Pd7 16.Dc4 Pa5?
(Noodzakelijk was Kh8) 17.Pe7
(dubbelschaak!) Kh8 18.De6 en
zwart gaf op (1-0). Zo is IM en ex-
Berg, gebroeders Piket! De Graaff coach van de KNSB nog
Maaren, Van Halderen
reeds blijk gegeven van een dege
lijke schaakkennis, zowel in toer-
r de competitie van
de kant gezet"
Een zeldzaam geval van "abstrac
tie" beleefde Van Reek (Phili-
dor/Leiden) in zijn partij met Staal
van de club Charlois/Europoort.
Wit: Pliester
(Holl. Data-VAS/ASC)
Zwart: prof. Euwe
(Voimac/Rotterdam)
WEENS
l.e4 e5 2.Pc3 Pf6 3.f4 d5 (Het enige
goede antwoord) 4.fxe5 Pxe4 5.d3?
Pxc3 (Euwe volgt zijn oude theorie,
maar veel sterker is de bekende
wending) 5 Dh4+ 6.g3 Pg3: 7.Pf3
Dh5 8.Tgl Pfl: 9.Tg5 Dh3 10.Pd5:
Ph2:enz.) 6.bxc3 d4 7.PR Pc6
8.Le2 Lc5 9.cxd4 Lxd4 10.Pxd4
Dh4 ll.g3Dxd4 12.Tbl (Want Lf4,
Lh3 is ook niet prettig) .Pxe5
13.Dd2 Lh3 14Db?... (Beter Lb2)
Dxb4 15.Txb4 0-0-0
(Zie diagram)
Zwart staat beter, niet vanwege de
pluspion, maar in hoofdzaak door
wits slechte pionnenstelling. Het
wordt enigszins gecompenseerd
door wits loperpaar, vandaar dat
het voor zwart nog niet direct een
voudig is op korte termijn een be
slissing te forceren.
16.Kel-f2 Th8-e8 17.Lcl-b2 Lh3-d7
18Thl-el f7-f6 19.Tb4-h4
Misschien was 19.Ldl beter.
19... Ld7-f5 Lb2xe5 Te8xe5
21.Le2-g4 Td8-e8 22.Telxe5 Te8xe5
Na 26.Ke3 Ta2: 27.Kd3, gevolgd
door Th7:, ontstaat een zeer ge
compliceerd toren-eindspel, wat
met beperkte bedenktijd niet een
voudig is te taxeren, daar beide spe
lers over een vrije randpion be
schikken. M.i. had wit het toch
O
maar moeten proberen!
26. Ta5xa2 27.h2-h4 Ta2xc2+
Kf2-gl b7-b5! 29.Th7-h8+
Of 29.Te7 b4 30.Te3 Tc3! 3l.Kf2 Te3:
32.Ke3: Kd7! en zwart houdt de
witte h-pion tegen, waarna de
zwarte a- en b-pionnen beslissen.
29. Kc8-b7 30.Th8-h5
en wit gaftevens op. (0-1). Op 30.Te8
kan zwart eerst nog met 30 .Td2!
de d-pion veroveren en daarna de
witte h-pion stoppen. Deze moge
lijkheid was ook mogelijk bij
29.Te7 enz. Een leerzaam eindspel.
Kortsjnoj-Enklaar (lm)
1 c4 e5 2.Pc3 Pf6 3.Pf3 Pc6 4.g3 Lc5
5.d3 0-0 6.Lg2 d6 7.0-0 h6 8.Pa4 Le6
9.b3 Pd7 10.Lb2 a5 ll.Pxcö dxc5
(Waarom geen Pc5: enz?) 12.e3 Lg4
13.Dc2 De7 14.Tfel Dd6 15.a3 Tad8
16.Dc3 Tfe8 17.h3 Lxf3 18.Lxf3 a4
19.Tadl axb3 20.Dxb3 Pb6 21,Le4
Ta8 22.Kh2 Pa5 23.Dc2 Dd7 24.f4 f5
25.Lf3 exf4 26,gxf4 Te7 27.Tgl Pa4?
28.Lf6 (1-0).
Voor elke partij ontvangt Kortsjnoj
het lieve sommetje van 2000.
Schijnbaar wint hij alle partijen
met gemak - grootmeester en kan
didaat voor de wereldtitel-, maar in
de wedstrijd Philidor/Leiden-
Volmac/Rotterdam kon hij van Piet
Bakker (int. arbiter), dankzij
"vrouwe Fortuna"-, door een mis
greep van onze stadgenoot, die zeer
goed heeft gespeeld nog juist
BISHOP
BONDSREPUBLIEK DUITS
LAND - Op 13 januari begonnen
de Bondsrepubliek en West-
Berlijn onder het motto "burch
ten en kastelen" met de uitgifte
van een nieuwe serie rol(ge-
bruiks)zegels ter vervanging van
de ongelukken-preventie-serie.
Op de eerste zegels stonden 60
pfennig (grijsbruin), Marksburg
en 200 pfennig (groenolijf), slot
Bürresheim. De nog jonge serie
werd op 16 februari voor de eerste
keer uitgebreid met zegels van 40
pfennig (groen), burcht Eltz en
190 pfennig (roodbruin), slot
Pfaueninsel, Berlijn. Op 14 april
zullen weer twee zegels aan de se
rie worden toegevoegd. Op een
zegel van 10 pfennig (grijsblauw)
wordt het slot Glücksburg afge
beeld en een zegel van 30 pfennig
(geelolijf) toont de burcht Lud-
wigstein, Weratal. Bovendien zal,
maar dan alleen in West-Berlijn
een zegel van 20 pfennig (oranje)
verschijnen die nogmaals het Be-
rlijnse slot Pfaueninsel ver
beeldt.
Van 29 april tot en met 23 oktober
zal in Stuttgart de tweejaarlijkse
zegel van 40 pfennig (zilvergrijs)
uit die de getalsvlakken van
Gauss laat zien
tuinbou wtentoonstelling worden
gehouden. Aangezien dit de 25e
tentoonstelling in successie is
heeft de Duitse post gemeend dit
jubileum met de uitgifte van een
postzegel op te moeten luisteren.
De zegel in de waarde van 50
pfennig (zeskleurig, met als ba-
siskleur groen) verschijnt op 14
april, evenals de overige nog te
bespreken zegels. Het beeld op
de zegel wordt gevormd door een
gestileerde bloem met daaronder
een drieregelige tekst 25 Jahre
Bundesgartenschau 1977 in
Stuttgart.
Tweehonderd jaar geleden werd in
Brunswijk de Duitse wis-,
natuur- en sterrenkundige Karl
Friedrich Gauss (1777-1855, Göt-
tingen) geboren. Ter gelegenheid
van deze herdenking komt een
nig, het uit 1730 daterende kon
vooischip "Het wapen van Ham
burg"; 40 20 pfennig, de vijf-
master Pruisen (1902-1910); 50
25 pfennig, het stoomschip Bre-
men(1929-1941), dat in 1929 de
blauwe wimpel verwierf en 70
35 pfennig, het vrachtschip
Stormrots dat in 1971 van stapel
liep.
Dan de gebruikelijke Jugendmar-
ken, zowel de Duitse als de West-
berlijnse, die dit jaar schepen als
onderwerp hebben. De Bondsre-
publikeinse Jugendmarken to
nen achtervolgens: 30+15 pfen-
50 i
Op de zegels die in West-Berlijn aan
de loketten te koop zullen zijn
staan: 30 15 pfennig, de Bremer
Kogge, een uit 1380 daterend
Hanseschip; 40 20 pfennig, het
eerste transatlantische stoom
schip de Helena Sloman uit 1850;
50 25 pfennig, het luxe passa
giersschip Cap Polonio
(1914-1935) en het containerschip
Widar dat in 1971 werd gebouwd
staat op een zegel van 70 35
pfennig.
Alle zegels zijn meerkleurig.
De deelstaat Baden-Württenberg
sta^t de komende'maanden in het
teken van het Staufer-jaar; een
Staufe is een vorst uit het huis der
Hohenstaufen. Naar aanleiding
daarvan wordt een zegel van 40
pfennig (zeskleurig met als ba-
siskleur goud) in roulatie ge
bracht die een Barbarossekop
laat zien ontleend aan een Bar-
barrossebeeld uit 1175.
BELGIÈ - Vijfentwintig jaar gele
den werd in België ook een dis
trict van de Lions International.
Het was, over de gehele wereld
gerekend, het 112e district en de
vestigingsplaats van deze Lions
Club was Bruxelles-Centre. Ter
gelegenheid van het jubileum
van District 112 heeft België op 28
maart een meerkleurige zegel van
14 frank uitgegeven waarop twee
meeuwen in vólle vlucht en het
embleem van de Lions Interna
tional. Van de zegel zijn drie mil
joen exemplaren aangemaakt.
HERO WIT
Tot verdriet van velen neemt
het aantal protesten tegen ver
meende overtredingen van de
regels van ethiek de laatste tijd
hand over hand toe. Oorzaken
zijn moeilijk aan te geven, maar
de moderne ingewikkelde sy
stemen, de vele concentis en 'n
gebrek aan wederzijds respect
dragen daaraan stellig bij
Betekent dat nu dat de normen
t.a.v. correct^ spelen zoveel an
ders zijn dan vroeger? Het ant
woord is stellig nee. Ook
vroeger kwamen er al spelers
voor die, na met 4 Kl.-azen te
hebben gevraagd en het
teleurstellende antwoord te
hebben gekregen van 4 Ha (één
aas), resoluut de kaarten dicht
vouwden en vervolgens 4 Sch
zeiden. Op een toon van, dit is
het eindbod en heb niet het lef
datje nog een mond open doet.
Dat is natuurlijk onbehoorlijk,
evenals de vraag aan de partner
van een Stayman 2 Kl-bieder: is
dat een echte klaverkleur?
Zeker als vrager blijkt te besc
hikken over een excellente kla-
verkaart, waarvan hij het
bestaan aldus kenbaar maakt.
Dergelijke dingen zijn verbo
den, en hiertegen kan men zich
via een protest wapenen. Een
handeling die nog wel eens al
onsportief wordt gezien maar
dat natuurlijk niet is.
De "routiniers" die in dit soort
situaties arbitrage inroepen
doen dat dan ook terecht, maar
ze zouden beter moeten weten
als het een minder tegenpaar
betreft dat volkomen te goeder
trouw een systeem-bieding on
juist hanteert. Het op zo n
moment inroepen van arbitrage
wekt wrevel op.
Eén van de heetste hangijzers is
altijd weer de vraag: mag een'
speler bieden nadat de partner
heeft gedacht, of iets heeft gev
raagd, of de systeemkaart heeft
bestudeerd, of door woord of
gebaar van zijn goed- of afkeu
ring blijk heeft gegeven. Het
antwoord spitst zich altijd toe
op hetzelfde kernpunt. Zou
men dezelfde actie ook hebben
ondernomen indien men niet
over de (al dan niet ongewild
gegeven) informatie van part
ner had beschikt?
Indien het antwoord op deze
vraag niet onherroepelijk ja is,
heeft men de schijn tegen als
men desondanks iets on
derneemt. Het verweer bijv., ik
doe een dergelijk bod altijd,
snijdt geen hout. Het gaat erom
dat men alleen iets mag on
dernemen als 9 van de 10
spelers met dezelfde kaart in
dezelfde situatie (maar zonder
dé extra informatie) hetzelfde
bod zouden hebben gedaan. In
alle andere gevallen kan men
beter de actie nalaten; het voor
deel van de twijfel berust bij de
tegenpartij.
West opent, niet kwetsbaar
tegen kwetsbaar, met 1 SA (15-
17 punten), gevolgd door
tweemaal pas. Wat biedt U als
zuid? En wat biedt u als noord
na het 1 SA-bod een volle
Een voorbéeld:
H 9 8 5
C> B 6 3 2
O VB
A V 4
V B 6 2
9AH75 9 V1084
OA 10 93 O 764
B2 10 9753
A 10 7 4 3
9
H 8 5 2
H86
minuut in trance is gegaan, al
vorens te passen? De zuid in de
praktijk bood na noord s lange
denken, 2 Sch, hoorde zijn
partner vier bieden en maakte
dat. Dit is een duidelijk voor
beeld van een actie die volgens
moderne opvattingen NIET is
toegestaan. Het kwetsbare 2
SCH-bod is door noord s lange
denken opeens een vrijwel risi
coloos bod geworden. Noord
heeft duidelijk iets. Geen wed
strijdleider zal het verweer van
zuid accepteren dat hij in derge-
O
lijke situaties altijd 2 Sch biedt.
Omdat het een bod is dat niet
door 9 van de 10 spelers met
dezelfde kaart zou zijn gedaan.
Niet altijd ligt de zaak zo duide
lijk. Dat is ook de verklaring
voor de eindeloze welles-nietes
verhalen. Een wedstrijdleider is
dan ook niet te benijden.
Veel zou al zijn gewonnen
als men wat meer begrip zou
tonen voor de wijze waarop
door de tegenpartij de brid
gesport wordt bedreven, het
niveau waarop hij zich beweegt,
het resultaat dat hij ermee
hoopt te bereiken en vooral het
genoegen dat hij er in schept.
T. SCHIPPERHEYN
2
3
5
6
7
m
9
p
'0
A
'3
■V
'5
16
1?
W,
'9
'9
'20
2/
w
22
23
25
2b
2?
w
28
29
30
3/
HORIZONTAAL
I. Bent U even dwaas door een
claxon overweldigd?
5. Het gebergte in Uw grote boek.
8. Vet op Uw gezicht hebben.
9. De edele beloning voor de
knappe koppen.
II. De schroef waarmee de vogel
op Uw bord ligt!
12. Grotendeels is er uit de onder
wijzer.
14. Als U het hiermee doet, doet U
het rustig aan.
15. Flink lawaai makend vervoer
middel tijdens onweer.
19. 'k Heb medelijden met het been
uit Uw binnenste.
22. Reeds een tweeklank voor de
plant.
24. Pas het ei eens precies in de-
kleurstof.
26. Denk om de stieren, dominee,
de werksters zijn er ook.
28. Wat bloeit is kapot gemaakt,
maak het maar weer op.
29. Niet evenmin verdraagt elkaar
niet.
30. Hiertussen wordt alles fijnge
malen.
31. De slechte voetballer zit in 't ca
fé.
VERTIKAAL
1. Iemand een vuile klap met een
geverfde doek geven.
2. Met een schop maakt Uw
hoofddeksel een kleine stij
ging.
3. Er zijn minder dan twee bomen
in het water.
4. Zo te horen hebt U een stommi
teit begaan in Uw argeloosheid.
5. Palingvet in de bollenstreek.
6. Geen noot, meisje, wel onzin.
7. Help ons, alstublieft.
10. Ben at veel voordelen.
13. Is Uw jas te klein? Hij past hier-
14. 't Is om juist voldoende voorde
wetgever.
16. Erg vrolijk, zo te horen. O, stop
er maar mee.
17. De grap van onze buren.
18. Behoeftige waterdieren bij de
inhammen.
20. To op het verkeerde pad met
dat doel.
21. Gemotoriseerde vakantiegan-
soos in deze
ger.
23. Je vindt i
vermenging.
25. P, snurk eens met sier.
27. Uit het Zuiden komt mijnheer
E met haar op zijn lip.
28. Is me dat even een mooie grap!
uaa oqsyuij
öai\a uva jaönaia xa^uij g
a i do uoiu uoaxvüq 7
]30is dp udd xapno diis g
Cuappqos do \a6oa g
uviu xayuij laxoBis f,
UDui xayui] aöo\xóq
uow xaupax 3/dz ui luoxy
a i do ST)oau3iu.ao\q j
De eerste prijs van f 10 is toege
kend aan P. J. Eikerbout, Val-
dezstraat 9 in Leiden.
De tweede prijs van f 7,50 gaat
naar Annemarie van Dullemen,
Wilgenlaan 27 in Alphen aan
den Rijn.
De twee prijzen van f 5 zijn
toegekend aan A. J. v. d. Wete-
rink, Anna van Burenlaan 10,
Oegstgeest en aan F. B. J.
Boom-Boswinkel, V. d. Waals-
straat 52, Leiden.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden. Oplossingen met
in de linkerbovenhoek de ver
melding "kruiswoordraadsel"
dienen voor donderdag te wor
den gezonden aan Redactie
Leidsch Dagblad, Witte Singel
1, Leiden.
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vinden?
De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
