Kabinet premier Tindemans op sterven na dood Kritiek op Oostblok Ierse oud- premier verongelukt Warm Wonen. Met Sabena naar Canada Massamoorden in Oeganda aan orde van de dag CRISIS IN BELGIE Arabisch-Afrikaanse ministerstop geopend Communistenleiders uit Spanje, Frankrijk en Italië: JAN van den BROEK PROGRESSIEF WINT IN ZUID-AFRIKA VRIJDAG 4 MAART 1977 LOGRONO - Honderden landbouwtractoren van de Spaanse boe ren staan in het noorden van het land in het gelid langs de kant van de weg opgesteld uit protest tegen de te lage prijzen die zij naar zij naar hun zeggen voor hun landbouwprodukten krijgen. Bij de acties die nu al enkele dagen duren worden naar schatting 40.000 voertui gen gebruikt. NAIROBI - Nog steeds blijven in Kenia vluchtelingen uit Oeganda binnenstromen met verhalen over massamoorden die Amins troepen aanrichten onder de christenen en leden van de Langi- en Acholis- tammen in Oeganda. Die zuiver ingsacties onder bevolkingsgroe pen die Amin als zijn tegenstanders beschouwt, zijn ongeveer een maand geleden begonnen. Sinds dien zijn honderden vluchtelingen in Kenia aangekomen. Uit hun verhalen is af te leiden dat zeker honderden, en mogelijk dui zenden, Oegandezen zijn ver moord. Iemand die in het Oegan- dese leger als instructeur heeft ge diend zei dat hij persoonlijk zag hoe de troepen leden van de Acholi- en Langistam bijeendreven in de ka zerne. Daarna werden ze geboeid afgevoerd, kennelijk naar hun te rechtstelling. Een wanhopige moeder zei dat ze in paniek haar vier maanden oude baby in de steek had gelaten toen ze zag dat haar man, samen met ande ren, werd opgepakt door Amins troepen. Een priester uit Oeganda zei dat leden van de Acholi- en Langi-stam zelfs in het ziekenhuis zijn doodgeschoten door Amins mi litairen. Ook anderen vertelden ee relaas van mishandeling, marteling en moord. Uit vrees voor repressail- les tegen achtergebleven familiele den wilde geen van de vluchtelin gen zijn na De Westduitse ambassadeur in Kampala, dr. Richard Ellermann, heeft gisteren op het Oegandese Ministerie van Buitenlandse Zaken een persoonlijke boodschap van president Carter voor het Oegan dese staatshoofd Idi Amin over handigd. Volgens Radio-Oeganda sprak Carter zijn waardering uit over Amins „verzekeringen inzake het welzijn van de in Oeganda wo nende Amerikanen". West- Duitsland behartigd de belangen van de VS in Oeganda sinds de Amerikanen in 1973 hun ambas sade in Kampala sloten. BRUSSEL (JP) - Aan de vooravond van de tweede massale stakings-vrijdag heeft de regering-Tindemans in Brussel een gevoelige knauw gekregen Het Rassemblement Wallon (links-radicale Waalse taaipartij), dat met twee minsters in de regering zit, onthield zich in de Kamer van stemming. De al enige maanden zichtbare scheur binnen de regeringscoa litie kwam aldus tot een breuk. AfrikaanseArabische en westerse kleding op de voorbereidende verga dering voor de Arabisch-Afrikaanse ministersconferentie in Cairo. ADVERTENTIE Er zijn vele manieren om uw huis te verwarmen. Centraal of per kamer. Met radiatoren, warme lucht, of convector. Wij adviseren u graag en objectief, ook over de kosten. Uw Gas- of Energiebedrijf (ook voor advies en documentatie) CAIRO (UPI) - Ministers van Bui tenlandse Zaken en andere hoge vertegenwoordigers van alle 60 Af rikaanse en Arabische landen zijn gisteren in Cairo bijeengekomen om hun onderlinge betrekkingen te verbeteren en de weg te banen naar de Afrikaans-Arabische topconfe rentie, die de eerste in haar soort wordt. De Egyptische minister van Bui tenlandse Zaken Ismail Fachmi zei in zijn openingswoord in het hoofdkantoor van de Arabische Socialistische Unie aan de Nijl, dat zich een unieke gelegenheid voor deed de solidariteit tussen Arabie ren en Afrikanen te vergroten. De conferentie duurt tot morgen en MADRID (AFP/UPI) - De commu nistenleiders van Spanje, Frank rijk en Italië hebben gisteren na mens hun afzonderlijke partijen - dus niet als „eurocommunisti- sche" blok - enige kritiek gele verd op de behandeling die „an dersdenkenden" in de Sowjet- Unie en haar invloedssfeer ten deel valt. Santiago Carrillo, Georges Mar- chais en Enrico Berlinguer deden dat tijdens de persconferentie waarmee zij in Madrid het slot communiqué van hun twee daagse topoverleg nader toelicht ten. Die slotverklaring vroeg de „inte grale toepassing van alle bepa lingen van Helsinki", maar ver wees niet rechtstreeks naar het dissidenten-probleem binnen het Oostblok. Ook tijdens de persconferentie hielden de drie secretarissen- generaal deze boot als „groep" af, omdat (in de woorden van Mar- chais): „Onze drie partijen niét het recht hebben tot het uitspre ken van een collectief oordeel of een collectieve veroordeling over een andere partij." Meteen daarop ontspon zich echter de vraag en atwoordspel dat bijna geheel draaide rond de „euro- communistische" standpuntbe paling inzake mensenrechten. Daarbij verdween het eigenlijke doel van deze communistische top - het streven naar legalisering van Carrillo's PCE - naar het tweede plan. Bij hun voorzichtige kritiek op het Oostblok tekendem Marchais Berlinguer en Carrillo om strijd aan dat er „in de socialistische landen veel is bereikt". Marchais zei: „zowel sociaal, eco nomisch, cultureel als op het ge bied van de buitenlandse politiek hebben de socialistische landen een batig saldo in hun boeken. Maar op het gebied van de demo cratische politiek bestaan er daar regels die niet geschikt zijn voor eenriand als het onze (Frankrijk). Bij ons zal er bijvoorbeeld sprake zyn van een meer partij-systeem, maar met een meerderheid en een oppositie. Wij zijn het volko men oneens met onderdruk kende maatregelen." Carrillo nam daarop het woord over. Hij was het geheel eens met zijn Franse collega en bouwde diens woorden als volgt uit „Wat ik het Oosten verwijt", zei de Spaanse communistenleider, „is het politieke systéem van die landen, dat geen systeem is van democratisch socialisme". Met die woorden ging Carrillo duide lijk verder dat zijn Franse en Ita liaanse collega's. Op zichzelf is dat niet verwonderlijk, aangezien Carrillo erop is gebrand zijn PCE erkend te krijgen als een democratisch-gezinde, niet tota litaire partij. Berlinguer, dankzij wiens „gedo gen" er in Italië een christen democratisch minderheidskabi net kan regeren, drukte zich als volgt uit: „De Sowjet-Unie en de andere so cialistische landen in Europa", zei hij, „hebben als eersten een eind gemaakt aan klassenuitbui- ting. Men heeft er grote economi sche en maatschappelijke vor deringen geboekt, maar tegelijk bestaan er beperkingen van de vrijheid en autotaire maatregelen waarop wij kritiek hebben, aan gezien zij strijdig zijn met onze idee van de socialistische prak tijk." Gevraagd waarom de slotverkla ring die kritiek dan zo impliciet leverde, antwoordde Marchais dat hij, ware hem dit bevraagd, „categorisch" zou hebben gewei gerd „verder te gaan". De Franse CP-leider verdedigde dit standpunt met de stelling dat elke communistische partij au tonoom dient te zijn, zowel in haar idee van de socialistische maatschappij als in de strategie waarmee die tot stand moet wor den gebracht. „Het is daarom to taal uitgesloten", zei Marchais, „dat er op de een of andere confe rentie een strategie voor alle communistische partijen wordt uitgewerkt". Met dit ook door Berlinguer en Car rillo beleden standpunt hebben de drie secretarissen-generaal volgens waarnemers doen blij ken dat zij van Madrid niet de hoofdstad van het eurocommu- nisme wensen te maken. Tegen de term „eurocommunisme" (waarop het Oostblok met wrevel en schimpscheuten reageert) hebben de drie partijen overigens geen bezwaar. „Ik verwerp dat woord niet", zei Marchais, „wij willen het niet be dacht en het lijkt er thans op dat het hinderlijker voor anderen is dan voor ons. Belangrijker dan de verschillen tussen onze drie lan den, is het bestaan van een aantal analoge situaties waarop wij ge lijkluidende antwoorden leve- Wil de wereld het „eurocommu nisme" echter gaan beschouwen als een nieuwe communistische „internationale", los van of zelfs tegen Moskou, dan luidt het ant woord van Marchais „resoluut nee." er ligt een schaduw over van een zestal interafrikaanse en interara- bische rivaliteiten. De topconferen tie van de Arabische en Afrikaanse staatshoofden begint maandag en duurt tot en met woensdag. De secretaris-generaal van de Ara bische Liga, Machmoed Riad, waarschuwde dat de Arabieren niet willen dat de conferentie ontaardt in het „buiten hangen van de vuile was". "Er worden op de Afrikaans-* Arabische topconferentie geen ge westelijke of plaatselijke proble men aan de orde gesteld", zei Riad. "De plaats daarvoor is de Organisa tie van Afrikaanse Eenheid. Deze conferentie is beperkt tot het be spreken van de fundering voor sa menwerking tussen Afrika en de Arabieren". De belangrijkste taak van de Afrikaanse en Arabische ministers is de laatste hand te leg gen aan een Afrikaans-Arabische verklaring van samenwerking, waarin steun wordt toegezegd aan de Palestijnse bevrijdingsbewe ging en soortgelijke bewegingen in het zuiden van Afrika. Onder de interafrikaanse en intera- rabische conflicten die toch moei lijk onbesproken zullen kunnen blijven, is de ruzie die president Idi ,Amin van Oeganda heeft met zijn jburen Kenia en Tanzania. Hercules van Italiaanse luchtmacht verongelukt PISA (AFP) - Een transportvlieg tuig van het type Hercules (C-130) van de Italiaans luchtmacht is gis termiddag nabij Pisa verongelukt, alle 44 inzittenden kwamen om het leven. Kort nadat het transportvliegtuig van de militaire luchthaven bij Pisa was opgestegen voor een oefen- vlucht van een uur vloog het ten noordoosten van de stad tegen een berghelling. De oorzaak van het ongeluk is nog onbekend. Het weer was goed en de verbinding met de verkeerstoren normaal. Aan boord bevonden zich 38 leer lingen van de marine-academie in het nabije Livorno, die met een of ficier van dit instituut hun lucht doop zouden ontvangen, en een bemanning van vijf leden. De Hercules viel na de botsing in brandende stukken uiteen. Het was het eerste ernstige ongeluk met een van de 14 toestellen van dit type die Italië in 1969 van het Amerikaanse concern Lockheed heeft gekocht. Twee ministers van defensie zijn er van beschuldigd dat zij bij deze transactie steekpenningen hebben ontvangen. Baron Paul-Henry Gendebien, felle leider van de Waalse radicalen, zegt dat het congres van zijn partij mor gen in Luik moet beslissen of met de ploeg van Tindemans blijft steunen. Is dat niet het geval, dan valt het christelijk-liberale kabinet van Leo Tindemans binnenkort. De datum 24 april wordt al genoemd als de dag waarop vervroegde ver kiezingen gehouden kunnen wor den. Overigens heeft de oppositionele Vlaamse Volksunie (ook een taai partij, maar dan een rechtse) in het verleden aangeboden Tindemans tijdelijk aan een meerderheid te helpen. Ook drie Brusselse libera len, die niet in de regering verte genwoordigd zijn, hebben het plan opgevat om de premier tijdelijk op de been te houden. Het is echter zeer de vraag of de christen democratische regeringsleider van zulke steun afhankelijk wil wor den. In wezen draait alles om de vor ming van een zelfstandig Waals, een Vlaams en mogelijk ook nog een Brussels gewest. Het Rassem blement Wallon (RW) had eerder deze week geëist dat er vooruitgang zou worden geboekt bij de zoge naamde gemeenschapsdialoog, die al maanden voortsleept. Die dia loog is gisteren helemaal vastgelo pen in vooralsnog mislukt, omdat de Volksunie zich terugtrok. RW- leider Gendebien staat daarom morgen in Luik "naakt voor zijn congres", aldus de voorzitter van de Belgische socialistische partij, Cools. Stakingsrecht België beleeft juist vandaag zijn tweede massale vrijdagse sta kingsgolf. Vorige week vrijdag hadden de vakbonden veel succes met hun nationale spoorwegsta king. Vanmorgen waren de buurt spoorwegen (bussen) en de trams aan de beurt. Verder gaan opnieuw grote delen van het bedrijfsleven en de overheidsdiensten, dit keer de provincie Oost-Vlaanderen (Gent met name) en Luxemburg plat. Alle sectoren van het bedrijfsleven, maar niet alle ondernemingen, worden bij het protest betrokken. De actie is niet gericht tegen de werkgevers, maar tegen de politiek van de regering, die de kosten van het leven flink wil verhogen om haar tekorten te dekken en om ar beidsplaatsen te scheppen. De re gering heeft intussen haar lange se rie BTW-verhogingen wat afge zwakt, door het leven niet ineens per 1 april, maar geleidelijk aan duurder te laten worden. Verder staken de bonden van overheid spersoneel, omdat de onderhande lingen over een CAO voor 800.000 ambtenaren en voor 250.000 semi- ambtenaren mislukt zijn. Zowel premier Tindemans als de liberale minister van financiën De Clercq hebben deze week het sta kingsrecht "onaantastbaar heilig" genoemd. In dat opzicht lijkt Ne derland, waar ambtenaren niet eens het recht om te staken kennen Tot 25 maart wordt er hier iedere vrijdag massaal gestaakt. De vak beweging, zowel de socialistische als de christelijke centrales, deden vorige week dezelfde ervaring op als hun Nederlandse collega's wat eerder De stakingsbereidheid bij de werknemers bleek ook in België soms nog groter dan de kassen van verschillende bonden toelaten. Crisissfeer De Wetstraat in Bmssel, tg verge lijken met het Nederlandse Bin nenhof, bood gisteravond volgens waarnemers een „echte crisiss feer". Binnen het RW heerste enige verwarring. Partijleider Gendebien bestreed het recht van eerste minis ter Tindemans om openlijk te eisen dat de RW-ministers ontslag zou den vragen. „Alleen de koning mag dat verlangen", aldus Gendebien, daarmee aangevend dat hij de Bel gische staatsinrichting niet goed kent. Premier Tindemans heeft namelijk het recht om een concept-koninklijk besluit voor te leggen aan het staatshoofd, die dat dan zal tekenen. Of premier Tin demans aldus het lot van zijn drie jaar bestaande coalitie gaat bezege len is nog onzeker. Hij heeft aange kondigd dinsdag met een verkla ring te komen. Morgen is er het be langrijke RW-congres. Hoe klein de van oorsprong D'66-achtige partij, die vorige herfst naar uiterst links afgleed ook is, aller ogen zijn ge richt op Baron Gendebien en zijn Waalse collega-hanen. ADVERTENTIE SCHOKDEMPERS inclusief montage! klaar terwijl U wacht! 1 jaar garantie (20.000 km) JOHANNESBURG (UPI) - De progressieve hervormingspartij (oppositie) die ijvert voor beëindi ging van de rassenscheiding, heeft gisteren de verenigde partij uithaar overheersende positie die zij al 31 jaar in de gemeenteraad van Jo hannesburg had gestoten. De overwinnig van de progressieve partij in de grootste stad van het land duidde op een grote zwenking van blanke kiezers naar een partij die voor het schrappen van de apar theidspolitiek is. De partij slaagde er echter niet inde meerderheid te behalen. Zij ver wierf 19 van de 47 zetels. Bij de vo rige gemeenteraadsverkiezingen van vijfjaar geleden had zij slechts één zetel. Brian Faulkner LONDEN (SP) - Brian Faulkner, enkele jaren geleden een van de meest omstreden politici in Noord-Ierland, is tijdens een hondenjacht verongelukt. In de landelijke omgeving van zijn woonplaats viel hij van zijn paard en sloeg met zijn hoofd tegen een stalen rooster langs de kant van de weg, voor de ogen van zijn vrouw en dochter die vlak achter hem reden. De 56-jarige Brian Faulkner, die aan het begin van dit jaar tot Lord werd benoemd en ruim een week geleden zijn zetel in het Britse Hogerhuis had ingenomen, was de laatste premier van Noord- Ierland voordat de regering in Westminster besloot het directe bestuur van de provincie over te nemen. Lord Faulkner, die in 1971 premier van Noord-Ierland werd, was ja renlang de leidende figuur in de machtige protestantse Unionis tenpartij van Ulster. Toen tijdens zijn bestuur de crisis naar een gevaarlijke climax groeide besloot hij tot de uiterst omstreden interneringen zonder vorm van proces. Vele honder den, voornamelijk katholieke sympathisanten van de IRA, werden in kampen opgesloten, een maatregel waaraan de vorige speciale Ulster-minister Merlyn Rees tenslotte een einde heeft gemaakt. Maar nadat Londen het bestuur over Ulster overnam, was Brian Faulkner ook de man die een di recte oplossing voor de proble men zag door hechtere samen werking tussen protestantse en katholieke politici in Noord- Ierland. Dit leidde tot ernstige conflicten binnen de Unionis tenpartij en vooral tot regelrechte confrontatie met de feUe domi nee Ian Paisley, die van deze sa menwerking tot op de dag van vandaag niets wil weten. Hierdoor niet ontmoedigd richtte Lord Faulkner een eigen splin tergroep op en nog steeds in de frontlinie van de heftige politieke ontwikkelingen in Ulster, werd hij in januari 1974 de leider van het nieuwe provinciale bestuur, bestaande uit protestanten en ka tholieken. Tot het laatst toe heeft hij volgehouden dat dit de grote kans was voor het tragisch ver deelde Ulster. Maar vooral zijn vroegere partijge noten wilden die kans niet geven Zij organiseerden in samenwer king met de plaatselijke arbei dersraden een massale staking, die bijna twee weken lang het openbare leven in Noord-Ierland praktisch lamlegde. En over de rug daarvan sneuvelde het nieuwe provinciale bestuur van Lord Faulkner, die zich zwaar gedesillusioneerd steeds meer uit de politiek van Noord-Ierland te rugtrok om zich tenslotte weer helemaal te wijden aan de zake lijke problemen van de provincie, ook al omdat de politieke moge lijkheden in het Ulster van nu volledig zijn vastgelopen. Niettemin heeft men altijd met een come-back van Lord Faulkner rekening gehouden, omdat hij tot het laatst toe een potentiële leider is gebleven. ADVERTENTIE meer dan een miljoen gulden aan prijzen Te winnen in de Nationale Puzzelaktie: retourbiljetten voor 2 personen naar Canada. De waarde van deze prijs bedraagt ca. 4 000,Mocht u andere reisplannen hebben, dan mag u (voor het zelfde bedrag) uw reisdoel zelf vaststellen.. Aangeboden door de Nationale Puzzelaktie t.b.v. de Stichting „Beter Leven", in samenwerking met de Belgische Luchtlijnen. belgian world Sabena, the hard working airline.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 9