Verzet tegen matiging topsalaris
Ongeluk in kerncentrale
zou een ramp betekenen
STEEKPARTIJEN WERK MANIAK?
"Rechten van
asielzoeker
moeten
worden
verbeterd"
m
Dikke kinderen worden vaak ook dikke volwassenen
mm
DOOR TWEE AMBTENARENBONDEN
Kamerleden
kunnen lid
blijven van
Europees
parlement
Volgens wetenschappelijk onderzoek:
DINSDAG 22 MAART 1977
Prins Pieter Christiaan, zoon
van prinses Margriet en Pieter
van Vollenhoven, wordt van
daag vijf jaar. Max Koót
maakte de foto.
UTRECHT (ANP) - Er zijn
nogal wat aanwijzingen, dat
de meeste kinderen die op
jonge leeftijd te dik zijn, ook
later vetzuchtige volwasse
nen zullen blijven.
De leidse hoogleraar in de kin
dergeneeskunde prof. dr.
H.H. van Gelderen zegt dit in
een beschouwing in het blad
"Huisarts en wetenschap".
Hij voegt hier echter aan toe,
dat de meeste gegevens hier
over afkomstig zijn van stu
dies, waaruit blijkt dat een
groot deel van de te zware
volwassenen als schoolkind
al te zwaar was. Daarmee is
dus nog niet gezegd, dat alle
dikke kinderen zware vol
wassenen worden.
Een te grote toename van ge
wicht bij zuigelingen heeft
volgens prof. Van Gelderen
maar weinig voorspellende
waarde voor het gewicht dat
ze als schoolkinderen of vol
wassenen zullen hebben. On
derzoekingen hebben uitge
wezen, dat verreweg de
meeste te dikke baby's en
peuters als schoolkind weer
op een normaal gewicht ko
men. Maar vanaf de leeftijd
van ongeveer vier jaar wordt
overwicht steeds meer een
aanwijzing, dat het kind ook
in de rest van zijn leven te dik
zal zijn.
In veel gevallen van vetzucht is
er geen sprake van overvoe
ding of overeten. Theoretisch
zou slechts een klein beetje
teveel eten vergeleken bij de
behoefte (voor "onderhoud"
van het lichaam, activiteiten
en groei) in de loop der jaren
al tot een sterke vetzucht lei
den. Zo berekent prof. Van
Gelderen, dat de vetmassa bij
een volwassen man, die per
dag twee chocoladeflikjes
meer eet dan hij nodig heeft
om zijn gewicht te houden, in
een jaar tijd met ongeveer 25
procent zou vermeerderen.
Hieruit blijkt wel. dat zowel
de doelmatigheid van de
stofwisseling en energie
huishouding als de regulatie
van de stofwisseling en vet
massa een zeer grote rol moe
ten spelen bij het ontstaan
van vetzucht.
Er zijn heel wat gevallen be
kend waarbij vetzucht optrad
na een beschadiging van de
hypothamalus (een centrum
in de hersenen). Het is vol
gens prof. Van Gelderen wel
zeker, dat er in of bij de hypo
thalamus regulerende centra
zijn voor de voedselopne-
ming, de eetlust en waar
schijnlijk ook voor de
warmte-afgifte en de stofwis-
selingsefficiency. Hij acht het
waarschijnlijk, dat voor ieder
mens het punt waar de regu
latie om schommelt, verschil
lend kan zijn.
De erfelijke aanleg noemt hij
een belangrijke factor. Er be
staat vaak een grote samen
hang tussen vetzucht bij ou
ders en vetzucht bij de kinde
ren en hun nakomelingen. Er
is nooit aangetoond dat dit
komt doordat men eikaars
eetgewoonten overneemt. In
tegendeel, studies bij twee
lingen die in verschillende
milieus werden opgevoed en
onderzoek naar de samen
hang tussen het gewicht van
pleegouders en dat van
pleegkinderen, maken
derglijke verklaring i
schijnlijk.
De laatste tien jaar heeft de zo
genaamde "cellulaire" theo
rie veel opgang gemaakt.
Maar volgens prof. Van
Gelderen is de betekenis er
van overtrokken en berust
deze theorie bovendien op
zwakke en nog onbewezen
vooronderstellingen. Het gaat
daarbij onder meer om het
aantal en de omvang van de
vetcellen in het lichaams
weefsel. Door vetzucht op
jonge leeftijd zou een groot
aantal vetcellen worden ge
vormd, waardoor neiging tot
vetzucht voor eens en voor al
tijd zou vastliggen. Maar prof.
Van Gelderen zegt, dat dit
door geen van de onderzoe
kers aannemelijk is gemaakt.
De behandeling van vetzucht
bestaat uit een vermindering
van de voedselopname. Als
de afwijking ernstig is moet
de vermindering aanvanke
lijk drastisch zijn om in korte
tijd een snelle reductie van
het gewicht te verkrijgen. Die
eerste behandeling is vaak
thuis niet mogelijk en dan
moet ze worden uitgevoerd in
een medisch kindertehuis,
een buitenkliniek of even
tueel ziekenhuis. Het kind
krijgt dan een calorie-arm
dieet. De samenstelling ervan
is niet zo belangrijk. "Van de
telkens weer opduikende
dieetgrillen valt niets meer te
verwachten dan van een be
perkte evenwichtige voe
ding."
DEN HAAG (SP, ANP) - De centrale van hogere
functionarissen bij de overheid en het ambtena-
rencentrum hebben zich tegen het voornemen
van minister De Gaay Fortman (Binnenlandse
Zaken) gekant om een begin te maken met de
matiging van de ambtelijke topsalarissen. De mb
nister wil de salarissen boven de 112.000 gulden
voortaan minder laten stijgen.
De twee ambtenarenbonden
noemden gisteren het matigings-
voorstel van de minister een „voor-
DEN HAAG (SP) - Nederlandse
kamerleden kunnen ook na de
rechtstreekse Europese verkie
zingen in 1978 lid van het Euro
pese parlement blijven.De meer
derheid van de Tweede Kamer
staat achter dit standpunt van
staatssecretaris Brinkhorst van
binnenlandse zaken.
Nu is het zo dat de nationale parle
menten in de negen EG-landen
de Europese parlementariërs uit,
hun midden aanwijzen. In mei of
juni 1978 zal het Europese parle
ment rechtsstreeks worden ge
kozen.
Het voorstel van het D'66-Kamerlid
Van Mierlo om Nederlandse ka
merleden te verbieden straks te
gelijk lid van het Europese par
lement te zijn ging PvdA en CDA
te ver.
De Kamermeerderheid wilde het
aan de partijen overlaten of ze
„hun" Kamerleden ook naar
Straatsburg sturen. De Pvda'er
Patijn: „Dat is voorlopig de beste
oplossing." De verwachting is dat
zo'n dubbel mandaat" niet veel
zal voorkomen. De WD vindt
dat het lidmaatschap van de
Tweede Kamer en het Europese
Parlement gescheiden moet
worden.
Volgens staatssecretaris Brink
horst is het van groot belang dat
er een „nauwe band" blijft be
staan tussen de 25 Nederlandse
parlementariërs in het Europese
parlement en de Tweede Kamer.
De regering aarzelt nog of de eerste
rechtstreekse Europese verkie
zingen in 1978 zullen samenval
len met de statenverkiezingen op
29 maart of met de gemeente
raadsverkiezingen op 31 mei.
Brinkhorst liet doorschemeren
dat hij er het meest voor voelt om
de Europese verkiezingen op de
zelfde dag als de raadsverkiezin
gen te laten houden.
Een belangrijk nadeel is dat de op
komst bij de gemeenteraadsver
kiezingen altijd een stuk lager is
dan bij de statenverkiezingen.
Daardoor kunnen de Europese
verkiezingen een flop worden.
De ministers van de negen EG-
landen moeten de definitieve Eu
ropese verkiezingsdatum nog
vaststellen. Dat gebeurt pas als
alle landen van de Gemeenschap
akkoord zijn met de recht
streekse verkiezingen voor het
Europese parlement. Vooral in
Engeland zijn er nogal wat moei
lijkheden.
De Tweede Kamer staat er op dat de
Nederlanders die in andere EG-
landen wonen ook moeten kun
nen meedoen'aan de Europese
verkiezingen. Staatssecretaris
Brinkhorst was het daarmee
eens. Maar hij wees er op dat
hierover afspraken op Europees
niveau gemaakt moeten worden.
uitlopen op een samenhangend in
komensbeleid". Volgens een be
kendmaking van het ministerie ziet
het kabinet het matigingsvoorstel
als een „incidentele en maatschap
pelijk aanvaardbare maatregel die
los staat van het inkomensbeleid".
Wel akkoord met matiging van de
salarissen boven de 112.000 gulden
gingen de algemene, de christelijke
en de katholieke centrales van
overheidspersoneel. Tijdens de gis
teren in Den Haag gehouden ver
gadering werd wel tussen alle par
tijen overeenstemming bereikt
over de salarismaatregelen voor de
rijksambtenaren.
Zij krijgen met terugwerkende
kracht tot 1 januari een salarisver
hoging van 3,5 procent.
De 3,5 procent is een voorschot op
de verwachte loonontwikkeling in
het bedrijfsleven.
In de herfst van dit jaar zal - na een
eventueel nieuw voorschot om
streeks 1 juli, wanneer er in het be
drijfsleven weer een prijscompen
satie is gegeven - een definitieve af
rekening worden gemaakt.
De 3,5 procent is opgebouwd uit 2,5
procent prijscompensatie en daar
overheen nog één procent „echte"
loonsverbetering. De dertig gulden
per maand loontoeslag op grond
van de loonmaatregel van 1 juli zal
in de salarisschalen worden ver
werkt.
Met ingang van 1 januari 1977 zal
ook het vakantiegeld worden ver
hoogd. Deze toeslag stijgt van 7,8
naar acht procent.
Visseizoen begint
dit jaar 27 mei
DEN HAAG (ANP) - Minister mr.
A. Van der Stee (Landbouw en Vis
serij) heeft de opening van het vis
seizoen 1977/1978 bepaald op 28
mei a.s., de zaterdag voor pinkste-
Sportvissers zullen op de eerste da
gen van het nieuwe visseizoen de
„oude" (tot 1 juni 1977 geldige) vis-
kaart moeten kunnen tonen.
De gesloten tijd voor snoek wordt
gehandhaafd zodat voor 1 juli even
tueel gevangen snoek onverwijld in
hetzelfde water moet worden te
ruggezet.
Stern-trubinaal
AMSTERDAM (ANP) - Het inter
nationale tribunaal over de zaak
van de Russische arts dr. Michail
Stern, dat deze week in Amsterdam
zou worden gehouden, is uitgesteld
tot 8 en 9 september.
Het uitstel is bedoeld om meer in
formatie te kunnen krijgen over
Stem, Anatoli Scharanski en ande
ren.
Politiebureau
in Amsterdam
uit voorzorg
zwaar bewaakt
AMSTERDAM (ANP) - Sinds giste
rochtend if het Amsterdams hoofd
bureau van politie aan de Elands
gracht onder speciale bewaking ge
steld. Bij de twee ingangen zijn ma
rechaussees geposteerd, bewapend
met pistool-mitrailleurs .voorts zijn
er met zandzakken borstiveringen
aangelegd en is het gebouw langs
het trottoir afgezet met hekken.
Volgens een politiewoordvoerder
gaat het om een voorzorgsmaatre
gel in verband met de vijf Moluk-
kers, die op het hoofdbureau in de
cel zitten. Zij werden het afgelopen
weekeinde wegens een zaterdag in
de hoofdstad gepleegde overval op
de Surinaamse sociëteit Sosa aan
gehouden en opgesloten.
ENSCHEDE (SP) - Een ramp
met een kerncentrale van 1000
Megawatt op de Maasvlakte be
tekent onder ongunstige weer
somstandigheden (stabiele at
mosfeer en een windsnelheid van
1,5 m/s) op korte termijn de dood
van 140.000 tot 350.000 mensen.
Het aantal zieken als gevolg van
de vrijkomende radioactieve
straling ligt tussen de 60.000 en
180.000. Ongeveer één miljoen
Nederlanders zullen door de
ramp in hun gezondheid worden
aangetast.
Tot deze schrikbarende cijfers
komen twee wetenschappers van
de technische hogeschool in
Twente, dr. W. A. Smit en G. van
Dijk, in een rapport over de ge
volgen van "een groot ongeluk
met een kernreactor in Neder
land". Het rapport is in samen
werking met de rijksuniversiteit
Groningen tot stand gekomen.
De wetenschappers hebben zich
in hun studie gericht op een groot
ongeluk met een centrale op de
Maasvlakte, één van de twaalf
door minister Lubbers aangewe
zen mogelijke vestigingsplaat
sen. Aan de hand van dit voor
beeld zet men de haast onover
zichtelijke gevolgen van een
ramp met kerncentrale uiteen.
Weer
De weersomstandigheden zijn
van zeer groot belang op de om
vang van de gevolgen van een
ramp. In het onderzoek wordt
onderscheid gemaakt tussen drie
- in Nederland het meest voor
komende - weertypen: een sta
biele atmosfeer, een onstabiele
atmosfeer met of zonder regen.
Bij stabiel weer met matige wind
zijn de gevolgen op korte termijn
het rampzaligst. De radio-actieve
wolk, die bij het ongeluk is vrij
gekomen, zal langzaam (in het
voorbeeld van de Maasvlakte van
zuidwest naar noordoost) over
ons land trekken en slechts in ge
ringe mate neerslaan.
Voor de gevolgen van een ramp
op lange termijn is het. weertype
van veel minder belang. In alle
gevallen zal een strook door heel
Nederland over een breedte van
twintig tot veertig kilometer voor
minstens vijf jaar door stralings
gevaar onbewoonbaar zijn. Dat
betekent dat naar schatting twee
tot drie miljoen Nederlanders
hun heil elders moeten zoeken. In
het geval er een kerncentrale op
de Maasvlakte wordt gebouwd,
zal bij een ramp een groot deel
van de Randstad voor vele jaren
worden uitgeschakeld en kan er
in een belangrijk deel van Neder
land geen landbouw of veeteelt
meer worden bedreven, zo stellen
de makers van het rapport
"kleine kansen - grote gevolgen".
Vooral gezien de gevolgen op
langere termijn concluderen de
onderzoekers, dat een groot on
geluk met een kernenergiecen
trale het bestaan in Nederland op
het spel zet.
Afhankelijk van de hoogte van de
bestralingsbelasting kan de dood
bij een slachtoffer intreden bin
nen een tijdsbestek van enkele
dagen tot vele weken. Sterfte
door straling wordt voorafgegaan
door een ziekte, waarvan de ver
schijnselen zijn: vermoeidheid,
braken, diarree, haaruitval,
beenmergsyndroom e.d. De be
langrijkste doodsoorzaak door
straling is schade aan het been
merg, waardoor het bloed wordt
aangetast. Die besmetting van
het beenmerg kan het gevolg zijn
van uitwendige bestraling als ge
volg van inademing. Ook andere
organen zoals longen, maag,
darm, schildklier kunnen door
radio-actieve straling, in het bij
zonder in de eerst acht weken.
Als de zwangerschap na besmet
ting door radio-actieve stoffen
niet wordt beëindigd, kan dit la
ter tot ontwikkelingsstoornissen
bij het kind leiden.
Kans
De kans bestaat, dat radio-actieve
stoffen ongewenst een kerncen
trale verlaten. Dat kan doordat de
reactorkern smelt als gevolg van
oververhitting of doordat het ge
bouw bezwijkt onder invloed van
overdruk of explosies.
Hoe gering ook, die kans bestaat.
Daarom stellen de onderzoekers:
"De wezenlijke vraag is dan ook,
of elk ongeluk, hoe omvangrijk
de gevolgen ook zijn, aanvaard
baar is, als de berekende kans op
zo'n ongeluk maar klein genoeg
is. Wij zijn geneigd die vraag ont
kennend te beantwoorden".
AMSTERDAM (SP) - De groep
Ernstige Delicten van de Amster
damse recherche is dit weekeinde
voor de derde keer in vier maanden
geconfronteerd met een moord
waarvoor ogenschijnlijk elk motief
ontbreekt. Wel zijn er enkele over
eenkomsten bij alle drie zaken die
de veronderstelling rechtvaardigen
dat er één man aan het werk is ge
weest.
G. A. Goldschmeding, 55 jaar,
pianohandelaar. Hij werd maanda
gavond 15 november vorig jaar
doodgestoken. Om zeven uur die
avond had hij zijn pianozaak op de
hoek van de Raadhuisstraat en de
Keizersgracht verlaten. Tegen ne
genen vonden voorbijgangers hem
even verder op de Prinsengracht.
Hij lag doodgebloed naast zijn auto.
Een messteek had hem recht in het
hart getroffen. Zijn koffertje met
geld en papieren stond nog naast
hem.
Johan Stalenhoef, 23 jaar, canti-
nebeheerder. Hij kwam aan zijn
eind op enkele honderden meters
afstand van de plaats waar de pia
nohandelaar werd gevonden: Prin-
sengrachtijhoek Leliegracht. Dat
was in de eerste vroege uren van
zaterdagochtend 5 februari van dit
jaar. Ook hij kwam van de Keizers
gracht, waar hij de cantine van ge
bouw Felix Merites beheerde. Hij
werd recht in het hart getroffen
door een messteek. Zijn geld had
hij nog op zak.
Boy Scholte, 46 jaar, waterklerk.
Hij werd jongstleden zaterdagoch
tend kort na drie uur zwaar bloe
dend aangetroffen op het Statio
nsplein. Hij had enkele messteken
opgelopen, waarvan één in de hart
streek. Nog dezelfde dag is hij in het
ziekenhuis overleden. Ook hij
bleek niet te zijn beroofd.
De overeenkomsten:
de plaats van het delict, ligt in alle
drie gevallen in de binnenstad.
in alle drie gevallen is een mes
gehanteerd.
dat mes is in alle gevallen zoek,
mogelijk heeft de dader het gewoon
weer meegenomen.
de dader is niet aan roof toege
komen, omdat hij hetzij zelf ge
schrokken is van de ernst van zijn
daad, hetzij gestoord is door nader
ende voorbijgangers of auto's.
de moorden op Goldschmeding
en Stalenhoef liggen qua plaats
zeer dicht bij elkaar, die op Stalen
hoef en Scholte qua tijd.
Zowel na de dood van Goldschme
ding ais na de dood van Stalenhoef
heeft de recherche enkele mensen
in de cel gehad. De echte dader
bleek er steeds niet bij te zijn. Na de
dodelijke steekpartij van dit wee
keinde heeft het team rechercheurs
dat de groep Ernstige Delicten
vormt (in de wandeling de moord
brigade) zich met hernieuwde
energie op de zaak gestort. Is er een
maniak, een psychopaat aan het
werk? Of zijn het op zichzelf
staande gevallen?
Inmiddels heeft de groep Ernstige
Delicten een beroep op het publiek
gedaan inzake de moord op Boy
Scholte. De grote vraag voor de re
cherche is: waar was Scholte in de
nacht van vrijdag op zaterdag, tus
sen twaalf en drie. De man was naar
een feestje geweest van de perso
neelsvereniging van de KNSM.
Tegen middernacht belde hij van
uit het gebouw van de KNSM zijn
vrouw thuis in Krommenie op met
de mededeling dat hij nog niet thuis
zou komen, omdat hij de trein niet
meer zou halen. "Ik kom straks wel
met een taxi naar huis", was het
laatste wat hfj haar vertelde.
Vervolgens heeft hij een taxi ge
beld en heeft zich naar het Centraal
Station laten brengen. De bewuste
taxichauffeur is door de recherche
opgespoord. De man vertelde dat
Scholte vrolijk was, maar beslist
niet dronken. Scholte had zich aan
de achterkant van het station laten
afzetten. Dat was kort na midder
nacht. Drie uur later vonden voor
bijgangers hem aan de voorkant
van het Centraal Station, op de
brug.
Volgens de recherche is Scholte,
nadat hij uit de taxi was gestapt,
door het Centraal Station gewan
deld en aan de voorzijde uitgeko
men om nog wat te gaan drinken in
de stad. Dat heeft hij mogelijk drie
uur lang gedaan, waarna hij op de
terugweg naar het station werd
neergestoken. Mogelijk wilde hij
om drie uur bij het station een taxi
nemen om naar Krommenie te
gaan.
DEN HAAG (SP) - „De rechtsze
kerheid van mensen die hier asiel
zoeken moet worden verbeterd.
De laatste jaren had de asielzoe
ker meer houvast, maar vrijwel
alles wat werd gewonnep is weer
op losse schroeven gezet, vaak
met dramatische gevolgen.
De fundamentele rechtszekerheid
die hij in zijn eigen land niet
heeft, is hem ook in ons land ont
houden. De regels zijn vaak on
duidelijk en soms onvindbaar.
Hij heeft onder bepaalde uitzon
derlijke omstandigheden het
recht om in beroep te gaan tegen
een eventuele afwijzing van zijn
verzoek".
Deze „verkilling van het vluchte
lingenbeleid" wordt geconsta
teerd door de Samenwerkings-
kommissie voor Vluchtelingen
(SKV), een overkoepelende in
stantie van vluchtelingenorgani
saties. Gesteund door de Raad
van Kerken en het Chili-comité
heeft de SKV gisteren voorstel
len gestuurd naar de vaste Ka
mercommissies van Justitie om
de rechten van asielzoekers te
verbeteren.
De SKV meent dat steeds vaker
asielzoekers al bij de grens wor
den geweigerd. „Er wordt dan
gezegd: uw verzoek is onzin, ga er
maar uit", aldus een woordvoer
der van de SKV. Het gebeurt ook
in gevallen die de vluchtelinge
norganisaties als duidelijke
asielgevallen hebben aanvaard.
Het begrip „kennelijk niet ge
grond" moet volgens deze orga
nisatie beperkt en nader om
schreven worden.
De SKV wil dat een beslissing door
het ministerie binnen 30 dagen
wordt genomen, zoals staatsse
cretaris Zeevalking vorig jaar be
loofde. Nu doet men gemiddeld 7
maanden over zo'n beslissing, al
dus de SKV.
Een asielzoeker wiens aanvraag is
afgewezen kan pas tegen die be
slissing in beroep gaan als hij hier
een jaar.legaal is. De Tweede
Kamer heeft een motie aange
nomen om deze bepaling te
schrappen en ook het ministerie
vindt deze regeling verouderd.
„Toch gebeurt het nog steeds",
aldus een SKV-woordvoerder.
Verdere voorstellen van de SKV
zijn:
iemand mag niet uit het land
worden gezet als zijn beroep
sprocedure nog loopt.
asielzoekers mogen niet in bewa
ring worden gesteld, omdat ze de
openbare orde niet verstoren.
aan iedere asielzoeker moet
schriftelijk worden meegedeeld
waarom hen toegang tot ons land
wordt geweigerd.
de richtlijnen voor de grensbe
waking en de vreemdelingenpo
litie moeten overzichtelijk en
openbaar zijn.
Vermiste
jongen blijkt
verdronken
AMSTERDAM (ANP) - Uit een
gracht in Amsterdam is gistermid
dag het stoffelijk overschot opge
haald van de 17-jarige scholier
George, Zeegers. De jongen, die
leerling was van het Barlaeusgym-
nasium in Amsterdam, werd sinds
zaterdagnacht 26 februari vermist.
Hij verdween toen spoorloos na een
schoolfeest. Volgens de recherche
is het slachtoffer door onbekende
oorzaak te water geraakt en ver
dronken.
George was 's nachts tegen half
twee door de rector van de school
naar huis gestuurd, omdat deze
vermoedde, dat de jongeman een
fles drank had gestolen. Later
stelde de kinderpolitie vast, dat niet
George, maar enkele andere jon
gens flessen drank hadden wegge
nomen.
