Loonsverhoging nu twistpunt
Pandbriefbiljetten
Medewerking Russen
erg plezierig
is
"ROT SFEER
Menten was bang voor vuurwapen
West land Ut recht
Werknemers willen
2 pet., werkgevers
slechts 1 procent
VOORLOPIG GEEN WARENHUIZEN DICHT
Van der Lek
lijsttrekker
van de PSP
JANvandenBROEK
Accutax
ACCU'S
Den Uyl
wijst PLO-
kantoor
niet op
voorhand af
ANDRIESSEN NAAR ISRAEL
MAANDAG 14 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
HILVERSUM (ANP) - Voorlopig
zullen geen grote warenhuizen
dicht gaan. Wel gaan woensdag
en donderdag centrale magazij
nen plat van twee concerns: De
Bijenkorf en Vroom en Drees-
mann. Dit zal leiden tot moei
lijkheden bij de bevoorrading
van de winkels.
Dit heeft de voorzitter van de
Dienstenbond-NVV (Mercurius),
Jan Brouwer, gezegd voor de
VARA-microfoon. Namens de
dienstenbonden van NVV, NKV
en CNV zei hij dat het ultimatum
voor De Bijenkorf woensdag af
loopt en dat zaterdagmorgen
een deurwaarder het ultimatum
voor Vroom en Dreesmann heeft
afgegeven bij directeur Drees
mann thuis in Amsterdam. Don
derdag kan daar dan actie op
volgen.
Bij De Bijenkorf gaan, zoals eer
der bekend geaaakt, de maga
zijnen in Utrecht (Lage Weide)
en Woerden plat. Daardoor
wordt de bevoorrading van de
warenhuizen bemoeilijkt. Het
magazijn in Woerden zal dan
vanaf woensdag geen meubelen,
die alle uit dit magazijn recht
streeks aan de consument wor
den geleverd, meer wegsturen.
X>e bedrijven proberen nu de
voorraden in de winkels zo veel
mogelijk op te voeren. De bon
den gaan dit tegen door onder
andere geen overwerk te laten
verrichten.
Het is nog niet zeker of ook in
andere j bedrijven volgende
week acties zullen worden ge
voerd. Vandaag is een ledenver
gadering van personeel van
twee banken in Amsterdam.
Dan zal de mogelijkheid tot ac
ties bij de Amrobank en de ABN
worden bekeken, aldus Brou
wer. "Er is weliswaar geen sta
kingstraditie in deze bedrijf
stak, maar wij hebben goede
Hij zei dat de drie samenwer
kende bonden een vertrouwe
lijke brief van de centrale Ra
bobank hebben kunnen onder
scheppen, waarin de directeu
ren en onderdirecteuren van de
Rabobanken een "inflatiecor
rectie" ("zeg maar prijscompen
satie", aldus Brouwer) in het
vooruitzicht wordt gesteld van
6,7 procent. De bonden hopen
dat dit gegeven de bereidheid
tot actievoeren bij de leden bij
banken zal vergroten.
DEN HAAG - De vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers
aan het open gesprek over de mogelijkheden om het centrale loonoverleg
weer op gang te brengen zijn het zaterdag en gisteren niet eens kunnen
worden op het punt van de reèele loonsverhoging. De vakbeweging hield
vast aan twee procent, de werkgevers wilden niet verder gaan dan één
procent.
99
VN O-voorzitter Van Veen belt in
het SER-gebouw naar minister
Boersma.
ARNHEM (ANP) - Het PSP-
kamerlid B. van der Lek is zater
dagmiddag op het congres van zijn
partij in Arnhem gekozen tot lijst
trekker bij de komende Kamerver
kiezingen. Zijn enige fractiegenoot
in de T\véede Kamer, de heer A. van
der Spek, werd wederom als num
mer twee op de kandidatenlijst ge
plaatst.
Na zijn verkiezing verklaarde de
heer Van der Lek dat "zoals altijd in
tijden van crisis er ook een sterke
reactie is. De WD verkondigt het
zwartste conservatisme en vindt er
ook gehoor voor. Christen
democraten vormen een blok en
roepen om ethisch reveil".
Als antwoord op de "reactionaire
krachten die kunnen proberen
nieuwe mondigheid te onderdruk
ken", heeft de PSP volgens haar
lijsttrekker strijd, verzet en waak
zaamheid.
Over de acties van deze dagen zei
hij dat de PSP "vanzelfsprekend
achter de arbeiders en hun bonden
staat".
ADVERTENTIE
50% korting
Ook bij U in de buurt!
KATWIJK Digroscentrum
01718-73863-71679
LEIDERDORP Lijnbaan 11
071-891308-893231
geopend: 8-17.30 uur
zaterdags tot 15 uur
Op een aantal andere punten kwam
men wel tot een overeenstemming.
Op gescheiden persconferenties
werden afspraken en teksten mee
gedeeld die moeten gelden als
ontwerp-aanbevelingen voor de be
leidsorganen van alle centrale or
ganisaties.
Volgens de woordvoerder van de
gehele werknemersvertegenwoor
diging in het open gesprek, FNV-
voorzitter Wim Kok, was het vol
gende bereikt
volledige overeenstemming
het in 1977 toepassen van de volle
dige automatische prijscompensa
tie, zowel op 1 juli als op 31 decern
ber aanstaande, zonder beper
kende voorwaarden;
overeenstemming over een for
mule waarin wordt vastgelegd dat
partijen samen een studie zullen
voorbereiden en doen uitvoeren
over modaliteiten en varianten van
het systeem van de automatische
prijscompensatie, het resultaat van
die studie in gezamenlijk nader
overleg zullen toetsen en de uit
komst van die toetsing zullen be
trekken bij het arbeidsvoorwaar
denbeleid voor 1978;
OVEREENSTEMMING over
een formule dat als de sociaal-
economische ontwikkeling - waar
onder die van de prijsontwikkeling
- in de loop van 1977 duidelijk af
wijkt van arbeidsvoorwaardebe-
leid wordt verwacht de centrale or
ganisaties van werkgevers en
werknemers samen of met de over
heid de daaraan voor het in 1978 te
voeren arbeidsdvoorwaarde^be-
leid zullen nagaan;
overeenstemming over een for
mule die betrekking heeft op een
aantal immateriële punten.
Vieze smaak
„De onderhandelingen zijn in een
rot sfeer verlopen. Ik krijg er een
vieze smaak van in mijn
mond",zei Wim Kok, „Wij hebben
dan nu wel veel positieve punten
die we de achterban kunnen voor
leggen als aanbevelingen, maar ik
denk niet dat de stakers aan het
werk gaan als zij die twee procent
werkelijke (initiele) loonsverho
ging krijgen. Het is nog steeds oor-
g", aldus
Belangrijk noemde Van Veen dat
de werkgeversdelegatie er zaterdag
in slaagde een belangrijke voor
waarde vervuld te krijgen voor vol
ledige automatische prijscompen
satie door de toezegging van minis
ter Boersma dat de werkgever
spremie (voor AWBZ en WAO) per
1 juli aanstaande zullen worden
verlaagd (neerkomend op een ver
laging op jaarbasis van een half
procent).
Met ons beleid aldus de heer Van
Veen, kunnen we in 1977 een even
wichtige samenhang bereiken tus
sen de koopkracht van de werkne
mer, de collectieve voorzieningen
en de continuiteit van de bedrijven.
Dit is heel duidelijk het begin van
een evenwichtig meerjarenbeleid
zoals de werkgevers dat al geruime F NV-voorzitter Wim Kok staat om even na één uur in de nacht van zaterdag op zondag N OS-verslaggever Bob
tijd hebben bepleit. de Ronde te woord, terwijl VN O-voorzitter Van Veen middenluistert en wacht op zijn interview.
tegenover de vestiging van een
informatiekantoor van de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie
PLO in Nederland. Hij liet dat
gisteren doorschemeren na af
loop van de vergadering van-
de ministerraad.
Een verzoek om medewerking van
de regering bij de vestiging van
zo'n informatiekantoor is volgens
Den Uyl nog niet binnen. „Ik wil
nu geen uitspraak doen over het
standpunt van de regering als
zo'n verzoek er ligt," zei de
minister-president. Hij vond het
verzoek om rijkssubsidie van het
Palestinacomite „niet vergelijk
baar". Onlangs heeft minister
Pronk van ontwikkelingssa
menwerking dit verzoek afgewezer
Onze verslaggever Michael Stein
meldde deze week, dat de PLO
zeer binnenkort „Den Haag" offi
cieel om toestemming zal vragen
een informatiekantoor in Neder
land te openen. De vertegen
woordiger van de PLO in Brus
sel, Nairn Khader, had hem dat
meegedeeld. Khader kondigde
tevens aan dat de Arabische lan
den Engeland en Nederland on
der druk willen zetten nu deze
landen nog steeds niet voldoende
enthousiast achter de basis-eisen
van de Arabieren staan inzake
het Israëlisch-Arabische conflict
log",
dus Kok.
Op de persconferentie van de cen
trale organisaties van werkgevers
en van ondernemers in midden
stand en in land- en tuinbouw,
sprak rnr. C. van Veen voldoening
uit over het feit dat de eerste opzet
die de centrale werkgeversorgani
saties voor ogen heeft gestaan toen
zij bij brief van 9 februari jl. de vak
beweging uitnodigden voor een
open gesprek was geslaagd: het
probleem van de prijscompensatie
tot een oplossing te brengen.
SCHIPHOL (ANP) - De KVP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, mr.
Frans Andriessen, is zaterdagmiddag samen met zijn echtgenote van
Schiphol naar Tel Aviv vertrokken. De heer Andriessen en zijn vrouw
zullen op uitnodiging van de Israëlische regering een reis van een week
door Isral maken.
In Tel Aviv zal mr. Andriessen vermoedelijk besprekingen voeren met de
Israëlische ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie Allon en Perez.
Oorspronkelijk zou de heer Andriessen op 5 januari jl. naar Israël zijn
vertrokken. Wegens familieomstandigheden echter heeft hij toen zijn reis
moeten uitstellen.
De heer en mevrouw Andriessen werden op Schiphol uitgeleide gedaan
door de Israëlische ambassadeur in ons land, de heer Kidron.
WARSCHAU (SP) - "Ons bezoek
aan Rusland is zeer waardevol
geweest. We hebben een aantal
getuigen hun eerder afgelegde
verklaringen horen herhalen in
onze aanwezigheid en ook de
reconstructies waren zeer nut
tig. De getuigen hebben ge
staan waar ze destijds ook
stonden. De medewerking van
de Russen is bijzonder plezie
rig geweest. We hebben in de
Sowjet-Unie kunnen werken
zoals we dat hadden verwacht".
Dat vertelde gisteren in War
schau mr. A. Habermehl. Hij is
officier van justitie in de zaak-
Pieter Menten, de 77-jarige Bla-
ricumse kunstverzamelaar, die
ervan wordt verdacht oorlogs
misdaden te hebben gepleegd.
Bij het vertrek van de justitie-
delegatie uit de Sowjet-Unie
heeft men de autoriteiten daar
nog twee verzoeken gedaan:
nieuwe opgravingen te doen in
Podhorodce en Uryzc en te be
werkstelligen dat getuigen, die
momenteel in de Sowjet-Unie
wonen, ten tijde van de recht
zitting naar Nederland kunnen
komen. Dat laatste zal waar
schijnlijk geen probleem ople
veren tenminste niet voor de
Sowjet-autoriteiten. Wel voor
een aantal getuigen zelf, omdat
ze bejaard en zeer slecht ter
been zijn.
In Polen zal geen ambassade
functionaris aan hét onder-
zoekteam worden toegevoegd.
Dat was in de Sowjet-Unie wel
gebeurd. Op verzoek van het
ministerie van justitie had daar
mr. A. B. N. Norbart, verbon
den aan de Nederlandse am
bassade in Moskou, de delega
tie begeleid. Mr. Habermehl
daarover: "In Polen hoeft dat
ook niet. In de Sowjet-Unie lag
het allemaal wat anders. Daar
hebben we, bijvoorbeeld met
die reconstructies, veel meer
aan echt onderzoekwerk ge
daan dan in Polen de bedoeling
is. In Polen ligt de situatie dui
delijk anders".
De dag voor het vertrek uit de
Sowjet-Unie hebben enkele le
den van de delegatie een
tweede bezoek gebracht aan
Uryzc. Zij deden dat in de aan
wezigheid van de 63-jarige
Herman Schleifer. Mr. Haber
mehl: "Wij hebben hem ter
plaatse mijn hele verhaal horen
vertellen. De heer Schleifer
heeft ons laten weten dat hij be
reid is op de zitting als getuige
te verschijnen". Commissaris
G. Peters van de rijksrecherche
heeft Schleifer vorige week op
gespoord. Zijn naam was eind
vorig jaar al naar voren geko
men toen in Amsterdam Abe
Pollack uit New York en Mi
chael Hauptmann uit Stock
holm zijn gehoord. Pollack en
Hauptmann vertelden toen dat
ze half september '41, verbor
gen op een zolder getuigen wa
ren geweest van de executie
van 150 Joodse
Uryzc. Volgens hen was daar
ook Schleifer bij geweest. Vol
gens alle drie is Pieter Menten
daarbij betrokken geweest.
De delegatie heeft vorige week
ook, met de hulp van de Russi
sche autoriteiten de twee exe
cuties in het dorpje Podhorod
ce, die van 7 juli en die van 28
augustus 1941, gerecon
strueerd. Het opmerkelijke
daarbij is dat de Russen zelf de
zaak Uryzc laten rusten. Hun
aandacht is louter en alleen ge
richt op de executies in Podho
rodce, waarschijnlijk omdat de
getuigen daarvan in de
Sowjet-Unie wonen terwijl de
getuigen van Uryzc in het Wes
ten wonen. De Russen hebben
de massagraven in Podhorodce
opengemaakt en daarvan een
lijvig dossier gemaakt maar
niet in Uryzc.
Zo liet de Russische aanklager,
Boris Antonenko, vorige week
dan ook weten: "In de zaak
Podhorodce heb ik zeventig ge
tuigenverklaringen tegen Men
ten. Ook in het dorpje Dolgoje
ligt nog een massagraf, waarin
Pieter Menten waarschijnlijk
de hand heeft gehad, maar de
68 doden van Podhorodce zijn
voor ons genoeg".
Antonenko laat ook de professo-
renmoord van 1941 in Lwow,
het toenmalige Poolse Lom-
berg, buiten beschouwing.
"Omdat ik daar geen bewijzen
van heb dat Menten daarbij be
trokken is geweest. Wel ver
moedens", aldus de officier van
justitie. Antonenko heeft bij
wijze van spreken de kogel al
klaar liggen om het doodvonnis
over Menten te voltrekken Hij
heeft tenminste laten weten:
"Ik zou de doodstraf tegen
Menten eisen".
De justitie-delegatie heeft niet de
indruk zoals Mentens raads-
De Amsterdamse hoofdofficier
van justitie, mr. A.NMesschaert,
is zaterdag van de luchthaven
Schiphol vertrokken naar Polen
waar hij zich bij de Nederlandse
commissie heeft gevoegd die mo
menteel een onderzoek instelt
naar de geldigheid van de bewe
ringen over oorlogsmisdaden van
Menten.
man mr. B. Simon suggereerde,
dat voor Menten belastende ge
tuigenverklaringen ingestu
deerd zijn. "Als het wel zo zou
zijn zouden het allemaal erg
goede acteurs zijn", is de me
ning van mr. Habermehl. En
commissaris Peters: "We kun
nen de verklaringen tenslotte
controleren aan de hand van
verklaringen die in Israël en
Amerika zijn afgelegd. Daaruit
blijkt wel dat de getuigen die
we vorige week hebben ge
hoord destijds inderdaad ter
plaatse zijn geweest".
WARSCHAU (SP) - In een uiterst
sober appartement in hartje
Warschau zegt Tadeusz Pod-
hordechi: "Over Podhorodce
heeft Menten het uitgebreid ge
had, dat hij al zijn vijanden
daar had gelikwideerd. Maar
over Uryzc en Lemberg heeft hij
nooit gesproken. Met geen
woord".
De
De
72-jarige Podhordechi was
van 6 september 1941 tot eind
juli 1942 de particulier chauf
feur van Pieter Nicolaas Men
ten in Polen. Morgen krijgt hij
bezoek van de Nederlandse jus-
titiedelegatie. Zijn verklaring
heeft hij al onder ede afgelegd
voor de Poolse onderzoekcom
missie voor nazi-misdaden van
prof. dr. Czeslaw Pilichowski.
■chauffeur ontzenuwt
daarmee het verweer van de
Blaricumse miljonair, die
steeds heeft volgehouden dat hij
na 1939 niet meer in Podho
rodce is geweest. Volgens hem
praatte Menten op de lange au
totochten in het toenmalige
Pools Galicië honderduit. "Als
een grammofoonplaat", zegt
astma-patient Podhordechi.
"Op een van die ritten vertelde
Menten dat hij wraak had ge
nomen,? juli 1941op de helpers
van zijn aartsvijand Isaak Pis-
tiner.
Hij vervolgt: "Menten heeft me
verteld dat hij vrienden van
Pystener met stokken heeft la
ten aftuigen door Oekraïnische
militiemensen. Het ging om
drie mensen. Toen ze bloedend
neervielen werden ze door
SS'ers doodgeschoten. Of Men
ten daarvoor opdracht gaf?
Dat weet ik niet. In ieder geval
staat voor mij vast dat Menten
zelf geen schot heeft gelost.
Daarvoor was hij te bang voor
een vuurwapen. Eigenlijk was
hij een lafaard".
Volgens de oud-chauffeur slaan
de andere beschuldigingen
nergens op. "Tijdens de profes-
sorenmoord in Lemberg, 4 juli
1941, was hij nog niet eens in
Lemberg, en de'latere executies
in Uryzc van Podhorodce, 28
augustis 1941, waren de nor
male moorden die de Duitsers
overal uitvoerden".
De man vertelt dat hij samen met
Menten vele kunstschatten in de
opvallende Chevrolet heeft ver
voerd. Zo heeft hij eens een in
zeildoek gewikkelde goudsta
ven naar Brunswijk in Duits
land vervoerd. Dat goud was
ingeladen bij het huis van SS-
generaal Friedrich Jeckeln.
Hoe leerde Tadeusz Podhordechi
Pieter Menten kennen?
"In mei 1941 was ik werkloos ge
worden. Menten kende ik toen
al. In de buurt van Lemberg
had hij een huis van ons ge
kocht. Bovendien, de processen
die hij daar voerde met onder
meer Pystener werden uitge
breid in de kranten beschreven
Op een avond stond ik onder
een luifeltje van hotel George in
Lemberg te schuilen voor de re
gen. Menten kwam langs en
vroeg me hoe het ging. Slecht,
zei ik. Geen werk. Hij bood me
toen werk aan. Sindsdien was
ik zijn privé-chauffeurWe
hebben wel zo'n dertig keer heen
en weer gereden tussen zijn huis
in Lemberg en Krakau, waar
hij een rijstpellerij had. In
Lemberg laadde hij dan 's
avonds het aanhangwagentje
achter de Chevrolet. Daar
mocht ik nooit bij zijn, maar ik
ben er wel achter gekomen dat
het om tapijten en om lijsten
ging, waarin mogelijk schilde
rijen zaten".
ADVERTENTIE
In coupures van f 1.000,- of
f 10.000.-. Aan toonder. Looptijd
5 jaar. Hoofdsom plus rente is
ook eerder opneembaar: opklim
mend van 53/j na twee jaar tot
81A na vijf jaar. Volgens samen
gestelde interest. Verkrijgbaar bij
uw adviseur voor verzekeringen
of belastingen en onze kantoren.
Hypotheekbank nv
Leiden, Botermarkt 28,
Hoek 't Gangetje. 071-132645
