ttimifi
Mime van grote klasse
Colleginm Mnsicnm
minder optimaal
"ASTERIX VEROVERT ROME"
JE
VERBORGEN
TEMPEL''
MAANDAG 4 APRIL 1977
Robinson Crusoewas mijn
maart-klassieker. Ik had in
mijn jeugd natuurlijk wel een
boek onder die naam gelezen
maar dat was een van de vele
„bewerkingen"die soms op on
vervalste verkrachtingen uit
draaiden. Ik kom daar later nog
op terug, want dat is een cu
rieuze en bedenkelijke zaak. Ik
las de complete Robinson Cru
soe" in de vertaling uit 1956 van
C. Buddingh" in de Prisma
Pocketreeks; hij kreeg er 500
gulden voor, vertelde hij me.
Niet slecht betaald voor de ver
taling van een klassiek mees
terwerk van 288 bladzijden. Is
Robinson Crusoe" inderdaad
een meesterwerk? Ik twijfel, om
de waarheid te zeggen. Daniel
Defoe was een zeer vruchtbaar
schrijver, Hij leefde van 1660 tot
1731 en liet een 500-tal werken
na, waaronder vier belangrijke
romans: Robinson Crusoe",
Moll Flanders(volgens velen
zijn eigenlijke meesterwerk),
Roxana" en Journaal of the
Palque Year", waarin Defoe de
grote pestplaag waaronder
Londen in 1665 leed als een oog
getuige beschrijft, hoewel hij
toen pas vijf jaar was.
Naast de romans schreef hij
over politiek, economie, boven
natuurlijke zaken, geschiede
nis, een aantal biografieën en
over misdaad. In feite was hij
een journalist die ook zijn ro
mans met een journalistiek in
stinct schreef, zoals blijkt uit de
onstaansgeschiedenis van Ro
binson Crusoe". In 1711 baarde
ene Alexander Selkirk opzien,
door naar Engeland terug te ke
ren nadat hij vijf jaar in zijn
eentje op een onbewoond eiland
had doorgebracht. Hij was van
huis weggelopen naar zee, had
aan boord ruzie gekregen met
zijn kapitein, die hem daarna
op zijn eigen verzoek afzette op
het onbewoonde eiland. Vijf
jaar later werd hij daar ontdekt
en naar de bewoonde wereld te
ruggebracht. In 1719 verscheen
,rRobinson Crusoe", overigens
niet de eerste Robinsonade" in
de literatuur. In Roeken die
men niet leest" van 1930 wijst
Jan Walch op Reschrijving van
het magtig koningrijk Krinke
Kesmes", dat in 1708 in Amster
dam uitkwam, dus elf jaar
voordat Robinson Crusoe" ver
scheen.
De ware belevenissen van
Alexander Selkirk mogen Defoe
dan als voorbeeld hebben ge
diend zoals vrij algemeen
wordt aangenomen), het is na
tuurlijk wel zo dat Daniel Defoe
diens „eenzaam avontuur" ge
heel naar zijn eigen hand heeft
gezet. Robinson wordt niet,
zoals Alexander, na een ruzie
van boord gezetmaar spoelt als
enig overlevende aan na een
schipbreuk. Enige overlevende
is overigens onjuist, want op
zijn tweede tocht van het eiland
naar het wrak op de rotsen treft
hij nog twee katten en een hond
De manier waarop Defoe dit
vertelt, versterkt mijn indruk
dat het boek er bij zijn verschij
ning anders zou hebben uitge
zien als er in achttiende eeuw al
„eiditors" geweest waren, die
bepaalde compositiefouten en
slordigheden weggemasseerd
hadden. Robinson beschrijft
alle keren dat hij naar het wrak
terugkeerdeen wat hij er van
daan sleepte naar zijn eiland,
en daarna pas zegt hij: Rn ik
moet niet vergeten te vermelden,
dat we aan boord een hond en
twee katten hadden, over wier
geschiedenis ik te gelegener tijd
misschien nog iets vertellen zal
(etc.)". Het maakt de indruk
alsof hij die aanwezigheid van
drie levende wezens pas later al
schrijvende bedacht en invoeg
de, want de aanwezigheid van
die dieren aan boord zou voor
iemand die op een onbewoond
eiland is aangespoeld normaal
gesproken natuurlijk een ge
beurtenis van gewicht zijn ge
weest. Zo kan ik me ook niet aan
de indruk onttrekken dat Defoe
„verhaaltechnisch" Vrijdag te
laat ten tonele laat verschijnen.
Hoewel het aan de andere kant
ook iets groots heeft om de be
roemde voetafdruk, die Robin
son op zijn onbewoonde ieland
aatreft, pas na 12 jaar een
zaamheid. te introducerenwant
dat maakt zo'n voetafdruk na
tuurlijk veel Rosmischer" dan
na één maar en zeven maanden
Onevenwichtig
Ik bedoel: Harry Mulisch zou die
voetafdruk ook pas na 12 jaar
op het strand hebben gezet. Na
22 jaar ontdekt Robinson resten
van een kanibalenfeest op het
strand, en pas na 24 jaar komt
Vrijdag op de proppen. We zijn
dan op bladzijde 197 in de
Prisma pocket en op bladzij 267
verlaat Robinson het eiland al
met een Engels schip, na een
verblijf aldaar van achtentwin
tig jaar, twee maanden en ne
gentig dagen, wat natuurlijk
andere koek is dan die vijfjaar
van Alexander Selkirk. Omdat
hij toch zo lekker bezig was,
breide Defoe er nog 25 bladzij
den aan vast, waarin hij als het
waren een synopsis geeft van
Robinson Crusoe, deel 2" of
Robinson Crusoe vertelt ver
der". Eindconclusie: een on
evenwichtig boek waarvan de
eerste bladzijden me eigenlijk
meer boeiden dan de eilandbe
levenissen, maar dat je als vol
wassene zeker in de onbewerkte
staat gelézen moet hebben om je
een volwaardig mens (althans
lezer) te kunnen voelen
NICO SCHEEPMAKER
Yves Leb re ton:
LEIDEN - Het is toch eigenlijk
schandalig, dat slechts zestig men
sen zaterdagavond gedurende een
uur en een kwartier hebben geno
ten van de fantastische mimische
gaven van de Fransman Yves Le-
breton. Wat deze man op het toneel
doet grenst aan het ongelooflijke.
Niet de dramatische diepgang of de
onverwachte clou. Eerder met de
kracht van Lebreton gezocht wor
den in het met weinig theatermid
delen (zaterdagavond waren dat:
een kinderwagen een tennisracket,
een paraplu, een stoel, een emmer,
een slang, die vanuit de hemel naar
omlaag hing, een aantal balonnen
en een zware koffer vol kranten.
Een maximum aan resultaat berei
ken. Wat Lebreton met twee bal
lonnen kan doen, de suggestie, die
hij oproept en het effect dat hij na
jaagt is van een ongehoord grote
klasse. Het is mime in z'n meest
zuivere, subtiele en tegelijkertijd
overrompelende vorm. Aan de an
dere kant wordt de Amime volledig
verlaten om plaats te maken voor
een met Frans temperament door
weven dialoog met het publiek,
wanneer in de koffer een honder
dtal kranten blijken te zitten.
Lebreton geeft aanvankelijk kleine
papiersnippers aan het publiek om
dit gegeven vervolgens uit te bou
wen tot een aan het publiek ont
lokte veldslag met kranten. Op een
gegeven moment was Lebreton za
terdagavond in een hevig gevecht
gewikkeld met het publiek, dat
bewonderend applaus afwisselde
met het gooien van grote ballen
samengekneed krantenpapier. Le
breton gaat uiteindelijk voor zoveel
quasi-geweld op de vlucht om via
zijn „levensader", terwijl het geluid
van vrolijk tsilpende vogeltjes
hoorbaar is, voorgoed in de hemel
te verdwijnen. Een machtige voor
stelling. Woorden schieten hier
werkelijk tekort. Het bovenstaande
is daarom alleen maar bedoeld als
een uiterst povere sfeertekening
van een overompelende mimische
manifestatie.
BERT KOEKEBAKKER
LEIDEN - Gistermiddag om
twee uur dus toen de zon tien
minuten tevoren in het zuiden
had gestaan, was het zondagse
koffietijd, en derhalve gaf Col
legium Musicum terecht een
koffieconcert in de Lutherse
kerk voor een talrijk en uitge
slapen publiek. Collegium Mu
sicum, dat wilde zeggen een ad
hoe geformeerd kamerkoor en
orkest, als immer onder de be
zielende leiding van André
Kaart.
Naar ik meen (maar ik heb het
vorige concert niet bijgewoond)
betrof het hier althans voor een
deel eerder uitgebrachte wer
ken, die zo te oordelen terecht
bij mijn collega een warm ont
haal kregen. Tot werkelijk op
timale prestaties kon het koor,
uitgedund door grieppatiënten,
helaas niet komen, maar omdat
de sopranen en bassen wat ex
tra, en de alten en tenoren wat
minder volume gaven, kon men
onder de wat schriele deklaag
toch de gestalte ontdekken die
het geheel had moeten verkrij
gen.
Minder clement moet ik zijn ten
opzichte van de uitvoering van
Bachs 2e Brandenburgse con
cert. Dat Ferry Zwarts niet op
gewassen was tegen zijn taak
valt nog te verontschuldigen,
waar de zgn. Bach-trompet pas
na Bachs dood is ontwikkeld en
de bewuste partij waarschijn
lijk voor hoorn bedoeld is.
Hoewel Norbert Kunst de au
thentieke speeltechniek bena
derde, viel zijn aandeel jammer
genoeg enigszins tegen het be
trouwbare, doch conventione
ler spel van de hoboïste Hannie
Korthof en de violiste Eddy
T^jon Sie Fat. Met name door
zijn tempokeuze gaf André
Kaart intussen de solisten alle
ruimte, hun capaciteiten te ont
plooien.
RON HARMS
Pulchri Studio, Passage 10, Oegstgeest.
Tentoonstelling C.C. van Niekerk -
schilderijen en aquarellen. Geopend
dag. van 10-16 uur, zo. gesloten, van 25
mrt. t/m 14 apr.
De Ruif, Janvossensteeg 59 Tentoon
stelling Kathleen Butler - schilderijen
en tekeningen. Van 4 tot 29 apr.
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wasse
naar. Tentoonstelling Piet Deunhouwer
gemengde techniek, Ton Plettenberg -
etsen, olieverven en tekeningen en Rie
Fromberg - keramiek. Geopend do. t/m
zo. van 10-17 uur en woe. van 20-22 uur,
van 31 mrt. t/m 17 apr.
Galerie Denise Stephan, Bakker-
steeg 18, tel. 132319. Tentoonstel
ling Kees van Roemburg - stille
vens. Van 11 febr.t/m 11 apr.,
geopend za. en zo. van 14-18 uur,
overige dagen na tel. afspraak.
Galerie v. d. Vlist, Botermarkt 3. Ten
toonstelling Rob Clous - kleuretsen.
Geopend di. t/m za. van 10-17 uur, do. tot
21 uur, t/m 9 apr.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling van de
Vlaamse schilder Jan Hoogsteyns.
Geopend woe. t/m za. van 10-16 uur, di.
van 14-20 uur, van 19 mrt. t/m 9 apr.
Museum Boerhaave, Steenstraat 1 a.
Tentoonstelling "Komeet van 1680". t/m
26 mei.
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
Tentoonstelling Louk van Meurs -
beeldhouwwerken, Hans Eschauzier -
inkttekeningen en Betty Hubers - wan
dkleden. Geopend di. t/m za. van 10.30-
17 uur, do. van 19-21 uur. van 25 mrt. tot
22 apr.
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoonstel
ling E. Runia - tekeningen. Van 1 tot 29
april.
Akademiegebouw, Rapenburg 73. Ten
toonstelling Lotje Krieg - Poppen en
pastels. Van 1 tot 29 april.
ARS, Pieterskerkgracht 9. Tentoonstel
ling van werk van ARS-leden. Geopend
dag. van 14-16.30 uur en van 19.30-21.30
.uur, zat. en zo. van 12-16.3
Verpleeghuis Leythenrode, Hoogmade-
seweg 55, Leiderdorp. Tentoonstelling
Carla Kerkhoff en Ineke van Zuuren -
boetseer- en beeldhouwwerken.
Galerie Pomp, Warmond. Tentoonstel
ling Alice Kunfman - schilderijen en te
keningen, Anneke Jansen - keramiek.
Tot 15 april.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
Galerie-Bibliotheek, Luifelbaan 1, Was-
Tentoonstelling Jan van Geem - aqua
rellen, tekeningen en grafiek en Frans
Hoek - aquarellen en tekeningen.
Openingstijden van de bibliotheek, tot
14 apr.
AMRO-bank, Bevrijdingsplein. Ten
toonstelling Wout Gilhuis - foto's. Ope
ningstijden van de bank, van 31 mrt. tot
21 apr.
leuiM
4 APRIL 1977
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- In den loop van deze week zijn
te Katwijk veertig schuiten
aangekomenwegens ongunsti-
gen winden buiig weer van 8 tot
14 dagen reis. Zij besomdenf80
af 215.Besteed werd voor groote
tarbot f6 af10, tong 15 a 50 ets,
benschol 50 a 80 ets per stuk; le
vende kleine schol f 6 a f 13,50,
droog schol f6 af 6,50, schar ren f
6 af 7 per mand. Dcgeheele vloot
is weder in zee.
- Op den tachtigste verjaard-
dag van den keizer (Wilhelm I,
Red.) hadden te Berlijn eenige
ongeregeldheden plaats. De po
litie nam toen voor het eerst een
practisch middel te baat om de
aanstokers en opruiers, dus de
ware schuldig en, van hen te on
derscheiden, die toevallig, zon
der opzet, in het gedrang waren
geraakt. Een aantal agenten in
burgerkleeren bewoog zich tus-
schen de menigte en teekende
ongemerkt ieder der onruststo
kers met een dikke krijtstreep op
den rug.
Vijftig jaar geleden:
- Aan de zijdeuren van de voor
name huizen in de Londeïische
wijk May fair worden sinds kort
pakjes afgegeven door den
chauffeur van een vrachtauto,
die een maand geleden nog als
gast de hoofddeur van diezelfde
huizen placht binnen te gaan.
Deze chauffeur is de zoon van
een schatrijk edelmande gena
turaliseerde Oostenrijksche ba
ron De Forest, die oud-lid van
het Lagerhuis is en tot de rijks
ten van Europa gerekend
wordt. De 19-jarige zoon kreeg
een maand geleden oneenigheid.
met zijn vader en liep van huis
weg. Hij woont nu in een ka
mertje in een achterbuurt en ge
bruikt zijn maaltijden aan de
koffiestalletjes op straat, want
zijn inkomsten zijn beperkt: 3
pond sterling, ongeveer f 36 per
week. Hij zegt, dat het hem best
bevalt zijn eigen brood te ver
dienen en dat het vooruitzicht,
dat zijn vader hem onterven zal,
hem geen zier kan schelen.
VOO* DE Vol&CHDZ OPDRACHT
MOCT 0 AllE GERSbtTHN OPETEN
14 EEN BCUV-tfCCNSTERVEUNO
Ui OOIT IN ö€4IAAOD VAN
Z4JN MAALTIJDEN IN 2'N ÖEHCEL
It VtRoRAEREN. HA»* ZOU
ALLE GANOtNTOT EN MET DE
LAATSTE KRUIMEL, MOETEN
OpETfcN .'...«MAKELUK
PANDA EN DE MEESTER-RE1Z1GER
44 - 136 -Joris stapte terzijde zodat lord Master en Panda konden
gaan hakken op de plek die hij had aangewezen"Labor vincit.om
met de klassieken te spreken", sprak hij goedkeurend. "Daarmee
bedoelden zij dat ijverig werk beloond zal worden met de schatten
van de Paph. Bedenk echter dat ik u gewaarschuwd heb.' Er rust een
vloek op de tombe die ge gaat ontdekken. De overlevering zegt dat de
vinder spoorloos zal verdwijnen
Zo sprekende leunde hij gemakkelijk tegen de rotswand; maar tot
zijn verbijstering gaf de steen mee zodat hij het evenwicht verloor en
achterover in een donkere ruimte viel. En nog voordat hij een kreet
had kunnen slaken, sloot de rotswand zich weer.
Bah!" zei Panda, die niets van het gebeurde had gemerkt. "Deze
steen isveel te hard; hierkanniets achter verborgen zitten. Je houdt
ons vast voor de gek, Joris".
Maar hij kreeg geen antwoord.
Palmpaasmannetjes
(5 stuks)
30 g. gist, 40 g. suiker,
500 g. bloem, zout, 3
dl. lauwe melk, 50 g.
gesmolten boter.
Roer de gist met de
suiker tot hij vloei
baar is. Meng hem
door de bloem en
voeg iets zout toe.
Roer daarna de
lauwe melk en de ge
smolten en afge
koelde boter door de
bloem. Kneed en be
sla het deeg om het
mooi luchtig te ma
ken. Laat het beslag
op een warme plaats
voldoende uitrijzen
en vorm er 5 bolletjes
van. Geef ieder bol
letje het model van
een puntbroodje,
doch laat dit aan één
kant stomp. Vorm
vervolgens van dit
stompe uiteinde het
hoofd en druk met de
hand de rest plat.
Knip met een schaar
armen en benen in en
maak ogen van kren-
en de mond van
een smal reepje bi-
garreau. Leg een
w ei op de buik
ieder mannetje
sla zijn armpjes
eromheen. Bestrijk
de mannetjes met
losgeklopt ei, laat ze
n lauwe oven op
een beboterd bablik
narijzen en bak ze ten
slotte in een hete
oven (250 graden
Celsius gaar en bruin
ongeveer 20 min.).
FRED BASSET
6C€C€ MOGSEW! SCEEe MOOSEN!
De
avonturen
van
Jont meke
Beurtelings krijgen deze
sprekende vogels een reeks
vragen te beantwoorden
Iedere deelnemer
mag zoveel
antwoorden ais
hij wil
Wie de meeste juiste
antwoorden geeft
is de Winnaar
en mag op reis
naar Zu/d-Amerika
Ageido
n 9.15
CAMERA: "The battle of the bulge'
dag. 8.00 uur. 14 jaar.
Kindermatinee: "Laurel en Hardy als e
landbewoners", za. en woe. 2.30 uur z<
2.00 en 4.15 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Klute", vr. en z«
11.30 uur. 18 jaar.
LUXOR:"Het vergeten continent", das
2.30,7.00 en 9 15 uur, zo. 2.15,4.30,7.00 e
LÏDÖ I:"Dr.JNo", dag. 2.30, 7.00
uur, zo. ook 4.45 uur. 14 jaar.
LIDO II:"Bertrand in on(t)roerend
goed", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook
4.45 uur. AL.
LIDO III:"Next stop Greenwich villa-
ge", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook
4.45 uur. 18 jaar.
STUDIO: "l'Histoire d'Adèle", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur. 14 jaar.
TRIANON:"Nickelodeon", dag. 2.30,
3 en 9.15 uur, zo. 2.15,4.30,7.00 en 9.15
AL.
REX: "De poel der wellust", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. 2.15,4.30,7.00 en 9.15
Kindermatinee: "Sneeuwwitje", za. en
woe. 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Het poniohuis", vr.
11.30 uur. 18 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur: 14.00-14.45 uur.
Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Elizabeth-ziekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 13.30-14.15
uur en van 18.30 tot 19.30 uur; klasse
afdelingen ook 11 15 tot 12.00 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15 tot 12.00
(alleen voor echtgen.) v. 15.00 tot
Kin-
16.00 uur en van 18.30 tot 19.30 u
derafdeling dag. van 15.00 tot 18.30 uur.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.15 tot
14.45 uur van 19.00 tot 19.30 uur. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00 tot 14.30
uur en van 18.30 tot 19.00 uur.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur ma. en do. 19.30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur;
eerste klasse: de gehele dag.
18.30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19.30 uur.
Kinderzaal: van 13.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur.
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18 30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de-
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandao tlm vrijdag
18.30-18.45 uur.
Zaterdag en zondag:
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe-,
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderklmiek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
