n
"De Noordzee-visser teert
in op het viskapitaal
Spinoza-herdenking
in vele plaateen
Riekend luchtje aan de 'angst-cursus'.
door
Herman van
Amsterdam
Wie deze rubriek op de voet volgt heeft een paar maan
den geleden van mijn hand wat kanttekeningen kun
nen lezen bij een in onze krant verschenen advertentie
waarin iemand een schriftelijke spoedcursus introdu
ceerde, die bij goed gevolg de cursist van zijn angsten
af zou helpen.
ANGST?W
8x1
Daar keek ik toen van op. Want
om als leek in een paar weken
tijd te presteren wat veel uni
versitair geschoolde krachten
dikwijls nog in geen jaren
voor elkaar krijgen, vond ik
vrij sterk. Maar tevens besef
fend dat de wonderen de we
reld nog niet uit zijn pro
beerde ik voor een verhelder
end gesprek in contact te ko-
n len met de anonieme cursus
leider, van wie ik na wat
speurwerk aan de weet kwam
dat hij zich ophield in een flat
in de Oegstgeester Boer-
haavelaan.
Luchtje aan
Mijn pogingen waren toen te
vergeefs. Want hoe ik ook
mijn best deed (onder meer
belde ik langdurig op zijn ad
res aan toen ik zeker wist dat
hij thuis was), hij liet zich niet
zien, laat staan horen. Met
mijn conclusie toen dat er
waarschijnlijk toch wel een
flink luchtje zat aan de prak
tijken van de in angstbestrij-
ding gespecialiseerde cursus
leider blijk ik mij uiterst be
scheiden te hebben opge
steld.
Die gevolgtrekking meen ik te
mogen maken na bestudering
van een aantal nieuwe "ad
vertenties" die in de afgelo
pen weken in een in deze om
geving gratis verspreid huis-
aan-huis blad zijn afgedrukt.
Die betreffen wederom de
angst-cursus maar nu met wat
meer feitelijke gegevens. Zo
is er een gironummer ver
meld, wat citaten uit de cur
sus en de naam en het tele
foonnummer van de uitge
verij waar het bij de cursus
behorende studieboek "Een
God-man" zou kunnen wor
den besteld. De in Oegstgeest
wonende cursusleider blijkt
dus nog niet tot inkeer te zijn
gekomen. Daarom ben ik nog
wat verder gaan spitten in
diens bedenkelijke activitei
ten.
Voordat u geld aan de cursus
gaat spenderen is het goed
het volgende te overdenken.
In zijn huis-aan-huis blad
"advertenties" vermeldt
mijnheer X twee verschil
lende Haagse uitgeverijen
waar het studieboek "Een
God-man" te verkrijgen is.
Uitgeverij één, "Gazon", be
staat. Maar van het boek
heeft men daar nog nooit ge
hoord.
Had het bestaan dan was het
wellicht een bestseller kun
nen worden. Want de bedriifs-
Het symbool waar meneer X
in zijn advertenties mee
werkt
leider vertelde mij: "Het heeft
telefoontjes geregend van
mensen die het wilden bestel
len maar we kunnen het niet
leveren. Iemand heeft onze
naam vals gebruikt".
Naar uitgeverij nummer twee,
"Stam en Co" zal men in de
residentie tevergeefs zoeken.
De heer Metz, medewerker bij
de Haagse Kamer van Koop
handel, snuffelde voor mij in
het handelsregister.
"Als Stam en Co inderdaad in
Den Haag is gevestigd moet
de zaak hier geregistreerd
staan. Ik heb niets kunnen
vinden. Dus die drukkerij be
staat niet". Ook het telefoon
nummer dat bij de uitgeverij
staat vermeld is vals, zo liet de
telefoondienst mij weten.
In feite is de tekst uit de angst-
cursus het enige dat overeind
blijft. Maar dat wil nog niet
zeggen dat ook daar niet in
houdelijk aan te tornen valt.
Alle geciteerde passages te-
samen vormen een op zee-
Wat/wie is God etc. belangri|keS
vragen voor innerlijke rust, nletl
eenvoudig te aanvaarden.
Lees de levenservaring van Ie
mand die tot rust is gekomen en
i zonder angst leeft.
Lees ,,een God-man" Ultqeverijj
STAM CO te Oen Haag, telet.
070 240244.
Wat/wie is God etc. belangrijke!
vragen voor innerlijke rust, niet|
eenvoudig te aanvaarden.
Lees de levenservaring
mand die tót rust is gekomen en
nu zonder angst leeft.
Lees ,,een God-man" Uitgevérfjj
„GAZON" te Oen Haag, telétf
w 070-635929.
DONDERDAG 17 FEBRUARI 19?
In zijn conclusie wijst Piet Wind-
meijer er met nadruk op, dat de hele
kwestie van de overbevissing niet
een zaak is die op zichzelf staat.
"Dit is duidelijk een maatschappe
lijk probleem", aldus de dreigende
stem van de inspreker. "De ten-
dends van nu is: het kan niet op!
Geef de vis de tijd om uit te broeden
en over enkele jaren kunnen we
weer met minder tijd meer vis van
gen", aldus de oproep van de ci
neast nadat is geconstateerd dat
door het teruglopen van de vis
stand nu het omgekeerde het geval
is. Een kettingreactie ontstaat al
dus: minder vis, minder vangst,
grotere schepen om toch een be
paald quotum binnen te halen, enz.
Windmeijer doet in zijn film een
duidelijke oproep om de visserij-
klok een flink aantal slagen terug te
draaien. De stem, terwijl de cineast
de mannen van de zee druk in de
weer laat zien: "Vroeger gebruikte
men de vleet om mee te vissen. Er
werd aan schone visserij gedaan, er
werd selectief gevist: de kleintjes
konden door de mazen heen. Ha
ring geeft een hoog rendement van
de zee omdat zij een planctoneet-
ster is.Maar nu wordt er gevist
met sonar, zwevende netten,
waarmee een school vis op de juiste
hoogte is te achterhalen. Bij het
binnenhalen is bijna geen hand-
kracht meer nodig. En nu wordt er
zoveel gevangen dat er bijna geen
haring meer over is".
Staaltjes
Piet Windmeijer - aanwezig bij de
voorvertoning: grijze haren op het
grijnzende hoofd - laat vervolgens
enkele staaltjes zien van grootscha
lig vissen anno 1977. De kustvisse
rij, de kleine visserij op met name
schol en tong, gebeurt tegenwoor
dig met schepen van zo'n twee mil
joen gulden per stuk waarvan de
machinekamers die 1500 tot zelfs
2000 pk kunnen leveren net fabrie-
RIJNSBURG - Het concert van
de Rijnsburgse muziekvereniging
"Wilhelmina", dat vorige maand
zou plaatsvinden maar uitgesteld
werd door familie-omstandigheden
van de dirigent, wordt vanavond
uitgevoerd. Het concert, dat om
acht uur begint, vindt plaats in de
Immanuelkerk. Dirigent is Kier
Brul, als soliste verleent onder an
dere Lize Schoo haar medewer
king.
SASSENHEIM - In een schakel
kast van de ventilatieruimte van
één der fabrieksafdelingen van de
verffabriek Sikkens in Sassenheim
is gisteravond brand ontstaan. Na
de automatische brandmelding
waren de Sassenheimse, Leidse en
bedrijfsbrandweer snel ter plaatse.
De brand was toen binnen korte
tyd bedwongen. De schade is ge
ring en er zal geen stagnatie in de
productie ontstaan. De ventilatie-
ruimte is geheel geïsoleerd van de
productieruimte.
Als voorlopige oorzaak wordt kort
sluiting aangenomen. Op het mo
ment dat de brand uitbrak was er
niemand in het betreffende ge
bouw aanwezig.
NOS-documentaire over overbevissing zondag op tv
r
Angstig gillende krantekoppen als "Engelsen bezetten
Sowjet-vissersschip" of "Eten van vis in de toekomst een
luxe". Beelden van schepen in gevecht met de materie op
een onstuimige zee. Dit alles gelardeerd met een grimmig
saxofoonmuziekje en een zware, egale stem die wordt inge
voegd: "Berichten als was het oorlogstijd". Enige tellen
rust en dan gaat de onzichtbare spreker verden "Alles rond
de visserij lijkt vredig. Het leven op de afslag gaat gewoon
door. Een paar jaar geleden was vis nog een overvloedig en
goedkoop volksvoedsel. Die tijd lijkt echter voorbij
RUNSBURG - Behalve Runs-
burg, het plaatsje waar de filo
soof Spinoza drie jaar woonde,
heeft ook Den Haag een eigen
Spinozahuis. Het zal 21 februari
driehonderd jaar geleden zijn
dat hij in het huis Paviljoens
gracht 72-74 in Den Haag, waar
hij zes jaar woonde, op 44-jarige
leeftijd overleed. Het herstel
van dit pand uit 1646 is thans
gereed gekomen. In het bene
dengedeelte is een Spinozastu-
diezaal ingericht. De inge
bruikneming van het huis vindt
op 21 februari plaats. Op die dag
zal in de Nieuwe Kerk aan het
Spui in Den Haag de herden
king van de filosoof plaats heb
ben. Verder zullen herdenkin
gen van Spinoza onder meer in
Rijnsburg, Haarlem, Amster
dam, Rotterdam, Parijs en Je
ruzalem plaats vinden. In
binnen- en buitenland zullen
voorts enkele nieuwe boeken
van en over Spinoza verschij-
Het boek "Ethica", Spinoza's
bekendste werk, heeft hij vol
tooid in een huurkamer aan de
Paviljoensgracht. Het is na zijn
dood door vrienden uitgegeven.
De grondgedachte in het boek
is dat alleen de mens de mens
kan helpen. Hij moet niet reke
nen op de voorzienigheid, maar
op het gezond verstand, het on
derzoeken en begrijpen van na
tuurwetten.
Tijdens het programma van de
ochtendbijeenkomst van 21 fe
bruari waarin het Haagse Spi
nozahuis weer in gebruik wordt
genomen zal professor jhr. dr. J.
J. Van Schmid spreken over:
"herinneringen aan de
Spinoza-herdenking 1927, me
vrouw C. Roelofsz over de lot
gevallen van Spinoza's sterf
huis van 1646 tot 1977, inwij
ding van de studiezaal door mr.
L. J. F. Wijsenbeek, directeur
van de dienst voor schone kun
sten van de gemeente Den
Haag. Wethouder Wallis de
Vries zal een gevelplaquette
onthullen, 's Middags zullen in
de Nieuwe Kerk spreken prof.
G. H. Hubbeling over Spinoza's
bijdrage tot de moderne levens-
en wereldbeschouwing, prof. A.
Naess over "friendship,
strength of emotion and freed
om". Theun de Vries praat over
Spinoza als Hagenaar.
Spinoza werd op 24 november
1632 geboren in de Amster-
MENEER X BEDIENT ZICH NU VAN VALS TELEFOONNUMMER EN NIET BESTAANDE UITGEVERIJ
Zo begint de documentaire "Heb
ben en houwen van de Noordzee"
die cineast Piet Windmeijer in op
dracht van de NOS heeft gemaakt
over de overbevissing van de
Noordzee en die een pleidooi in
houdt voor de traditionele visserij-
vorm. Een vorm zonder groot
industriële karaktertrekken als
grote schepen met sterke motoren
en vriesfabrieken aan boord, sonar,
wekkettingen en dergelijke. Een
pleidooi dat wordt gedaan onder
Windemeijers motto: "De
Noordzee-visser leeft al lang niet
meer van de rente, maar teert in op
het viskapitaal. Totdat de hele zee
leeg is
Door
Jos v.d. Meer
De documentaire - die zal worden
ingezonden naar de "Prix Futura",
een tweejaarlijks festival voor do
cumentaire programma's dat van
27 maart tot 3 april in West-Berlijn
is - wordt zondag 20 februari door
de NOS uitgezonden van 21.45 tot
22.35 uur via Nederland 2. Gister
middag werd zij in studio "Concor
dia" te Bussum voorvertoond voor
de Nederlandse pers. Onze conclu
sie na vijftig minuten kritisch kij
ken naar de drie tv's op een rijtje,
vanachter de eenvoudige tafeltjes
met roze kleedjes en een door de
NOS aangeboden versnapering
erop: "Hebben en houwen" geeft in
vogelvlucht een redelijk volledig
beeld van de huidige visserijpro
blematiek en is dankzij fraai film
werk het aanzien meer dan waard.
Conclusie
De filosoof Spinoza
damse buitenwijk Vloeden-
burgh. De Spinoza's waren oor
spronkelijk in Spanje wonende
Joden, die naar Portugal zijn
gevlucht. De vader van Baruch
was daar geboren. In Amster
dam zette hij een handel in
zuidvruchten weer op.
Baruch, die in zijn vaders zaak
kwam, ontmoette op de koop
mansbeurs handelslieden uit
kringen van doopsgezinden en
vrijzinnig-protestanten, wier
opvattingen hij deelde tot on
genoegen van rabbijnen (hij
werd uit de Joodse kerk gesto
ten) en calvinisten, die bij de
stadsbestuurders wisten te be
reiken dat Spinoza Amsterdam
(en zijn handel) verliet. Hij ging
in Rijnsburg wonen, waar de
rebel tegen overgeleverde
waarheden vrijzinnig denkende
vrienden ontmoette en zich
ging bekwamen in het slijpen
van lenzen voor optische in
strumenten. Hij leverde onder
andere aan Christiaan Huijgens
zijn geslepen lenzen. Na drie
jaar verliet hij Rijnsburg,
woonde van 1663-1669 in Voor
burg en ging tenslotte naar Den
Haag. Hij werd begraven in de
Nieuwe Kerk aan het Spui,
waarbij ook een monument
voor hem is opgericht.
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 38. U mag ook
schrijven.
Verkiezing afgelast:
MEISJES
IN
ALKEMADE
HEBBEN
GEEN TREK
IN MISS-
PARADE
Piet Heemskerk
.ongelukkige maand
Ik was er al bang voor. De miss Alkemade-verkiezing kan niet
doorgaan. En op papier zag het er zo veelbelovend uit.
Zaterdag zouden zo'n twintig Alkemadese schonen ten aan-
schouwe van een paar honderd kijklustige Veenders luchtig ge
kleed paraderen in het zaaltje van het culturele centrum. De
heren van het organisatiecomité zagen het wel zitten. De dames
uit Alkemade niet.
Slechts zes
Van hen hebben er zich te weinig laten strikken om mee te doen.
Vorige week meldde ik al dat er maar zes zin in hadden. Maar
daar zouden er nog heel wat bij komen, voorspelden de organisa
toren mij toen. "Let maar eens op", zeiden ze, "na het weekeind
houden we een grootscheepse wervingsactie en dan lukt het echt
nog wel".
Er zijn inderdaad opnieuw 4000 folders de deur uitgegaan en er
hingen in Alkemade ook nog eens 100 aanplakbiljetten maar het
zijn er toch maar zes gebleven. Alle moeite was voor niets.
Toch is de verkiezing niet van de baan. In juli wil men het nog een
keer proberen. Dan mogen er zich ook van buiten Alkemade
laten inschrijven. "Anders komen we nooit aan voldoende deel
neemsters", zei mij een teleurgestelde Piet Heemskerk, een van
de organisatoren.
Bleekjes
"Achteraf bekeken is februari een ongelukkige maand om een miss
te verkiezen. De meisjes zien er wat bleekjes uit rond deze tijd
van het jaar. En dan lopen ze niet zo graag in bikini rond. In juli
hebben ze waarschijnlijk al wat in de zon gelegen en zijn ze een
beetje bruin. Dan durven zebeter. Daar gokken we dan maar op".
mansbenen gefundeerde kre-
telogie waar kop nog staart
aan zit.
Om dat te kunnen constateren
hoef je geen vakman te zijn.
Het trieste is alleen dat men
sen die echt om iets in angst
zitten wel degelijk de teksten
serieus trachten te nefnen en
ook bereid zijn de knip open
te trekken om in bezit te ko
men van het "bevrijdende"
cursusmateriaal.
Dat vertelde mij mevrouw Leli-
veld uit Leiden die al jaren
lang pro deo hand- en span
diensten verricht om mensen
over hun angstcomplex heen
te helpen. "Ik weet dat ze be
reid zijn om diep in de beurs
te tasten om er van af te ko
men", zegt ze. "Aan elke stro
halm klampen ze zich vast.
Voor zo'n cursus vallen ze ook.
Van de mensen die ik bege
leid zijn er diversen geweest
die op het punt hebben ge
staan hun geld in deze cursus
te steken. Dat heb ik nog
maar net kunnen voorko
men. Wat die man flikt is je
reinste uitbuiterij. Op een
lage manier wordt door hem
op de angsten van de mensen
gespeculeerd".
Ten strijde
Indien de "angst-artikelen" in
de komende weken blijven
verschijnen wil mevrouw Le-
liveld "ten strijde trekken
tegen dit kwaad". Hoe, weet
ze nog niet. De Leidse politie
heeft ze inmiddels wel kun
nen interesseren voor deze
zaak maar de Sterke Arm is
nog huiverig om tot actie over
te gaan.
Fiscaal-rechercheur Mol ver
telde mij: "Je ruikt op grote
afstand dat er een luchtje aan
die cursus zit maar voordat
we kunnen ingrijpen moet er
meer feitenmateriaal op tafel
komen. De heren die op zo'n
manier aan hun geld probe
ren te komen zijn erg ge
wiekst en moeilijk te pakken.
Want je staat er van te kijken
wat tegenwoordig allemaal
geoorloofd is. Op dit moment
kunnen we nog niets anders
doen dan de vinger aan de
pols houden".
ken zijn. De schepen gebruiken de
zogenaamde "wekkers": kettingen
aan de netten die de vis van de bo
dem opwekken maar die tevens
veel vis dood drukken.
Dan maakt hij de overstap naar de
Denen met hun vismeel- en sprot-
visserij. "In die sectoren wordt jaar
lijks 600.000 ton vis gevangen,
waarvan tien procent jonge haring
mag zijn. Is een dergelijke beper
king wel voldoende? Want dat per
centage betekent 60.000 ton jonge
haring, die had kunnen uitgroeien
tot liefst 200.000 ton volwassen ha
ring! Dat is meer dan het gezamen
lijke quotum dat de EG-landen
hebben toegewezen gekregen. Een
oplossing voor dit probleem zou
kunnen zijn: sanering. Maar, wie
gaat dat betalen?"
Voor het laatste staaltje gaat de ci
neast nog een stukje verder noord
waarts: naar Noorwegen. Het be
handelt in enkele levendige minu
ten de vangst op makreel. Netten
van een half miljoen gulden per
stuk, met een doorsnee van 600 me
ter die werken als schepnetten na
dat de vis met sonar-apparatuur is
gelokaliseerd. In één trek die an
derhalf uur in beslag neemt wordt
70.000 kilo opgehaald en dat is dan
niet eens zoveel: het kan ook het
dubbele zijn. En dan: psychideli-
sche muziekeffecten, een sonore
stem: "Er liggen zestig van derge
lijke schepen in dat gebied langs de
Noorse kust. Als ze een trek hebben
gemaakt, gaan de netten meteen
weer het water in". Het begelei
dende beeld: met pompen wordt de
vis naar binnen gezogen, waar hij
via stortkokers die als een vergiet
werken het ruim in verdwijnt om te
worden verwerkt. Het water dat af
druipt is helrood van kleur
Beeld uit de documentaire "Hebben en houwen van de Noordzee": visserij op (te) grote schaal
Twee achtereen volgende advertenties van meneer X. De links genoemde uitgever bestaat niet en het
telefoonnummer is vals. Bij de uitgever "Gazon" is men volslagen onbekend met het bewuste boek "Een
God-man"
