Albert Hustin pionier
bloedtransfusie herdacht
Een verbeten strijd verwacht
TWEEKAMP WIERSMA K0EPERMAN
Kruiswoord
Psychologisch openingsbodje
Kom-er-ACHT-er
KANDIDATENTOERNOOI WK
ffi
Oplossing
vorige
puzzel
Kom er achter
ZATERDAG 12 MAART 1977
EXTRA
PAGINA 25
BELGIË - De Belgische Regie
heeft op 21 februari onder de ver
zamelnaam „het Belgische Rode
Kruis" twee toeslagzegels uitgege
ven, waarvan de ene van 6,50 2,50
frank (rood en zwart) de beeldenaar
toont van dr. Albert Hustin, pionier
van de bloedtransfusie, en de an
dere van 14 7 frank (blauw, rood
en zwart) is gewijd aan de reumabe
strijding.
In 1934 werd door het Belgische
Rode Kruis een netwerk van bloed
transfusiediensten opgezet, een or
ganisatie die steunt op het gebruik
van citraatbloed, dat wil zeggen,
bloed dat niet stolt. De eerste trans
fusie van citraatbloed werd op 17
maart 1914 succesvol uitgevoerd
door dr. Albert Hustin in het Sint-
Janshospitaal in Brussel. Daarmee
was het tijdperk van de moderne
bloedtransfusie aangebroken. Tot
dan toe waren alle rechtstreeks uit
gevoerde bloedtransfusies op een
mislukking uitgelopen door de
„samenklonting" van rode bloedli-
chaampjes. Professor Hustin
toQnde aan dat door toevoeging van
natriumcitraat het bloed niet meer
stolde. Verder verbeterde hij de
oxvgenatie (opneming van zuurstof
ervan door toevoeging van glucose.
stiGsout
De Internationale Reumaliga heeft
in samenwerking met de Wereldge
zondheidsorganisatie 1977 uitge
roepen tot „het jaar van de reuma".
Het Belgische Nationale Werk tot
Reumabestrijding heeft daarom
besloten dit jaar extra activiteiten
te ontplooien. Een van deze activi
teiten is de accommodatie in va
kantiehuizen voor zwaar gehandi
capte reumalijders te verbeteren.
Om dit werk te steunen is de reu
mazegel met toeslag uitgegeven.
Afgebeeld op de zegel is een rood
kruis voor een gewricht en het em
bleem van het wereldreumajaar.
In Belgie staat het gehele kunstge-
beuren al twee maanden in het te
ken van het internationale Rubens
jaar. De Regie blijft niet achter bij
deze herdenking. Nadat vorig jaar 6
september reeds zes toeslagzegels
verschenen kwam op 14 februari
ter herdenking van de 400e geboor
tedag van de schilder (28 juni 1577 -
30 mei 1640) een 6.50 frankzegel uit
(violet en donkerbruinOp de zegel
(oplage 10 miljoen) het embleem
van het internationale Rubensjaar.
Sinds 14 februari is in Belgie ook
een gewone zegel van 4.50 frank
(blauw) van het type ..heraldieke
leeuw" in omloop. Dan gebruiken
de spoorwegen van Belgie sedert 10
januari voor het frankeren van de
dienstpost een zegel van 4 frank
van het type heraldieke leeuw met
het monogram B (bruin).
Tot slot zij opgemerkt dat de vol
gende Boudewijn-zegels van het
type Elstrom op Polyvalant-papier
zijn gedrukt: de 6.50 frank-zegel,
verkrijgbaar sedert 14 december;
de 17 fr.-zegel(14december)ende8
fr.-zegel (6 januari).
ZWEDEN - Op 24 februari ver
scheen in Zweden een rolzegel
(tweezijdig getand) van 2.10 kronen
(bruin), die een uitstervend beroep
terug roept in de herinnering: de
kleermaker. Op de zegel een kleer
maker in zijn bekende zit.
Verder werd in verband met de ta
riefsverhoging die op 1 maart in
Zweden werd ingevoerd de fran-
keerserie. waarop het portret van
koning Carl XVL Gustaf. met twee
zegels uitgebreid en wel met een
zegel van 1.10 kronen (roodoranje)
die in boekjes zit (van tien stuks) en
met een rolzegel van 1.40 kronen
(paars). De 1,10 kr.-zegel verscheen
op 28 april 1975 ook reeds van de
De Kandidatenmatches om het wereldkampioenschap zijn
in volle gang. Bij het samenstellen van de eerste selectie
partijen waren er twee ronden achter de rug, waarin geen
onverwachte dingen gebeurden, of het moet de zege van
Portisch zijn op Larsen in de eerste ronde, waarin de Deen
zonder plan speelde. De meeste belangstelling gaat echter
uit naar de tweekamp Kortsjnoj-Petrosjan, omdat beide
spelers niet tegen elkaar spreken en een remise-aanbod
geschiedt via de wedstrijdleider. Hier kan een verbeten
strijd worden verwacht!
Hier volgt de eerste partij Na af
loop vroegen velen zich af. waarom
Kortsjnoj remise aanbood en niet in
gunstige stand op winst speelde.
Wit: Kortsjnoj
Zwart: Petrosjan
ENGELS
Wij zijn nu aangeland in het Aange
nomen Katalaans (Catalaans
schrijft men ook wel eens).
6.0-0 0-0 7 Pf3-e5 Pb8-c6' Ziet er
goed uit, daar na 8 Lc6:bc6: 9.Pc6:
Dd6 10.Pe7: De7: zwart heerser
wordt over de diagonaal a8-hl.
8.Lg2xc6 b7xc6 y.Pbl-c3 c6-c5
10 d4xc5Le7xc5 1 l.Ddl-a4Pf6-d5!
Sterk gespeeld, daar nu op 12.Dc4
Ld4 volgt en wit moet goochelen
met Df3 om materiaalverlies te
voorkomen.
12 Pc3-e4 Pd5-b6 13.Da4-c2 Lc5-e7
14.Pe5xc4 Pb6xc4 15.Dc2xc4
Dd8-d5 16.Dc4-c2 Lc8-b7 17 f2-f3
Dd5-r+ 18Kgl-g2 Lb7xe4
19.Dc2xe4 Dd4xe4 20.Oxe4 Tf8-b8'
Zwart staat volgens het boekje be
ter. Hij speelt niet de andere toren
naar b8. omdat hij de opmars a7-a5
in petto houdt.
21.b2-b3 Le7-d6 22.Lcl-f4 en hier
bood Kortsjnoj. via wedstrijdleider
Kazic. remise aan. Met 22 .e5 en
23 .a5 had zwart, volgens velen,
onder wie prof. Euwe, op winst
kunnen spelen.
Wit: Portisch
Zwart: Larsen
Tweede partij
I.c2-c4 Pg8-f6 2.Pgl-f3 e7-e6
3.Pbl-c3 d7-d5 4.d2-d4 Pb8-d7
5.c4xd5 e6xd5 6.Lcl-g5 Lf8-e7
7.c2-e3 0-0.
Dergelijke stellingen waren vroe
ger (1890-1930) zeer geliefd bij uit
gesproken positiespelers zoals
Steinitz, Rubinstein en Tarrasch,
maar werden meestal remise, om
dat er niets aan de hand is! Uit
het verdere verloop blijkt, dat Lar-
de match nog niet op volle
toeren draait, alhoewel Lajos Por
tisch een grootmeester is die niet
alleen alles van het schaken weet.
maar moeilijk te verslaan is.
8.Lfl-d3 c7-c6 9.Ddl-c2 Tf8-e8
10 0-0 Pd7-f8 11 Tal-el Lc8-e6
12.Pf3-e5 Pf6-d7 13.Lg5xe7 Te8xe7
14.Pe5xd7 Dd8xd7 15.b2-b4 Ta8-c8
16.Tel-cl Dd7-d6 17.Dc2-bl Te7-c7
18.Pc3-e2 g7-g6 19.Tcl-c3 Pf8-d7
20.Pe2-f4 en remise gegeven op
voorstel van Portisch Een teleur
stelling voor de vele bezoekers in
de Rotterdamse Doelen!
Wit: Poloegajewski
Zwart: Mecking
l.d4 d5 2 c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6
5.Lg5 h6 6.Lf6: Df6: 7.e3 Ld6 8.Ld3
De7 (Ook in deze partij, net als in de
vorige, gaat het om kleine zwaktes
in de stellingen) 9.0-0 Pd7 10.c5 Lc7
11 b4 0-0 12.e4 de4 13.Le4 Td8
14 Tel Pf6 15.Lc2 b6 16.La4Lb7(Na
16 b5 is het remise. Mecking. de
jongste deelnemer aan de Kandida
tenmatches, houdt van vechten en
probeert altijd in de eenvoudigste
stellingen, iets agressiefs te weven,
zoals een Fischer in zijn jonge ja
ren!) 17.De2 a5!? 18.a3 ab4: 19.ab4
bc5: 20.bc5: Ta7 21.Lc2 Ta5 22.De3
Dd7 23.Ta5: La5: 24.Tbl Dc7 25.Pe5
Pd7 26 Pc4 Lafi 27.Pd6 Tb8
28.Tb8: Pb8: 29.Pce4 De7 30.f4
Lc7 3l.Lb3 Kf8 32.f5 ef5: 33.Pf5:
De8 (De aalgladde Poloe heeft toch
nog iets positiefs kunnen berei
ken!) 34.Ph6:gh6- 35.Dh6:+ Ke7
36 Pd6 Df8 37.De3+ Kd8 38.Pf7:
Kc8 39.h4 Pd7 40.ho Kb7(Hierwerd
de partij afgebroken. Bijna ieder
een was er van overtuigd dat de Rus
zou gaan winnen, maar .er volg
de) 41.h6 Pf6 42.De6 Ph7 43.La4?!
(Hier verdiende Lc2 overweging)
43 .Kb8' 44.Lc6: Pg5'! 45.De8
De8: 46.Le8: Pf7 47.L17 Lf4'
48.Kf2 Lh6: remise gegeven op
voorstel van de Rus. Een sensatio
neel slot!
Eerste partij
I.e2-e4 e7-e6 2.Pgl-f3 Pb8-c6
3.Lfl-c4 Lf8-e7 (Een vreemde vogel
op het bord: Hongaars, enkele ma
len door Euwe in de praktijk toege
past. Na Lc6 ontstaat de Italiaanse
Partij, een opening die praktisch
weinig voorkomt in tweekampen
om de hoogste eer!)
4.d2d4 d7-d6 5.Pbl-c3 Pg8-f6 6 h2-
h3 0-0 7.0-0 Pd4: 8.Pd4: ed4: 9.Dd4;
c6 10.a2-a4 Pf6-d7 11 Lcl-e3 b7-b6
12.Tal-dl Dd8-c7 13.f2-f4 a7-a6
(Beide spelers hebben reeds lang
nagedacht, een bewijs dat deze
opening niet eenvoudig te behan
delen is) \4.Tfl-f3 b6-b5 15.Lc4-b3
Kg8-h8 16.Tf3-g3 f7-f6 17.Lb3-e6
Pd7-c5 18.Le6xc8 Tf3xc8 19 Le3-f2
Tc8-g8 20,b2-b3 Le7-f8 21.Tg3-f3 en
hier werd tot remise besloten (-
■/z-'/z).
We zullen het een "verkennen"
noemen in deze eerste partij, maar
onwillekeurig denkt men met
weemoed (en eerbied) terug aan de
matches Euwe-Aljechin (1935) en
Spasski-Fiseher, waarin de trouwe
naspeler iets van zijn gading vond,
namelijk een beiderzijdse strijd
met subtiele varianten en combina
ties!
Blijkbaar heeft men in deze jach
tende wereld angst om een partij te
verliezen. Tenslotte is het geen spel
maar een monopolie om het gezicht
in de plooi te houden, zei onlangs
een schaakjournalist tegen mij
Ik moet hem helaas gelijk geven!
BISHOP
Sijbrands en nog een paar dam-
journalisten hebben wel op een
zeer vreemde manier de indruk we
ten te wekken dat de match Wiers-
ma-Koeperman hoogstwaarschijn
lijk niet zal doorgaan.
De "Sijbrands-meute" heeft inder
tijd baanbrekend werk verricht wat
betreft het aantonen van de
reglements-verkrachtingen. die de
afgelopen jaren schering en inslag
waren, maar wat zij nu doet heeft
meer te maken met wrok, die zich
uit in onzinnige suggesties, dan met
een streven naaf eerlijkheid en
recht waarin ik Sijbrands c.s. altijd
erg in bewonderde.
Sijbrands suggereert namelijk dat
het wel zeer onwaarschijnlijk zou
zijn dat Koeperman toestemming
krijgt van de Russische Dam bond
om met Wiersma een match te spe
len en zou dit wel gebeuren dan zal.
volgens Sijbrands, opnieuw de
In het spel van deze week. dat
voorkwam in een Interpolis
voorronde kon alleen van de
dummy worden gezegd dat hij
geen fout had gemaakt in bie
den of spelen.
West was gever,N-Z kwetsbaar
en west die aankeek tegen
V 6
C5 géén
O 9 8 7 4 3
V 9 6 4 3 2
achtte de tijd rijp voor een psy
chologisch openingsbodje van
1 KI. Acties die leuk lijken maar
in de praktijk meestal alleen
maar onrust zaaien bij de part
ner, die een andere keer denkt
„zou hij hu weer Het bood
noord met
A H 3
H V 10 9
A V 2
H 10 8
in ieder geval een goede gele
genheid om via een manche
forcing-2 KI aan te geven dat hij
in het bezit was van een „dijk".
Het bieden ging verder met oost
4 KI, zuid 4 Ha, west pas, noord 4
SA (azen vragen), waarna N-Z
aanlegden in 6 Ha. West kwam
uit met KI 2 en we bekijken het
spel nu vanuit de oosthoek:
A H 3
O H V 10 9
A V 2
■f» H 10 8
N B 10 5 2
W O <287653
Z O géén
A AB75
De leider legde de 8, oost heel
goed de boer en zuid troefde. Ha
A (west bekende niet) open
baarde het slechte troefzitsel,
waarop de leider met Ru 5 over
stak naar het aas. In de praktijk
troefde oost. maar is dat goed?
En zo nee, waarom niet?
O V 2
•f. H 10 8
V 6
C? geen
O 9 8 7 4 3
V 9 6 4 3 2
B 10 5 2
8 7 6 5 3
geen
A B 7 5
geval zou zuid ongtwijfeld heb
ben gesneden. Hoe ziet zuid's
kaart er verder uit? Een 4-kaart
harten, geen 5-kaart schoppen
(hij zou 4 Sch hebben geboden),
dus waarschijnlijk drie of vier
en derhalve tenminste een
5-kaart ruiten. Dat kan goed zijn
voor 12 slgen als oost troeft.
Zuid komt aan slag, trekt de res
terende troeven en claimt de
rest. Maar wat gebeurt er als
oost niet troeft? Zuid kan niet
veel anders doen dan ruiten
vervolgen die oost weer niet
troeft. De derde ruiten troeft
oost wel en als zuid nu niet Sch
V heeft is hij machteloos. Hij
kan niet èn troef trekken én de
vrije ruitens maken en gaat
kansloos down. Oost moet dus
Ru A niet troeven en zuid moet
Ru V spelen, teneinde oost te
verleiden die kaart wel te troe-
T. SCHIPPERHEIJN
9 8 7 4
A B 4 2
-O H B 10 6
géén
Het was zuid die hier de eerste
fout maakte Wie heeft nl. Ru H?
Oost kan niet anders conclude
ren dan zuid, want in het andere
damsport als de grote verliezer uit
de bus komen. Als redenen geeft hij
aan dat Koeperman in de periode
nov.*75 tot sept'76 in het bezit ge
weest is van een nogal dubieuze
papieren wereldtitel en nu komt
het, de tweede reden is dat Koe
perman in het laatst gespeelde
kampioenschap van Rusland op
een vijftiende plaats geëindigd is.
Onbegrijpelijk is dat iemand als
Sijbrands, die zelf altijd gevochten
heeft voor het naleven van regle
menten, zich nu opeens laat leiden
door zijn grote anti-pathie, die hij
heeft tegen Koeperman. Zijn twee
redenen missen werkelijk iedere
grond. De papieren wereldtitel van
Koeperman is in augustus 1976 of
ficieel erkend door de FMJD en de
resultaten die hij op dit ogenblik
boekt hebben niets te maken met
de tweekamp. Ook al zou Koeper
man laatste zijn geworden in een
aspirantenkamDioenschapje van
de LDB dan nog zou hij recht
hebben op deze tweekamp, want
hij is immers de ex-
wereldkampioen.
Gelukkig gaat de match door en zal
in oktober ergens in Nederland ge
speeld worden. En dat is maar goed
ook, want indien de Russische Dam
Bond of de FMJD Koeperman ge
weigerd zou hebben, pas dan zou de
damsport als de grote verliezer uit
de bus komen. Het einde zou dan
niet te overzien zijn.
In het Jubileumnummer van het
60-jaar oude DC Den Haag vonden
we een mooie partij van Jack de
Haas tegen D. H. Möllenkamp
(zwart):
1. 34-29 19-23 2. 39-34 14-19. 3. 44-39
19-24, 4. 32-28 23:32. 5. 37; 28 17-22 6.
28:17 12:21. 7. 50-44 10-14. 8. 31-26
7-12. 9. 26:17 11:22, 10. 41-37 1-7 11.
•37-32 14-19. 12. 46-41 7-11, 13. 41-37
20-25.14. 29:20 25:14. 15. 35-30 15-20.
16. 30-25 5-10, 17. 32-28 10-15. 18.
28:17 12:21,19. 37-32 21-26.20. 33-28
20-24.21.39-33 11-17.22.44-39 17-21,
23. 36-31 26:37. 24. 42:31 24-30, 25.
31-26 18-22. 26. 26:17 22:11.27. 48-42
2-7,28.42-37 7-12,29. 49-44 30-35.30
34-29 19-24.31. 29:20 15:24.32. 40-34
12-18. 33. 45-40 4-10. 34. 34-29 14-19,
35. 29:20 19-23, 36. 28:19 13:15. 37
40-34 10-14, 38. 32-27 8-13, 39. 38-32
14-19,40. 47-423-8,41.43-38 8-12.42.
34-29 11-17, 43. 33-28 17-21, 44. 38-33
21-26, 45. 28-23 19:28, 46. 32:23 9-14,
47. 42-38 15-20, 48. 44-40 35:44. 49
39:50 13-19, 50. 33-28 6-11, 51. 50-45
11-17,52.45-40 17-21,53.37-32 19-24,
54. 38-33 26-31 (zie diagram) de
zwarte stelling is verloren: 55. 27:36
21-26.56. 32-27 24-30. 57. 25:34 20-24,
58. 29:9 18:38. 59. 9-4. Nu kan op
38-43 wit door 36-31. 27-21 etc. er
een eind aan maken. 59. 12-18 ge
dwongen, want 38-42 faalt op 4-25,
42-48, 15-4, 48:30, 40-34. 60. 4* 22 38-
43, 61. 22-9. Een prachtzet 43-49 62.
9-3 49:35.63. 34-30 35:21,64. 26-31 en
zwart gaf op. Een bijzonder amu
sante partij, die zo'n veertig jaar ge
leden bij de stedenwedstrijd Den
Haag-Rotterdam aan het eerste
bord gespeeld werd. Vooral het
spel van de grote pionier Jack de
Haas valt op door de frisheid.
Tot slot een openingscombinatie,
die mij ter hand gesteld werd door
de kampioen van Schiedam. Wim
Vrijland. Om tot de stand te komen
spele men: 32-28 1923) 28:19 14:23)
37-32 10-14) 35-30 (14-19) 41-37 (17-
22) 30-25 (12-17) 25:14 (9:20) 34-30
(8-12) 31-26 (5-10) 30-25 (10-14) 40-34
(4-9) 45-40 (16-21) 33-29 (11-16) 38-33
(7-11) 42-38 (1-7) 46-41 (21-27) 32.21
(16:27) zie diagram. Wit kan nu
s e
m a
O i
S O
3 a 3
f3
j .Q.
O f3
r-J
f3
f3
'"1 f-f
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vinden?
De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
door een zeer verrassende
damcombinatie. En U mag zelf uit
zoeken hoe'
JOOP BURGERHOUT
aanhanger van het realisme
levenslucht
vervolgens
vaartuig
lijntrekker
klaar
vreemde munt
speelgoed
koraaleiland
zwaar Brussels bier
toverheks
inhoudsmaat
bloei wijze
grondsoort
voedsel
opmerkelijk
slaapplaats
zandspiering
specerij
dorpje in Overijssel
openbaar vervoermiddel
gibbon
Europeaan
viertal
roeipen
onderricht
vogel
proefmaat
schildhouder
bieding
53. kreek
56. fijn
58. kerel
60. daarentegen
62. afstandsmaat
63. maanstand
De eerste prijs van f 10.- werd toe
gekend aan de heer P. J. Eikerbout,
Valdezstraat 9 te Leiden. De tweede
prijs van f7,50 werd toegekend aan
de heer M. Kerkhof, v Iersellaan 29
te Noordwijkerhout. De twee prij
zen van f 5,- werden toegekend aan
mevr. Van Rees, Nieuw Voordorp
straat 35 te Voorschoten en aan de
heer J. van Weeren, Floralaan 3 te
Rijnsburg. De prijzen worden de
winnaars toegezonden. Oplossin
gen met in de linkerbovenhoek
vermelding "Kruiswoordraadsel"
voor donderdag zenden aan Redac
tie Leidsch Dagblad. Witte Singel 1
Leiden.
I J|CjJ|£ 6 L ïi L
Pig^R-|QV<5iMTOjT
j£>_5jTj<jjF 15 ifggÖTsTS E~[N
mijOlEjOOO; i/ffipjCjOT
5 U L löN |A A MR]A |A]R|TJJ jj
fuiddu uayui] ud.i yuDquajsuaa g
udiuuid jsddu sjqoau fddii aqni i
xauiuia ui pasuad laiqaax -g
\azasuapiups do douy ua^ui] g
uappips udci uous
uappips uD.i soC non yvz
uappips uva mnoiu do doouy
uaaoqsiqodu.
jinnöif uva soC uoa puouuapuo -
