"Geen paniek,
maar wel erg
voorz
ichtig
Psychiatrische
patiënten zijn
vaak rechteloos
VOORLOPIG GEEN
NIEUW BESTUUR
Q
Bedrijfsarts Stumphius over asbest:
Ik eis vergoeding
voor benzinekosten"
Bisschop Lefebvre
verbreekt zwijgen
Personeel Leidse Bibliotheek doet voorstel
Scholen:
Franse t.v.
via kabel
INTERN CONTROLEUR
PAGINA 14
VARIA
DINSDAG 15 FEBRUARI 1977
Rhodesische
bisschop
in beroep
tegen straf
SALISBURY (UPI) - De r k. bis
schop Donald Lamont van Oetali in
Zuid-Oost-Rhodesië is gisteren bij
het hooggerechtshof in beroep ge
gaan tegen de veroordeling tot tien
jaar gevangenisstraf wegens het
niet melden van de aanwezigheid
van guerrillastrijders. Het hof zal
binnen tien dagen uitspraak doen.
De advocaat van de bisschop, An
thony Gubbay, betoogde dat het
door een districtsrechtbank op 1
oktober 1976 gevelde vonnis „dui
delijk buitensporig" was en dat
geen rekening was gehouden met
„verzachtende omstandigheden".
De bisschop had zich schuldig ver
klaard op twee punten inzake het
niet melden van de aanwezigheid
van zwarte nationalistische guerril
lastrijders en op twee punten in
zake het aansporen van onderge
schikten om hetzelfde te doen.
Rechter Hector Macdonald zei tot
de verdediging niet te kunnen be
grijpen hoe een geestelijke de kant
kon kiezen van „communistische
terroristen" als het belangrijkste
doel van het communisme is het
christendom te vernietigen.
Is het niet ieder in dit land bekend
dat alle terroristen marxisten en
Leninisten zijn, zo vroeg de rechter.
Nieuwe premier
Joegoslavië
BELGRADO (AFP) - De 51-jarige
Veselin Djoeranovic, voorzitter van
de communistische liga van Mon
tenegro (een van de zes Joegoslavi
sche republieken) is gisteren offi
cieel gekozen als kandidaat voor de
functie van premier van Joegosla-
Djoeanovic, van wie de benoeming
nog moet worden goedgekeurd
door het parlement, volgt Dzemal
Bijedic op, die vorige maand bij een
vliegtuigongeluk om het leven
kwam.
De 51-jarige Djuranovic is sinds de
cember 1968 partijleider in Monte
negro, met een half miljoen inwo
ners de kleinste deelstaat van Joe
goslavië.
Van 1941 af heeft Djuranovic deel
uitgemaakt van Tito's communisti
sche partizanen.
Djuranovic wordt de vijfde premier
van Joegoslavië na het aftreden van
president Tito als zodanig in 1963.
DEN HAAG - "Het zou het mooiste zijn als we binnen een
half jaar van elke vorm van verwerkt asbest af waren. Maar
dan rijdt er in Nederland niet één auto meer en zullen ook
allerlei andere zaken onmiddellijk stilvallen."
Aldus de Nederlandse asbest-deskundige dr. J. Stumphius,
die in 1969 promoveerde op een onderzoek naar een door
asbest veroorzaakte kankervorm aan longen, buikvlies en
het hartzakje.
Stumphius, bedrijfsarts bij de
scheepswerf Rijnschelde-Verolme,
en dr. H. T. Planteydt verrichtten
de afgelopen twee jaar onderzoek
naar de schadelijke kanten van as
best. Beiden hebben zitting in de
"begeleidingscommissie asbes-
texpositie" van TNO.
Stumphius, wiens onderzoekingen
en bevindingen de basis vormen
voor het op handen zijnde asbest
besluit van minister Boersma, heeft
geconstateerd dat jaarlijks tachtig
tot honderd Nederlanders sterven
aan de kankervorm mesothelioom,
die in verband wordt gebracht met
asbest. Deze kankervorm, die voor
lopig nog volstrekt ongeneeslijk is,
ontstaat voor zover nu bekend
doordat ingeademde asbestdeeltjes
door de longvliezen in het lichaam
dringen en daar, aan de buitenkant
van de longen, aan het buikvlies en
in een enkel geval bij het hart een
kankergezwel veroorzaken. Dat ge
zwel is volkomen ongevoelig voor
de nu bekende bestrijdingsmoge
lijkheden als bijvoorbeeld cobalt-
bestraling.
Mesothelioom wordt vooral gecon
stateerd bij werknemers ("Het is
een typische beroepsziekte", aldus
Stumpius) die met asbestproduk-
ten als pijpen, isolatieplaten en
dergelijke werken te maken heb
ben. Vaak is de inademing van
sleets enkele vezels voldoende om
dertig tot veertig jaar later kanker
te veroorzaken. Dr. Stumphius
tig met asbest en asbestprodukten
moet omspringen.
"Voornamelijk die dingen die in de
hobby-sfeer gebeuren beangstigen
mij," aldus Stumphius, die meent
dat men maar beter niet kan gaan
boren en zagen aan bijvoorbeeld
Etemit-platen. "Wanneer men er
bang voor is zou ik zeggen, laat alles
maar gewoon zitten, dan kan het
geen kwaad. Schilder het des
noods, maar ga er in elk geval niet
aan boren of zagen. Wanneer er aan
asbest gezaagd wordt dan kan men
daar maar beter maskers bij dra
gen," aldus Stumphius.
Asbest wordt in Nederland vooral
gebruikt in de bouw, in waterlei
dingen, als vulmateriaal, in rem-
schijven en koppelingsplaten van
auto's, in textiel en vloerbedekking
en in kerstboomversiering. Een
eerder door TNO uitgevoerd on
derzoek heeft aangetoond dat het
gebruik van asbestpijpen in het wa
terleidingnet in principe niet ge
vaarlijk hoeft te zijn.
De twijfels over het gedrag van
Vrouwe Justitia waren gisteren
af en toe weer hevig. Neem Van
der M., die zich zeer verontwaar
digd toonde, toen hij hoorde dat
hij een boete van honderd gulden
kreeg, omdat hij met zijn auto
door rood licht was gereden (hon
derd gulden is een nieuwe tarief;
tot voor kort gold hiervoor een
boete van 75 gulden). "Klassejus-
titie" riep hij uit,en sloeg de deur
achter zich dicht. Zijn opvattin
gen over rechtspraak waren van
bijzondere aard zo was al geble
ken, want toen hij bekeurd werd,
toonde hij zich bereid om een
schikking te aanvaarden, mits de
bekeuring niet te hoog zou uitval
len. Daar kreeg hij niets meer van
te horen en dus verscheen hij voor
de kantonrechter, gistermiddag
De officier van Justitie, mr. Van
Veen, kwam.bijna als een auto
maat tot de eis van honderd gul
den en toen maakte de schrik zich
van Van der M. pas meester. "Ik
ben elektronicus, ik verdien niet
zoveel. In ieder geval minder dan
een kantonrechter"De kanton
rechter, mr. De Koningh, meende
dat zijn eigen inkomen buiten be
schouwing kon blijven en veroor
deelde conform de eis. Van der M.
boos. "Ik ben het er niet mee eens.
En dat fotograferen (toen hij door
rood licht reed) is een aantasting
van de privacy", voegde hij er
principieel aan toe.
B. had voor de tweede maal de
reis uit Oosterhout gemaakt om
naar het Leidse kantongerecht te
komen. Ook hij was ervan be
schuldigd met de auto door rood
licht te hebben gereden, ergens in
Leiderdorp. De eerste keer dat hij
verscheen, ontkende hij heftig en
weigerde het aanbod om een boete
met korting (vanwege B's reiskos
ten) van zestig gulden te accepte
ren. Dit maal werden twee poli
tieagenten als getuigen verhoord
en zij bevestigden - uiteraard, zo
gaat dat immers altijd - wat ze
ring teniet wordt gedaan en eis
vijftig gulden vergoeding voor
benzinekosten"De kantonrech
ter verzuimde in de rang te sprin
gen, gaf B. een boete van 75 gul
den en het advies om in hoger be
roep te gaan. B. "Ik heb er de ba
len van, want er is geen recht
meer. Heren, bedanktzover"
We verplaatsen ons nu naar de
Leidse Merenwijk. Bewaker R.
destijds op papier hadden gezet.
Boete ditmaal voor B: 75 gulden
(nog het oude tarief, het is een
oude overtredingdie hij heeft be
gaan). B's toom was omvangrijk:
"Dus ik word hier voor leugenaar
gezet. En zij worden geloofd om
dat ze een uniform aanhebben"
Ha, een uniformhater, een paci
fist,een revolutionair? Maar,nee,
B. vervolgde: "Zij worden ge
loofd, en een oud-militair niet".
Kortom, B. gaf het volgende
commando: "Ik wil dat de bekeu-
ontdekt dat er materiaal wordt
ontvreemd, springt in zijn auto
met aanhangwagen en gaat "als
een wilde",zoals hij zelf verklaart
achter de dader aan. R. belandt
op de Ketelmeerlaan en kruist een
fietspad, waar een moeder met
haar driejarig kind achterop
fietst. R. zoeft door, kijkt in zijn
achteruitkijkspiegel en ziet in
zijn aanhangwagen een moeder
en kind liggen. Stapt uit, zegt
tegen de moeder: Noteer mijn
nummer maar, dan regelen we de
schade later wel". En R. snelt weer
verder. De geschiedenis vermeldt
niet of R. succes heeft gehad met
zijn achtervolging: wel verscheen
hij gisteren voor de kantonrech
ter, waar hem vooral kwalijk
werd genomen, dat hij zo snel na
het ongeluk was doorgereden.
Boete: 150 gulden en vier maan
den voorwaardelijke ontzegging
van de rijbevoegdheid.
Dat streng ouderschap averechts
kan werkenbewees het geval van
slagersknecht Van N.Hij was met
een vriendin in Noordwijk uit
geweest, op de terugweg keek de
vriendin op haar horloge, zag dat
het al vijf over half twee was en
schrok. Van N. drukte het gaspe
daal in en de snelheidsmeter liep
op tot 91, waar hij op vijftig
diende te blijven steken "Maar als
dat meisje te laat thuis zou ko
men, zou ze weken lang niet meer
uit mogen"verklaarde hij.Noch-
thans: een boete van 120 gulden
was zijn deel. Ook V. u>as kenne
lijk zo omklemd geweest door de
armen van Erosdat hijalleen in
zijn auto, na een bezoek aan zijn
vriendin, in slaap viel. "Het moet
bij U vriendin zeer aangenaam
zijn geweest", concludeerde de
kantonrechter, mr. De Koningh.
Maar de gevolgen waren dat niet:
V. die niet in het bezit van een
rijbewijs was, reed de muur van
de keuken van de officiersmess bij
marinevliegkamp Valkenburg
aan flarden. Hij liep zware ver
wondingen op: bovendien kreeg
hij gisteren een boete van 250 gul
den. Liefde: levensgevaarlijk
JOHN KROON.
Conclusie werkgroep:
LEIDEN -Met een forse hamerslag, waardoor een uit piepschuim opgetrokken muur aan gruzelementen ging,
heeft de rijksinspecteur P. Putters voor het lager- en administratief onderwijs, gisteren het nieuwe gebouw van de
leao-school in het Lammenschanspark (Cronestein) officieel geopend.
De rijksinspecteur sloeg als het ware de oude naam van de school - "Noordeinde Scholengemeenschap" - voorgoed
weg, waarna de nieuwe naam van de school - ,JDe Nieuwe Vaart" - te voorschijn kwam.
Een groot aantal genodigden woonde de openingsceremonie, die gevuld werd met een groot aantal toesprakenbij
Volgend jaar
spreiding van
zomervakantie
DEN RAAG (SP) - Het voortge
zet onderwijs zal volgend jaar
ook bij de vakantiespreiding
worden betrokken. Voor
Noord- en Zuid-Holland zal de
vakantie in 1978 vallen van za
terdag 8 juli tot en met zondag
27 augustus.
Voor het kleuter- en lager on
derwijs begint de grote vakan
tie in 1978 een week later. Hier
loopt de zomervakantie dus van
zaterdag 15 juli tot en met zon
dag 27 augustus.
PARIJS-De Franse aartsbisschop zou wijken voor de druk van de
Lefebvre, die door het Vatikaan uit groeiende groep van gelovigen die
zijn bisschoppelijke functies werd zich achter hem scharen. „Ik heb
ontzet, verbrak het afgelopen wee- n>et het eevoel dat ik geïsoleerd sta.
keinde zijn stilzwijgen van enkele Wanneer men 2000 jaar traditie ach-
maanden door mee te delen dat de ter zich heeft en de hemelse uityer-
paus hem niet wil ontvangen omdat korenen, dan is men niet geïso-
deze niet tevreden zou zijn over de leerd".
brief, die hij hem in december had De conservatieve aartsbisschop
deelde mee, vorige week een brief
gezonden. Hij verklaarde, altijd be
reid te zijn de paus te ontmoeten.
„Eén seintje, en ik vertrek naar
Rome".
Lefebvre, die vooral de hervormin
gen van na het concilie afwijst,
sprak de hoop uit. dat het Vatikaan
LEIDEN - Het personeel van de
Openbare Bibliotheek Leiden
vindt de tijd aangebroken om te
gaan denken over een andere be
stuursvorm voor de bibliotheek.
Als het huidige dagelijks bestuur
inderdaad aftreedt, dan moet er
voorlopig geen nieuw bestuur
worden benoemd, maar moet een
tijdelijke commissie dit werk
overnemen. Die commissie moet,
aldus een voorstel van het perso
neel, ook de mogelijkheden gaan
bekijken voor een meer bevredi
gende bestuursvorm.
Het personeel heeft dit standpunt
inmiddels aan de leden van het
dagelijks en het algemeen be
stuur kenbaar gemaakt. Morge
navond is er een vergadering van
het algemeen bestuur. Daar zal
het aftreden van het dagelijks be
stuur aan de orde komen en ver
moedelijk ook dit personeels-
voorstel.
Het personeelsstandpunt is het ge
volg van een conflict tussen het
dagelijks bestuur van de biblio
theek en de wethouders welzyn
Oosterman en Tesselaar. Het da
gelijks bestuur weigerde een
voorstel van de wethouders om
de gelden, die vrijkomen als de
Door
Ton van Brussel
bibliotheekfilialen aan de Brees-
traat en de Plantage worden op
geheven en verkocht, te storten
in het gemeentelijk bouwfonds
voor de bibliotheek. Die verkoop
zou in 1980 aan de orde zijn als de
nieuwe centrale bibliotheek in
het Heerenlogement wordt
geopend.
De wethouders stelden daarop dat
als het dagelijks bestuur niet op
het besluit zou terugkomen voor
eind januari, alle andere uitbrei
dingsplannen van de bibliotheek
(filialen in de Merenwijk, Mors-
kwartier en een uitbreiding van
het filiaal Houtkwartier) van de
baan zouden zijn.
Het personeel en de leden van het
algemeen bestuur wisten van de
kwestie niets af, totdat in een ar
tikel in deze krant melding van de
problemen werd gemaakt. Het
personeel zegde het vertrouwen
in het bestuur op. Het dagelijks
bestuur besloot daarop af te tre
den, zodra de lopende zaken zijn
afgehandeld. Of het algemeen
bestuur dat ook doet is nog niet
duidelijk. Het personeel wil hoe
dan ook in de toekomst voorko
men dat soortgelijke situaties
zich voordoen. Het wil een be
stuursvorm, waarin ook perso
neel met stemrecht betrokken is.
Concrete alternatieven heeft het
personeel nog niet. Eventuele
mogelijkheden zouden een ge
meentebibliotheek zyn of andere
stichtingsvorm.
Het conflict tussen het bestuur en
de wethouders lijkt inmiddels te
zijn opgelost. Vorige week werd
een compromis gevonden. De
gemeente geeft geld voor de
bouw van het filiaal in de Meren
wijk, dat in 1980 als de panden
Breestraat en Plantage zijn ver
kocht, door de bibliotheek zal
worden overgenomen.
Eis is echter dat het bibliotheek-
bestuur de volledige aankoop-
kosten voor rekening neemt. Die
bedragen vermoedelijk een mil
joen, terwijl de panden waar
schijnlijk niet meer dan zeven ton
opbrengen.
De wethouders hebben duidelijk,
in een brief aan het bestuur ge-
de paus te hebben gekregen i
de nuntius in Zwitserland, naar
aanleiding waarvan hij drie kwar
tier met de nuntius had gesproken.
Hij gaf de nuntius te verstaan, dat
hij zijn gewetensbezwaren tegen de
gewraakte hervormingen in de
kerk tegenover de paus slechts kan
herhalen.
In een voorstad van Parijs heeft
mgr. Lefebvre op uitnodiging van
een pastoor zondag een traditioneel
lof opgedragen.
DEN HAAG (ANP) - Psychiatri
sche patiënten in inrichtingen zijn
in grote mate rechteloos. Er moet
een wet komen die voor deze men
sen genoeg garanties biedt dat er
met hen niet zomaar gedaan wordt
wat de leiding van een inrichting
goeddunkt.
Patiënten in psychiatrische klinie
ken moeten kunnen meedenken en
meebeslissen over hun behande
ling en niet als onmondige proef
konijnen gezien worden. Dit zegt
de werkgroep „Enquête naar de
positie van de psychiatrische pa
tiënt" naar aanleiding van een on
derzoek onder patiënten in ons
land.
De werkgroep - die bestaat uit le
den van Release, de cliëntenbond,
de Coomhertliga en anderen - heeft
bijna 600 mensen die in een inrich
ting zitten of daarin gezeten hebben
ondervraagd.
„Wij zijn daarbij tot schokkende
conclusies gekomen", aldus de
werkgroep gisteren op een pers
conferentie in Den Haag. "De psy
chiatrie vervult in Nederland een
asbakfunctie. Mensen die zich niet
meer kunnen handhaven komen in
een inrichting onder het motto dat
ze voor zichzelf of voor hun omge
ving een gevaar zijn. Terwijl die
mensen met een goede therapeuti
sche behandeling vaak te helpen
zijn. Maar daar is öf geen geld voor
öf geen bekwame deskundige".
Om tot een goede psychiatrische
hulpverlening in Nederland te ko
men is er, aldus de werkgroep, een
duidelijke mentaliteitsverandering
nodig, artsen en verpleegkundigen
moeten - wat in veel gevallen ge
lukkig al gebeurt is - van hun voet
stuk af en de patiënt als gelijke be
handelen.
En daarnaast dan de bescherming
van de patiënt als individu. Bij de
behandeling van iemand in een in
richting moet het belang van die
patiënt centraal staan en moet de
behandeling gericht zijn op de te
rugkeer in de maatschappij.
LEIDEN - De scholengemeen
schap St.-Agnes en het Rijnlands
Lyceum hebben zich schriftelijk
tot de gemeente Leiden gewend
met het verzoek in de toekomst een
Frans televisieprogramma door te
geven via de kabeltelevisie. In
beide brieven wordt gewezen op de
grote waarde voor het onderwijs
wanneer hier een Frans pro
gramma ontvangen zou kunnen
worden. De rol van de video
apparatuur in het onderwijs zou
sterk kunnen worden vergroot ac
tuele Franse programma's zouden
kunnen worden opgenomen en in
de klas worden doorgenomen.
Zoals bekend zal in de toekomst
een kabelnet worden aangelegd in
Leiden; in Oegstgeest liggen de ka
bels er grotendeels al. Via deze ka
bels zal een aantal programma's
voor radio en televisie verspreid
worden, waaronder buitenlandse,
die met een meer dan honderd me
ter hoge mast ontvangen worden.
Eerder al had de Christelijke Scho
lengemeenschap Leiden Zuid-
West zich tot de gemeente gewend
met het verzoek een Frans pro
gramma door te geven.
Oosterman: geen tekorten finan
cieren.
steld een eventueel tekort niet te
willen financieren.
Omdat de bouw van het filiaal op 1
maart moet beginnen, wordt er
haast gezet achter de afwikkeling
van de plannen in commissies en
gemeenteraad. Op 22 februari
komt het voorstel om krediet te
verlenen aan de orde in een extra
vergadering van de raadscom
missies interne organisatie en
beheer en de commissie maat
schappelijke aangelegenheden
en cultuur. Op 28 februari zal de
gemeenteraad zich over het voor
stel moeten uitspreken.
De RABOBANK te RIJNSBURG
roept sollicitanten op voor de functie van
Deze staffunctionaris krijgt tot taak te bevorderen dat het totale
bedrijfsgebeuren conform de gegeven beleidslijnen wordt gevoerd
en juist en volledig wordt geadministreerd.
Vereisten voor deze functie zijn:
- Middelbare schoolopleiding;
- Diploma M.B.A., S.P.D. (of studerend hiervoor);
- Goede organisatorische eigenschappen;
- Enige jaren bankervaring en kennis van geautomati
seerde administratie strekt tot aanbeveling;
- Leeftijd 25 tot 30 jaar.
Naast een medische keuring zal een psychotechnisch onderzoek
deel kunnen uitmaken van de selectieprocedure.
Schriftelijke sollicitaties met uitvoerige inlichtingen kunt u richten
aan de directeur van de bank, Postbus 4, Rijnsburg.
Rabobank „Rijnsburg"
Oegstgeesterweg 199, telefoon 01718-29202.
