„Werkgevers wijzen verdere
vermaatschappelijking af"
y
Tealtronic
lijkt nu
reddeloos
verloren
„Bilderberg" over
de problemen heen
PremierDen Uyl tot ondernemers:
Donderdag B, vrijdag 14, zaterdag 15
januari van's morgens 9uur afc
VS
KI
9
■v
Secretaris Van der Beugel:
WOENSDAG 12 JANUARI 1977
-«"l.il.'IJ.'IHil»-
NIJMEGEN - De voorzitter van de Industriebond NW, Arie Groenevelt, bracht gisteren een bezoek c
het bezette bedrijf van Tealtronic.
DEN HAAG (SP) - Het door
werknemers bezette compu
terbedrijf Tealtronic (450 werk
nemers) lijkt reddeloos verlo-
Minister Lubbers (Economi
sche Zaken) ziet, in tegenstel
ling tot de kamercommissie
voor economische zaken, geen
mogelijkheden meer dit bedrijf
voor de ondergang te behoeden.
Dat is gisteren gebleken na een
vier uur durend overleg met de
commissie. Na afloop zei Lub
bers: "Ik heb vanmiddag geen
argumenten gehoord die recht
vaardigen dat het stopzetten
van de steunverlening door de
overheid wordt opgeheven".
De minister heeft dit standpunt
vanmorgen eveneens aan en
kele Nijmeegse vakbondsver
tegenwoordigers kenbaar ge
maakt.
Voorzitter Wierenga (PvdA) van
de kamercommissie liet giste
ren weten, dat deze unaniem
heeft gepleit voor een nieuwe
opdracht van de overheid aan
de directie van Tealtronic.
Daarbij zou de mogelijkheid
bekeken moeten worden of er
een markt bestaat voor nieuwe,
door Tealtronic pas ontwikkel
de, kansrijke produkten. Ook
zou volgens de kamercommis
sie moeten worden onderzocht,
of er in een later stadium even
tueel een fusie mogelijk is van
Tealtronic met een ander be
drijf.
Tot nu toe heeft de sinds okto
ber ingeschakelde directeur
geen fusiepartner weten te vin
den. Dit is voor Lubbers uitein
delijk de reden geweest de fi
nanciële steun aan het bedrijf-
tot nog toe 56 miljoen - stop te
zetten.
Lubbers schetste uitvoerig de
ontwikkelingen die tot de na
dere ondergang van het bedrijf
hebben geleid. Met name de
steeds achterhaalde prognoses
ten aanzien van de omzet heb
ben de minister bewogen de
knoop door te hakken.
Hij vertelde dat voor 1976 eerst
een omzet van 60 miljoen werd
verwacht. De overheid stopte er
toen 15 miljoen, en later nog
eens 13,5 mihoen in. De 60 mil
joen bleek niet haalbaar.
Er werd een nieuw schema op
gezet op basis van een omzet
van 40 miljoen. Uiteindelijk is
echter gebleken dat er vorig jaar
maar 9 miljoen is omgezet.
Nadat de aandelen van het be
drijf in oktober van het vorig
jaar voor het grootste deel in
handen van de overheid waren
gekomen, heeft zij de lonen en
salarissen betaald in afwach
ting van het vinden van een fu
siepartner. Toen die niet ge
vonden werd wilde Lubbers
geen verdere risico's meer ^o-
pen.
De vakbonden die achter de
bedrijfsbezetting van Tealtro
nic staan toonden zich gisteren
aanvankelijk nog al optimis
tisch. Zij verwachtten toezeg
gingen van Lubbers om het be
drijf toch nog te steunen. Zij eis
ten wel dat de personeelsbezet
ting van 450 man daarbij niet
verder mocht worden inge
krompen.
Voorzitter Arie Groenevelt van
de Industriebond-N W heeft de
bezetters van het bedrijf giste
ren bezocht om hen moed in te
spreken.
DEN HAAG (ANP) - „Het beeld van de onder
nemerswereld is genuanceerd, ondanks het ge
sloten front met stopverf tussen de kieren. Ik zeg
niet dat er geen vruchtbare samenwerkingsver
banden zijn ontwikkeld. We hebben niet meer te
maken met negentiende eeuwse ondernemers.
Maar toch signaleer ik dat er zich iets aftekent dat
dan wel niet het terugdraaien van de klok kan
worden genoemd, maar dat wel hetzelfde effect
kan oproepen, namelijk het afwijzen van de ver
dergaande ontwikkeling naar vermaatschappe
lijking en gezamenlijke verantwoordelijkheden
juist op een moment dat een gezamenlijke inzet
wordt gevraagd en dringend nodig is.
Dit alles kan leiden tot een ver
trouwenscrisis. Ik zie tekenen
daarvan in de recente afwijzende
brief van de werkgevers, ik zie ook
dergelijke tekenen in sommige ge
ledingen van de werknemers.,,
Dit heeft minister-president Den
Uyl gezegd in een vraaggesprek het
de redactie van „Onderneming",
orgaan van het Verbond van Neder
landse Ondernemingen, dat deze
week verschijnt.
Op de vraag, of de minister
president ziet dat de overheid een
taak heeft dat wantrouwen weg te
nemen, antwoordde Den Uyl: „Ja,
zeker. Wij moeten verhinderen dat
het wantrouwen over en weer, het
zich ingraven in stellingen, tot een
maatschappelijke crisis leidt".
Geen aanleiding
Vermoedens van
fraude tegen
ex-directeur
ARNHEM (SP) - De Arn
hemse justitie vermoedt dat
de voormalige directeur van
Tealtronic, Rodgers, niet een
half maar ongeveer anderhalf
miljoen gulden van het bedrijf
in eigen zak heeft gestoken.
De justitie en de economische
controledienst zijn al geruime
tijd bezig met een onderzoek
naar de gedragingen van Rod
gers. De vermoedens van de
fraude zijn sterk, aldus de
Arnhemse officier van justitie,
mr. A. J. Kalthof. Rodgers
verblijft vermoedelijk in het
buitenland. "Als hij in Neder
land komt, moet worden be
slist of hij wordt gearresteerd.
Er is nog geen opsporing via
Interpol verzocht", zei hij.
Schmelzer niet
in Eerste Kamer
DEN HAAG (ANP)'- Drs. W. K. N.
Schmelzer (KVP) heeft besloten
geen lid van de eerste kamer te
worden. Hij was als zodanig be
noemd als opvolger van N. F. A.
Vugts, die om gezondheidsredenen
het eerste-kamerlidmaatschap
neerlegde.
„Gezien mijn huidige functies, on
der andere adviseur bij AKZO en
het vice-voorzitterschap van zowel
de permanente program advie-
scommissie van het CDA als van de
christen-democratische Europese
volkspartij meende ik de benoe
ming niet te moeten aanvaarden",
aldus drs. Schmelzer.
Menten ziek
DEN HAAG (SP) - Pieter Menten is
gistermiddag van de gevangenis in
Amsterdam overgebracht naar het
Penetentiair Ziekenhuis in Sche-
veningen.
Het ministerie van Justitie heeft
over de reden van het overbrengen
van de van oorlogsmisdaden ver
dachte Blaricumse miljonair niet
meer willen meedelen, dan dat het
verband hield met zijn gezondheid
stoestand.
Uit een onderzoek dat het Nipo
eind december heeft gehouden,
blijkt dat de meeste Nederlanders
70%) de zaak-Menten een belang
rijke kwestie vonden.
Lijk geborgen
TERNEUZEN (SP) - Het stoffelijk
overschot van de Belgische piloot
die maandagmiddag met zijn
straaljager neerstortte in de Wes-
terschelde, is gisteren geborgen.
Het kon gemakkelijk worden ge
vonden omdat het op een zandplaat
lag die bij laag water droog komt te
liggen.
Maar is dan ook helemaal echt.
Pander houdt, evenals u, niet van 'schijn-
opruimingen', waarbij speciaal voor de
gelegenheid goederen worden ingekocht.
Onze 3-daagse opruiming betreft
alleen artikelen die we al enige tijd in huis
hebben. En die u dus misschien al
eens bewonderd hebt. Deze worden nu met
flinke kortingen opgeruimd. Komt u niet te laat?
a
Leiden: Breèstraat 146, Botermarkt 21-22.
D4n Haag-Amsterdam-Rottèrdam-Eindhov.en-Gtqmnggri-Leiden
blijven binnen de mogelijkheden
die de regering heeft aangegeven.
Het verschil met de uitgangspun
ten van het regeringsbeleid is in elk
geval niet zodanig dat we daar aan
leiding in vonden om opnieuw in de
onderhandelingsvrijheid in te grij
pen.
De werkgevers zeggen dat er geen
enkele ruimte is voor prijscompen
satie en dat er in ieder geval gekapt
moet worden met het automatisme
in het. systeem waartoe werkgevers
en werimemrs gezamenlijk aan het
eind van de jaren zestig besloten.
Een ingrijpend verschil met de
vakbonden, een verschil dat nog
geaccentueerd wordt door het feit
dat de vakbonden genoegen nemen
met een gezuiverde prijsindex".
De minister-president zei verder
dat de kabinetsdelegatie die bij het
gesprek met de Stichting van de
Arbeid aanwezig was, toen al dui
delijk nee heeft gezegd op de vraag,
of de regering niet een zekere ga
rantie kan bieden voor de reële
koopkrachtverbetering over 1977
als tegenvallers zich zouden voor
doen.
„Een groot deel van de collectieve
voorzieningen betekent ook koop
kracht. Die samenhang mag men
niet uit het oog verliezen.
Ik heb het verlangen naar die ga
rantie ook vanuit het standpunt van
het bedrijfsleven nooit zo goed be
grepen, omdat dit het definitieve
einde zou hebben betekend van de
zogeheten vrije ondernemingsge
wijze produktie. Het zou namelijk
betekenen dat het risico voor de
meest vitale beslissingen die de
onderneming neemt, zou zijn ver
legd naar de overheid.
En dat zou weer betekenen dat de
overheid feitelijk de verantwoorde
lijkheid van de ondernemer ten
zijn resultaten zou
ook buiten de garan
ties van minimumprijzen voor
sommige produkten. Als het Ne
derlandse bedrijfsleven zich wil
specialiseren, ja, je kunt de onder
nemers niet altijd van je afhouden,
maar dergelijke radicale pogingen
had ik toch niet verwacht", aldus de
minister-president.
„Men kan niet gelijktijdig vrijheid
claimen zolang het goed gaat én de
zekerheid verlangen dat de ge
meenschap garant zal staan als het
anders uitkomt. Ik geloof niet in
een systeem waarin overheidsin
stanties alle ondernemingsbeslis-
i terugval te voltrekken -
singen nemen. Ik geloof wel in een
systeem waarin de overheid het
kader aangeeft waarbinnen de on
dernemingen zelfstandig kunnen
functioneren".
Premier Den Uyl ontkent voorts
dat in de discussienota „Vijf jaar
voor kwaliteit" van de industrie
bond NW koopkrachtgaranties
worden gevraagd: „De industrie
bond vraagt aan de overheid om
mee te helpen de ruimte zo groot
mogelijk te maken zodat er op basis
van de produktiviteitsstijging in
derdaad rond anderhalf procent
koopkrachtverbetering inzit".
Tweedeling
„In de ondernemingswereld dreigt
zich, naar mijn mening, een terug
val te voltrekken. Men trekt zich te
rug. Men is geen deelnemer. Ik heb
er geen moeite mee te erkennen dat
met name het VNO overkomt als
een soepel lopende organisatie
waar veel deskundigheid gebun
deld is.
Maar het wordt een andere zaak als
de bundeling van de werkgevers,
bv. door de brief die nu in de open
baarheid is gekomen (over de hou
ding van de bedrijven bij de ko
mende onderhandelingen), leidt tot
een volstrekte twee-deling tussen
de sociale partners. Ik zie het juist
als mijn politieke werk en als het
beleid van het kabinet om die
twee-deling te voorkomen en een
grotere gemeenschappelijke ver
antwoordelijkheid te c
DEN HAAG - „Wij zijn nu in elk
geval over de grootste problemen
heen". Dit zegt prof. dr. E. H. van
der Beugel, honorair-secretaris-
generaal voor Europa van de Bil-
derbergconferentie. Nadat deze
bijeenkomst van vooraanstaande
Europese en Amerikaanse politici,
industriëlen en wetenschapsmen
sen vorig jaar was afgelast in ver
band met de rol van haar voorzitter
prins Bernhard in het Lockheed-
schandaal, komt de Bilderberg-
conferentie dit jaar weer bijeen in
de Engelse stad Torquay.
De vroegere Britse premier lord
Home is bereid gevonden het tijde
lijk voorzitterschap op zich te ne
men van de conferentie, waar Ne
derland „vertegenwoordigd" zal
zijn door minister Duisenberg (fi
nancien), jhr. mr. F. O. J. Sickinghe
(topman van het VMF-
Storkconcern) en prof. drs. V. Hal-
berstradt (hoogleraar financien). In
Torquay zal worden gesproken
over „de Noordamerikaanse en Eu
ropese houding ten aanzien van de
gemengde economieeën herstruc
turering van de wereldeconomie en
voorts de politieke implicaties van
deze houding".
De eerste Bilderberg-conferentie
werd in 1954 in het gelijknamige
hotel in Oosterbeek gehouden, on
der voorzitterschap van prins Be
rnhard. De Pool dr. Joseph H. Ret-
tinger, die vlak voor de Tw eede We
reldoorlog naar Londen vluchtte,
wordt algemeen gezien als de initia
tiefnemer van de conferentie. Hem
stond vooral een versterking van
het Westen voor ogen. In die na
oorlogse jaren was er nogal wat be
zorgdheid over ontwikkelingen in
Europa, die het Atlantische Bond
genootschap zouden kunnen ver
zwakken.
De Bilderberg-conferenties zouden
er toe kunnen bijdragen dit te
voorkomen. De bedoeling was be
langrijke, invloedrijke personen
bijeen te brengen in een omgeving,
waar zij vrijuit, zonder politieke
consequenties, zouden kunnen
spreken.
Geheimzinnig
Er heeft altijd een licht waas van
geheimzinnigheid over de
Bilderberg-conferenties gehangen.
Bij velen riep het de sfeer op van
een soort van samenzwering, waar
toekomstige militaire, industriële
en politieke strategieën werden
bepaald. Overigens pleit de wisse
lende en gevarieerde samenstelling
van de deelnemerslijst daartegen.
Van de ongeveer honderd deelne
mers is circa eenderde vast lid van
de Bilderberg-conferentie.
Op de vraag naar de oorzaak van dat
geheimzinnige waas over de
woordt prof. Van der Beugel: „Er
zijn altijd wel personen, die overal
samenzweringen zien, vooral als
een aantal mensen van importantie
bijeenkomt".
„Uiterst blij"
Prof. E. v. d. Beugel
Bilderberg-conferentie, antwoordt
prof. Van der Beugel: „Dat komt
omdat er geen publikaties van de
discussies geschieden. Het is een
besloten bijeenkomst van privè-
personen'. Dat zal in de toekomst
ook zo blijven. Men kan vrij met
elkaar praten, zonder dat daarvan
iets naar buiten wordt geopenb
aard".
Prof. Van der Beugel (58) kwam in
het begin van de jaren zestig bij de
Bilderberg-conferentie. Hij kende
prins Bernhard uit zijn tijd als
president-directeur van de KLM
van 1961 tot 1963. Prins Bernhard is
zoals bekend lid van de raad van
commissarissen van de KLM ge
weest. Prof. Van der Beugel maakte
daarvoor een carrière als ambte
naar. Via verschillende ministeries
klom hij op tot directeur-generaal
van het ministerie van buiten
landse zaken in 1952 en staatssecre
taris van buitenlandse zaken in
1957. Hij bekleedt tal van functies.
Zo is hij onder meer voorzitter van
het International Institute for Stra
tegie Studies in Londen en com
missaris van een zestiental binnen-
en buitenlandse ondernemingen.
Volgens buitenlandse publikaties,
onder meer in het Amerikaansblad
New York Times, zou de Ameri
kaanse geheime dienst CIA een rol
hebben gespeeld bij het organise
ren van de Bilderberg-conferenties.
Prof. Van der Beugel noemt dit
soort berichten „volmaakte non
sens". „Nooit en te nimmer heeft de
Bilderberg-conferentie een rooie-
cent van de CIA ontvangen."
Op de vraag hoe die geruchten over
de CIA-invloed in de wereld geko
men zouden kunnen zijn, ant-
,,Ik voel me er evenwel altijd uiterst
blij mee als ik zie dat de
Bilderberg-conferentie zowel door
links als door rechts wordt geatta
queerd. Ik heb het gevoel dat ik dan
goed zit. De een zegt dat we door de
CIA worden betaald, de ander door
de KGB, de Russische geheime
dienst, zoals onlangs in Amerika
werd beweerd".
Volgens andere bronnen zouden
belangrijke initiatieven, zoals de
EG veranderingen in handel, tarie
ven en valutabepalingen en Wes
terse standpunten inzèke kwesties
als Cuba en Vietnam in feite gebo
ren zijn tijdens de Bilderbergconfe-
rentie.
Alweer met een lichte verontwaar
diging in zijn stem kwalificeert
prof. Van der Beugel ook deze be
wering kort en krachtig als volko
men scherts". „Er wordt niets be
sloten op de Bilderberg-
conferenties. Het zijn discussies. Er
wordt niet naar een eensluidend
standpunt toegewerkt. Mensen, die
het soms oneens zijn over bepaalde
zaken, wisselen alleen maar ge
dachten uit".
Zal de Bilderberg-conferentie prins
Bernhard, die 22 jaar lang voorzit
ter was, missen? Van der Beugel:
„Ja natuurlijk. Hij was een voort
reffelijke voorzitter".
Belang
Wat is volgens prof. Van der Beugel
het belang van de Bilderberg-
conferentie?
„Dat is vreselijk moeilijk te taxe
ren", zegt hij. „Dat kun je eigenlijk
niet in een paar woorden bepa
len.Vogels van diverse pluimage
hebben de gelegenheid om gedu
rende twee en een halve dag be
langrijke onderwerpen met elkaar
te bespreken zonder dat dat in de
publiciteit komt. Dat zijn zowel
mensen van links als van rechts.
Om een voorbeeld te noemen, de
Duitse sociaal-democraten hadden
in de jaren vijftig heel veel moeite
met de Europese integratiegedach
te. Ik geloof ook dat de Bilderberg-
conferentie wel een rol heeft ge
speeld in de veranderende houding
van de Engelsen ten aanzien van de
Europese integratie. Over het al
gemeen hebben de discussies op
een aantal mensen ongetwijfeld in
vloed gehad. Je zit tenslotte niet
tweeeneenhalve dag over koetjes
en kalfjes te praten.
