Israel moet verdwijnen
voor Palestijnse droom
'Met olie zullen we Jimmy
Carter tot rede brengen'
ZATERDAG 9 APRIL 1977
EXTRA
PAGINA 23
1
1
Hij was tot het uiterste gespannen toen hij het podium
betrad om zijn Palestijnse vrienden toe te spreken.
Uri Davis, die samen met nog enkele tientallen Israë
lische joden bereid is Israel in te ruilen voor een so
cialistisch gemenebest waarin de elkaar nu bestrij
dende ethnische en cultureel-religieuze groeperin
gen een nieuwe maatschappij zullen opbouwen, wil
desondanks niet verdreven worden van het land
waar hij werd Geboren.
Hij begon met de gebruikelijke solidariteitsbetuigingen aan de Pa-
lestynse Revolutie, die immers een democratische en niet op
godsdienst gebaseerde staat wil stichten zodra heel Palestina is
bevrijd. Maar direct daarop opende hij de aanval. Waarom had hij
van de organisatoren van het Palestijnse symposium een insigne
gekregen „Uri Davis - Groot-Brittannie", terwijl zijn Palestijnse
vrienden die evenals hijzelf uit Israel kwamen, een insigne hadden
gekregen met als plaats van herkomst „Palestina"?
Voortbordurend op dit - naar hij hoopte - „misverstand", Vestigde
hij de aandacht van zijn toehoorders erop dat de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie (PLO) ondanks herhaalde beloften, nog
steeds haar Handvest niet heeft gewijzigd. Die grondwet van het
Palestijnse volk was reeds in 1968 door het parlement van de PLO -
de Palestijnse Nationale Raad - opgesteld.
Terwijl volgens artikel vier van het Handvest de Palestijnse persoon
lijkheid gedefinieerd wordt als „een eigen, essentieel en aangebo
ren kenmerk dat van vader op kind wordt overgedragen" en vol
gens artikel vijf de Palestijnen „die Arabische burgers zijn die tot
1947 gewoon in Palestina leefden, ongeacht of ze daaruit verdreven
werden of er gebleven zijn, alsmede de kinderen van een
Palestijns-Arabische vader binnen of buiten Palestina", spreekt
het Handvest andere taal over de joden Artikel zes bepaalt dat
alleen „Joden die permanent in Palestina woonden voor het begip
van de zionistische invasie, geacht worden Palestijnen te zijn".
Aangezien „de zionistische invasie" blijkens de bijbehorende reso
luties van het PLO-Handvest in 1917 is begonnen en er - in tegen
stelling tot de Palestijnse Arabieren - geen woord wordt gezegd
over de kinderen van de Palestijnse Joden, betekent toepassing
van artikel zes dat er in het bevrijde Palestina alleen voor enkele
bejaarden Israëlische Joden plaats zal zijn - namelijk voor diege
nen die reeds in 1917 in Palestina woonden. Hoe konden zijn Israë
lische vrienden en hijzelf binnen Israel voor de beginselen van de
PLO strijden, zolang dit artikel niet was afgeschaft? zo vroeg de-
spreker.
Door Michael Stein
Professor Nabil Shaath stelde
hem gerust. Shaath is een zeer
vooraanstaande ideologische
figuur binnen de belangrijk
ste guerrilla-organisatie Fa-
tach. Uiteraard zou „myn
broeder Uri" in het nieuwe
Palestina als Palestijn be
schouwd worden. Had PLO-
voorzitter Jasser Arafat niet
reeds tijdens zijn beroemde
speech voor de Algemene
Vergadering van de VN in
november 1974 verklaard dat
alle Joden in Palestina moch
ten blijven, die bereid waren
met de Palestijnen als broe
ders te leven? De PLO had dit
soort verouderde artikelen al
lang geleden willen afschaf
fen. Maar de tijd had daartoe
ontbroken, omdat de Pales
tijnse Revolutie in een strijd
op leven en dood gewikkeld
was met het zionistisch-
imperialistische komplot in
Libanon. Het was echter ze
ker dat de Nationale Raad
dergelijke achterhaalde
ideeen binnenkort zou recht
zetten. Want een revolutio
naire en dynamische organi
satie als de PLO wist bij de
tijd te blijven. Kameraad Uri
en de andere Joodse mede
strijders hoefden zich geen-
zorgen te maken.
De aldus aangesprokene werd
bij het horen van die woorden
zeer ontroerd. Enkele uren la
ter liep hij op het congres
rond met twee insignes op
zijn borst: het oude, contra
revolutionaire: „Uri
DavisGroot-Brittannie en het
nieuwe, revolutionaire: „Uri
Davis-Palestina".
Vredes koor
Dit opmerkelijke tafereeltje
speelde zich tien maanden ge
leden af in Brussel ten over
staan van vele Westeuropese
journalisten. Direct daarop
ontbrandde in Libanon de
oorlog tussen Palestijnen en
Syriërs over de vraag wie van
hen uiteindelijk de baas in
Libanon zou zijn. De Palestij
nen verloren die oorlog in no
vember door gemeenschap
pelijk ingrijpen van SaoediA-
rabie en Egypte, waarna de
Arabische „frontstaten" di
rect tot een grootscheeps vre
desoffensief overgingen om
de VS ertoe te bewegen Israel
een regeling op te leggen die
voor de Arabieren bevredi
gend zou zijn.
Noodgedwongen voegden de
Palestijnen zich bij het Arabi
sche vredeskoor. Steeds meer
PLO-vertegenwoordigers lie
ten tegenover westerse di
plomaten en journalisten
doorschemer dat de PLO
terwille van een vrede met Is
rael tot concessies bereid was.
Zo was secretaris-generaal
Kurt Waldheim van de VN
nog in februari ervan over
tuigd dat PLO-voorzitter Ara
fat hem in eigen persoon had
verzekerd dat de PLO bereid
was de vernietiging van de
staat Israel af te zweren.
Tegelijkertijd ontving de Oos
tenrijkse kanselier Bruno
Kreisky een memorandum
van een van Arafats vertrou
wensmannen, dr. Issam Sar-
tawi, waarin de PLO de voor
waarden schetste om een
vrede met Israel te sluiten.
Diezelfde Sartawi had met
enkele andere PLO-mensen
maandenlang in Parijs ge
heime besprekingen gevoerd
met een aantal vooraan
staande Israëliërs, onder
meer over wederzijdse er
kenning van eikaars natio
nale rechten en de stichting
van een Palestijnse mini-staat
op de westelijke Jordaan-
oever en in de Gazastrook.
Met de andere Palestijnse
doodsvijand, koning Hoes
sein van Jordanië - „de beul
der Palestijnen", „de Nero
van Amman", „de James
Dean van het Arabische feo
dalisme" - kwam een open
lijke verzoening tot stand.
De nieuwe Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken
Cyrus Vance ging gretig in op
de voortdurend herhaalde
suggesties van PLO-
vertegenwoordigers overzee
dat de PLO haar Handvest
wel eens zou kunnen wijzi
gen. Vance smeekte de Pales
tijnen om zich gematigd op te
stellen omdat de PLO bij de
onderhandelingsprocedure
van Geneve betrokken zou-
kunnen worden.
Bittere pil
Iedereen was dan ook zeer ge
spitst op de uitkomst van de
beraadslagingen van de Pa
lestijnse Nationale Raad, het
PLO-parlement dat na vele
maanden uitstel eindelijk op
12 maart in Cairo bijeen
kwam. Maar nog voor de ope
ningszitting kwam de ont
nuchtering, toen PLO-
vertegenwoordigers lieten
doorschemeren dat er aan het
Handvest geen titel of jota
veranderd zou worden. De
Palestijnse doelstellingen
zouden gehandhaafd blijven
om geheel Palestina „te zui
veren van de zionistische en
imperialistische aanwezig
heid". Sterker nog: geen van
de artikelen zou geschrapt
worden die garanderen dat na
„de vernietiging van de zio-
nistiche staatsstructuur" het
aantal overgebleven joden in
Palestina zo minimaal zal zijn,
dat zij geen beletsel meer
kan vormen voor de de
mocratische gang van zaken
van het nieuwe Palestina en
voor de Arabische aspiraties
van zijn inwoners.
Na alle verwachtingen die er
gewekt waren, was dat een
bittere pil voor al die westerse
diplomaten en journalisten
die maanden lang zulke an
dere taal te horen hadden ge
kregen. De meesten weiger
den dan ook met hun illusies
af te rekenen en kondigden
aan dat „de gematigde vleu
gel" van de PLO de overwin
ning had behaald.
Maar intussen had de leider van
die gematigde vleugel - Jas
ser Arafat-de Nationale Raad
meegedeeld dat een Pales
tijnse mini-staat er op korte
termijn niet in zit doch een
Arabisch-Israelische oorlog
des te meer. En zijn „minister
van buitenlandse zaken" Fa-
roek Kadoemmi had laten
weten dat de Amerikaanse
oplossing voor het Midden-
Oosten onacceptabel is om
dat deze oplossing de Pales
tijnse nationale rechten niet
erkent. „Amerikaanse kop
pigheid kan slechts bestreden
worden door meer Palestijnse
koppigheid", was zijn visie
die door het parlement'in een
van de 15 punten van het poli
tieke program werd overge
nomen.
Nuances
Professor Nabil Shaath, de man
die in Brussel zijn broeder Uri
Davis zulke ferme toezeggin
gen had gedaan, was bergid
Wapen stilstand
Wat is dan de oplossing?
Shaath: „De enige pragmati
sche oplossing op lange ter
mijn is het verdwijnen van Is
rael. Men zegt ons dat de de
mocratische, niet op gods
dienst gebaseerde staat een
droom is. Maar je moet lief
hebben om die droom te ver
wezenlijken. Wij zijn daar
voor nu nog te zwak. En
daarom zijn wij bereid om
voorlopig genoegen te nemen
met achttien procent van ons
Palestijnse grondgebied. Wij
weigeren echter de volgende
generatie het recht te ontzeg
gen om de droom te verwe
zenlijken. En dus kunnen we
wel een wapenstilstand met
Israel sluiten, maar nooit een
vrede".
Deze analyse viel in Cairo bij
alle stromingen van het Pa
lestijnse verzet te beluisteren.
De PLO is het unaniem over
een zaak volstrekt eens met
de Israëlische regering: op de
lange duur is er geen plaats
voor twee staten tussen Jor
danië en de Middellandse
Zee. De felle meningsver
schillen binnen Palestijnse
kring concentreren zich op de
toe te passen tactiek op de
vraag met welke Arabische
staten men tot een unie zal
komen na de bevrijding van
Palestina en op de politieke
kleur van de Palestijnse staat
De woordvoerder van de „harde
koers" binnen de PLO beves
tigde dat nog eens nadrukke
lijk. Bassam Abou Sharif van
het Volksfront voor de Be
vrijding van Palestina zegt
eveneens dat zijn groep best
tot een tussen-oplossing of
een compromis bereid is.
„Maar zo'n oplossing is op dit
moment onmogelijk. Het
machtsevenwicht in het Mid
den Oosten is sinds de
oktober-oorlog van 1973 te
zeer verschoven ten gunste
van het Amerikaanse impe
rialisme en de Arabische ca
pitulatieregimes - Egypte,
Saoed-Arabië, Syrië en Jor
danië"
Wat moeten de Palestijnen dan
doen? Bassam Aboe Sharif:
„Iedere regeling die we nu ac
cepteren, houdt in dat wij Is
rael moeten erkennen, onze
rechten opgeven op heel ons
land en de militaire strijd sta
ken omdat Israel dan veilige
grenzen krijgt. De Arabische
regimes zijn daartoe in prin
cipe bereid. Wij moeten dus
nu al onze krachten wijden
aan progressieve veranderin
gen in de omringende Arabi
sche landen, zodat die ons
geen ongunstige tussen
oplossingen kunnen opleg
gen".
~s het Volksfront nu wel of niet
voor een Palestijnse minis-
taat? Het antwoord luidt:
„Het is pure propaganda om
voor te stellen dat wij ertegen
zouden zijn. Wij zijn juist voor
de bevrijding van iedere vier
kante kilometer Palestijns
gebied en bereid daar onze
vlag te hijsen. Maar wij weige
ren om in ruil voor zo'n mini-
staat onacceptabele voor
waarden te vervullen. Fatach
weigert die voorwaarden
eveneens, maar zal - zolang
hij zich op sleeptouw laat ne
men door de Arabische
capitulatie-regimes - daar
niet onderuit kunnen. Wij zijn
bang dat Arafat - ondanks
zichzelf - zo graag president
wil worden van een Pales
tijnse staat, dat hij tot te veel
concessies bereid is, die later
niet ongedaan kunnen wor
den gemaakt".
Arabische probleem
Hani el-Hassan, de naaste poli
tieke adviseur van Arafat,
lacht deze bezwaren weg. Hij
is niet pessimistisch op lange
termijn en hy vertolkt daar
mee de gevoelens van de
overgrote meerderheid van
de PLO-leiders. „Jullie in Eu
ropa denken dat wij zwak
zijn. Datzelfde dacht de hele
wereld in 1970, toen wij na de
zwarte september in Jordanië
uitgeschakeld waren. Maar
wat gebeurde er? Vier jaar la
ter werden we in Rabat als de
enige vertegenwoordiger van
het Palestijnse volk erkend.
Onze positie op politiek en
militair gebied is nu na Liba
non oneindig veel sterker dan
in 1970 na Jordanië. Jullie
vergeten alsmaar dat zo lang
er een Palestijns probleem is,
er ook een Arabisch probleem
is. Dat is onze kracht. De Ara
bieren kunnen het Palestijnse
probleem niet zonder ons -
Palestijnen - oplossen. Maar
aan de andere kant kunnen
wy er wel voor zorgen dat er
een nieuw Arabisch front
komt tegen Amerika. Een
front dat Carter met behulp
van de olie tot rede zal bren
gen. Waarschijnlijk kan dat
niet zonder een nieuwe oorlog
gebeuren, maar die oorlog-
komt er toch wel".
Onrust
Onlangs maakten een Ameri
kaanse diplomaat en een
Egyptische communist dui
delijk, waarom de PLO
opeens zoveel zelfvertrouwen
heeft. Beiden berichten over
onrust in het Egyptische le
ger. Vele officieren beschou
wen Egypte als onvoldoende
in staat om zich te verdedigen
tegen Israël, na de Sowjet-
Unie na de oktober-oorlog
haar wapenleveranties aan
Egypte drastisch heeft be
knot.
De officieren vinden het ook
onaangenaam dat niet zij, die
de oktober-oorlog hebben
gevoerd de vruchten plukken
van de open-deur-politiek die
Sadat sindsdien voerde, maar
de middenklasse van hande
laars en bankiers. En het
minst bevalt het hun dat zij
het waren die de geprivile-
geerde klasse moest verdedi
gen tegen de volkswoede van
18 en 19 januari.
He t is zo onrustig in het Egypti
sche leger, dat alles mogelijk
is. Als president Sadat niet ra
zendsnel op economische of
politieke successen kan wij
zen in zijn politiek, zouden le
gerofficieren wel eens in op
stand kunnen komen. Sadat
van zijn kant kan hen te vlug
af zijn door zelf een beperkte
oorlog te beginnen, om de
Amerikanen schrik aan te ja
gen en zo concessies van hen
los te weken. En als Egypte
een oorlog begint, moet
Saoedi-Arabië noodgedwon
gen volgen, is het algmene
oordeel, zelfs al zouden de
Saoediërs daar niets voor voe-
len.
Doel
Wat is dan de zin geweest van de
besprekingen die de PLO in 't
diepste geheim in Parys heeft
gevoerd met Israëlische poli
tici? Hani el-Hassan, die hier
bij nauw betrokken is ge
weest, geeft het verrassende
antwoord: „Het doel daarvan
was om de Arabische Joden
in Israel te bewegen weer
naar hun landen van her
komst terug te keren. Wy in
de PLO zijn er trots op dat
door onze politiek het anti
semitisme in de Arabische
wereld is uitgeroeid. Wij zijn
in contact met verschillende
Arabische staten om hun
vroegere Joodse inwoners
weer op te nemen. Wij zijn
zelfs bezig met een project om
Joden, die naar arme Arabi
sche landen terugkeren en
daar geen werk kunnen vin
den, financieel te ondersteu-
Op de vraag of artikel zes van
net Handvest niet afgeschaft
wordt omdat de PLO ver
wacht dat het aantal Joden in
Israel volgens deze natuur
lijke weg onvoldoende zal
slinken, heeft Hani el-Hassan
geen antwoord. Hy deelt wel
mee dat de Parijse bespre
kingen nu voorgoed zijn af
gebroken, omdat zij niet tot
de gewenste resultaten heb
ben geleid. Aan PLO-zijde
werden de onderhandelingen
onder meer gevoerd door een
lid van de afdeling „Joodse
Emigratiezaken".
Lokalen
Tijdens de besloten zittingen
van de Nationale Raad heb
ben diverse PLO-
functionarissen uitvoerig
gewag gemaakt van de
malaise-stemming in Israel
en onder de joden buiten Is
rael, die geleid heeft tot
groeiende emigratie van jo
den uit Israel, afnemende
immigratie van Sowjetjoden
naar Israel en minder finan
ciële hulp van de Ameri
kaanse joden aan Israel.
Daaruit putten alle aanwezi
gen de diepe overtuiging dat
uiteindelijk niet de joden
maar de Palestijnen het meest
gehecht zijn aan het oude
land.
En dus hebben zij besloten om
de oorlog voort te zetten. Met
als inzet dezelfde idealen die
hun vaders en grootvaders
reeds in de winter van 1920
formuleerden op een Ara
bisch congres in Haifa, een
halve eeuw voordat El Fatach
met meer internationale
weerklank dezelfde leuze
propageerde: een democrati
sche staat voor de Palestijnse
Arabieren op niet-
godsdienstige grondslag, een
staat waarin de Joden nauwe
lijks of in het geheel niet aan
wezig zijn.
De bloedige strijd voor een volk
zonder land in een leeg Pales
tina moet voor de Palestijnen
nog beginnen. Uri Davis doet
er dan ook goed aan, zijn in
signes uit Brussel te bewaren.
Ze zouden nog eens een kost
baar souvenir kunnen voeren
Arafat inspecteert in Beiroet zijn bevrijdingsleger.
Jasser Arafat in het stadion van Beiroet tijdens de herdenking van
eerste guèrilla-actie tegen Israel (archieffoto)
uit te leggen waarom de Pa
lestijnse Revolutie toch weer
van gedachte was veranderd.
„Artikel zes kan niet veranderd
worden", aldus Shaath, „om
dat Vance tijdens zijn recente
MiddenOosten-reis heeft
geeist dat wij het Handvest
wijzigen teneinde aan de on
derhandelingen over onze
toekomst deel te mogen ne
men. Wij vonden dat schrap
ping van dat artikel zou bete
kenen dat we zwichten voor
de Amerikaanse chantage-
politiek. Het Handvest is nu
eenmaal het symbool van
onze onafhankelijkheid. Je
kunt alleen in tijden van
voorspoed iets toleranter zijn,
wat betreft de nuances. En je
kunt nu al zien wat onze on
verzettelijkheid heeft opgele
verd: president Carter heeft
ons Palestijnen tot dusver
meer concessie gedaan met
zijn uitspraak dat wij een „na
tionaal tehuis" nodig hebben,
dan al zijn voorgangers bij elkaar".
Nabil Shaath is een uitgespro
ken vertegenwoordiger van
de gematigde koers binnen de
PLO. Wat is die koers dan?
Shaath: „Uitgangspunt is dat
vrede met Israel onmogelijk
is; op zyn allerhoogst kunnen
wij een wapenstilstand slui
ten voor een langere termijn.
Wij hebben al een enorme
concessie gedaan door een
Palestijnse mini-staat als een
voorlopige oplossing te ac
cepteren. De ervaring leert
dat zo'n oplossing nooit een
blijvende kan zijn. Want zo-
lang de minimum-eisen van
de een niet bevredigd worden
- en dat is in ons geval de te
rugkeer van alle vluchtelin
gen naar hun vroegere haard
steden - is vrede uitgesloten.
De zionistische staat kan bo
vendien de Palestijnen nooit
gelijke rechten toekennen.
Dat zou inhouden dat de Pa
lestijnen zich even vrijelijk in
Israel mogen vestigen als de
Joden. Demografisch gezien
zou dat de ondergang beteke
nen van Israël omdat het Pa
lestijnse geboorte-overschot
aanzienlijk hoger is dan dat
van de Joden. Gelijke rechten
voor de Palestijnen in Israel
betekent dus automatisch
zelfmoord van de zionistische
staat".
Geen druk
Maar waarom'niêt voor de vorm
toegeven aan de Amerikaanse
verlangens, nu Washington zo
duidelijk te kennen heeft ge
geven dat het - als het ook
maar even kan - de PLO bij de
onderhandelingen wil be
trekken?
Shaath: „De VS eisen op dit
moment niet alleen van ons
dat wij de staat Israël erken
nen voordat er onderhande
lingen beginnen, maar ook
dat wij het joddse karakter
van de staat Israël erkennen.
Wij zouden daarmee a priori
het verlies moeten accepteren
van het allergrootste deel van
ons vaderland en bovendien
nog eens het verlies van het
eerste klas staatsburgerschap
de twaalfde verjaardag van de
van een half miljoen Palestij
nen in Israël Wij moeten Is
rael erkennen terwijl Israel
ons niet erkent. En die men
sen in Israël die wel bereid
zijn ons te erkennen zoals Pe-
led (een van de Israël onder
handelaars in Parijs), willen
demilitarisatie van een Pales
tijnse mini-staat. Maar daar
mee zouden wij voor altijd de
hegemonie van de zionisti
sche staat aanvaarden".
Maar is de PLO door het Sinaï-
akkoord in staat zich te ver
zetten tegen de wens van de
belangrijkste Arabische re
gimes om tot een regeling met
Israel te komen, ook al is die
regeling nog zo voorlopig?
Nabil Shaath: „De Arabische
staten vinden dat wij genoeg
concessies ten opzichte van
hen hebben gedaan. Wij heb
ben uiteindelijk het Sinaï-
akkoord geaccepteerd dat
Egypte heeft gesloten; we
hebben vrede gesloten met
Jordanië en we hebben ons
neergelegd bij de Syrische
bezetting van Libanon. De
Arabische staten beginnen in
te zien dat de Verenigde Sta
ten buitengewoon weinig
concessies hebben gedaan en
geen enkele druk op Israel
hebben uitgeoefend. Als de
Arabische staten meer van
Amerika hadden gekregen,
zouden ze nu meer druk op
ons hebben uitgeoefend. Uit
het feit dat ze dat niet hebben
gedaan, blijkt al dat ook zij
zeer weinig van de VS ver
wachten".
