Hartchirurgie
in problemen
Ramp met de Nederlandse
DC-8 voor luchtvaartraad
Aantjes(AR)
bezorgd over
verhouding
PvdA-CDA
Werkgevers
en werknemers
praten mee
over de
hoeveelheid
gif in bedrijf
Toneelnota
Yan Doorn
zal het
niet redden
in de Kamer
Nog nooit
zoveel zout
in de Rijn
Unieke vondst
Nederlandse hulp voor gewonde Libanezen
DINSDAG 15 MAART 1977
BINNENLAND
PAGINA-7
Kunstenaars demonstreer
den gistermiddag op het Bin
nenhof tegen de Toneelnota van
minister Van Doorn. De be
windsman werd daarbij voor
gesteld als Sinterklaas.
DEN HAAG - Minister Van
Doorn zal geen Kamermeer
derheid vinden voor zijn to
neelplannen. Zijn denkbeeld
om het vormingstoneel toe te
vertrouwen aan de zorg van
..lagere overheden" (gemeen
ten, provincies) wordt niet
geaccepteerd omdat het voort
bestaan van dat type toneel dan
niet gegarandeerd is.
En, zegt een motie van
PvdA/CDA, daarmee is onvol
doende uitzicht geboden op het
voortbestaan van een veelvor
mig toneelbestel. Die motie
zegt verder, dat in brede kring
van belanghebbenden gebrek
aan waardering voor de Nota
Toneelbeleid valt te constate
ren en dat de Raad voor de
Kunst van mening is onvol
doende gelegenheid te hebben
gehad om advies te geven. De
regering moet de Nota terug
nemen en met een nieuwe ko
men, waarbij de Raad voor de
Kunst wel moet zijn betrokken
en waarin duidelijk moet wor
den welke rol die lagere over
heden in het toneelbestel kun
nen spelen. Overigens, zegt de
motie, is dat toneelbestel een
eerste verantwoordelijkheid
voor de centrale overheid.
De passage over de Raad voor de
Kunst drijft zout in de wond
van de ministeriële nederlaag,
want Van Doorn had zich ge
belgd getoond over de kritische
reactie van de Raad op de Nota.
In de vaste Kamercommissie
voor CRM, die de Nota gisteren
behandelde, legde de heer
Kosto (PvdA) uit dat het hier
om een administratieve formu
lering gaat: de toneelcommis
sie van de Raad had zoals ge
bruikelijk die reactie opge
steld, maar minister Van Doorn
bleef - kennelijk namens zijn
ambtenaren - onvermurwbaar
en boos.
Het voornemen van de minister
het vormingstoneel aan de zorg
van gemeenten en provincies
toe te vertrouwen bleek nog
vrij onverwacht door vrijwel
niemand te worden gewaar
deerd. Al dan niet verhuld uit
gesproken bleek men alge
meen van oordeel, dat dat het
voortbestaan van het vor
mingstoneel in sommige ge
bieden in gevaar komt: niet
overal wordt een actie tot poli
tieke bewustwording in dank
afgenomen.
Verweer van de minister: weet u
zeker dat indien het vormings
toneel in de zorg van de cen
trale overheid blijft, dat dan
een soort toneel wèl veilig is?
Een andere minister in een an
dere regering kan dat met een
pennestreek het vormingsto
neel in het hele land verlam
men of doen verdwijnen. Bij
decentralisatie kan dat alleen
gebeuren in bepaalde regio's.
En men wil toch decentralise
ren, ook en vooral de PvdA?
Dan moet men ook de risico's
daarvan nemen. En bovendien
kan men later het vormingsto
neel tot basisvoorziening ver
klaren, waardoor de overheids
steun aan dat toneel toch wordt
gewaarborgd.
Het verweer mocht niet baten.
Hij vond zelfs zijn partijgenoot
Coppes (PPR) in'de voorste ge
lederen van zijn tegenstanders.
Hij had geconstateerd dat het
onderscheid, dat de Nota han
teert, tussen gericht (vormings
toneel) en open (grote toneel)
aanbod onduidelijk is en dus
moeilijk te hanteren.
DEN HAAG (SP) - De anti
revolutionaire voorman mr.
W. Aantjes maakt zich grote
zorgen over de samenwer
king tussen de PvdA en het
CDA.
„PvdA en CDA drijven ver
der uit elkaar dan nodig en
verantwoord is", zei hij gis
teravond op een AR-
bijeenkomst in Utrecht.
De schuld voor de politieke span-
ningen gaf Aantjes aan de PvdA-
fractie die „het gezamenlijk beleid
van de afgelopen vier jaar op het
spel zet en een voortzetting van de
huidige regeringscombinatie
voortdurend in gevaar brengt".
Vooral de manier waarop de PvdA
de vier „hervormingsvoorstellen"
(grondpolitiek, ondernemingsra
den, vermogensaanwasdeling en
investeringsbeleid) nog vóór de
verkiezingen door de Kamers wil
len jagen is de AR-fractieleider in
het verkeerde keelgat geschoten.
Ook de meedogenloze aanval van
de PvdA op CDA-lijstaanvoerder
Van Agt bij het debat over de
zaak-Menten heeft volgens hem de
verhouding tussen CDA en PvdA
„zeer vertroebeld".
^onmogelijk
voorkeur uit te spreken voor de
verdere samenwerking met de
PvdA. Aantjes: „De PvdA heeft nog
steeds het lot van de combinatie in
de hand".
Dé Ar-voorman liet blijken dat hij
niets voelt voor herstel van de sa
menwerking tussen CDA en WD.
Dit betekent dat een minderheids
kabinet van het CDA de enige mo
gelijkheid is als het tot een breuk
tussen de socialisten en de
christen-democraten komt.
ARNHEM (ANP) - Metingen in de
Rijn bij Lobith hebben aangetoond
dat in de maand februari de hoe
veelheid zout in het Rijnwater tot
een recordhoogte is gestegen. Ge
middeld voerde de Rijn vorige
maand 500 kg zout per seconde ons
land binnen. Op een dag werd zelfs
670 kg per seconde gemeten. In
1976 was het gemiddelde 280
kg/sec. Deze cijfers zijn afkomstig
van het rijksinstituut voor zuiver
ing van afvalwater (RIZA), dat de
metingen bij Lobith verricht.
De hoeveelheid zout per liter was
echter niet alarmerend omdat door
de hoge waterstand het zout sterk
wordt verdund.
Beeldje van
Anne Frank
Burgemeester
Samkalden
van Amster
dam
lijkt er
een beetje
beduusd
van te zijn.
Hij onthulde
gistermiddag
op de
Westermarkt
in de
hoofdstad
één door de
beeldhouwer
Mari Andries-
vervaardigd
beeld van
Anne Frank.
Het beeld
geschenk van
de stichting
De Muzen
Plannen Hendriks tot mislukken gedoemd
DEN HAAG (SP) - Boven de hartchirurgie in ons
land pakken zich donkere wolken samen.
De plannen van staatssecretaris Hendriks
(Volksgezondheid) om in 1980 zo'n 4300 "open"
hartoperaties in de Nederlandse ziekenhuizen uit
te voeren zijn tot mislukken gedoemd.
Tot nu toe is er nog zelfs geen geld voor thoraxchirurgie (chirurgie in
beschikbaar gesteld voor het ver- de borstkas), in de volksgezond-
richten van 250 hartoperaties per heidscommissie van de Tweede
ziekenhuis, terwijl er een uitbrei- Kamer.
ding tot 400 a 500 in het vooruitzicht
was gesteld.
Deze noodkreet slaakte gisteren
professor dr. L. K. Lacquet, voorzit
ter van de Nederlandse vereniging
Agee(ex-CIA) wil
nu naar Nederland
DEN HAAG (SP) - Philip Agee, de
gewezen CIA-agent, die Engeland
moet verlaten, heeft bij de Neder
landse ambassade in Londen een
tijdelijke verblijfsvergunning aan
gevraagd.
Hoe lang hij in Nederland wil blij
ven, heeft hij niet vermeld. Agee
spreekt over een „redelijke perio
de", waarin hij de situatie opnieuw
kan beoordelen. De Nederlandse
ambassade heeft het verzoek door
gezonden naar het ministerie van
Justitie.
Het is volgens hem "vrijwel uitge
sloten" dat de 4300 hartoperaties in
1980 gehaald kunnen worden. "En
dat terwijl er jaarlijks eigenlijk
minstens zesduizend operaties
zouden moeten worden uitge
voerd", zei hij.
De 2300 open hartoperaties die
thans worden verricht zijn er vol
gens prof. Lacquet al meer dan
waarvoor middelen beschikbaar
zijn gesteld. Prof. dr. J. Nieveen,
voorzitter van de Nederlandse ver
eniging voor cardiologie, waar
schuwde dat dit de krachten te bo
ven gaat. "De verdubbeling van het
aantal operaties sinds 1971 - toen
waren het er ongeveer 1100 - is vol
gens hem te danken aan "een klein
aantal mensen dat zich geweldig
inspant, dat op z'n tenen loopt en
dat het niet lang meer zal kunnen
volhouden".
Prof. Nieveen wees op het
schreeuwend tekort aan cardiolo
gen, thoraxchirurgen en anestesis-
ten. Er is al zeven jaar gehamerd op
uitbreiding van de opleidingsmo
gelijkheden en - zei hij - "zeven jaar
is in de hartchirurgie een eeuw".
Het gebrek aan gespecialiseerde
verpleegkundigen veroorzaakt in
verscheidende ziekenhuizen grote
problemen.
"Eindhoven is nu wel geopend,
maar het functioneert helemaal
niet", zei prof. Nieveen. Volgens
hem komen andere nieuwe hart-
centra in precies dezelfde moeilijk
heden als er niet snel wat aan de
opleiding wordt gedaan.
lijke overschotten in het vochtige
en dichte oerwoud, waarin zich
ook roofdieren ophielden. Van de
stoffelijke overschotten van de
zeven Nederlandse bemannings
leden is alleen dat van een ste
wardess uit Wassenaar geborgen.
Navigatiefout
Den Haag - Morgen ontrolt zich in
laatste aanleg voor de Raad voor
de Luchtvaart in Den Haag de
dramatische vliegramp met de
DC-8 van Martinair op Sri Lanka
(het vroegere Ceylon) op 4 de
cember 1974. Bij deze op een na
grootste ramp uit de luchtvaart
geschiedenis kwamen alle inzit
tenden om het leven: 182 Indone
sische Mekkagangers, op weg
van Soerabaja naar Djedda, en de
negen bemanningsleden, on
der wie zeven Nederlanders.
Volgens de laatste melding van ge
zagvoerder Lamme op die nood
lottige vierde december bevond
het toestel zich op bijna 25 kilo
meter van het vliegveld van Co
lombo. In werkelijkheid was dat
echter zo'n zeventig kilometer.
Binnen 15 seconden na het laat
ste contact met de verkeerslei
ding Van de luchthaven raakte de
DC-8 met een vleugel een van de
toppen van het gebergte De Ze- In het officiële rapport
ven Maagden, waarna het te plet
ter sloeg tegen een berghelling.
De explosie moet enorm zijn ge
weest: de wrakstukken, die voor
het overgrote deel in een ravijn
werden gevonden, hadden een
doorsnee van hooguit tachtig
centimeter. Het bleek bijna on
doenlijk te zoeken naar de stoffe-
Naar het zich laat aanzien zullen er
onzekerheden rond de oorzaak
van deze luchtramp blijven. Na
een reeks onderzoekingen is ko
men vast te staan dat het Neder
landse vliegtuig 45 kilometer te
vroeg de daling inzette voor de
landing op de internationale
luchthaven van Colombo. Het
staat wel vast dat aan boord van
de DC-8 een verkeerde positie
bepaling is gemaakt, maar op
grond waarvan die navigatiefout
tot stand kwam is duister geble-
de di
recteur van het bureau voor de
burgerluchtvaart van Sri Lanka
wordt verklaard dat de ramp met
de DC-8 veroorzaakt is door een
foutieve positiebepaling van de
vliegers. Het eigen onderzoek
van de Rijks Luchtvaart Dienst
heeft zich vooral ook gericht op
de vraag waarom die navigatie
fout is gemaakt. De onderzoekers
hebben dit raadsel echter niet
kunnen oplossen. In de loop van
het onderzoek is al snel gebleken
dat de verkeersleiding van de
luchthaven van Colombo geen
blaam treft omdat die niet be
schikte over apparatuur om de
positie van een naderend vlieg
tuig zelf vast te stellen. Al vanaf
het begin van het contact tussen
de DC-8 en de luchthaven heeft
de fout in de positiebepaling erin
gezeten. Een onderzoeker: „De
bemanning moet overtuigd zijn
geweest van de juistheid van de
positiebepaling want het radio
contact verliep in alle rust."
De ramp met de Nederlandse DC-8
heeft wel geleid tot nieuwe bevei
ligingsmaatregelen. Zo eist de
Rijks Luchtvaart Dienst sinds
vorig jaar op alle Nederlandse
verkeersvliegtuigen, die op
vliegvelden zonder radar landen,
een speciaal systeem dat waar
schuwt wanneer de vliegers een
berg of de grond te dient naderen.
Ook de internationale luchtha
ven van Colombo beschikt sinds
vorig jaar over grondradar, een
voorziening die in ons land al vele
jaren niet meer weg te denken is.
door Wibo Burgers
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) - Ongeveer vijf
miljoen gulden heeft minister
Pronk van Ontwikkelingssamen
werking beschikbaar gesteld voor
een nieuw noodhulppprogramma
voor de door de burgeroorlog ge
troffen burgerbevolking van Liba
non. Dit programma omvat o.m. de
verschaffing van kunstledematen
aan geamputeerde Libanezen en de
aankoop van een compleet zieken
huis om de armste slachtoffers aan
gratis ziekenhuisbedden te helpen.
Hoeveel mensen in Libanon lede
maten hebben verloren is niet pre
cies bekend. Er zijn schattingen die
lopen van 600 tot 1000. Door de Ne
derlandse hulp zullen 362 geampu-
teerden aan kunstledematen wor
den geholpen. Dit project, waaraan
12 Nederlandse revalidatiecentra
meehelpen, zal ongeveer 900.000
gulden kosten. De instrumentma
kers van de centra zullen het beno
digde werk zoveel mogelijk 's
avonds doen opdat het orthopedis
che werk voor de Nederlandse in
validen niet in het gedrang komt.
Het project wordt in coördinatie
met het internationale rode kruis
uitgevoerd en het ministerie van
buitenlandse Zaken verwacht
daarom niet op politieke moeilijk
heden te zullen stuiten. Samen met
het internationale rode kruis be
kostigt Nederland voorts de nazorg
voor de aan prothesen geholpen in
validen, waarvoor veertien fysio
therapeuten en vier bewegingsthe
rapeuten zullen worden geworven.
De orthopedische hulp gaat naar
alle Libanese bevolkingsgroepen:
de prothesen zullen worden aan-
roet, het ziekenhuis van de Ameri
kaanse universiteit in Beiroet, het
medisch centrum Beit Chebab en
het rode kruis centrum in Tripoli.
Deze centra krijgen verder in totaal
900.000 gulden financiële hulp voor
de aanschaf van materiaal. In Tri
poli zal een nieuw atelier worden
opgezet, zodat het noordelijk deel
van Libanon voor deze hulp niet
meer afhankelijk zal zijn van Bei
roet.
Begin april gaat het Nationaal Automobielmuseum te Leid-
schendam weer open. Bij de voorbereidingen voor het nieuwe
seizoen is een uniek kunstwerk ontdekt. Het is waarschijnlijk
het eerste schilderij waarop een automobiel is afgebeeld. Van
het origineel is een groot aantal reproduktics gemaakt op
poster-formaat. De ruim 200 Toyota-dealcrs geven deze poster
kado aan ieder die de grote nationale Toyota-Voorjaarsshow
bezoekt, die op 17. 18 en 19 maart a s. wordt gehouden.
DEN HAAG (ANP) - Werkgevers
en werknemers adviseren voort
aan mee over de zogenaamde
MAC-waarden. Dit zijn maximaal
aanvaardbare concentraties van
schadelijke stoffen, waaraan
werknemers mogen worden
blootgesteld. Minister Boersma
(Sociale Zaken) heeft gisteren in
Den Haag de MAC-commissie
ingesteld, waarin medici, ambte
naren en vertegenwoordigers van
werkgevers- en werknemersor
ganisaties samenwerken om het
departement van sociale zaken te
adviseren.
Voor het werken met giftige stoffen
in de industrie gelden voorwaar
den, onder andere wat betreft de
concentraties gif die mogen
voorkomen in de lucht die wordt
ingeademd door de werknemers
in de fabrieken. Hiervoor gelden
"maximaal aanvaardbare con
centraties" (MAC-waarden). De
definitie hiervan luidt: die con
centratie luchtverontreiniging,
die een mens acht uur per dag
kan inademen, gedurende onbe
perkte tijd, zonder daarvan na
deel te ondervinden voor zijn ge
zondheid.
Die waarden worden bepaald door
uit Amerika afkomstige gege
vens. Er is nog geen eigen, syste
matisch opgebouwd beleid. Met
de MAC-commissie hoopt minis
ter Boersma hierin in de toe
komst te voorzien. De commissie
heeft een werkgroep, onder lei
ding van een arts bij de arbeid
sinspectie, die wetenschappelijk
onderzoek moet doen om de ar
beid van de MAC-commissie te
schragen.
De commissie zelf moet dan bepa
len wat maximaal aanvaardbaar
is: niet alleen op grond van
medisch- en milieu-technische
gegevens, maar ook op grond van
economische (wat kost het) en
sociale gronden (werkgelegen
heidsaspecten).
"De overheid wil in het algemeen",
zo zei minister Boersma in zijn
toespraak voor hij de commissie
installeerde, "de sociale partners
(werkgevers en werknemers)
meer betrekken bij de arbeids
wetgeving. Niet alleen deskundi
gen moeten hun inbreng hebben
waar gesproken wordt over ge
zondheid en veiligheid by de ar
beid."
Daarom zitten in de acht leden tel
lende commissie drie vertegen
woordigers van de werkgever
sbonden en drie van de vakbon
den. "de werknemer moet de gif
tige stoffen inademen, de werk
gever moet de beperkende maat
regelen betalen", zo zei Boersma.
De huidige situatie kent een aantal
nadelen, aldus Boersma. Met
name de Amerikaanse cyfers die
een onvoldoende wetenschappe
lijke basis hebben. In Nederland
is voldoende wetenschappelijke
vaardigheid om op basis van ei
gen onderzoeken zelf cijfers te
ontwikkelen.
