Betere werkweek voor boer
Hebt U al een oppas?
Gezondheidsleer op school hoognodig
BUITENOM
YVDM-protest tegen
verplichte inenting
BINNENDOOR
SYMPOSIUM PREVENTIEVE GENEESKUNDE IN ALPHEN
Van der Stee lanceert structuurvisie landbouw
Festival
Lied (3)
Lied (1)
Lied (2)
Buiten de deur
Voor maandagavond?
Mijn oorzaak
van explosie
MARGARINE
DUURDER
ZATERDAG 19 MAART 1977
(Vanc
r verslaggevers)
ALPHEN AAN DEN RIJN - "In
het onderwijsprogramma van de
hoogste klassen van de lagere
1 school en de eerste twee klassen
van het voortgezet onderwijs moet
dringend eenvoudige praktische
gezondheidsleer worden opgeno
men. Ten aanzien van de gezond
heidszorg is het geven van gezónd-
heidsvoorlichting en -opvoeding
onze belangrijkste opdracht", al
dus gistermorgen dr. M. J. Hartge-
rink, directeur van het Nederlands
Instituut voor Praeventieve
Geneeskunde-TNO in Leiden, op
een symposium over preventieve
gezondheidszorg in Alphen aan
den Riin.
Hoewel er nog nooit zoveel geld is
gestopt in de gezondheidszorg en er
op medisch gebied een enorme
vooruitgang is geboekt, is die nau
welijks van invloed op de algemene
gezondheidstoestand van de mens.
In het verleden zijn gunstige in
vloeden op de gezondheidszorg
vooral te danken geweest aan prak
tische maatregelen als: beperking
van de gezinsgrootte, verbetering
van de lichaamshygiëne, de aanleg
van riolering, verbetering van de
voeding en dergelijke. "Wat betreft
de laatste jaren hebben de ver
keersmaatregelen van minister
Westerterp (valhelm, maximum
snelheid, 1-novemberwet) waar
schijnlijk de meest positieve bij
drage tot de Nederlandse volksge
zondheid geleverd, althans voor
zover die in sterftecijfers valt te me
ten", meende professor dr. H. Phi
lipsen, medisch socioloog aan de
rijksuniversiteit van Limburg.
Riskant
Naar zijn mening (nadrukkelijk
onderstreept door zijn collega-
sprekers) zal de mens in het belang
van zijn gezondheid een aantal ris
kante gewoonten moeten afleren.
Er zijn dan ook bepaald geen be
volkingsonderzoeken naar hart- en
vaatziekten nodig om mensen het
advies te geven minder te roken,
minder te drinken en te eten en
meer lichaamsbeweging te nemen.
Al blijft de mens volgens Philipsen
vooralsnog hardnekkig aan die ris
kante gewoonten vasthouden: "Het
drinken neemt toe. het roken nau-
Dr. M. J. Hartgerink
welijks af, de bewegingsarmoede
heeft de energiecrisis ruimschoots
overleefd en er is nog geen fabri
kant van snacks en voorgebakken
frites in omzetmoeilijkheden ge-
En wanneer dan over preventieve
gezondheidszorg wordt gesproken
zullen ook de regels voor de pen
sionering op de helling moeten.
"Het feit dat veel werknemers bo
ven de 55 jaar een WAO-uitkering
genieten is meer een arbeidsmarkt-
dan een medisch probleem", aldus
Philipsen.
Grote vraagtekens werden gezet bij
het modeverschijnsel van de be
volkingsonderzoeken. Volgens
Hartgerink staat het nut van bevol
kingsonderzoeken slechts voor een
zeer beperkt aantal ziekten onom
streden vast (o.a. onderzoeken naar
gehoor- en gezichtsstoornissen bij
jonge kinderen, aangeboren heu
pafwijkingen en stofwisselingsde
fecten aan de schildklier).
Enig heil mag verwacht worden
van onderzoeken op tuberculose,
bloeddruk, bloedsuiker etc. maar
bevolkingsonderzoeken op long
kanker, borstkanker en baarmoe
derhalskanker daarentegen zijn
naar de mening van Hartgerink
volstrekt onvoldoende gemoti
veerd.
Menselijk gezicht
Tegelijk met de vooruitgang in de
geneeskunde - vooral op medisch-
technisch vlak - is het menselijke
gezicht ervan verloren gegaan, was
één van de stellingen van dr. H. Fes
ten, voorzitter van de Centrale
Raad voor de Volksgezondheid.
"Wanneer de huisartsen zich ge
reed maken om de oude, verloren
taken weer op zich te ne-
i, zoekt men aanvankelijk toch
weer de oplossing in medisch-
technische richting en onpersoon
lijke hulpverlening; in een organi
satie van praktijkvoering waarbij
huisbezoek achterwege kan blijven
en de patiënt de telefoondienst
ontmoet op het moment waarop
deze de grootste behoefte heeft aan
steun van de eigen vertrouwde
huisarts. De tijd zal leren dat bij de
huisarts die zijn ogen en oren de
kost geeft en zijn patiënten gere
geld en onder uiteenlopende om
standigheden ziet, de beste kansen
liggen om bepaalde afwijkingen in
een vroeg stadium op het spoor te
komen".
Het Eurosong-féstival gaat dus
niet door. Die Engelse camera
mannen van de televisie liggen
dwars. Ze willen meer poen
zien, als straks behalve hun ei
gen eiland een half werelddeel
door hun zoeker meekijkt. Ze
zullen gedacht hebben: eerst
rooft het continent bij ons de
rekken en de etalages in Oxford
Street en Kings Road leeg, nou
moeten we maar eens wat te
rugdoen.
Geen scoreborden dus en geen
dames die vier talen tegelijker
tijd spreken. Het onderwerp in
het Engels, het gezegde in het
Frans, het meewerkend voor
werp in het Duits en het lijdend
voorwerp in de taal van de toe
vallige toeschouwer.
Wat zal ik intussen de jury's
missen, geselecteerd op het met
vrucht doorlopen van de
teleac-cursus Engels voor ge
vorderden.
"Hello Hilversum, can you hear
Jes, Koetbaai Londen. Zis is ze
foot from ze duts sjurie. Speen
toe foots. Eierlent, trie foots.
Moneeko, wan foots. En zis is ze
ent of ze duts sjurie".
Ja, wat zal ik ze missen.
Mogen dan al Heddy Lester en
haar mallemolen aan de Britse
klassenstrijd ten offer zijn ge
vallen, muziekminnend Neder
land blijft echter één troost
oven Schmelzer heeft een lied
gebaard, een CDA-lied. Gezeten
aan het Wavier en omringd door
voornamelijk middelbare heren
in maatconfectie bracht Neer-
lands meest populaire tackel,
de voorpootjes opgewekt op de
toetsen, het lied ten beste. Het
was weliswaar onverstaanbaar
en je kon er dus alle kanten mee
op, maar ik vermoedde eigen
lijk dat zulks de bedoeling was.
Vorm en inhoud dienen immers
één te zijn, ook in een politieke
partij. Maar de volgende dag las
ik in "Trouw" de volledige tekst
van de kalende minstreel:
"Wij sturen vastbesloten naar
een fris, vernieuwd bestel.
dan kiezen wij partij.
Refrein:
Drie letters maar
't is geen bezwaar.
Op daden komt het aan.
op vrijheid en saamhorigheid.
Da's logica.
Waar ik voor sta.
Dat is het CDA".
Zoals men ziet, het is geen
Georges Brassens of Cole Por
ter, maar Heddy zou nog een
hele dobber hebben gehad aan
Norbert als hij had meegedaan.
Anita Meyer had meegezongen
in het achtergrondkoortje,
Duys had hem twee keer op
zondagmorgen gedraaid. Duy s
hed hem twee keer op zondag
morgen gedraaid. Anita Meyer
had meegezongen in het ach
tergrondkoortje en Maurice de
Hond had wel op het dak van de
VARA-studio kunnen gaan zit
ten met zijn enquêtes.
Hoewel. Zoiets vindt spoedig
navolging natuurlijk. Pien en
Hans in een duet in de AVRO-
foyen
Dat is het particula
Particulo
Particuliere intitiatief.
We zijn de echte liberalen
Laat Jan Terlouw uw stem niet
halen
Dries moest er maar eens achter
komen:
Uylen horen in de bomen"
Maar stemt daar het
Residentie-orkest reeds niet
zijn instrumenten? Klinkt in de
deftige Haagsche Kringen van
Pulchri ook al niet het proleta
rische strijdlied van de PvdA?
Voorwaarts. Niet vergeten.
Al is de file nog zo lang.
Joop zal het heus het beste we
ten.
Naar de toekomst in een slak-
kegang.
Solidariteit.
Maar pas op, waar je rijdt.
En wordt die file al te groot
Dan zet Joop het licht op rood.
En U weet het. De Duitsers
plachten reeds te zeggen: "Dort
wo man singt, lasst man sich
ruhig nieder, denn böse Men-»
schen haben keine Lieder". We
liswaar moeten, getuige de we
reldgeschiedenis, onze ooster
buren nogal veelvuldig hun
stem zijn kwijtgeweest, maar
dat doet aan de feitelijke inhoud
niks af. Trouwens Jean-
Jacques Rousseau die dikke
boeken over opvoeding schreef,
legde zijn eigen kinderen ook te
vondeling.
Dus heren rond het Binnenhof.
Zingen. En we zitten eindelijk
op 25 mei eens met z'n allen in
de jury.
De kleine EG-landen mogen
niet meepraten op de economi
sche wereldtop in Londen - een
soort songfestival voor mensen
die lezen en schrijven hebben
geleerd - en daar is vooral Ne
derland erg boos om. Niet zo
toevallig dat wij dat zijn, want
we zijn zo'n beetje de grootste
van de kleintjes. Bovendien
stoppen we brekebeentjes als
Engeland en misschien straks
Italië het nodige extra's toe en
die zitten wél om de ronde tafel.
Frankrijk, onze eigenste EG-
vriend. is de grote boosdoener.
De vos amis, il faut l'avoir, van
je vrienden moetje het hebben,
is een oud gezegde aan de Seine.
Het probleem van Frankrijk is
bekend. Het is daar huilen met
de pet op. Als zich een Russi
sche dissident als Andrej Amal-
rik óp een stoepje tegenover het
paleis van de Franse president
nestelt, wordt Giscard al dood
zenuwachtig dat oom Bresjnev
in het Kremlin erachter komt en
laat dus deze Amalrik door
twintig gewapende gendarmes
wegslepen. Als een volijverige
geheime dienst een terrorist die
verantwoordelijk is voor de
dood van dertien sportlieden
oppakt, is Parijs doodsbang dat
er geen benzine meer komt voor
de deux chevaux, dus die terro
rist moet zo snel mogelijk over
de grens. Onderdanen die wor
den opgepakt door vrijheids
bewegingen kunnen twee jaar
lang in de woestijn verrekken.
Een bouwwerk in het hartje van
Parijs, bedoeld als monument
voor de Franse cultuur, moet
door een Italiaan en een En
gelsman worden ontworpen.
Voetballen kunnen ze niet meer
en de Tour de France kunnen ze
alleen winnen, wanneer Eddy
Merckx zich een keertje ver
slaapt. Kortom, Lodewijk. de
veertiende draait zich in zijn
graf om. De grote wereld draait
elders om d'r as en alleen de al-
lerkleintjes kijken vol eerbied
omhoog, zoals de peuters op de
crèche dat doen naar hun grote
broer die al op de kleuterschool
zit. Althans, dat hoDen ze.
Dit is een verhaal zonder mo
raal. Behalve misschien dat
Nederland weer heel veel
kleiner is dan Frankrijk. Maar
de barse taal van Duisenberg,
deze week in Brussel, was wel
op z'n plaats. Centen meer of
minder is altijd een goed argu
ment. Zeker bij de Fransen die
een zuinig volk heten te zijn. Zij
zijn de uitvinders van de spaar
bank.
Nederland moest maar even
niet automatisch van de reke
ning laten afschrijven. De
acceptgiro-kaart afwachten en
even op het poststempel letten.
HAN MULDER
U komt toch ook op de voorlichtingsbijeenkomst over
het nieuwe streekplan van de provincie voor het wes-
Pauluskerk, Ruishoornlaan Lisse - 8 uur. telijk deel van Zuid-Holland?
ADVERTENTIE
DEN HAAG-Een boe
renbedrijf van zoda
nige omvang dat de
boer er in een redelijk
werkweek en met be
hulp van modern mate
rieel volwaardig aan
het werk kan zijn. Zie
daar het ideaal dat mi
nister mr. A. van der
Stee van landbouw en
visserij en zijn be
leidsmedewerkers zich
stellen.
De minister vertelde
dat gisteren op een
persconferentie, waar
hij een toelichting gaf
op zijn landbouwver-
kenningen en zijn
structuurvisies land
bouw, bos en bosbouw
en landschapsbouw.
Tegenover nevenbedrijven, bedrij
ven waar de boer het boer-zijn
slechts als nevenberoep heeft,
stond de bewindsman sceptisch.
Combinaties van boerderij en re
creatieverblijf, zoals die elders in de
EG wel voorkomen, leken hem
voor de Nederlandse agrariërs toch
niet zo geschikt. Wat ons land be
treft vroeg hij zich af of degene, die
GELDROP - De explosie in het
Brabantse Geldrop, waardoor don
derdagavond de 33-jarige J. de
Fouw om het leven kwam en ver
scheidene huizen zwaar werden
beschadigd, blijkt te zijn veroor
zaakt door een ontploffende land
mijn. De explosievenopruimings
dienst heeft gisteren nog twee on
beschadigde en een gedeeltelijk
ontplofte mijn gevonden. Deze zijn
in een weiland in Geldrop tot ont
ploffing gebracht.
Achteraf zegt de politie dat de red
dingsploegen donderdagavond
door het oog van de naald zijn ge
kropen. Een groot aantal mensen
heeft de resten van het schuurtje
doorzocht terwijl daar, zoals gis
termorgen bleek, nog drie mijnen
lagen.
DEN HAAG - De „Socialistiese
Partij" zal 25 mei deelnemen aan
de verkiezingen voor de Tweede
•Kamer. Deze in 1972 in Rotterdam
opgerichte partij nam reeds in 1974
in enkele gemeenten deel aan de
raadsverkiezingen en behaalde ze
tels in Nijmegen en Oss. Remi
Poppe (39) uit Vlaardingen en Joke
van Ballegooijen, arts te Oss, bezet
ten nu de eerste twee plaatsen. De
partij zit „op de lijn van Lenin", al
dus het dagelijks bestuur en wil
„puur socialisme" bereiken.
voor zijn hele bestaan van de grond
afhankelijk is, in het landbouwbe
leid niet voorrang moet hebben bo
ven degene voor wie de onafhanke
lijkheid maar ten dele geldt.
De minister is niet van plan speci
fieke maatregelen te nemen tegen
de "biobedrijven", de grote, op in
tensieve veehouderij gespeciali
seerde bedrijven. Stimuleren wilde
hij die bedrijven niet, maar afrem
mingsmaatregelen zijn niet nodig
omdat de ontwikkeling van deze
bedrijven zichzelf een halt toe
roept, gezien de gezondheids- en
milieuproblemen en de economi
sche risico's die aan zulke grote be
drijven met grote aantallen dieren
verbonden zijn.
Selectief
De minister zei, in de visies te heb
ben gekozen voor een economisch
groeimodel. Hij wil het in de toe
komst te voeren beleid afgestemd
zien op continuïteit en groei. An
dere uitgangspunten zijn dat het
agrarisch inkomen in de eerste
plaats uit de markt moet komen en
dat de groei uiterst selectief zal
moeten zijn, dat wil zeggen dat in
toenemende mate rekening wordt
gehouden met de belangen van mi
lieu, natuur- en landschapsbehoud,
ruimtelijke ordening, zuinig ge
bruik van grondstoffen en energie
en het gebeuren elders in de we
reld, vooral in de ontwikkelings
landen. In dat selectieve beleid zal
veel meer aandacht nodig zijn voor
de individuele agrarische onder
nemer, dan voor pasklare oplossin
gen.
De minister zag geen noodzaak in
de komende jaren de omvang van
de cultuurtechnische werken te
verminderen, ook al zal de groei
van de produktie maar beperkt
kunnen zijn.
Grondslag voor het te voeren be
leid, aldus de structuurvisie blijft
het deel hebben van onze land
bouweconomie aan de gemeen
schappelijke Europese markt en
het in stand blijven van de pijlers
waarop die markt rust. Daarvan-
uitgaande is de mogelijkheid zeker
aanwezig, dat er voor de groei van
onze land- en tuinbouwproduktie
afzetruimte is in Europa.
Reactie
De minister van Landbouw kon
digt in zijn structuurvisie op de
landbouw bedrijfssluiting aan voor
65.000 boeren zonder alternatieve
te bieden. Alles overheersend is het
produceren van nog meer melk en
het uitvoeren van nog meer ruil
verkavelingen. Blijkbaar is de
landbouw een sector die zich nog
steeds onttrekt aan het maatschap
pelijk en sociaal kader dat in overig
Nederland is ontwikkéld.
Dit zegt de stichting Natuur en Mi
lieu in een eerste reactie op de door
minister Van der Stee gepubli
ceerde structuurvisie.
Volgens Natuur en Milieu geldt het
beleid dat zou zijn gericht op conti
nuïteit en groei, niet voor bqna de
helft van de 150.000 boeren, van wie
er in 1990 nog hoogstens 85.000 over
mogen zijn. De continuïteit geldt
evenmin voor milieu en landschap,
want meer dan 30 procent van het
landbouwareaal gaat "op de
schop", waarbij aanpassing aan de
massaproduktielandbouw vrijwel
het enige doel is. De continuïteit
geldt uitsluitend voor de groei, die
alleen in de melksector al met 35
procent wordt opgevoerd, of
schoon nu al wordt geproduceerd
voor een overvoerde markt.
De stichting Natuur en Milieu
vraagt zich af of een dergelijk be
leid niet moet worden aangemerkt
als "een onzedelijke zaak", een
term die onlangs in dit verband is
geïntroduceerd door minister Van
der Stee zelf toen hij zich keerde
tegen het produceren van meer
melk dan kan worden afgezet. Het
is de hoogste tijd, aldus de stich
ting, dat ook in landbouw het be
houd van werkgelegenheid een se
rieus beleidsdoel wordt.
Bedrijfssluitingen kunnen groten
deels worden voorkomen als de
boeren niet alleen worden betaald
voor het produceren van voedsel,
maar ook voor hun maatschappe
lijke taak als milieu- en landschap-
beheerders, aldus Natuur en Mi
lieu.
AMSTERDAM - De Rijksaca
demie voor Beeldende Kunsten in
Amsterdam heeft minister Van
Doorn van crm voorgesteld de aca
demie niet op te heffen, maar in
plaats daarvan twee commissies te
laten onderzoeken hoe de academie
kan worden ondergebracht in het
toekomstige kunstonderwijs. Blijft
de minister bij zijn opheffings
plannen, dan ziet de academie geen
heil meer in overleg met hem. Het
conflict kan dan nog slechts wor
den opgelost door de Tweede Ka
mer, aldus academie-directeur
prof. J. van Riemsdijk in een brief
aan de bewindsman.
UTRECHT - De WD AM is er ver
ontwaardigd over dat gisteren op
de Kromhoutkazerne in Utrecht
enkele honderden dienstplichtige
militairen tegen hun wil zouden
zijn gevaccineerd tegen pokken. In
de afgelopen dagen heeft de solda-
tenvankbond in heel Nederland
pas opgekomen militairen gewezen
op hun recht om de herinnering
tegen pokken te weigeren door een
beroep te doen op artikel vijf uit de
wet op de immunisatie. De kazerne-
leiding in Utrecht heeft - aldus de
WD AM - sinds donderdagmiddag
echter op extra appels en zoge
naamde rapporten gedreigd met
tegenmaatregelen en de dienst
plichtigen gedwongen de "prik" te
accepteren.
Volgens de WDM verscheurde het
lagere militaire kaderpersoneel re
kesten en wérd de soldaten voor
gehouden, dat een beroep op arti
kel vijf zinloos is omdat het onget
wijfeld zou worden afgewezen. De
soldatenvakbond wil over deze
zaak op korte termijn met de minis
ter van defensie gaan praten.
Hoofdbestuursleden van de solda
tenvakbond die gisteren op het ka-
DEN HAAG - CH-
fractievoorzitter Kruisinga meent
dat de ontwikkelingshulp aan Cuba
voor heroverweging in aanmerking
komt. Hij zegt dat in schriftelijke
vragen aan minister Pronk.
zerneterrein aanwezig waren, wer
den opgepakt en uit de kazerne ge
houden.
Een woordvoerder van het ministe
rie van defensie verklaarde dat de
commandant van de Kromhoutka
zerne, waar de opleiding van de
technische troepen is gehuisvest,
de ingediende rekesten met een be
roep op artikel vijf en zes uit de wet
op de immunisatie, niet als zodanig
heeft herkend. Hij deelde mee, dat
om verschil van mening in de toe
komst te voorkomen, commandan
ten van opleidingen maandag be
richt van het ministerie krijgen,
waarin wordt gezegd alle geschrif
ten die er uitzien als een verzoek of
rekest naar het ministerie te sturen.
DEN HAAG - De margarine wordt
op maandag met gemiddeld drie
cent per pakje van 250 gram ver
hoogd. De halvarine gaat met ge
middeld anderhalve cent omhoog.
Dit, zo heeft de Bond van Neder
landse Margarinefabrikanten mee
gedeeld, "als gevolg van de sterke
stijging van de grondstoffenprijzen
op de wereldmarkt in de afgelopen
tijd".
RODEN - In de gemeente Roden
(Drente) wordt vandaag een expo
sitie geopend over de tekenaar en
ontwerper van het oeroude lees-
plankje Cornelis Jetses. Ook de nos
talgische platen van Ot en Son zijn
er te zien; ze hingen vroeger in ieder
schoollokaal. De tentoonstelling "C.
Jetses bekend en onbekend" duurt
tot 18 april.
