"DIOK moet nu de keus maken" "Vrijzinnigheid is te zwak voor een eigen omroep VATICAAN IS NIET ARM Tweemaal winst voor Vultink Rugbytrainer Ruud Breedveld Timman favoriet in Hoogoventoernooi VRIJDAG 14 JANUARI 1977 99 "De zwakte van het huidige vrijzinnig protestantisme maakt het geheel en al onmoge lijknog eens tot een zuiver vrij zinnig protestantse omroepor ganisatie te komen". Dat schrijft redacteur drs.R.M. Nepveuin "De Wekkerklok",het tweemaandelijkse contactor gaan van de stichting Nieuwe Vrijzinnige' Omroep "De NVO wil dan ook volstrekt niet de spreekbuis worden van uitsluitend het vrijzinnig pro testantisme, maar zal allen aan het woord laten die hetzij reli gieus, hetzij sociaal, hetzij poli tiek of alle tegelijk vrijzinnig denken. Bedoeld zijn daarmee allen die bereid zijn hun visie op deze terreinen ter discussie te stellen en daarmee de dialoog met anderen niet schuwen" Zindelijk Drs. Nepveu vindt het niet zin nig, te trachten de oude VPRO tot nieuw leven ie wekken. Als de NVO de wederzijdse open heid en tolerantie wil bevorde ren in een samenleving waarin de agressie en intolerantie steeds toenemen, kan het zijn bedoeling ook niet zijn de hui dige VPRO te bestrijden. "De rekening". Alleen wijst de nieuwe stichting ten stelligste af, dat de VPRÖ nog iets van doen heeft met het vrijzinnig protestantisme. Zij laakt de Centrale commissie voor het vrijzinnig Protestan tisme dat deze nog steeds een ze tel ter beschikking houdt voor deze VPRO. Volgens de NVO zou het alleen maar fatsoenlijk zijn als de VPRO zich uit deze com missie terugtrok of als deze laat ste de VPRO zijn zetel daarin ontnam. "Met een bestrijding jvan de VPRO heeft dat niets te maken", aldus Nepveu, "maar wel met een zindelijk denken en hande len, en dat is toch wel het minste dat men van beide organisaties mag verwachten" Of het initiatief imn de NVO kans van slagen heeft, is afhan kelijk van de grootte van de steun uit de kringen van vrij zinnig denkenden. Nepveu heeft de indruk, dat de stroom aan meldingen wordt belemmerd doordat men nog niet voldoende bekend is met de doelstellingen van de nieuwe omroeporgani satie. Zinloos In hetzelfde nummer van "De Wekkerklok" zet mr. J. Schutte- vaer uiteen waarom aanslui ting van de NVO bij de IKON niet mogelijk is. Het komt erop neer, dat de NVO niet het karak ter van "kerk" draagt. Een gesprek met het VPRO- bestuur komt Schuttevaer zin loos voor. Bestuur en ledenraad van de VPRO staan, naar zijn mening, volkomen los van de programmamakers, die zich volledig vrij voelen van de his torische band met de vroegere VPRO. Met de regelmaat van de klok verschijnen er de laatste jaren berichten over de fabelachtige rijkdom van het Va ticaan. Laatst was dit nog het geval naar aanleiding van een motie, die in het Italiaanse parlement werd ingediend en die de regering vraagt „een eind te maken aan de on toelaatbare privileges van het Vaticaan in Italië, hetzij via diplomatieke en legale, hetzij via agressieve wegen". Gedoeld werd hierbij op het privi lege van het Vaticaan van het vrij gesteld zijn van belastingen. Dit recht verwierf het na het afsluiten van het concordaat van 1929 tussen paus Pius XI en Mussolini. Naast de vrijdom van belastingen kreeg de paus als schadeloosstelling voor de in 1870 ontnomen Vaticaanse staat een bedrag van 400 miljoen gulden. Duidelijk werd bij de be handeling van de motie, dat het Va ticaan, dat het Vaticaan éénvierde van de stad Rome. bezit. „Ongehoord" Het floreren van de slechts 1 km2 grote, schatrijke onafhankelijke Vaticaanstad midden in de failliete hoofdstad van een meer dan fail liete Italiaanse republiek roept na tuurlijk spanningen op. Men ver wijt het Vaticaan kapitalistische behoudzucht. De vrijdom van belastingen heeft het Vaticaan in de afgelopen (bijna) 50 jaar wel vele miljarden guldens opgebracht. Alleen al tegen de ach tergrond van de 400 miljoen en het feit dat geen belasting was schuldigd, kan gevoeglijk - danks heftige ontkenningen van de zijde van het Vaticaan - gezegd worden, dat het Vaticaan „onge hoord rijk" is. De opmerking van de paus zo'n kleine tien jaar geleden over „onze heilige armoede en de ontoerei kendheid van onze geldmiddelen" moet dan ook met een korreltje zout worden genomen. De finan ciële beheerders van de pauselijke rijkdommen redeneren al jaren: wat goed is voor General Motors, is ook goed voor het Vaticaan. En met succes. De prachtige Sint Pieteren overige kerkgebouwen alsmede de palei zen en de duizenden kunstschatten zijn slechts een klein, zichtbaar ge deeltevan de financiële ijsberg. Het grootste deel bevindt zich voor vrijwel iedereen onder de opper vlakte. Maar wat bezit het Vaticaan nu ei genlijk? En hoe komt het eraan? En is, zoals men in het Vaticaan ons de laatste jaren wil doen geloven, de ijsberg inderdaad aan het smelten? Het begin van het vermogen vindt zijn oorsprong in de Sint Pieter spenning, van oudsher een over- Op de loonlijst Maandagavond om 8 uur wordt, gratis toegankelijk voor iedereen, in de mensa van de studentenver eniging Augustinus, Rapenburg 24 Leiden, een voorlichtingsbijeen komst gehouden over de rol van de kerk in Latijns Amerika, speciaal in Chili. De organisatoren zijn de studentenecclesia, de afdeling Lei den van de beweging "Christenen voor het socialisme", Augustinus zelf en het Chili-Front Leiden. Na de vertoning van de film "Chili, twee jaar later" is het woord aan een forum van deskundigen op het ge bied van Latijns Amerika en de kerk daar, te weten Jan Zijerveld, die als priester-arbeider tot aan de val van Allende in 1973 werkzaam was in een kopermijn, Ed van der Walle, die lange tijd als priester in Brazilië werkte en de meeste lan den van Zuid-Amerika bezocht, en de Chileen Rodrigo Baraona, die onder de regering Allende enkele belangrijke functies bekleedde en na diens val om politieke redenen als vluchteling naar ons land kwam waar hij sinds 1975 voor de Novib werkt. Uit de aankondiging van deze avond: "Het doel is om inzicht te geven in recente ontwikkelingen in de kerk van Latijns Amerika, waar steeds meer sectoren zich daad werkelijk gaan inzetten voof de on derdrukte bevolkingsgroepen en protesteren tegen fascistische dic- heidsbelasting ten behoeve van Rome en later een vrijwillige bij drage van de gelovigen, „die op de feestdag van Petrus en Pulus (29 juni) werd „opgehaald". Naderhand kwamen de gelden er bij, verkregen uit de afiatenver- koop, die een reden voor Luther was om in 1517 deze kerk vaarwel te zeggen. De grote klap kwam in 1929 toen het Vaticaan èn een bedrag van 400 miljoen gulden kreeg èn vrijdom van belasting. Met dit vermogen bouwde het financiële genie Be rnardino Nogaro, in latere jaren bijgestaan door onder anderen de bekende Amerikaanse kardinaal Francis Spellman, op zeer geheimë en tot op vandaag voor vrijwel ieder ondoorgrondelijke wijze een finan cieel imperium op, dat zijn weerga in de wereld nauwelijks had. Nogara belegde het vermogen in aandelen, obligaties, bedrijven, fa brieken en banken. Het Vaticaan heeft dan ook vaste beleggingen in onroerende goederen, industrieën en constructiebedrijven. Het is te vens een van de grootste bankiers van Italië en eigenaar van diverse grote verzekeringsmaatschappijen. Daarnaast heeft het buiten Italië, o.a. in Amerika en Canada, grote belangen. Buiten de kerkgebouwen, paleizen, kunstschatten en de bezittingen van de bisdommen over de gehele wereld schat men het vermogen op zo'n 75 miljard gulden. Volgens op gaven van de H. Stoel kunnen de investeringen gesteld worden op maximaal 75 miljard lire, d.i. 250 miljoen gulden. Er is echter alle re den om aan het eerste getal meer waarde te hechten dan aan het tweede. Uitgaven Nu moet van dit bedrag ieder jaar wel het een ander betaald worden. Denk maar eens aan het onderhoud van kerken, paleizen, kantoren en woningen. Zij moeten geschilderd en verwarmd worden. Uitgestrekte tuinen moeten door tientallen tuin lieden worden verzorgd. Zo'n 60 auto's moeten rijklaar staan. Het Vaticaan heeft een uitgebreid Corps Diplomatique met nuntii in meer dan 80 landen. Het heeft al jaren Radio Vaticana, het dagblad L'Osservatore Romano, een Zwit serse garde, tientallen kardinalen met hun staf en ga zo maar door. Op de loonlijst staan zo'n 3000 mensen. De loonsom zal dan ook minstens 50 miljoen gulden per jaar bedra gen. De totale uitgaven per jaar zul len een bedrag van zo'n 150 miljoen gulden belopen. En dan zijn er heden ten dage bis- tatuur, onderdrukking en militair geweld. Zowel hoog als laag in de kerkelijke hiërarchie laat zich ho ren. Dom Helder Camara, de aarts bisschop van Recife, staat nu niet meer alleen. Toch blijven andere groepen binnen de kerk de reactio naire regimes steunen. Zij verzet ten zich heftig tegen wat zij "marx istische indringing" in de kerk schoppensynoders en congressen. Om een voorbeeld te noemen: het Tweede Vaticaans Concilie heeft een slordige 100 miljoen gulden ge kost. Daarnaast komen er per jaar duizenden verzoeken om financiële steun van instellingen en particu lieren. De „derde wereld" vergt 1 miljoen dollar per jaar. Sinds 1968 moet er belasting op aandelen wor den betaald. De Pieterspenning brengt de laatste jaren heel wat minder in het laatje dan vroeger. Verlies En tenslotte: het Vaticaan heeft een paar jaar geleden een gevoelig ver lies (120 miljoen gilden) geleden door het bankroet van Sindona, van welke bank het vrijwel alle aande len had. Het Vaticaan is misschien minder rijk dan voorheen, armlastig is het niet. THEO KROON Een Gallup-onderzoek in Ame rika heeft uitgewezen, dat het kerkbezoek in de Verenigde Staten vorig jaar het hoogst was sinds achttien jaar. Ongeveer 42 procent van de ondervraagden verklaarde naar kerk of synagoge te zijn ge weest. Het rk gemiddelde was. 55 procent, het protestantse 40. Vrou wen zijn kerkser dan mannen. Het onderzoek bevestigde, dat jonge ren beneden de 30 minder kerks zijn dan hun oudere geloofsgeno ten. Zuid-Afrika. Een afvaardiging van de Gerefor meerde Kerken in Nederland zal deelnemen aan een conferentie in Zuid-Afrika (van 24 tot 29 april in Potchefstroom) waarop de Neder duits Gereformeerde Kerken met hun dochterkerken, alle lid van de Geref. Oecumenische Synode, de situatie in hun land gaan bespre ken. Ds. C. Mak, voorzitter van de Ne derlandse gereformeerde synode, heeft er al op gewezen, dat de resul taten van dat beraad mede van in vloed kunnen zijn op de internatio nale consultatie op "Kerk en We reld" (Driebergen) in mei. Zoals wij gisteren al meldden, heeft de Raad van Kerken in ons land woensdag besloten tot zo'n consul tatie over de steeds ernstiger wor dende toestand in Zuid-Afrika voor vertegenwoordigers van kerken uit de EG-landen, Zweden, Zwitser land, de Verenigde Staten en Cana da. Zondag neemt ds. H. Boonstra afscheid van de hervormde ge meente in Hillegom, wegens ver trek naar Markelo. Van 1958 tot 1965 was ds. Boonstra werkzaam in Warmond. Hervormde Kerk: aangenomen naar Amsterdam J. Vuijst Zeist. Geref. Gemeenten: bedankt voor Wageningen A. Hoogerland Krab- bendijke. LEIDEN - Hij had tot diep in de vorige nacht doorgewerkt om de achtergronden op papier te zetten. Maakte zich speciaal op een doorde weekse middag vrij om het allemaal uit te leggen en kwam binnen met het werkvuil nog aan zijn handen, voorzien van een stapel documentatie. Het conflict bij de Leidse rugby- vereniging DIOK zat Ruud Breed veld zo hoog, dat hij dat er allemaal voor over had om te proberen de sfeer te verbeteren. En niet om zijn persoonlijke belangen te dienen, zoals hij nadrukkelijk stelde. „Want als het alleen om mijn persoonlijk ging, zou ik al veel eerder opgestapt zij'n. Ik heb er geen enkele baat bij om een trainersfunctie te ambiëren. Nee, ik doe dit om aan de leden van DIOK duidelijk te maken, waarom het nu werkelijk gaat. Daarom ben ik ook gestopt met training geven, omdat ik daarvoor mijn handen vrij wilde hebben. Het gaat niet om Ruud Breedveld, het gaat om de club. Die moet nu kiezen wat ze wil: meegaan met de ontwikkeling in de rugbybond en ook in de toekomst mede toonaangevend blijven, of kiezen voor gezelligheid en daar mee stil blijven staan". SCHAKEN - De Russische schaakgrootmeester Oleg Roma- nisjin heeft het internationale schaaktoernooi van Hastings op zijn naam gebracht. De Rus ver sloeg in de veertiende ronde de Brit Rumens en is daardoor voor zijn naaste concurrenten niet meer in te halen. PAARDENSPORT - Speedy Vo- lita bij de dravers en Frances Hope bij de volbloeds zijn tot paard van het jaar gekozen. Bij de dravers werd Kees Verkerk tweede en Manja Buitenzorg derde. Elder Sta tesman en Tatsita werden bij de volbloeds twee en drie. TENNIS - In het tennistoernooi van Hollywood is Betty Stöve door een overwinning op Kathy Kuv- kendall (6-3, 6-1) weer een ronde verder gekomen. In het internatio nale indoortennistoernooi van Birmingham is Tom Okker reeds in de eerste ronde uitgeschakeld door de Zuidafrikaan Cliff Drysdale, 6-1, 7-5. Aanpassen Kiest DIOK op de belangrijke tweesprong uit het kortstandig en tot nu toe succesrijk bestaan, voor de prestaties die o.m. moeten lei den tot een gewenst landskam pioenschap, dan dient onverwijld de verenigingsstructuur aangepast te worden. Althans, volgens Breed veld. die daarvoor een lang pleidooi houdt. Centraal daarin staan de po sitie van het bestuur (na een motie van wantrouwen tijdens een leden vergadering inmiddels demissio nair) en de trainer. Een oefenmees- ter die, na het vertrek van Theo Oortwijn, in de figuur van Ruud Breedveld „monddood" zou wor den gemaakt. Een bestuursvoorstel hem te laten bepalen hoe er ge traind en gecoacht wordt en in welke opstelling het team zal op treden werd weggestemd. Een aan tal leden wenste daarvoor een commissie. „Maar dan", zegt Breedveld, „maak je een trainer tot een instrument. En als hij niet be taald wordt, zal hij dat met accepte ren. Daarbij gaat het niet om mij, al weet ik dat er twijfel bestaat aan mijn didactische kwaliteiten (maar ik heb nooit optimaal de kans ge had het tegendeel te bewijzen), maar om de figuur van de trainer. Die moet kunnen functioneren. Dat kan nu niet". „Kennis-conflict" Dat is volgens Breedveld, een symptoom van het conflict dat bin nen DIOK is ontstaan. De man die de ontwikkeling van de club als speler heeft meegemaakt, duidt het aan als een „kennis-conflict". Breedveld: „De achtergrond daar van is de ontwikkeling die zich in de hele Nederlandse rugbywereld voltrekt. Er is een snelle groei. Toen DIOK begon waren er 25 clubs nu zijner 70 die spelen met meerdere teams. Die ontwikkeling is zo snel gegaan dat er ten aanzien van kader scheidsrechters en trainers pro blemen ontstonden. Vroeger werd er training gegeven door spelers zelf. die daarvoor geen opleiding hadden genoten. Het enthousiasme was er wel, de bekwaamheid min der. Dat gold ook voor de scheids rechters, hetgeen bleek uit de onre gelmatigheden binnen en buiten de lijnen. Er bleek snel behoefte aan een goede leiding en goede train er/coaches. De Nederlandse rug bybond stelde dat ook als prioritei ten en er werden cursussen opge zet. Een beperkt aantal mensen van DIOK gaf zich daarvoor op en ver gaarde die kennis in het belang van de club, de anderen die dat niet de den zijn blijven stilstaan in de ont wikkeling van de rugbysport. Daarop concentreert zich het pro bleem, dat vooral speelt rond de oude kern. Jongens die vroeger al les zelf konden en moesten bepa len, wordt nu verteld wat ze moeten doen, door de mensen die zich ver diept hebben in de theorie. Door dat verschil in kennis is een conflict ontstaan, waarbij sommige mensen geen begrip kunnen opbrengen voor bepaalde regels die moeten worden ingevoerd. Wel heeft DIOK -steeds vooraan gelopen in het stre ven naar op prestaties gericht rugby (daarvoor is vroeger duide lijk gekozen, anders kom je niet zo snel in de ereklasse), maar toen is kennelijk niet beseft wat het in hield om op een landskampioen schap te gaan mikken. Regels die toen hadden moeten worden vast gesteld, zijn destijds niet ingevoerd en de oude vriendenclub had op dat moment ook geen pasklare struc tuur om de groei van de vereniging bestuurlijk op te vangen. En nu verzet een aantal mensen, die des tijds zelf prestaties wilden, zich tegen een structuur waarin die prestaties ook in de toekomst mo gelijk moeten blijven. Opmerkelijk inconsequent ze vechten tegen iets, waarvoor ze vroeger zelf stre den. De oude kern wil nu een gezel ligheidsclub, waarin het rugby niet meer nummer één staat. In Europees kampioenschap 71/2 Ruud Breedveld: Kiezt gezelligheid of vor prestaties" blijven (er is ook al een zogenaamd sociaal team), maar als DIOK een club van de toekomst wil blijven zal het de structuur toch moeten aan passen en het beleid moeten af stemmen op dat van de bond. Die streeft voor de topclubs naar een eenheid van clubstructuren. Die wil ook graag dat de wijze van train ing gelijk is, want hét automatisme is erg belangrijk in het rugby, zodat er een goede krachtsverhouding komt die de basis kan vormen voor een brede groei in de prestaties. Iets waar DIOK altijd naar gestreefd heeft, maar nu het inderdaad te ge beuren staat, blijkt dat men zelf niet beseft heeft, waarmee men bezig was. De oudere kern moet dat snel gaan inzien, om ruimte te maken voor de toekomst. Anders bestaat de kans dat je de spelers verliest, die wel prestaties willen. DIOK zit op de wip. Of we gaan mee omhoog, of we gaan omlaag". De leden zelf mogen aan het einde van de maand tijdens een vergader ing kiezen in welke richting de wip zich zal gaan bewegen. PAUL DE TOMBE TERNEUZEN - Hans Vultink en Jean Bessems zijn al na twee ron den van de strijd om de Europese titel anker kader 71/2 uit elkaar ge groeid. Vultink behaalde twee overwinningen, Bessems strui kelde twee keer. In de fraaie spor thal van Terneuzen hadden zij eerst elkaar het leven zuur gemaakt in een partij over twintig beurten. Be ssems liep daarin snel honderd punten uit, maar Vultink haalde op met een serie van 105. Beiden gre pen naar het wapen van de verde diging om de eerste belangrijke partij te winnen. Er waren dan ook na afloop van de langdurige strijd geen wederzijdse verwijten. Vul tink was erg tevreden met zijn fel bevochten zege: „Het had des noods dertig beurten mogen zijn, als ik maar had gewonnen. Boven dien is het ook een training, zo'n eerste partij. De tafels zijn bijzon der snel, daar moetje wel aan wen- Vultink had daar niet veel tijd voor nodig. Dieter Müller, de Westduit ser, en de Belg Leo Corin, in de Bel gische finale overwinnaar van Ludo Dielis, hadden in zes en tien beurten hun partijen gewonnen. Vultink moest derhalve al in de eer ste avondpartij weer aan de bak. Hij deed het met plezier tegen Kurt Mastny. De Oostenrijker had in de eerste ronde zijn landgenoot en ti telverdediger Franz Stenzei zestien beurten lang in de houdgreep ge nomen. Stenzei won uiteindelijk, in negentien beurten en Mastny was tegen Vultink nog duidelijk ver moeid van de inspanningen, die hij tegen Stenzei had geleverd. Vul tink had d de kadans gevondea en snelde over het biljart, de partij in zes beurten uitmakend. Zijn ach terstand werd daardoor nauwelijks groter, ook al deed Stenzei er tegen Bessems nog een beurt minder over. In die vijf beurten weerde de Limburger zich overigens uitste kend en bereikte een gemiddelde van dertig. Na de eerste dag zijn er, normaai gesproken, nog maar vier kans hebbers over. Naast Vultink en stenzei zijn dat Müller en Corin. Selectie voor korfballer Henny Piket LEIDEN - Junior Henny Piket van de Leidse korfbalvereni ging Fides Pacta is geselecteerd voor het Nederlands junioren microkorfbalteam. De uitver kiezing van Piket geldt voor het duel van de Oranje junioren tegen België, een jeugdinter- land die op 29 januari in Gro ningen wordt gespeeld. Sociaal team Natuurlijk; voor zo'n groep moet binnen de vereniging wel plaats WIJK AAN ZEE - Vandaag om één uur is de eerste ronde van het 39ste Hoogovenschaaktoernooi begon nen. Het is de organisatoren niet geheel gelukt om de grootmeester- groep op het hoge peil te brengen, dat men sinds lange tijd gewend is. In het buitenland worden steeds meer toernooien georganiseerd en omdat de financiële voorwaarden in de Nederlandse wedstrijden de laatste jaren nogal achterblijven bij wat internationaal gebruikelijk is, wordt het ieder jaar moeilijker om hoog gewaardeerde grootmeesters aan te trekken. Daarbij komt dat grootmeesters als Kortsjnoj en Pachman 'veiligheidshalve' geen uitnodiging kregen. Bovendien staan de kandidatenmatches voor het wereldkampioenschap voor de deur, waardoor de besten ter we reld deze keer niet beschikbaar wa ren. De elite, mensen als Tal en Lar- sen ontbreekt dan ook. Maar voor het overige is men er toch in ge slaagd een sterke en aantrekkelijke groep samen te stellen met een aan tal namen die ieder toernooi eer aan zouden doen. Op de net verschenen ELO-lijst waar de kracht van iedere schaker in een getal wordt uitge drukt, staan van de deelnemers aan deze giootmeestergroep Jan Tim man en de Rus Gelier het hoogst. Zij ontmoeten elkaar direct al in de eerste ronde. Gelier is 51 jaar oud en wint nog steeds toernooien. In het laatste Russische kampioenschap ver sloeg hij wereldkampioen Karpov en als hij zich hier volledig in kan zetten - gezien zijn leeftijd moet hij er de laatste tijd af en toe een vakan tie toernooi tussendoor spelen - is hij nog altijd een ernstige gega digde voor de eerste plaats. De resultaten van Timman worden afgezien van zijn match met Kortsjnoj die hij onder ongunstige omstandigheden moest spelen, steeds beter. Sinds lange tijd is er voor het eerst weer een serieuze mogelijkheid dat een Nederlandse schaker dit toernooi zal winnen. Voor een grootmeester-resultaat moet 6,5 punt uit elf gemaakt wor den, wat belangrijk is voor Hans Böhm. een wisselvallige speler, die met zijn ongewone stijl zowel zeer hoog als zeer laag kan eindigen. Gert Ligterink moet vijf punten behalen om meester te worden, een titel die hij in de Olympiade in Haifa door een formaliteit niet kon veroveren, maar die hij al lang ver dient.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 17