"We pakken
er geen half
procent van"
DE HOUTHAKKER
Dynamiet in geloof:
Afvalpapier liever
op de parketvloer
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1977
ALPHEN AAN DEN RIJN - "Een man als Franciscus van
Assisi, die in zijn tijd God heeft geëerd als geen ander, en
duizenden mensen sociaal, lichamelijk en geestelijk te hulp
kwam, heeft toch wel op een zeer overtuigende manier
laten zien, welk een dynamiet er in het geloof ligt.
Het is net of wij er nog geen half procent van pakken. Als de
kerk met de genadegaven niet goed raad meer weet en in
het slop raakt, vermindert haar geestelijke kracht".
.11MIIIII.UH..
De Montfoortse predikant C. P. Sy-
brandi (39), die zich verwant voelt
met de in de jaren 60 opgekomen
"charismatische beweging" (cha
risma is: genadegave), kan er wel
inkomen, dat er binnen de kerk kri
tiek geleverd wordt op bewegingen
als "Pinksteren" en rond de per
soon van de evangelist Maasbach.
Maar hij stelt dan wel de vraag, wat
de kerk zélf doet.
"Goed, deze man maakt misschien
fouten. Maar ik heb nog nooit ie
mand gezien in de bediening van
het evangelie die géén fouten
maakt. Ze vragen mij: moeten we
dan geen positie innemen tegen
over deze man? Nou, dat durf ik
gewoon niet. Als wij als kerk niet
zo afwijzend hadden gereageerd
op wat deze bewegingen buiten de
officiële kerk aan de orde stelten
en nastreven, zouden ze wellicht
niet zo zelfstandig zijn geworden,
en zouden wij onszelf ook niet de
mogelijkheden hebben ontnomen
ze te corrigeren. De band is door
gesneden en daardoor ook de mo
gelijkheid van bijsturing en dia
loog".
Rode draad
Door heel de geschiedenis van de
kerk heen loopt de rode draad van
het verlangen naar een geestelijk
leven zoals de jonge kerk dat na de
uitstorting van de Geest op pink
steren weerspiegelde. De christe
nen van toen hadden al hun goede
ren gemeen. Verstonden de stem
van God. Beleefden de kracht der
genezing en loofden God in
vreemde taalklanken.
Ds. Sybrandi, die gereformeerd
predikant is, bespeurt in deze tijd
datzelfde verlangen naar dezelfde
ervaringen en naar de eenvoud van
een ongecompliceerd geloof. Bui
ten de sfeer van de kerk ontstaat
dan de Pinksterbeweging en bin
nen de kerk is het de charismati
sche beweging die mensen uit alle
kerkelijke richtingen aanspreekt.
Hunkering
„In die charismatische beweging
gaat het niet in de eerste plaats om
de zichtbare geestesgaven op zich
zelf, maar om de hunkering naar de
reële nabijheid van God, die de
prediking wil en zal bevestigen met
tekenen en wonderen. Een verlan
gen dat God de Heer zelf het heft
weer in handen neemt. "En dat is een
Geest is een gevolg van die hunke
ring.
Sommigen vermoeden dat dit weer
„iets nieuws" is. Om die reden al
wordt het met wantrouwen beke
ken. Maar bet is er altijd geweest.
Ook in de middeleeuwen hebben
mensen het in de groei van hun ge
loof tot grote hoogte gebracht. Door
de omgang met God, de ontmoe
ting met Jezus en het diepe kennen
van zichzelf. En na de reformatie is
het werk van de Geest, aan beide
kanten van de scheidslijn, doorge
gaan. Zeer waarschijnlijk heeft ook
Luther de gave van het spreken in
tongen gekend. Zeker is, dat hem
de bediening van de genezing 'was
geschonken".
Verwaarloosd
Ds. Sybrandi, die over deze dingen
sprak in een kring van evangelisa
tiemedewerkers in Alphen aan
den Rijn, meent, dat de kerk deze
kant van evengelie en geloof heeft
verwaarloosd.
„Het IS ook niet eenvoudig, ie
mand de handen op te leggen of
met olie te zalven in naam van de
Heer. Er is altijd de angst dat niet
gebeurt waar je op hoopt, en dat je
als bedienaar van het evangelie te
kijk staat.
Maar de dingen, die in de kerk ver
slappen, komen ergens anders naar
boven. En als ze uit de kerken ge
weerd zijn, gaan ze een apart leven
leiden. Zo is in deze eeuw onder ons
de Pinksterbeweging ontstaan.
In Engeland is het wat anders ge
gaan. In de anglicaanse kerk is een
priester werkzaam die demonen
uitdrijft. En er zijn tientallen pries
ters die de dienst van de genezing
uitoefenen.
In ons land zijn het de gerefor
meerde ds. K. J. Kraan en de her
vormde ds P. van Leeuwen, die de
dienst van de genezing sterk heb
ben bevorderd. De eerste is in zijn
Londense tijd onder de indruk ge
komen van de kracht die zich op dat
punt in de Engelse kerk openbaar
de.
Maar onze zelfbewustheid ver-
- plicht ons altijd weer, zulke dingen
nauwgezet te toetsen. Het moet
vooral zuiver op de graat zijn. Maar
dan kunnen onze ogen wel eens ge
sloten blijven voor wat Christus
van ons zou kunnen vragen".
Harde groei
De charismatische beweging is dus
een beweging van kerkmensen.
Sinds 1970 is ook de rk kerk door de
storm aangeraakt. De groei in die
kringen is wel vijf maal zo hard als
in andere kerken. Dat komt, vol
gens ds. Sybrandi, omdat deze be
weging juist tegemoet komt aan ge
loofservaringen die men by „Ro
me" min of meer mist.
„Zoals het persoonlijk en bewust
aannemen van Jezus als je Heer. En
de nadruk op wat God belooft en
met jé leven kan doen. Dat blijkt
steeds weer een stimulans te zijn
om de bijbel te gaan lezen. Ook de
gebedskringen, die aanmoedigen
tot persoonlijk gebed, trekken veel
'rooms-katholieken aan.
Maar bij ons protestanten komt de
bijbelse belofte dat aan ieder de
openbaring van de geest wordt ge
geven evenmin voldoende uit de
verf. Toch heb ik in de sfeer van de
huisgemeente en de bijbelstudie
kring mensen zien groeien van
grote aarzeling naar een bewust ge
loof.
Er is veel winst te halen uit de ken
nis *van de genadegaven voor ons
aller werk. Anderen moeten er, hoe
dan ook, onder lijden als onze ga
ven niet tot ontwikkeling komen.
Ik geloof zeker, dat de charismati
sche beweging ertoe kan bijdragen,
het doel van God met je leven beter
te leren zien en mensen vrucht
baarder in het leven te doen staan".
Spreken "in
tongen als
aanvulling
op gebed
met het
verstand
Brugfunctie
Over de vraag kinderdoop-
volwassenendoop doet deze bewe
ging geen definitieve uitspraak.
Ss. Sybrandi: „Ze verenigt beide
richtingen. Naast gereformeerden
vindt men er baptisten. De bewe
ging vervult op deze manier een
brugfunctie, opdat er met elkaar
gesproken kan worden boven het
niveau van nietes-welles".
De bediening van de genezing ver
onderstelt een intens betrokken
zijn zowel bij de opdracht van de
Heer als bij de concrete menselijke
nood in een bepaalde situatie.
Ds. Sybrandi ziet deze bediening
als „een weg voor enkelen in de
gemeente", met name binnen de
sfeer van de gebedsgroep, de bij
belstudiekring of de huisgemeente.
„Daar bid je voor elkaar. Sleep je
elkaar er, als het ware, doorheen.
Eén va van de oorzaken van de per
soonlijke geloofsarmoede is de ar
moede van het contact onder ge
loofsgenoten. Hoe kun je de chris
telijke gemeenschap beoefenen als
je elkaar niet eens kent?"
Naar de dokter
Van de dienst der genezing sluit ds.
Sybrandi het lichamelijk weer ge
zond worden zeker niet uit, al zet hij
daarmee de dokter niet op een zijs
poor. Het niet naar de dokter gaan
in geval van lichamelijke klachten,
omdat men zijn genezing uitslui
tend van het gebed verwacht, komt
hem voor als een „kunstmatig con
flict".
„Maar een feit is wél, dat achter heel
veel klachten een geestelijke kwes
tie zit. Recente statistieken noemen
zelfs een percentage van 80. Wat
kan de arts vaak anders doen dan
proberen zijn patiënt met medicij
nen rustig te houden opdat deze
zich in de maatschappij kan hand
haven. Hij merkt het, hoe iemands
geestesgesteldheid is. Ontspan
nenheid en overgave werken li
chamelijk bijzonder heilzaam. En
dat is ook een voorwaarde voor de
doorwerking van geestesgaven on
der ons. Waar een sterk geloof is,
moet de spanning het veld rui-
Ds. Sybrandi kan zich erover ver
bazen, hoe weinig mensen in de
kerk werkelijk openstaan voor deze
rijkdommen.
„Als predikant ben je vaak de sleu
telfiguur. Hij wordt betaald, be
taald zegt men dan. Je bent soms
tachtig uur van de week in de weer.
Ik voel dan ook voor mijn pastoraat
en prediking sterk de noodzaak van
een gebedskring om mij heen".
Gebed en onderwijs zijn voorwaar
den voor groei in het geloof van
Ds. C. P. Sybrandi, in 1938 geboren
in een Dokkumse pastorie en
sinds 1973 gereformeerd predi
kant in Montfoort, is na een kan
toorbaan en een studie aan een
sociale academie enige jaren
maatschappelijk werker ge
weest in twee wijken van Arn
hem, vanuit de Hervormde
Kerk. Hij studeerde theologie
aan de hogeschool in Kampen.
Van de Charismatische Beweging
in ons land was hij enige tijd be
stuurslid. Hij zit nu in een werk
groep die „demonologische vra
gen" bestudeert. De demonolo-
gie houdt zich bezig met het sig
naleren van invloeden van boze
geesten in het leven van mensen
en het onderzoeken van moge
lijkheden hoe deze te bestrijden.
Voor wie zich voor de Charismati
sche Beweging interesseert zijn
hier twee adressen: Stichting
Oase, Heemraadsingel 88, Rot
terdam, tel. 010-771986, en mevr.
J. Buitenhuis, K. van den Berge-
laan 55 Rotterdam, telefoon
010-181755. Het adres van ds.
Sybrandi is: Boslaan 22, Mont
foort.
persoon en gemeente. Met onder
wijs bedoelt ds. Sybrandi: predi
king, bijbelstudie en lectuur over
de werkingen van de Geest. Hij be
val onder andere de boeken aan van
Jan van Gijs, die laten zien hoe God
vastgelopen levens uit de modder
haalt. En het maandblad „Vuur".
Gewone gemeenteleven kunnen de
kringen leiden. De predikant kan
niet alles. Bijbelstudie-materiaal
kan het gemeentelid daarbij be
hulpzaam zijn. Er is zelfs een cha
rismatische levensschool met één
cursusavond per week. Dé predi
kant kan altijd nog corrigerend op
treden, ,als dat nodig is.
Zondagmiddag
De zondagmiddagdienst lijkt ds.
Sybrandi een geschikt middel om
de samenkomst van de gemeente te
verlevendigen.
„Daarin zou ook plaats kunnen
zijn voor persoonlijke getuigenis
sen. Wij praten met elkaar veel te
weinig over ons geloof. We maken
er een soort isoleercel van. Dat is
één van de grote noden van mijn
gemeente. Zelfs familieleden we
ten vaak niets van eikaars geloofs
leven af. Het is dezelfde geest die
mensen van deze remmingen los
maakt. En als dat gebeurt, zal er
een golf van blijdschap door de
gemeente gaan. Mensen komen
niet in de eerste plaats op ons ge
loof maar op onze blijdschap af".
Tongentaai
Over het spreken „in tongen" - een
uiting van de Geest in woorden van
een vreemde taal - zegt de Mont
foortse predikant, dat het in sa
menkomsten luid in tongen bidden
weinig zin heeft als daarbij geen uit
legger is. Hy gelooft wél aan de op
bouwende kracht van deze gebe
dsvorm voor persoonlijk gebruik,
als een aanvulling op het gebed met
het verstand. „Het is een directe
communicatie tussen God en onze
Geest en kan zowel een lofprijzing
als een smeekgebed zijn".
Ds. Sybrandi de ervaart charisma
tische beweging als een kracht
bron. „Ze maakt mensen bewust
van een ander leven. Bevrijd en
ontspannen. En met uitzicht".
S. J. DE GROOT
Een mooi verhaaltje gaat over
een Polse rebbe. Zijn trotse
aanhangers vertelden aan de
bewoners van de buurdorpen:
„Onze rebbe is zo heilig, hij
vaart elke middag ten hemel
en spreekt daar met God en
ynet onze heilige vader Abra-
Nu wilde één van de huurlieden
van dat dorp het verhaal wel
eens op zijn juistheid contro
leren. Hij gaat naar het huis
van de rebbe toe. Er is nie
mand in de buurt. Plotseling
piept de achterdeur open en
de rebbe verschijnt in een
oude jas.
„Zo kan hij toch niet ten hemel
worden opgenomendenkt
de ongelovige spion.
Dat gebeurt ook niet. De rebbe
gaat lopen. Het donkere bos
in. En na tijden klopt hij aan
bij een vervallen hut in het
donkerste deel van het bos. De
bewoonster doet open, geeft de
rebbe een bijl en hij gaat hou
thakken voor haar. Daarna
gaat de rebbe terug.
Als de spion terugkomt zijn de
dorpelingen toch wel nieuws
gierig. ,En ging onze rebbe
niet ten hemel? Ging hij naar
God?" En dan komt het bij
zondere antwoord: ,Ja!"
De bedoeling van het verhaal is
duidelijk. Je komt door de
woorden van God te doen met
God in contact, je komt in de
ruimte waar God Woont, je
bent er eigenlijk al: op deze
wijze heb je God echt lief.
In het evangelie naar Lukas
spreekt Jezus in een kleine ge
lijkenis over een tweevoudig
fundament.In het algemeen is
het zo dat, als men van ortho
doxe zijde binnen de kerken
aandringt op een vast fun
dament, men ermee bedoelt:
een terugkeer naar de vaste
grondslagen b.v. van de oude
belijdenisgeschriften of van
de oude katechismus in R.K.-
kringen: daar vind je toch een
degelijke en betrouwbare
fundering van je geloof, niet-
Als Jezus echter spreekt over een
huis dat op een rots is ge
bouwd, noemt hij als enig be
trouwbaar fundament: het
doen van zijn woorden, het in
de praktijk brengen van zijn
nieuwe thora.
Dit „doen" als fundament was
echter helemaal niet nieuw. Je
leest dat ook al in Exodus
24:1-8: Alles wat de Heer ge
sproken heeft zullen wij doen
en daarna zullen wij horen,,.
Is dat geen merkwaardige vol
gorde?
Er is eem oude joodse midrasj,
die vermeldt dat, toen de enge
len in de hem/el deze woorden
hoorden, ze van vreugde dan
sten, omdat er eindelijk een
volk was gevonden dat bereid
was deze woorden van God te
doen. Het hebreeuwse „da-
bar" is iets, dat in het hart op
komt om het vervolgens met de
mond te spreken en met de
hand te doen.
In het doen blijkt pas, dat je
werkelijk gehoord hebt, ja, in
het doen hoor je het Woord van
God eigenlijk pas goed! Begin
je 't pas écht te begrijpen.
In het Westeuropese christen
dom is-die eenheid van horen
én handelen zózeer verloren
gegaan, dat, toen het eerste
slavenschip vanuit Holland
naar Amerika koerste, chris
tenen op de boeg hadden ge
schreven: Jezus redt ons! En
dat gebeurde in die dagen,
dat de JJordtse belijdenis
voorschriften" werden gefor
muleerd.
Wie niet bereid is om in zijn da
gelijks leven meteen te begin
nen met het uitvoeren van
Gods opdracht die kan het
wel uit zijn hoofd zetten God
ooit écht te ontmoeten!
Toen de rebbe houthakte voor
die vrouw,ontmoette hij God.
Zondagmorgen half 11 wordt in de kapel van het vliegkamp Valkenburg
de maandelijkse gezinsdienst gehouden voor marinegezinnen en hun in-
troducees. Voorganger is ds. H. A. Schepers, vlootpredikant. Mgr. A. J.
Simonis, bisschop van Rotterdam, dient morgenochtend tijdens de eu
charistieviering in de Hartebrugkerk aan de Haarlemmerstraat in Leiden,
die om kwart voor 11 begint, aan de leerlingen van de zesde klas van de
Hartebrugschool het vormsel toe. Het jongerenkoor „De Overbrugging"
verleent medewerking. Thema: „Een beschermende hand".
De koster van eeir
gereformeerde kerk in Wassenaar vraagt in de kerkbode de kerkgangers
hun afvalpapiertjes van repen chocola en pepermunt voortaan maar recht
streeks op de parketvloer te gooien en niet meer in de richel voor de
kerkboekjes te stoppen, want dan gaat het opruimen, naar hij nauwkeurig
heeft berekend, vijf keer zo vlug. Beter is: in eigen zak of tasje. (Nóg beten
„in de kerk wordt niet gesnoept" - red.).
Diakonaal Bureau van de
Gereformeerde Kerken.
Burg. Oe Beaufortweg 18. Leusden.
#GIRO 8685
Nederlandse Hervormde
Kerk. Maliesingel 26. Utrecht.
Ou.GIRO 5261
I C* t n v de Stichting
O Oecuménische Hulp
Vluchtelingen.
Corn.
Werelddiakonaat is
in Gods naam helpen bij
gebrek aan eten en drinken
gebrek aan onderdak
gebrek aan vrijheid
gebrek aan liefde
gebrek aan recht
Geef uw diakenen zondag
het broodnodige
werkkapitaal in handen
LEIDEN-Herv. Gem. Hoogl. kerk lOds.
Meijers, 11.45 oec. studentendienst, Ma-
rekerk 10 dr. Lamping, 5 ds. De Jong,
Maranathakerk 10 ds. Koolstra HA, Be-
thlehemkerk 10 ds. Pannekoek, Bevrij
dingskerk 10.30 ds. Boogert HA, Vre-
deskerk 10 ds. Langenbach, Waalse kerk
10.30 ds. Ribs, Acad. Ziekenhuis 10 ds.
Brederveld, Diaconessenhuis 10.30 dr.
Locher, Merenwijk 10 pastor Van Well,
jeugdkerk De Goede Herder O. Vest 13
10.30 hr. Faas, jeugdkapel Vredeskerk
10, Geref. Kerk Zuiderkerk 10 en 5 ds.
Sijtsma, Petrakerk 10 en 5 ds. Horten-
sius. Oude Vest 10 ds. Heemskerk
O.geest, 5 ds. Koolstra, Mar. kerk 10 ds.
Koolstra, 5 ds. Heemskerk, Bevr. kerk 9
en 5 ds. Wijngaarden Nieuw-Vennep,
Groenhoven 10 ds. Flinterman Den
Haag, in alle diensten HA, De Mirt 10 hr.
v. Garderen, Mierennest 10 hr. Kurpers-
hoek, Dolerende Noodgem. Groot Lei
den (Herengr. 70) 8.30 dr. Zeegers, 7 hr.
Visser, Geref. K. Vrijg. (Herengr. 70) 10
en 5 ds. Gootjes, Chr. Geref. Kerk
(Steensch. 9) 10 en 5 ds. Carlier, Geref.
Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30 ds. Boogaard,
Geref. Gem. in Ned. (Bethl. 'kerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30, Evang. Luth.
Gem. (Hoogl. Kerkgr.) 10.15 ds. Happee,
Rem. Doopsgez. Gem. (Pieterskerkstr.)
10.15 ds. Kuipers, Baptistengemr (O.
Rijn 3) 10 ds. v. Mameren, Evang. Chr.
Gem. (Middelstegr. 3) 10 hr. Dikkes,
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe
te rw. singel 21) 5 nam., Evang. centrum
Zijlsingel 2, 10 evang. Zijlstra, di. 8 bij
belstudie, vry. 8 jeugdsamenkomst,
Pinkstergem. (O. Rijn 3) 3 dhr. Tan, Le
ger des Heils (Hooigr.) 10 en 7.30, Nieuw
Apost. Kerk (H. Rijndijk 24) 9.30 en 4,
woe. 8, Christian Science (Steensch. 6)
10.30, Kerk van J. Chr. van de Heil. der
Laatste Dagen (Steenschuur 6) 10.15,
Oud Kath. Kerk (Zoeterw. singel) 10
hoogmis, Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstr.)
10.30 h. mjs, RK Kerken Haagweg zat. 7,
zo. 9,10.45,12 en 6.30, Steenschuur zat. 7,
zo. 10,11.30, 6 en 7, Lammenschans weg
zat. 7, zo. 9, 10.30, 12 en 6, Haarlemmer
straat zat. 7, zo. 9.30,10.45 en 12.15, Rijn
dijk 281, zat. 7, zo. 9.30 en 11.30, Boshui-
zerlaan zat 7, zo. 9.30,11 en 12.15, Heren
singel zat. 7. zo. 8.30, 9.30 en 11.
ABBENES - Herv. Gem. 9.30 ds. Rui
tenberg Vianen.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Wolthaus, 7 ds. Bronsgeest Nieuw
koop, Geref. Kerk 10 ds. Vree, 6.30 dhr.
Tenyenhuis, Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, ,6.30 ds. Madern Scherpenzeel,
RK Kerk zat. 7, zo. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Van Hoegee, 5 ds.
Hanemaayer, Kruiskerk 10 ds. De Jong
Moerkapelle, Opst. kerk 10 ds. Hane
maayer, 6.30 ds. Bogers, Nabij 10 ds. Bo-
gers, gezinsdienst, Rijnstroom 8 nam.,
oec. dienst, ds. Oort, G. Herderkerk 9 en
10.30 ds. Verheul, dienst, W. en T., De
Bron 9 en 10.30 ds. Hoogendijk, dienst
W. en T., 5 ds. Hoogendijk leerdienst,
Oudshoornseweg 10 ds. Oort, Sionskerk
9.30 ds. Verploeg, 6.30 ds. v.d. Sluys
Nieuw-Beyerland, Geref. Kerk Mar.
kerk 10 hr. Tenyenhuis, 6.30 drs. Boon
stra te Wassenaar, Salv. kerk 10 drs.
Boonstra, 6.30 ds.' Vree, G. Herderkerk 9
en 10.30 ds. Verheul HA, 6.30 ds. Ver
heul, Geref. K. Vrijg. 8.45 en 6.30, Geref.
K. Vrijg. Buiten Verband 9.30 en 4.30 ds.
v.d. Berg, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30
ds. De Jong Driebergen woe. 7.30 ds.
Slagboom Barendrecht, Oud Geref.
Gem. 9.30 en 4, Baptistengem. 10 evang.
Bouhof, 6.30 ds. Koekoek, Noord (Sport-
laan) 10 dhr. Visser, 7 dhr. v. Driel, Leger
des Heils 10 en 6.30, Com. de Vlamings-
tr., Moluks Prot. Kerk 9.30 ds. Molle Den
Bosch, Moluks Evang. Kerk 11 ds. Sita-
nala. Volle Evang. Gem. (geb. Kinder
vreugd) 10 dhr. v. Leeuwen, avondmaal,
RK Kerken Bonifaciuskerk zat. 7, zo.
8.30, 10 en 11.30, Piuskerk zat, 7, zo. 9,
10.30 en 11.45, De Bron zat. 6.30, zo. 8.30
en 11, Rijnstroom (Martha-Stichting) 8
oec. viering, ds. Oort, thema "Mensen
vangen".
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 9.30 en 6
ds. Den Dikken, Geref. Gem. 9.30 leesd.,
2.30 ds. Honkoop.
BODEGRAVEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Geer Heukelum, 6.30 ds.
Verwelius Veenendaal, Salvatorkerk 10
ds. De Vreugd, 6.30 ds. Droogers, Bethl.
kerk 10 ds. Droogers, 6.30 ds. Cnossen
Woerden, Geref. Kerk 10 en 6.30 ds. Bui
tenhuis.
BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 en 6.30,
Geref. Kerk 9.30 en b ds. Omta, De Stek
9.30 ds. Dijkstra, Chr. Geref. Kerk 9.30 en
4.30 stud. v. Langevelde, Geret.
8.45,10 en 11.30, Ontmoeting zat. 5.30, z>
10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. Geertsenia, Geref. Kerk 10 ds.
Versluys, 5 ds. Huizebosch Woubrugge,
RK Kerk Michaelk. zat. 7, zo. 9, Bernar-
dus zat. 7, zond. 10.30, Ridderhof 10.30,
Haz.-dorp zat. 7, zo. 8,10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem. 10 ds. Streef-
land Noord wykerhout, 7 ds. Van Brug
gen, Geref. Kerk 10 en 5 ds. Pouwels,
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds. v.d. Kamp,
RK Kerken Martinus zat. 7, zo. 8.30, 10,
11.30 en 12.45, Jozefkerk zat. 7, zo. 8.30,
10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem. 10 dr. v.
Vliet, RK Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG - Herv. Gem. 10 ds. Van Veen
te Wassenaar jeugddienst, RK Kerk zat.
7, z
110.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. Dorpskerk 10 kand. Ten Klooster,
Katwijk aan Zee, 6 ds. Gerritsen De Lier,
ONTMOETINGSKERK 10 ds. Gebraad,
6.30 ds. Boogert Leiden, Geref. Kerk 9.30
ds. Vrolyk 5 kand. Bloemink, jeugd
dienst, RK Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Boer, 6 ds. Arkeraats, O.
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds. Kool, Ichtus-
kerk 10 ds. Catsburg, 5 ds. Vink, Pnièl-
kerk 9.30 ds. De Vos, 6 ds. Hovius, Gr.
van Pr. school, 10 ds. Vroegindewey, De
Hoeksteen 10 dovendienst, Overduin 2
ds. Baas, Geref. Kerk Vredeskerk 10 ds.
v. Halsema, 5 ds. Vrolijk, Triumfator-
kerk 10 prof. v.d. Berg Leiden, 5 ds. v.
Halsema, Geref. K. Vrijg. 10.15 leesd.,
3.30 ds. Hoff, Geref. K. Vrijg. puiten
Verband 8.45 ds. Roukema, 7 ds. Mog-
gré, Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds. v.d. Ent,
Geref. Gem. 10 en 5 leesd., woe. 9 febr.
7.30 ds. Reinders, Hardinxveld, Geref.
Gem. in Ned. 10 en 5 leesd., di. 8 febr. 7.30
ds. Wink, Volle Evang. gem. (Voorstr.
100) 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. 10 ds. v.d. Linden, 7 ds. v. Niel
Rijnsburg, Geref. Kerk 10 ds. Swierts, 7
ds. Versluys H.woude.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpskerk 10 ds. Knorth, Hoofd-
straatkerk 10 ds. Meynen Den Haag 6.30
ds. v. Houten Aalsmeer, Scheppings-
kerk 9 en 10.30 ds. v. Loenen, 5 ds.
Knórth, Baptistengem. (v.d. Valk Bou-
manweg) 10 en 5, RK Kerk zo. 9,10.30 en
12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem. 9.30 ds. De
Vree, Geref. Kerk 9.30 dhr. Brouwer
Katwijk, 7 ds. Rang Nieuw Vennep, RK
Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem. Grote Kerk 10 en 7
ds. v.d. Velden, Pauluskerk 10 ds. v.
Bruggen Hillegom, Geref. Kerk 10 ds. De
Wit, 5 ds. v. Hall Zandvoort, Geref. K.
Vrijg. 10 leesd., 5 ds. Simpelaar, Geref. K.
Vrijg. Buiten Verband 10.45 en 5 ds.
Schuurman HA, Chr. Geref. Kerk 10 en
4.30 ds. Den Boer Rijswijk, Geref. Gem.
10 en 4 en woe. 7.30 ds. Hakkenberg, Oud
Geref. Gem. 9.30 en 3 leesd., do. 7.30
leesd., RK Kerken Agatha zat. 7, zo. 8.30,
10 en 11.30, Poelhuys zat. 7, zo. 9 en 11.30,
Maria zat. 7, zo. 8.30,10 en 11.30, Engel-
bew. zat. 7, zo. 7.30, 9.30,11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Heiv. Gem. 9.30 ds.
Bronsgeest, 6.30 ds. Batelaan te Voor
schoten, jeugddienst, Geref. Kerk 9.30
ds. Nooteboom, 5 ds. Nooteboorn, in-
terk. vesper, Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, 2.15 ds. v.d. Ent, RK Kerk zat. 7,
zo. 7.30, 9,10.45 en 7.
NIEUWVEEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Kaai, 6.30 ds. Emous Den Haag, jeugd
dienst, Geref. Kerk 9.30 ds." Huisman
Rijnsburg, 7 dr Vlijm Leiden, RK Kerk
zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP - Herv. Gem. 9.30 ds.
Den Harder, 7 ds. Roos A.dam, Geref.
Kerk 9.30 dienst, 6.30 ds. Rang, Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 leesd., 2.30 ds. v.d. Weele
Huizen, RK Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NOORDEN - (Woerdense Verlaat) Herv.
Gem. 9.30 ds. Lindenberg Ter Aar, 7
kand. Gijsbertse Lunteren, Geref. Kerk
10 kand. v. Breevoort, H.sum, 7 ds.
Hoekstra Maarssen, RK Kerk zat. 7.30,
zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem. Binnen gr.
kerk 10 en 7 dr. Jansen, Zee Kerk Hoofd-
str. 10 en 5.30 ds. Keuning, De Rank 10
dhr. Buitelaar, Rotterdam, 3.30 ds. Ho
vius Katwijk aan Zee, Geref. Kerk
Hoofdstraatkerk 10 ds. Ferwerda A.dam,
5 ds. Warnink, Vinkenlaankerk 9.30 ds.
Warnink, 5 ds. Den Hengst Hoofddorp,
stichtingskerk 11 ds. Den Hengst, Sole
Mio 9 ds. Bouma, RK Kerken Binnen zat.
7, zo. 8,10 en 11.30, zee zat. 7. zo. 9,11 en 7,
Boerenburg (aula) zo. 11.
NOORD WIJKERHOUT- Herv. Gem. 10
dhr. Goedhart Nieuwkoop, De Zilk,
mevr. Goudt Santpoort, RK Kerken Jo
zef zat. 7, zo. 8,10,11.30 en 6, Viktor zat. 7.
zo. 8,9.30,11 en 6, De Zilk zat. 7, zo. 8.30,
10 en 11.30, S. Maria zat. 7.15, zo. 10, S.
Bavo zo. 9.30.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. Groene
Kerk 10.30 ds. Wagenvoorde, Paulus
kerk 10 ds. Ter Linden gezinsd., Gem.
centr. 10.30 ds. Sasse, 7 ds. De Haan,
Gem. centr. 10.30 dhr. Verzijden jeugd
kerk, Geref. Kerk 10 ds. Vegter, 7 ds. De
Haan in Gem. centr., Geref. Kerk Vrijg.
9.30 ds. Simpelaar, 4.30 leesd., Geref. K.
Vrijg. Buiten Verb. 8.45 dhr. Vonk, 4 ds.
Meester, Volle Evang. Gem. gem. cen
trum, 4 dhr. v.d. Brugge, RK Kerk Willi-
brordkerk zat. 7, zo. 9,10.30 en 12, Bona-
venturakapel zat. 6.30, zo. 9 en 11.
OUD-ADE - RK Kerk zét. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 9.30 ds. Lalléman, Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 kand. Korteweg RK
Kerk zat. 7, zo. 8.15, 9.45 en 11.30,
em. Gem. 10 ds. Bloemendaal Delft.
ROELOFARENDSVEEN - Herv. Gem.
P. Banden zat. 7, zo. 8, 9.30,11 en 12.15,
M. Presentatie zat. 7. zo. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
ds. De Kruijff, 7 ds. Gebraad, Katwijk
aan den Rijn, Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, 2.15 ds. Bouw Scheveningen.
RIJNSBURG - Herv. Gem. grote kerk
9.30 ds. v. Niel. 5 ds. v.d. Bogerd, Bethel-
kerk 9.30 ds. v.d. Bogerd, 5 ds. v. Niel,
Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Damsma,
5 dr. v. Oeveren, Immanuelkerk, 9.30 dr.
v. Oeveren, 5 ds. Baayen, Mar. kerk 9.30
ds. Baayen, 5 ds. Damsma, Geref. K.
Vrijgem. 10 en 5.15 ds. Zomer, Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 5 ds. Klomp Zwaagwes-
teinde, Evang. Chr. gem. (aula mavo) 10,
RK gem. schap (aula tuinbouwschool)
zat. 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING - RK Kerk zat. 7, zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem. 9 ds. v.
Bruggen Hillegom, 10.30 ds. Kamma
O.geest, 6.30 ds. Den Harder Abbenes,
Geref. Kerk 10 prof. dr. Berkouwer, 5 ds.
v. Santen, Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds.
Rebel, RK Kerk zat. 7, zo. 8.30,9.30 en 11
TER AAR - Herv. Gem. 10 drs. Katten-
berg te Voorschoten, 6.30 ds. Linden-
burg, Geref. Kerk 10 ds. Bezemer, 6.30
ds. v.d. Heiden Zw.darp. RK Kerk Lan-
geraar zat 7, zo. 8.9.30,11 en 12.15 dorp 9
en J2.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 en 6.30
ds. Overgaauw, Geref. Kerk 9.30 en 6.30
ds. Rooze, Geref. K. Vrijg. 9.30 en 5.15 ds.
Hoff.
VOORHOUT - Herv. Gem. 10 ds. Bro
kerhof HA, RK Kerk zat. 7, zo. 9.10.30 en
VOORSCHOTEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot, 7 ds. Verheule,
Hulp en Heil 10 ds. Verheule, kapel
Rijndijk 10 kand. Da Costa Leiden,
clubgeb. Molenlaan 10 jongercndienst,
aula NH 9.30 mevr. Sysling Leiderdorp,
Geref. Kerk 10 en 5 ds. De Zeeuw, Geref.
K. Vrijgem. 9.30 ds. Blijdorp, Alblasser-
dam, 3.15 ds. Geelhoed Den Haag, RK
Kerken M. Godskerk zat. 7, zo. 8, 10 en
11.30, Laurentius zat. 7, zo. 8.30,10.30 en
12, aula NH 11.
WADDINXVEEN - Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 ds. Verboom, 6.30 kand. v.d.
Berg, Hoeksteen 9.30 kand. Juffer, 6.30
ds. v.d. Heuvel, Bethelkerk 9.30 ds. v.d.
Heuvel, 5 ds. Verboom, Immanuelkerk
10 ds. Cornelder, 5 ds. Quartel, Geref.
Kerk Kruiskerk 10 ds De Vries, 5 ds.
Moerman, Ontm. kerk 10 ds. Stolk, 5 ds.
De Vries, Chr. Afgescheiden Gem. 9.30
en 5 ds. Verloop, Volle Evang. gem.
(Lindengaarde 17a) 9.30, RK Kerk Viktor
10, Ontm. kerk 8.30 en 11.45.
WARMOND - Herv. Gem. 10 dhr. Vink
Katwijk aan Zee, RK Kerk zat. 7, zo. 8.30,
10 en 11.30.
WASSENAAR - Herv. Gem. Dorpskerk
10 dhr. Taal, 4.30 ds. De Vreugd Bode
graven, 7 dr. Frederikse, Kievietkerk 10
ds. Wiersma, Messiaskerk 10 ds. Van
Zanten, Dorpscentrum, 9.30 ds. v.d. Plas
Delft, Geref. Kerk 10 en 5 ds. v.d. Meu-
len, Zuid 10 ds. Winter, Den Haag, 5 ds.
Rooze Valkenburg, Ned. Prot. Bond
10.30 ds. Werner.
WOUBRUGGE - Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Blenk, Geref. Kerk 9.30 ds. Huize
bosch, 6.30 ds. Swierts Koudekerk; Ned.
Prot. Bond 7 ds. Bongartz Alphen aan
den Rijn, RK Kerk zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Nicalai Geref. Kerk 9J0 en 7 ds. 't Hart
Bodegraven, RK Kerk zat. 7, zo. 9 en
10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem. 10 ds.
Schoch, RK Kerk Janskerk zat. 7.30, zo.
9.30, Chr. Dienaarkerk zat. 7, zo. 10 en
11.30, Rijndijk, Meerburgkerk, zat. 7, zo.
10,12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem. 10 ds.
Mostert, 6.30 ds. Boer Katwijk aan Zee,
Geref. Kerk 10 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds.
Bezemer Ter Aar.
