Geweld in Spanje
poging
staatsgreep
mo
tot
gelijl
Richard ziet
nog wel kans
Bonn blijft bij leveren
kerncentrales Brazilië
Sacharow gewaarschuwd
Shopping tours met
North Sea Ferries
naar Hull.
Carter wil
omstreden
figuur bij
landbouw
Nieuw onderkomen Raad van Europa
WOENSDAG 26 JANUARI 1977
MADRID (Reuter) - Het geweld van extremisten
in Spanje, dat tot dusver de dood van zes mensen
heeft veroorzaakt, wordt in dit land algemeen be
schouwd als een poging een militaire staatsgreep
uit te lokken.
De theorie is dat, als orde en rust verdwijnen, de
strijdkrachten zich genoodzaakt zullen voelen in
te grijpen.
MOSKOU (UPI) - De Russische
dissidente natuurkundige na
tuurkundige Andrej Sacharow is
door de autoriteiten in Moskou
gewaarschuwd dat hij gerechte
lijk kan worden vervolgd als hij
volhardt in het verspreiden van
"lasterlijke verzinsels". De na
tuurkundige heeft dit gisteren
zelf bevestigd tijdens een pers
conferentie in zijn woning in de
Russische hoofdstad. Even tevo
ren had het persbureau Tass een
zelfde bekendmaking gedaan.
De waarschuwing houdt verband
met een verklaring die Sacharow
op 14 januari aflegde. In de ver
klaring sprak de natuurkundige
de vrees uit dat een recente ex
plosie in de Moskouse metro mo
gelijk was veroorzaakt door de
veiligheidspolitie KGB om de
dissidente beweging in diskre
diet te brengen.
Sacharow, die in 1975 de Nobel
prijs voor de vrede kreeg, zei dat
hem de "bijzondere ernstige
waarschuwing" werd gedaan
door de plaatsvervangend open
bare aanklager, Sergei Goesew.
In de waarschuwing, die op
schrift was gesteld, stond dat hij
"wettelijk verantwoordelijk" zou
worden gesteld, tenzij hij zijn ac
tiviteit zou staken. Het was vol
gens Sacharow de eerste keer dat
hij een schriftelijke waarschu
wing kreeg. Hij had geweigerd
het geschrift te tekenen omdat hij
ér met name in werd beschuldigd
van "misdadige acties".
De laatste keer dat Andrej Sacha
row een officiële waarschuwing
kreeg was in augustus 1973. Dat
betekende toen het begin van een
nog strenger optreden tegen dis
sidenten, wat uiteindelijk leidde
tot de verbanning van de schrij
ver Alexander Solzjenitsin. De
eerdere waarschuwing was vol
gens Sacharow minder ernstig
omdat hem slechts te verstaan
werd gegeven geen buitenlan
ders meer te ontmoeten.
Dit keer
liet aanklager Goesew hem weten
dat hij zijn "valse verklaring zou
moeten intrekken in een vorm
die van u gebruikelijk is", een
verwijzing naar de vele open
brieven en persconferenties van
•Sacharow.
Politieke waarnemers geloven dat
militaire interventie zowel de ex
tremisten van links als die van
rechts zou dienen.
Democratie
Voor ultra-rechts zou een militaire
coup de beweging naar een demo
cratie in Westerse stijl na veertig
jaar dictatuur onder generaal
Franco tot stilstand kunnen bren
gen.
Voor uiterst links zou een dergelijk
ingrijpen een versterking kunnen
betekenen voor haar stelling dat de
enige weg naar de macht via de ge
wapende revolutie loopt en niet via
de stembussen zoals de Spaanse
c'ommunistenleider Santiago Car-
rillo en andere „Eurocommunis
ten" willen.
Het gevecht tussen deze twee uiter
sten van de Spaanse politiek is in
volle hevigheid gaande terwijl
premier Adolfo Suarez met de op
positie onderhandelt over de voor
waarden voor democratische par
lementsverkiezingen in mei of juni.
Het is in dit verband van betekenis
dat zowel de regering als de opposi
tie inzien dat de golf van geweld
bedoeld is om de vreedzame over
gang van dictatuur naar democratie
te saboteren.
In een gezamenlijk communiqué
van beide partijen na een bijeen
komst staat: „Er was eenstemmig
heid in de veroordeling van politiek
extremisme dat met gebruik van
geweld probeert obstakels te plaat
sen op de weg van democratische
normalisering van Spanje". Het
communiqué riep op tot kalmte en
burgerlijke verantwoordelijkheid
in een tijd van grote spanning.
Chicago
De door twee onbekenden ge
pleegde overval op een advocaten
kantoor, waarbij vier doden en vijf
gewonden vielen, heeft de ernst
van de situatie nog eens ondèr-
streept. Verontruste Spaanse kran
ten vergeleken de overval met de
bendeoorlogen in Chicago ten tijde
van de gangster Al Capone. Nage
noeg verlaten straten, stille café's
en lege taxi's getuigen van de angst
die Madrid in haar greep houdt.
De drie belangrijkste onder
grondse vakbonden, zowel socialis
tische als communistische, hebben
opgeroepen tot proteststakingen
maar hun leden tegelijkertijd ge
waarschuwd weg te blijven van
straatbetogingen om verder geweld
te voorkomen.
Bij demonstraties in de afgelopen
twee dagen hebben al twee studen
ten het leven gelaten. Eén werd
doodgeschoten, kennelijk door een
rechtse extremist1 en de tweede
kreeg een dodelijke treffer'van een
rookbom van de politie.
Regeringunctioriarissen verschil
len iparticuliere gesprekken over
de origine van de Grapo. Sommi
gen zeggen dat zij een ultra-rechtse
groepering is die zich voor links
uitgeeft. Anderen zijn van mening
dat Grapo bestaat uit een groep
linkse dwazen. Een feit is dat er
maar weinig linksen zijn die iets
weten van Grapo. De groep zegt de
gewapende vleugel te zijn van de
heropgerichte maoïstische com
munistische partij.
Geheime dienst
In het vacuüm van betrouwbare in
formatie doen allerlei theorieën
opgeld. Daarbij is de mogelijkheid
van buitenlandse geheime dien
sten.
De voormalige Spaanse spion Luis
Manuel Gonzales Mata, werd geïn
terviewd in Parijs, waar hij tegen
woordig woont, en verklaarde
daarbij dat een aantal personen bij
de Spaanse geheime dienst waar
schijnlijk meer van de zaak weten,
maar dat ze hun mond houden.
Linkse vakbonden hebben open
lijk de ontvoeringen op rèkening
geschreven van '-'ongecontroleer
de" ultra-rechtse groepen.
Het referendum dat vorige maand
werd gehouden over de politieke-
Grapo
De belangrijkste hoofdpersonen in
het bloedige drama zijn zo myste
rieus als de Grapo (Anti
fascistische Verzetsgroepen' van de
lste oktober), een maoïstische
guerrillagroep, die het geweld in
zette met de ontvoering van de
voorzitter van de Spaanse staats
raad Antonio Maria de Oriol y Ur-
quijo op 11 december.
De groep eiste eerst de vrijlating
van vijftien en daarna van alle naar
schatting 200 politieke gevangenen
in Spanje. Toen de regering niets
deed en het publiek de belangstel
ling voor de zaak leek te gaan ver
liezen sloeg Grapo opnieuw toe.
Zij ontvoerde afgelopen maandag -hervormingsplannen van de rege-
luitenant-generaal Emilio Villae- ring het zien dat rechtse en linkse
-scusa Quilis, de 64-jarige president extremisten weinig weerklank bij
van het militaire hooggerechtshof, he kiezers hebben, die zich nog
De ontvoering van deze voormalige steeds erg goed de verschrikkingen
bevelhebber van het leger-een van van de burgeroorlog van 1936-1939
de meest gerespecteerde hoge offi- herinneren.
eieren bij de strijdkrachten - wekte Maar de golf van geweld heeft aan-
daar algemeen grote verontwaardi- getoond dat er maar een paar schut-
ging en gematigde generaals moes- ters voor nodig zijn om het gevoe-
ten hun collega's en ondergeschik- hge politieke weefsel van het
ten manen tot kalmte en loyaliteit Spanje na Franco ernstig onder
aan koning Juan Carlos. spanning te zetten.
ADVERTENTIE
milfoen gulden aan prijzen
c,
Al vanaf 199,- per persoon, inclusief hut
en maaltijden aan boord.
Shopping Toiirs zijn er van /vQVfv\
1 oktober 1976 tot 31 maart 1977. (|Jj\lvl||
Vertrek Rotterdam/Europoort
elke avond zes uur. 7
De volgende morgen
al voordelig
winkelen in Huil.
BON voor folder 'SHOPPING IN HULL'
Naam
B Adres
Plaats
I Vraag folder aan uw reisbureau of bon opzenden aan: ^*1
North Sea Ferries, Postbus 1123, Rozenburg 3208.
<1
Te winnen in de Nationale
Puzzeiaktie t.b.v. Nationaal Fonds
Beter Leven
Mogelijk hervatting
Rhodesië-conferentie
De Westduitse bondskcniselier Helmut Schmidt in gesprek met de nieuwe Amerikaanse vice-president Walter
Mondale, die na zijn bezoek aan Brussel besprekingen in Duitsland voerde.
Ondanks onrust bij V.S.
JOHANNESBURG-LONDEN
(Reuter/DPA/AFP/UPI) ,- De
Britse diplomaat Ivor Richard,
die trachtte de Rhodesië-
conferentie in Gèneve weer op
gang te krijgen maar daar niet in
slaagde, heeft gisteren gezegd dat
de besprekingen mogelijk toch
nog worden hervat.
Richard vertrok maandag uit Sa
lisbury naar Johannesburg nadat
de Rhodesische premier, Ian
Smith, de Britse voorstellen voor
een regeling verwierp die Ri
chard met hem en zwarte en
blanke leiders van zuidelijk Af
rika had besproken.
Richard zei dat hij zeker nog een
dag in Johannesburg zou blijven
orii te zien hoe de situatie zich
ontwikkelde. Richard, die voor
zitter is van de Geneefse confe
rentie, zei dat het overleg daar
mogelijk toch hervat wordt „mits
de heer Smith bereid is ernstig te
onderhandelen op basis van de
opzet van onze voorstellen".
Maandag verklaarde Smith dat-die
voorstellen een „marxistisch
geïndoctrineerd" zwart
BONN (SP)-Ruin
langer werkloosheid gerichte expansie
verwacht, hebben gisteren de
Amerikaanse vice-president Walter regeringsmaatregelen.
Mondale en bondskanselier Hel- kent aan het intomen
mut Schmidt in de Westduitse
hoofdstad gesprekken gevoerd.
Hoofdthema's waren het streven
met behulp 1
Schmidt
de inflatie
grote betekenis toe dat hij Car
ters al te grote voortvarendheid
Vreest.
a de grote industrielanden om de Vandaag is Mondale met minister
internationale economie te ont
wikkelen, en de overal woedende
rkloosheid in te tomen,
van Buitenlandse Zaken Gehscher
naar West-Berlijn gereisd. Door
de^e vooral symbolische handeling
Duits-Braziliaanse overeenkomst willen de Verenigde Staten de
nauwe binding van dit stadsdeel
met West-Europa onderstrepen.
die voorziet in levering van acht
kernreactoren, alsmede een instal
latie voor uraniumverrijking en een
opwekkingsfabriek aan Brazilië.
Vooral dit laatste heeft in de Ver
enigde Staten naar buiten onrust
gewekt, omdat door middel v
opwerkingsinstallatie het in begin
sel mogelijk is van het afvalpFodukt
plutonium ook kernbommen te
vervaardigen. Vragen i
spreksthema ging zowel Mondale
als Schmidt uit de weg.
De Westduitse regeringschef
niet in details te willen gaan. Wel
onderstreepte hij dat de Bondsre
publiek altijd haar verdragsver
plichtingen was nagekomen en dat WASHINGTON (SP) - President
ook in de-toekomst zal doen. Over
igens sloot hij niet uit dat in het ka
der van dit leveringsverdrag met
Brazilië zijn regering nog "aanvul
lende verplichtingen" op zich" zal
Ook bij gesprekken over verbete
ring van de wereldeconomie zijn
vermoedelijk hardere noten ge
kraakt dan de duidelijk gedemon
streerde eensgezindheid van Mon
dale en Schmidt deed vermoeden.
Kort tevoren was in de New York
Times een interview met Schmidt
verschenen. Daarin zei de kanselier
zich tegen Carters plannen tot een
sterke, op vermindering van de
Vance naar
M.-Oosten
WASHINGTON (Reuter) - De
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Cyrus Vance zal vol
gende maand zes landen in het
Midden-Oosten bezoeken om te
proberen de oplossing van het
Israëlisch-Arabische geschil nader
tot een oplossing te brengen, zo
heeft het Witte Huis gisteren mee
gedeeld De te bezoeken landen zijn
Israël, Egypte, Libanon, Jordanië,
Syrië en Saoedi-Arabië. Vance zal
daar van 14 tot 21 februari mee
doende zijn.
Carter is van plan om Carol Tucker
Foreman, voorzitster van de Ame
rikaanse Consumentenfederatie, te
benoemen tot onderminister voor
consumentenzaken bij het ministe
rie van landbouw. Haar benoeming
wordt toegejuicht door organisa
ties als het Instituut voor Volks
voeding, dat het beleid van het mi
nisterie van landbouw altijd scherp
in de gaten houdt en door de Con
gres Watch, de groep van de eerste
strijder voor de consumentenbe
langen Ralph Nader, die zich nu
concentreert op de handel en wan
del van het Congres. Maar in land-
bouwkringen heerst sterke opposi
tie tegen de aanstelling van me
vrouw Foreman, omdat zij en haar
consumentenfederatie - de groot
ste in Amerika - niet bepaald als
vrienden van de boeren worden ge-
Minister van landbouw Bob Berg
land heèft rekening gehouden met
deze gevóél igheid en president
Carter geadviseerd de vroegere
post van onderminister voor con
sumentenbelangen en marktprij
zen in tweeën te splitsen. Carol Fo
reman zou dan voor de consumen
ten kunnen opkomen en iemand uit
het boerenbedrijf - The Washing
ton Post noemt als kandidaat Ro
bert Mever, een grote veehouder uit
Californië - voor de belangen van
de boeren.
derheidsbewind aan Rhodesië
zou hebben opgelegd. Richard
zei te geloven dat het belangrijk
ste bezwaar van Smith tegen de
voorstellen was dat Rhodesische
blanken deze niet zouden aan
vaarden.
Inmiddels heeft het Britse ministe
rie van buitenlandse zaken giste
ren meegedeeld dat Ivor Richard
tracht een nieuwe ontmoeting
met de Zuidafrikaanse premier,
John Vorster, te organiseren.
Ook zal' hij proberen enkele pre
sidenten van zgn. frontliniestaten
opnieuw te spreken en mogelijk
enkele Rhodesische nationalisti
sche leiders.
Als Richard Vorster opnieuw zal
zien zal dit hun derde ontmoeting
zijn sedert het begin van zijn hui
dige vredesmissie.
Volgens de Britse regering zijn
chaos en marxistische maat
schappij in Rhodesië veel waar
schijnlijker geworden sedert het
Rhodesische minderheidsbe
wind de Britse bemiddelings
voorstellen categorisch van de
hand gewezen heeft. Dit heeft de
Britse minister van buitenlandse
zaken, Anthony Crosland, giste
ren in het Britse Lagerhuis ver
klaard. Hij sprak van een „zware
tegenslag voor al onze hoop-op
vrede in Rhodesië". Naar de
woorden van de minister moet nu
geaccepteerd worden dat de
tegenwoordige gespreksronde
beëindigd is.
Bijzonder bitter toonde Crosland
zich er over dat Smith geen en
kele keer bereid was de Britse
voorstellen als basis voor verdere
gesprekken te aanvaarden, hij
benadrukte dat deze door de V.S.
ondersteunde voorstellen nooit
als laatste woord bedoeld waren.
Uitvoering daarvan zou de basis
voor een welvarend, onafhanke
lijk en niet-racistisch Rhodesië
hebben geschapen. Smith heeft
volgens Crosland nógmaals zijn
onmacht bewezen zich te-schik
ken in de werkelijkheid.
Geestelijke
De zwarte Rhodesische geestelijke
Canaan Banana, voorlichtingsse
cretaris van de Rhodesische
Volksbeweging (de binnen
landse afdeling van het Patriot
tisch Front van Robert Moegabe
en Joshua Nkomo), is gisteren
gearresteerd.
Banana zou zijn gearresteerd om
dat hij premier Smith's verwer
ping van de jongste Britse voor
stellen de „laatste slag" had ge
noemd en gezegd zou hebben dat
de premier verantwoordelijk
voor de zeer ernstige consequen
ties daarvan.
Kreisky biedt
aanhangers
van Charta '77
asiel aan
WENEN (DPA) - De Oostenrijkse
regeringsleider Bruno Kreisky wil
de doktoren in de Finse stad alle Tsjechoslowaken die het mani-
Maarianhamina het feit dat postbode OlaviLehti zes dag en in barre kou in fest voor de mensenrechten
de sneeuw moest doorbrengen en in leven bleef door het eten van sneeu w. "Charta 77" hebben ondertekend
Hij kreeg op zijn dagelijkse postroute per boot motorstoring en was ge- politiek asiel in Oostenrijk bieden.
doemd te sterven. De reddingsactie werd na drie dagen gestaakt omdat Het aanbod is gisteren door de Oos-
men aannam dat een mens niet langer dan-drie dagen de felle kou en tenrijkse minister van Buiten-
ontbering kan weerstaan. landse Zaken Willibald Pahr over-
De bemanning van een passerend schip nam de ernstig zieke man - zijn gebracht aan Karei Komarek, am-
lichaa.mstemperatuur was tot 27 graden gedaald - mee en na vijf dagen - bassadeur van Tsjechoslowakije in
r FINLAND (UPI) - Ongelooflijk i
voelt hij zich al kiplekker.
Wenen.
STRAATSBURG (ANP) - De
Franse president Valery Gi-
scard d'Estaing zal vrijdag met
veel vertoon officieel het
nieuwe gebouw van de raad van
Europa in Straatsburg in ge
bruik stellen. Een kolos waarin
honderdduizend ton beton is
verwerkt en dat van de Fransen
de fraaie betiteling heeft gekre
gen van "Het paleis van Euro
pa".
Een paleis voor de 154 parle
mentariërs uit de negentien
democratische landen uit
Noord-, west- en zuid-Europa
die er driemaal per jaar een
week lang vergaderen. Het
ook een paleis voor de ministers
(tweemaal per jaar bijeen) of
hun vaste vertegenwoordigers
die tienmaal per jaar over riante
vergaderruimten beschikken.
Het is echter een duidelijk min
der fraai onderkomen voor de
ruim zevenhonderdvijftig amb
tenaren die er het jaar rond
moeten werken.
Een aantal van hen, voorname
lijk de lagere rangen, moet het
gehele jaar door werken in
ruimten met kunstlicht., omdat,
i" het architectonische geheel
voor hun kamers geen ruimte
En er is duidelijk onderscheid
gemaakt tussen de rangen en
standen van de Europese amb
tenaren. In het gebouw heerst
namelijk de hiërarchie van de
ramen. Hoe hoger in rang des te
meer ramen. Men heeft de abso
lute top bereikt indien men over
een werkkamer beschikt met
twaalf vensters.
De meeste ambtenaren zijn nu
kort na de verhuizing niet te
vreden en.sommïgen spreken al
met weemoed over hun "hok"
in het oude gebouwencomplex.
ADVERTENTIE
een miljoen gulden aan prijzen
De Moulinette maakt in een paar seconden
wat voor de dagelijkse maaltijd nodig is:
rauwkost, gehakt, gemalen kaas -of noten,
precies zo fijn als u zelf wilt. Voorzien van
een krachtige 800 W-motor. Winkelwaarde
82.50. Geschonken door Moulinex B.V. té
Gouda.
Te winnen in de Nationale
Puzzeiaktie t.b.v. Nationaal Fonds
Beter Leven
