Foco Novo onduidelijk
TMJJIFIIL
Veel publiek voor
Leonhardt en Brüggen
DE
GELE
SPIN
MAANDAG 17 JANUARI 1977
VARIA
PAGINA 17
De tv-serie van de NOS waarin
steeds "58 miljoen Nederlanders"
een hoofdrol spelen, heeft bij me
nigeen de vraag doen rijzen hoe
men aan dat getal is gekomen. De
meeste mensen die ik erover
sprak, bleken verrast door het feit
dat er sinds de vroegste tijden tot
en met nu niet meer dan 58 mil
joen "Nederlanders" hebben ge
leefd; inclusief dus de 13.700.000
Nederlanders die nog in leven
zijn en dus bijna een kwart uit
maken van alle Nederlanders die
ooit geleefd hebben.
Dat er zowel tegenover u als
tegenover mij per persoon maar
drie "voorgangers" zijn geweest
sinds Claudius Civilis, heeft mij
om de waarheid te zeggen ook een
beetje verbaasd, maar om een
andere reden: ik had gedacht dat
het er minder zouden zijn! In de
roman "Herzog" van Saul Bellow
(die het afgelopen jaar de Nobel
prijs voor literatuur kreeg)
schrijft hoofdpersoon Mozes Her
zog:
"Demografen schatten dat ten
minste de helft van alle mense
lijke wezens die ooit zijn geboren
nu in leven zijn, in deze eeuw. V/at
een ogenblik voor de menselijke
ziel! Karakteristieken, getrokken
uit de genetische loterij hebben,
volgens statistische waarschijn
lijkheid, al het beste en het slecht
ste van het menselijk bestaan ge
reconstrueerd. Het is allemaal om
ons heen. Boeddha en Lao-Tse
moeten ergens op aarde rondlo
pen. En Tiberius en Nero. Al het
afschuwelijkeal het prachtige,
en de dingen die men zich nog niet
heeft kunnen voorstellen"
Berekening
Met andere woorden: van ieder
mens dat nu op aarde rondloopt,
heeft een pendant geleefd. Sha
kespeare II is op het ogenblik in
ons middenevenals Napoleon II,
Xantippe II, Beethoven II, Rem
brandt II, en ga zo maar door.
Hitler II trouwens ook, en Karei
II. Iedereen heeft zijn eigen ge
storvene. Alleen is het dus wel zo,
dat elders levende wereldbewo
ners aanspraak mogen maken op
30 miljoen van onze dode Neder
landers als verscheiden "leven
spartner", want de bevolkings
explosie is elders kennelijk groter
geweest dan bij ons.
Het getal 58 miljoen is intussen
een schatting, maar wel een vrij
nauwkeurige. De heer A. M. van
der V/oude van de Vakgroep
Agrarische Geschiedenis in Wa-
geningen, is op mijn verzoek zo
vriendelijk geweest aan te geven
hoe men aan dat getal 58 miljoen
is gekomen. Ik vat het even sa-
1In het jaar 1500 waren er onge
veer 1 miljoen inwoners in Neder
land. Rond het jaar 900 wordt het
aantal bewoners getaxeerd op
150.000, met als uitgangspunt: de
bewoning van de Friese terpen
intlusief Groningenen grove be
staande schattingen van de in
wonersaantallen van Salland en
Twente. Daarbij is rekening ge
houden met het feit dat het Friese
gebied omstreeks 900 dichter be
volkt was dan de rest van Neder
land.
2. Hoeveel Nederlanders leefden
en stierven er tussen 900 en 1500?
a Het aantal inwoners omstreeks
1350 zal iets, maar niet veel lager
zijn geweest dan omstreeks 1500
In de meeste gebieden van Eu
ropa was dit een tijd van bevol
kingsvermindering tot de Zwarte
Dood, maar deze pest heeft onze
streken niet zo zwaar geteisterd.
Bevolkingsgroei is echter on
waarschijnlijk,gezien het feit dat
er geen stederi meer gesticht wer
den en de stadsuitleg in die tijd
stagneerde.
b. De tijd 800-1000 heeft door de
invallen van de Noormannen en
het verval van het Karolingische
Rijk op z'n best geen bevolkings
daling gebracht.
c. De grote expansie van de bevol
king vond plaats tussen 1000 en
1350, met de opkomst der steden,
de eerste effectieve organisaties
tegen het water, dijkenbouw, ont
sluiting Hollands-Utrechtse moe
rasgebied, ontginningen en ont
bossing.
d. Vóór 800 was de periode
600-800 gunstig (Merovingers,
Karolingers), maar was de pe
riode 400-600 zeer slecht: verdere
afbraak Romeinse Rijk en volks
verhuizingen.
58.222.500
Door het aantal jaren op te delen
in partjes van 25 jaren (van 1500
tot 1975), of wat ruwer in partjes
van 100 jaren (tussen 1000 en
1500) of van 200 (400-600) en 400
(600-1000), én door het geboorte
cijfer (van 35 en 40 promille afda
lend tot 20 promille) per partje te
vermenigvuldigen met het aantal
inwoners in de gegeven periode,
kreeg Van der V/oude een totaal
cijfer van 58222500 Nederlan
ders tot 1975.
NICO SCHEEPMAKER
'Foco Novo' behoort met de En
gelse theatergroepen als 'Beits
Braces', 'Gay sweatshop' en 'Elep-,
hant Theatre' tot het als progressief
bedoelde 'Mickery-theatre', dat
met regelmaat van de klok in de
Leidse Schouwburg gepland staat
als exponent van die kunstuitin
gen, die in Engeland 'continent-
rijp' worden geacht. Het Leidse
theaterpubliek reageert daar in het
algemeen zeer koel op. Van het to
taal aan zitplaatsen houdt men er
dan 'voor de vorm' een bescheiden
aantal bezet. Zaterdagavond von
den ongeveer vijftig mensen het de
moeite waard KRO en NCRV te rui
len voor 'A Seventh Man'.
Ik zou me voor kunnen stellen, dat
er van de zijde van de Vreemdelin
gendienst van de Leidse politie be
langstelling voor deze theatermani
festatie bestond. Alleen al om een
beter begrip te krijgen van de moei
lijke omstandigheden, waaronder
gastarbeiders in ons weldoorvoede,
overgeciviliseerde landje leven.
Waarin men de middellijn van Rita
Corita, Elsa Leonie of Tante Polle-
wop moet hebben om als Minister
van Buitenlandse Zaken naar Af
rika gestuurd te worden. Maar bood
de manifestatie, dargene wat de be
zoekers naar het theater dreef? Be
slist niet. Duidelijk moet zijn, dat
gastarbeiders nog steeds in onze
maatschappij gediscrimineerd
worden. Onze achterkleinkinderen
zullen het wellicht meemaken, dat
een als gastarbeider naar Neder
land gekomen actieve, werklustige
Italiaan, Spanjaard of Turk Com
missaris van de Koningin in een
nog door De Gaay Fortman te ver
zinnen provincie wordt. Als wij
deze aarde met al haar perikelen
ontstijgen, zullen ze waarschijnlijk
nog steeds lopende banden bevol
ken en met vaardige hand in het
plantsoen de papierprikker hante
ren. Het boek van John Berger gaat
in concreto over de Pakistani en
West-Indiërs in Engeland; Algerij
nen in Frankrijk en Sunnamers in
Nederland. Maar met deze bevol
kingsgroepen gaat het min of meer
dezelfde kant uit. Het is hypocriet
dat te ontkennen. Welnu: de situa
tie bestaat en ieder weldenkend
mens is ervan op de hoogte. Men
vindt Surinamers in een 'Achter het
Nieuws-interview' aardige, vrien
delijke, hardwerkende mensen,
maar fluistert tussen de schuifdeu
ren, inmiddels schichtig om zich
heen kijkend, dat men liever ge
pensioneerde, een stereo-installatie
ontberende, Nederlanders als bu
ren heeft. Dat maakte Foco Novo
zaterdagavond niet duidelijk.
BERT KOEKEBAKKER
De Dorpskerk raakte vrijdagavond
griezelig vol, gangpaden incluis,
voor de cembalist Gustav Leon
hardt en de fluitist Frans Brüggen.
Solo bracht Leonhardt Seb. Bach's
uitgebreide Partita (suite) in D., in
PRIJS - Het bestuur van het prins
Bernhard-fonds heeft op advies
van de jury besloten de Martinus
Nijhoffprijs voor vertalingen in het
afgelopen jaar niet toe te kennen. In
een toelichting op zijn beslissing
stelt het bestuur dat het besluit
misschien verbazing en teleurstel
ling zal wekken, maar dat de jury
niet tot taak heeft jaarlijks hoe dan
ook een vertaler voor bekroning
voor te dragen.
welke we het centrale moment van
het concert vonden liggen. Beiden
hebben de door K en O Leiderdorp
uitgenodigde kunstenaars in ons
land huns gelijke bijna niet. Hun
gezamenlijke sonate in D can Ema
nuel Bach - met veel minder rij
ping, maar extra dansant slotdeel -
werd van die vaststelling een be
vestiging.
Na de pauze kwam er minder gang
bare muziek, deels nieuwe Ita
liaanse opdelvingen van nabij 1600
van de suite in g. uit 1720 van Dieu-
part zij vermeld als o.m. daarom in
teressant, dat de jonge Seb. Bach
haar voor eigen studie overschreef
en de sporen ervan zijn composities
aan te wijzen blijven.
KEES VERHOEF
Hoop voor
technische
theatergroep
HAARLEM (ANP) - De voorzit
ter van de vereniging van Ne
derlandse toneelgezelschap
pen, mr. G. Korthals Altes, die
zaterdagmiddag in het voorma
lige gasthuiscomplex het door
de technische theatergroep
Pespekt ingerichte try-out-
zaaltje in gebruik stelde, heeft
gepleit voor het verkrijgen van
een definitieve subsidie voor de
theatergroep. Allen waren van
mening dat het actieve gezel
schap steun verdient volgens de
subsidieregeling toneel van de
overheid. De provincie
Noord-Holland en de gemeente
Haarlem stellen gelden be
schikbaar en het ministerie van
CRM subsidieert incidenteel.
Atelier "De Scherf', Nassaulaan 41,"
Oegstgeest, tel. 150220. Ans v? d. Hei-
de-Kort exposeert eigen werk glasbui-
gen, houtwerk, tegels en mozaïeken.
Galerie De Oude Rijn 40. Tentoonstel
ling Ans Wortel - gouaches en Geert Jan
•van Meurs - beeldhouwwerk. Van 17
dec. tot 20 jan., geopend di. t/m zat. van
10.30-17 uur. do. ook van 19-21 uur.
Galerie Denise Stephan, BakKersteeg
18. Tentoonstelling Kees van Roemburg
- schilderijen. Geopend za. van 14-18
uur. tot 30 ,ian.
Ars Aemula Naturae, Pieterskerkgrachl
9, Expositie van werk van docenten van
Ars. Dag gopend van 19.30-21.00 uur, za.
en zo. van 12-16 uur, t/m 30 jan.
zondag 1-5 t
Galerie Pulchri Studio,
Oegstgeest. Tentoonstelling Jan Vegter
- tekeningen. Van 3 t/m 20 jan., dag.
geopend van 10-16 uur,, zo. gesloten.
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wasse
naar. Tentoonstelling- Sinemus - ge
mengde techniek, Ton Pape - aquarel
len, Ben Hoezen - perspex objecten en
Guus van Lummel - kinetische lichtob-
jecten. Van 6 t/m 23 jan., geopend do. t/m
110-17 v
)-22u
(Sue/ $lu
ieini>ó
januari 1977
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- De geruchten over een drei
gende Russisch-Turkschen oor
log houden aan. Grootvorst Ni-
colaas, de opperbevelhebber
van het Russische zuiderleger, is
zoover hersteld, C. hij zich we
der met de belangen van het le
ger kan bezighouden. Het zuid
erleger zal weldra met nog
110,000 man versterkt zijn en
dan ongeveer 300,000 man tel
len een strijdmacht, waarmede
men in het Russische hoofd
kwartier den veldtocht tegen
Turkije zou durven aanvaar
den. In vroegere oorlogen met
Turkije is zulk een talrijk leger
nooit onder de wapenen ge
bracht. Het Turksche leger, dat
aan den Donau is samengetrok-
ken, bedraagt thans 200,000
man,onder wie 83,000 man, die
eerst in de laatste week zijn
aangekomen na een marsch van
zeven en twintig dagen uit de
Herzegowina.
Vijftig jaar geleden:
- Prof. dr. Cl Snouck Hurgonje,
hoogleeraar in het Arabisch
aan de Leidsche universiteit,
die op 23 dezer herdenkt dat hij
twintig jaar geleden dit ambt
aanvaardde en die op 8 Fe
bruari d.a.v. den 70-sten ver
jaardag hoopt te vieren, heeft
ons verzekerd dat het zijn nad
rukkelijke wensch is, dat deze
herinneringsdag en onopge
merkt voorbij gaan en dat hij op
den 8-sten Februari niet in de
stad zal zijn.
- De politie in Polen heeft een
uitgebreid communistisch com
plot ontdekt, dat de ontketening
van een revolutie ten doel had.
Honderdtwintig personen, on
der wie verscheidene hooge
ambtenaren en drie leden van
het parlement, zijn in het hoofd
kwartier van de samenzweer
ders gearresteerd. In verschei
dene deeien van Polen zijn
eveneens talrijke arrestaties
verricht, waarbij tevens groote
hoeveelheden munitie in beslag
zijn genomen. De organisatie
werd uit Moskou van geld voor
zien, maar verscheidene samen
zweerders gebruikten dit geld
voor een goéd leven in plaats
van voor de samenzwering.
PANDA EN DE OVERMEESTERING
48-135. "H-haal me naar beneden!" riep de politieman, ongelukkig
aan de kroonluchter hangend. "W-wat doe ik hier?!"
"Dat vraag ik me ook af," Jollipop misprijzend. "Dit lijkt op geweld
dadigheid en vernielzucht. En er is niets dat ik zozeer verfoei. En dan
nog wel bij een wets-dienaar!"
"H-het moet besmettelijk zijn mompelde de rechercheur, terwijl hij
beteuterd op het trapje stapte, dat Panda gehaald had. "Ik heb niets
gedaan, dat ik anders nooit zou doen ..Jkeh .ik denk dat ik daar op
het bureau over na ga denken
Hij wankelde naar buiten, schoof achter het stuur van zijn auto en reed
in diepe gedachten terug naar de stad.
"Het is allemaal heel vreemd mompelde Panda, die hem nakeek.
"Wat zou toch de oorzaak van al die driftaanvallen zijn? En eh Hé!
Wat is er aan de hand met de lucht daar?!"
AUBERGINES
MET KERNHEM
2 aubergines, 20 g.
boter, 1 ui. 100 g.
champignons, kno
flook, '/z paprika, 2
tomaten, majoraan,
basilicum. Va be
kertje sour cream,
100 g. Kernhem,
zout, kerrie.
Snijd de aubergines
overlangs door,
neem het vrucht
vlees eruit en hak dit
in blokjes. Smoor
deze blokjes in de bo
ter, met de gesnip
perde ui, de in plak
jes gesneden cham
pignons, het sap van
een uitgeperst
teentje knoflook, de
van zaad en zaadlijs
ten ontdane gesne
den paprika, de in
vieren gesneden
ontvelde tomaten en
de kruiderij. Giet
eventueel het over
tollige vocht af. Roer
de sour cream door
de massa en maak al
les goed op smaak
met zout en kruide
rij. Vul de
aubergine-helften
met het mengsel, be
dek de bovenkant
met reepjes Kern-
hem en strooi er ker
riepoeder over. Zet
tenslotte de schaal
ca. 15 minuten bo
venin een op 250c
voorverwarmde
FRED BASSET
ADuieSBoeo
VCCf? JC/jifErtS
DfE PZC&&1EN
hebbek) ner
tfElSJES (E.O.)
tCE NET OF JE HEr
L.FJJK \//AID. ueetoi/eAj,
Tfïöo iue/j r Rurricj zo
of" 3o JAAe VOLHOU-
DEW EAJ DftAJ Of
tfc, cnewM Eerussew "T
Maal nu eelst
beta Ien
1 Dubbele phjsJ~
Agenda
doer in het nauw", za. en woe. 2.30 u
zo. 2.00 en 4.15 uur. AL.
LUXOR" "Wie dan leeft, wie dan zorgt",
2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo. 2.15, 4.30,
7.00 en 9.15 uur. AL.
LIDO: "The Pink Panther strikes
again", dag. 2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook
4.45 uur. AL.
STUDIO: "20.000 mijl onder zee", dag.
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur. 14
TRIANON: "Survive", dag. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. 2.15,4.30,7.00 en 9.15 uur. 18
REX: "Goeie avond Yvette", dag. 7.00 en
9.15 uur. 18 jaar.
Kindermatinee: "Asterix verovert Ro-
2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Meisjes die graag
bed willen", vr. en za. 11.30 uur. 18
VJAER.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Ellzabeth-ziekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30 tot 19.30 uur; klasse
afdelingen ook 11.15 tot 12.00 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15 tot 12.00
uur (alleen voor echtgen.) v. 15.00 tof
16.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kin
derafdeling dag. van 15.00 tot 18.30 uur.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.15 tot
14.45 uur van 19.00 tot 19.30 uur. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00 tot 14.30
uur en van 18.30 tot 19 00 uur
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur, ma. 19.30-20.30 uur in het St
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur;
eerste klasse: de gehele dag.
Annakllnlek:
Klasse afdeling van 13.00-14.30 uur van
18.30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19.30 uur.
Kinderzaal: van 13.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur.
de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden c
volgende bezoekuren (alleen voor o>
Maandag tlm vrijdag:
18.30-18.45 uur.
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks:
15.00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
r ouders 18-18.30 i;
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
