mm
sra
DE
GELE
DONDERDAG 20 JANUARI 1977
TMJIFÜL
Over het probleem of rugtitels
van boeken van boven naar be
neden gelezen dienen te worden
(met het hoofd op de rechter
schouder gekanteld), of van be
neden naar boven, heb ik ver
schillende reacties gekregen.
Een Hilversumse lezer atten
deerde me erop, dat het grootste
deel van zijn Franse boeken de
titel en schrijver gewoon hori
zontaal op de rug hebben staan.
Dat gebeurt inderdaad in alle
talenmits de dikte van het boek
dat toelaat. Een Spaarndamse
lezer stuurde me het voorschrift
van het Nederlandse Normali
satie Instituut toe: "De in de
lengte aangebrachte rugtitel
moet, wanneer he boek met het
titelblad naar boven ligt, lees
baar zijn van de kop naar de
staart van het boek, dus van
links naar rechts".
Zoals u zich misschien herin
nert, heb ik u voorgerekend dat
de Nederlanders, de Engelsen en
de Amerikanen die aan boven
genoemd voorschrift voldoen)
toch nog altijd in de minderheid
zijn tegenover de Fransen,
Duitsers, Spaans-taligen en de
Oostblok-landendie het hoofd
naar links kantelen en de rugti
tel van onder naar boven lezen.
Hierop reageerde de heer A.W.
Wesselius uit Hilversum als
volgt:
"Al zijn wij dan in de minder
heid, wij hebben de logica aan
onze zijde. Ligt het boek op de
tafel (vaak samen met een aan
tal andere) .uiteraard met de ti
telpagina boven, dan is alleen
op onze manier de rugtitel lees
baar (voor niet-typograven):
dat is een doorslaggevend ar
gument, meen ik. in mijn jonge
jaren is er ook hier strijd over
geweest. Daarbij werd zelfs het
"argument" gebruikt dat het
natuurlijkerzou. zijn het
hoofd naar links te buigen dan
naar rechts!"
Niet mee eens
Een weer tegengesteld stand
punt ontving ik van Reinold
Kuipers, directeur van Queri-
do's uitgeverij. Hij schreef: "Ja,
de rugtitels, dat wil wat hebben,
zoals vrouw Dijk het zou hebben
gezegd. Ik heb met de stand er
van al meer dan veertig jaar te
maken. Voor de oorlog was deze
kwantitatief een minder groot
probleem dan erin en erna. Des
tijds werden boeken, "leesboe
ken" tenminste, op dik of heel
opdikkend papier gedrukt, wa
ren vele ruggen dus breder, en
konden rugtitels vaak horizon
taal worden gezet, in zoveel re
gels als nodig waren. Als boeken
dun waren en de rugtitels kwa
men parallel met de scharnieren
te staandan behoorden zij ook
toen al van boven naar beneden
te „lezen", want, zei men, „als
een boek met het voorblad naar
boven in een stapel op tafel ligt,
dan moet de rugtitel leesbaar
zijn". Zo dacht men in Neder-
land. Men maakte er een Nor
maalblad van, net als voor een
gloeilampefitting of /zoiets".
,Jk ben het met het in Nederland
genormaliseerde systeem niet
eens. Wie zijn boekenkasten al
fabetisch op auteursnamen
heeft ingericht, kijkt van links
naar rechts. Als hij van boven
naar beneden moet lezen, buigt
hij zijn hoofd naar zijn rechter
schouder en tilt vermoedelijk
zijn rechter schouder ook wat
op. Bij het lopen heeft hij dan de
neiging,naar de boekenkast toe
te stappen en er tegenaan te bot
sen, wat misschien niet pijnlijk
maar wel hinderlijk is. Bij de
van-beneden-naar- boven-„lees'-
methode'
gaat dit andersom, zonder mo
gelijke kwetsuren. Er is nog iets
anders mee Het lezen van rugti
tels van beneden naar boven op
een plank is gelijk aan het lezen
van een bladzijde op haar kant.
De tweede regel staat onder de
eerstede derde onder de tweede
de vierde onder de derde, en zo
voort. Volgens het Normaalblad
gaat het ab'Surderwijs omge
keerd, veel lastiger.
Volgens de Deutsche Industrie
Normen moeten de rugtitels van
berieden naar boven „lezen". Of
er in andere landen normalisa
tie bestaat, weet ik niet."
Tegendraads
Het merkwaardige is intussen,
dat in Duitsland de Fischer Bü-
cherei bij wijze van uitzonder
ing de rugtitels van boven naar
beneden laat lezen de heer Wes
selius wees daarop) en dat uit
geverij Querido bij wijze van
uitzondering de rugtitels van de
Salamander-pockets van bene
den naar boven laat lezen! De
reden hiervoor is (schrijft Rein
old Kuipers) dat pocketboeken
jarenlang heel vaak in wan
drekken met schuin staande
vakjes te koop waren. Er ston
den doorgaans drie pocketboe
ken achter elkaar in een vakje,
met het voorblad naar voren.
Om alle drie pocketboeken her
kenbaar te maken, moesten de
rugtitels wel van beneden naar
boven „lezen".
NICO SCHEEPMAKER
"Van de brug
af gezien"
LEIDEN - Wie een maand geleden
het toneelstuk "Van de brug af ge
zien" in de Leidse schouwburg ge
mist heeft, kan het alsnog in het
Rijnlands Lyceum in Oegstgeest
zien. "Van de brug af gezien" is een
stuk van de Amerikaan Arthur Mil
ler waarin het aangrijpende verhaal
van de eenvoudige havenarbeider
Eddy, van de liefde tussen twee on
schuldige mensen wordt verteld.
Het is vooral de menselijke relatie
die het sterkst overkomt. In de
hoofdrollen André van den Heuvel
(foto), Joan Remmelts en Kitty
Janssen (foto). De regie is in han
den van Joris Diels.
TOURNEE - Het Amsterdams
Philharmonisch Orkest gaat in het
volgende seizoen, wanneer het vij
fentwintig jaar bestaat, voor twee
weken naar de Sowjet-Unie. De
Russische toernee langs Moskou,
Riga en Leningrad vindt plaats in
het kader van het Nederlands-
Russische cultuur akkoord.
Hella Haasse met
lezing in het
LAK-theater
LEIDEN - De schrijfster Hella
Haasse zal morgenavond in
het LAK-theater een lezing
houden over "Vrouwen in de
literatuur". Hella Haasse de
buteerde in 1948 met de voor
die tijd sterk geëngageerde
Nederlands-Indische novelle
Oeroeg. Het jaar daarop kwam
ze met een 600 bladzijden tel
lende roman "Het woud der
verwachting". Daarnaast
toonde ze ook een sterk es-
sayiste te zijn met o.a. "Kras
sen op een rots" en "Zelfstan
dig, bijvoeglijk". Aanvan
gstijd is 20.15 uur.
Galerie De Oude Rijn 40. Tentoonstel
ling Ans Wortel - gouaches en Geert Jan
van Meurs - beeldhouwwerk. Van 17
dec. tot 20 jan., geopend di. t/m zat. van
,10.30-17 uur, do. ook van 19-21 uur.
Galerie van der Vlist, Botermarkt 3. Ten
toonstelling Nel van Dijkhuizen - goua
ches en Gerda van Leeuwen - grafiek
Geopend di. t/m za. van 10-15 uur, do. tot -IcVhdenjem'Geopend
21 uur, tot 5 febr.
Xtelier "De Scherf',
Oegstgeest, tel. 150220. Ans \e d. Hei-
de-Kort exposeert eigen werk glashui
den, houtwerk, tegels e_n mozaïeken.
Galerie Denise Stephan, BaTckerstëeg
18. Tentoonstelling Kees van Roemburg
childerijen. Geopend za. van 14-18
tot 30
Ars Aemula Naturae, Pieterskerkgrachl
9, Expositie van werk van docenten van
Ars. Dag gopend van 19.30-21.00 uur, za.
en zo. van 12-16 uur, t/m 30 jan.
Ttijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
jiarrL zondag 1-5 uur nam.
Galerie Pulchri Studio, Passage 10,
Oegstgeest. Tentoonstelling Jan Vegtei
- tekeningen. Van 3 t/m 20 jan., dag
geopend van 10-16 uur,, zo. gesloten,
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wasse
naar. Tentoonstelling Sinemus
mengde techniek, Ton Pape - aquarel
len, Ben Hoezen - perspex objecten en
Guus van Lummel - kinetische lichtob-
jecten. Van 6 t/m 23 jan., geopend do. t/m
zo. van 10-17 uur en woe. van 20-22 uur.
(Sue/ 9lu
leuiuP
20 januari 1977
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- In de Atjeh-rivier op Sumatra
is een prauw met 75 zakken rijst
dicht bij de verlaten kampong
Lampan: overvallen door ene
bende Atjefineezen, die de bij
die prauw behoorende koelies
verloegen en een jongen, die in
de prauw zat te visschen, mede
voerden. Een viertal dagen later
gelukte het den jongen te ont
vluchten. Op zijn aanwijzinen
werd de schuilplaats der roov-
ers ontdekt, en wel tusschen
Lamprit en Kotta Radja Bedil.
Een patrouille slaagde erin na
jeen korte tegenweer hen allen -
er waren er zeven - neer te schie
ten. Van de 75 zakken rijst wa
ren er nog 55 over.
Vijftig jaar geleden:
- De vroegere keizerin van
Mexico, prinses Charlotte, is
gisterochtend te Brussel overle
den. En daarmede is een einde
gekomen aan een tragisch leven.
Zij werd op 7 juni 1840 te Lae-
kenbij Brussel geboren als
dochter van koning Leopold 1
van Belgié. Haar huwelijk was
gelukkig en zonder zorgen, tot
dat aartshertog Maximiliaan
van Oostenrijk, met wien zij in
1857 was gehuwd, bezweek voor
het verleidelijk aanbod keizer
van Mexico te worden. In 1864
hield het paar zijn glorieuze in
tocht in het nieuwe land, maar
daarna begonnen de zorgen
door den opstand van Juarez
Frankrijk trok zich terug uit
Mexico en de keizer werd door
verraad gevangen genomen en
in 1867 gefusilleerd. Zijn echt-
genoote heeft dezen dood nooit
vernomen. Te Rome, waar zij'
paus Pius IX om hulp vroeg,
werd zij geestesziek en dit is zij
gebleven tot haar dood, op het
kasteel Bouchaud bij Brussel,
dat. haar tot woning was ver-
strékt. Bij haar sterven rustte
haar hoofd op een kussen van
Mexicaansche kant.
KLEINE VAART
Albert-V 18 te Rotterdam
Carebeka-1 18 vn Pasajes nr Vlissingen
Dutch Faith 19 120 no Terschellinger-
bank nr Rotterdam
Dutch Glory 19 dw Bassurel nr Rotter-
Geziena 19 15 nw Villano nr Mostaga-
Inger 17 te Otterbacken
Lady Sophie 18 70 wzw Liverpool nr
Cork
Leonidas-21 p 19TerschellingnrEsbjerg
Linda 18 30 zo Outskerries nr Noord-At-
Mare Iratum 18 vn Rotterdam nr Pur-
fleet
Mare Silentum 18 vn Rotterdam nr Port
Jerome
Poolster p 18 Oporto nr Bordeaux
Riet 17 te Helsinki
Sarah Elisabeth 18 500 o Jacksonville nr
Newportnews
Shipmair-7 18 200 zw Finisterre nr Sa-
pele
Twee Gezusters 18 vn Anaba nr Gibral
tar
Venus 18 vn Amsterdam nr Dundee
GROTE VAART
Aalsum 18 45 zzw Scilly nr Blyth
Abel Tasman 19 vn Tilbury nr Hamburg
Achilles 18 te Rotterdam
Algorab 19 te Santos
Antilla Cape 19 te Lavera
Aristoteles 18 120 no St. Maarten nr Su-
Breda 19 te Paramaribo verw.
Chevron Arnhem 18 vn New York nr
Freeport.
Chevron Rome 18 325 zw Bombay nr Ras
Tanura
Crania 18 375 wzw Landsend nr Stanlow
Diogenes 18 vn Cristobal nr Rotterdam
Esso Bonaire 18 1000 w Walvisbaai nr
Bahrain
Eumaeus 18 vn Suez nr Djibouti
Gardenia 18 vn Suez nr Djeddah
Heemskerk 18 70 nnw Bayonne nr Mos-
tyn
Kara 18 300 no Balikpapan nr Inchon
Kennemerland 19 te Hamburg
Kopionella 17 vn Miri nr Kanokawa
Kylix 18 vn Teesport nr Rotterdam
Leersum 20 te Wilmington
Nedlloyd Dejima 19 te Kobe verw
Nedlloyd Delft 18 250 n Flores nr Rottei
Nedlloyd Katwijk 18 te Antwerpen
Nedlloyd kingston 18 380 nno Belem nr
Nedlloyd Kyoto 18 te Rotterdam
Nedlloyd Nile 19 te Libreville
Ondina 19 te Hongkong verw.
Palamedes 19 te Santo Domingo
Schielloyd 19 te Londen
Straat Singapore 20 te Singapore verv
Straat Fushimi 18 vn Hongkong i
Shanghai
Straat Nassau 18 te Durban
Straat Talbot 18 200 zzw Lissabon i
Santander
Toloa 18 62 wnw Esbjerg nr Tela
Ulysses 19 te Philadelphia
Lovellia pass. 18 Littlequoin nr Mena
Maaslloyd 18 40 zw Colombo nr Muttrah
Meerdrecht 19 te Recife verw.
Mississippilloyd 19 te Bremen
Neder Lek 18 375 ono St. Helena i
PANDA EN DE OVERMEESTERING
51-135 - Panda en Pam hadden de rest van de nacht tobbend in de
zitkamer van Hobbeldonk doorgebracht.
"Gaag de politie me nou arresteren, of niet?" vroeg Pam zich af. "Hoe
kan ik ooit nog eens als flinke Pam Panda door het leven gaan? Ik heb
een slechte naam gekregen omdat ik allemaal krachtpatserij heb ge
daan waar ik me niets meer van herinner. Zou ik op het slechte padt
geraakt zijn, zonder dat ik het zelf door heb?"
"Ik weet het nietzei Panda. "Maar het is wel vreemd dat je je niets
herinnert. Daar had je vroeger toch geen last van
Zijn neef schydde heftig het hoofd.
"Nee", a ntwoordde hij beslist. "Pas, toen ik bij je kwam logeren, weet
je wel? Daarvoor was er niks aan de hand. Ik ben nog lekker hierheen
komen wandelen. Oplettend en doortastend en bij de pinken, zoals een
Panda hoort te zijnOnderwegbij een laboratorium, vond ik nog een
ringetje. Toen had ik m'n geheugen dus nog - want dat weet ik heel
goed
Op dat moment werden ze gestoord door Jollipop die in de deuropening
verscheen.
"Neem me niet kwalijk"sprak de bediende met zwakke stem. "Maar ik
kom m'n ontslag aanbieden. Ik heb mij als vandaal gedragen - en dat
is een slecht voorbeeld voor ons."
KAASSOEP
40 g oude Edammer
kaas, 3/4 liter kippe-
bouillon, 40 g boter
50 g ham, 2 ei
dooiers, 1 dl melk, ll
dl sherry, peterselie
Roer de geraspte
kaas door de bouil
Ion en laat hem er IC
minuten in koken
Zeef de bouillon
door een fijne zeef èn
voeg de helft van de
boter toe. Snijd de
ham in reepjes en
bak deze in de rest
van de boter. Klop de
eierdooiers met de
melk los. Meng er
goed roerend wat
van de hete bouillon
door en doe alles in
de païi terug. Warm
de soep goed door,
maar laat hem niet
meer koken. Meng er
de reepjes ham door
en maak hem met de
sherry en fijngehakte
peterselie af.
FRED BASSET
De
avonturen
van
Jommeke
Professorerisqeen
goed garen mee te
spinnen. Hebt u nog
1 geld? j-
nee: "Old Shatterhand",
2.30 uur, zo. 2.00 en 4.15 uur
Al.
Nachtvoorstelling: "Rosemary's baby",
11.30 uur. 18 jaar.
LUXOR: "Een non en drie bastaards",
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. 2.15, 4.30,
7.00 en 9.15 uur. 18 jaar
LIDO: "The scarlet buccaneer", dag.
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4 45 uur. 14
jaar.
TRIANON: "Een kwestie van tijd", dag.
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. 2.15,4.30,7.00 en
REX: „Survive", dag. 7.00 en 9.15 uur. 18
jaar.
Kindermatinee: "Asterix verovert Ro-
za. en woe. 2.30 uur AL.
Nachtvoorstelling: "Vurige vrouwtjes
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis)..
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuls:
Middagbezoekuur: 13.45-14.30 uur.
Avond bezoekuur: 18 30-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Ellzabeth-xlekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30 tot 19.30 uur; klasse
afdelingen ook 11.15 tot 12.00 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15 tot 12.00
uur (alleen voor echtgen.) v. 15.00 tot
16.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kin
derafdeling dag. van 15.00 tot 18.30 uur.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.15 tot
14.45 uur van 19.00 tot 19.30 uur. inten
sieve verpleging: dag. van 14.00 tot 14.30
uur en van 18.30 tot 19.00 uur.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur, ma. 19.30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur;
eerste klasse: de gehele dag.
18.30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19.30 uur.
Kinderzaal: van 13.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur.
Academisch-Zlekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
18.30-18.45 i
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
Dagelijks:
15.00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van ën naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het ii
Ceen jamaaldubbel taJief,
of je kurtt mee tehg
kt naaJ beneden r—
