IKON verandert beeldvorming over de Molukkers ■B 3 vandaag ...e/? gisteren l Wêgéfjcht C/S|\prggrwwm DONDERDAG 6 JANUARI 1977 n.ii. wi'wnum PAGINA 5 Mr. Jurgens: "NOS geen schoppaaF' HILVERSUM (ANP) - De NOS mag geen schoppaal zijn waartegen de frustaties wor den afgereageerd, die som mige kijkers en luisteraars, maar ook collega-omroepen en zelfs politici onder wie mi nisters, blijkbaar hebben tegen het omroepbestel. Dit zei mr. Jurgens, voorzitter van de NOS in zijn nieuwjaarsre de. De NOS kan en mag fier zijn op zijn prestaties, niet al leen op programma-gebied, maar ook op het verlenen van programma-faciliteiten aan de gehele omroep, aldus mr. Jur gens. Engels theater in LAK LEIDEN - Aanstaande maan dagavond om kwart voor ne gen brengt het Leidse Acade misch Kunstcentrum een produktie van de Engelse theatergroep „Incubus": „De vele minnaars van Madame Madame Desirée, de meest aanbeden vrouw van de twin tigste eeuw, komt tot de ont dekking dat liefde, net als melk, niet altijd goed blijft. Kaarten zijn aan de zaal ver krijgbaar èn zijn telefonisch te reserveren op werkdagen tus sen 14.00 en 17.00 uur onder telefoonnummer 124890. Het LAK-theater is aan het Le vendaal 150 in Leiden gehuis vest. Gewestelijk Orkest komt in Alphen LEIDEN - Het Gewestelijk Orkest gaat, zoals al enkele ja ren goed gebruik, in samen werking met de Scapino- Dansacademie het nieuwe jaar in met een aantal feeste lijke ballet-loop-ins. Dit jaar is gekozen voor een thema, dat het best te omschrijven is als een avontuurlijke mu- ziek-reis. Het programma wordt opgeluisterd met de aanwezigheid van de Cana dese sopraan Christine Har vey, die enkele aria's van Nico- lai ten beste zal geven. Veer tien januari concerteert het Gewestelijk Orkest in ,,De Bron" in Alphen. AVRO verloor duizenden leden HILVERSUM (ANP) - De AVRO heeft in het afgelopen jaar 33.187 leden verloren. Het ledental bedraagt nu 782.323. Een woordvoerder van de AVRO deelde mee, dat deze teruggang voornamelijk een gevolg is van het wijzigen van de inning van abonnements gelden bij leden, die gewend waren wekelijks de bezorger van het blad te betalen en niet wilden overschakelen opbeta- ling per giro. De AVRO hoopt, aldus de woordvoerder, deze omschakeling die geruime tijd zal vergen toch bij betrokken leden alsnog aannemelijk te kunnen maken. Caroline van Hemert in Oegstgeest OEGSTGEEST - In de Willi- brordkerk aan de Rhijngees- terstraatweg in Oegstgeest wordt zondagmiddag om drie uur een K O-nieuwjaarsconcert gege ven. De bekende altzangeres Caroline van Hemèrt zal één van de solisten zijn op deze middag. Verder de organist Jan Schmitzen de trompettist Johan Hollebeek. Het bege leidende Toonkunstorkest staat onder leiding van Rene Verhoeff. Kaarten verkrijgbaar op het bureau van K O aan de Oude Vest. In Oegstgeest firma Van der Leit, Lange Voort 29 en fa. Van Weizen, De Kempenaer- straat 23. NEDERLAND I 18.45 - De Bereboot - (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 19.05 - De kinderkrant (EO) 19.30 - Het kleine huis, tv-serie (EO) 20.20 - Windkracht 16, jeugduitzending (EO) 20.45 - Nader bekeken (EO) 21.20 - Tenslotte (EO) 21.35 - Journaal (NOS) 21.50 - Anna Karenina, film (VPRO) 23.25 - Journaal (NOS) NEDERLAND II 18.45 - Toeristische tips (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 19.05 - Wickie de Viking (KRO) 19.30 - Cijfers en letters, kwis (KRO) 20.00 - Journaal (NOS) 20.25 - De terugkeer van de wrekers (KRO) 21.15 - Alias Smith and Jones (KRO) 22.05 - Brandpunt (KRO) 22.45 - Levensloop, ontmoeting met mensen uit de omroepparo- chie (KRO) 23.10 - Journaal (NOS) (door Frans Happel) "De Molukkers zijn een verschrikkelijk verwaar loosd vraagstuk. Vorig jaar, tijdens en na de gijze lingen in Beilen en Amsterdam, is er veel over de Molukkers geschreven. En steeds kwam weer de kreet "Door de eeuwen trouw" boven water, als het ging over de historische relatie tussen de Mo lukkers en Nederland. "Door de eeuwen trouw...", er is geen sprake van." De BBC heeft de roman „An unof ficial Rose" (Een wilde Roos) van Iris Murdoch in vier delen verfilmd. Dat is nogal een waagstuk en het is na het eerste deel dat gisteravond door de NOS werd uitgezonden be paald niet zeker dat die onderne ming in alle opzichten is geslaagd. Het probleem ligt in de aard van het schrijverschap van Iris Murdoch: een filosoe, leerlinge van Sartre en Wittgenstein, die de romanvorm gebruikte om haar wijsgerige in zichten op symbolische wijze vorm te geven. Nu is „An unofficial Ro se" (met „The Italian girl") in veel opzichten een uitzondering op die regel (en die romans worden door de kritiek niet als hoogtepunten in haar werk beschouwd). Iris Mur doch is hier meer vertelster dan fi losofe, maar ze laadt niettemin haar figuren op met psychologische kwaliteiten die eigenlijk alleen in haar roman helemaal tot haar recht komen. Wil men toch die figuren tekenen - en als dat wordt nagelaten zou de kern uit de dramatisering vallen - dan heeft men veel beelden en veel tijd nodig. Daardoor komt het, dat de hele eerste aflevering van deze vierdelige serie een expose is, het schetsen van personages en hun onderlinge relatie als uitgangspunt, waarna in de tweede aflevering het eigenlijke verhaal pas op dreef kwam en zal komen. Met die handicap hebben Simon Raven, die van de roman een tv- bewerking maakte, en regisseur Basil Coleman werk geleverd van de spreekwoordelijke Britse kwali teit. Er is wel wat geofferd: in de openingsscène - men kan dat nale zen in de vertaling van de roman, die'in 1964 bij Contact verscheen - maakt de familie maar een klein deel uit van de „heel wat mensen" die bij de begrafenis aanwezig zijn, en dat is bepaald een andere kleu ring van dat gebeuren. Maar verder wordt er met een elegante gra cieusheid gefilmd, mooi van tem po, prachtig van beelden van het Engelse landschap. De acteurs en actrices zijn weer schitterend gety peerd, er wordt met grote zekerheid en rust geacteerd. En alleen daarom al is het een genot naar zo'n televi- te kijken. Jaap Joppe Morgenavond start de IKON een zevendelige serie over de Moluk kers en hun eilanden van herkomst, met Ambon als middelpunt. Een vakantie van Ben van Kaam, ex- dagbladjournalist, nu redakteur van het "magazine" van de Am sterdamse Vrije Universiteit, was de aanleiding. Op het moment dat hij eind 1975 zijn vliegtuigtickets ging afhalen voor een kerstreis naar Indonesié was Nederland in heftige beroering; Beilen, Amsterdam. Van Kaam: "Eenmaal op Java aan gekomen, merkte ik dat de gebeur tenissen in Nederland ook daar het gesprek van de dag waren. Hé, dacht ik, laat ik dan ook eens op Ambon gaan. kijken. Binnen een paar dagen belandde ik er op het politiebureau. Ik werd opgepikt wegens wantrouwen. Wat doet die Nederlander hier, wat zijn zijn be doelingen? Men was op Ambom duidelijk niet op journalistieke be langstelling gesteld. Terug op Java heb ik talloze gesprekken gehad met figuren die me belangrijk leken voor informatie over de Molukse achtergrond. In korte tijd verza melde ik toen zoveel interessant materiaal, dat ik ervan ove-tuigd werd dat in Nederland een com pleet verkeerde beeldvorming over de Molukkers was ontstaan". ADVERTENTIE Van Kaam klopte bij de IKON aan ("de opzet die ik voor ogen had paste in het beleid van die omroep, dacht ik") en al heel snel viel het besluit voor een documentaire se rie. De makers: Henk Biersteker, Aart Staartjes en Ben van Kaam. v.o.c. De eerste twee delen zijn gebaseerd op de studie die Van Kaam al een aantal jaren intens had gemaakt van "de eerste ontmoetingen" tus sen Molukkers en Nederlanders. Aflevering één gaat over de ge schiedenis van de Vereenigde Oos- tindische Compagnie en de raak vlakken die er zijn met de Molukse archipel, aflevering twee vertelt over de opstand van de Molukkers in 1817 tegen het Nederlandse ge zag. Van Kaam: "De aanvoerder toen, Patimura, geldt op Ambon, trouwens in heel Indonesië nog steeds als een legendarische vrij heidsstrijder". Aflevering drie gaat over het Ko ninklijk Nederlands Indische Le ger, het KNIL en de relatie tot de Molukkers, te beginnen diep in de vorige eeuw. Van Kaam: "Dat is een element van de allerhoogste impor tantie om tot een juiste beeldvor ming te komen. Gedurende de hele Ben van Kaam: Ophouden Molukkers recepten voof te houden" vorige eeuw hebben de Molukkers een grote afkeer getoond van het militairisme. Ze wilden zéker niet in Nederlandse krijgsdienst. Dat was een geheel nieuw gegeven voor me. Pas in 1894 gaat de werving vlotten. Het is dan boeiend om er de leerboeken van de Koninklijke Mi litaire Academie op na te slaan, welke koers het KNIL toen ging va ren. De Molukkers werden plots enorm opgevreeën, ze werden ge promoveerd tot een soort raciale middenstand. Een duidelijke ma nipulatie, want Nederland had de Molukkers dringend nodig in de Atjeh-oorlog. Toen die strijd achter de rug was, vroegen de Nederlan ders zich dan ook meteen weer af "of die bevoorrechting van de Mo lukkers wel rechtvaardig was". Fascinerend Ben van Kaam vindt deze periode fascinerend. "Toen we ons in die materie verdiepten raakten we zo nu en dan zelfs opgewonden. Want wat gbeurde er rond 1910? Het KNIL was een klein, onaanzienlijk legertje en wilde zich sterker wa penen tegen vermoedelijke geva ren van buiten af. Nu, men "be dacht" dat de Javanen toch ook niet van die gekke militairen waren. Dus werden de Javanen opge vreeën, de zending werd gebruikt voor militaire doeleinden en na de Eerste Wereldoorlog werden de Molukkers officieel gelijkgesteld aan de Javanen. Dat gaf grote her rie, en terecht. De Molukkers had den zich voor honderd procent geï dentificeerd met de Nederlandse zaak en kwamen opeens in een grote leegte terecht. Waar horen we nu bij?, vroegen de Molukkers zich af. Bij Nederland? 't Blijkt toch van niet. Bij de Javanen en andere groeperingen? Dat kan niet meer. De identiteit van de Molukker, daarop richt deze serie zich in feite. En onze slotsom is dat de Molukker zijn identiteit kan terugvinden in de geschiedenis". Indonesië de Aflevering vier handelt plaats van de Molukkers in de In donesische onafhankelijkheids strijd, aflevering vijf en zes zijn ge centreerd rond het eerste jaar Indonesië en ir de laatste aflevering wordt nagegaan wat er gebeurd is met de vierdui zend Molukse KNIL-militairen die, met hun gezinnen, naar Nederland kwamen. Van Kaam, Biersteker en Staartjes verbleven voor de serie een maand in Indonesië. Dat was in het begin van 1976. De nadruk werd gelegd op het tekstmateriaal, op de diver siteit aan berichtgeving die tiental len interviews opleverde. Het fil men gebeurde eenvoudig, met super-8> camera's. Biedt de serie een aanzet tot een oplossing van de Molukse pro blematiek? Van Kaam: "Dat moeten de Mo lukkers en de Nederlanders zelf doen. We moeten er namelijk eens mee ophouden met recepten aan te dragen., vooral recepten voor hoe ze aan de andere kant van de aard bol moeten doen en denken. Het ging er ons om de beeldvorming in Nederland te corrigeren, om de ge schiedenis te herwaarderen. Kom ik terug op dat "door de eeuwen trouw" van de Molukker. Ik sprak enige tijd geleden een Molukker en die zei me: "Ik kan het woord trouw niet meer horen". Ruim zes jaar geleden had de VARA haar al in zijn Garbo- cyclus: „Anna Kareninaéén van Tolstoi's onvergetelijkste vrouwenfiguren.Nu preciesvijftig jaar liggen achter de godde lijke Garbo", toen zij onder regie van Edmund Gouldling in één van haar eerste Holly woodfilms dezelfde rol speelde. Het was een uiteraard stomme versie van ,Anna Karenina", die in 1927 ,Hove" was getiteld. John Gilbert was toen haar partner in de versie uit 1935, die de VPRO vanavond op Ned. I terugbrengt (21.50-23.25) is het Fredric March, die graaf Vronsky speelt, de grote verleider, die de arme Anna tot zelfmoord dwingt. Cla rence Brown, in die tijd MGM's topregisseur, gaf deze Tolstoi- verfilming het volle pond aan romantiek. Deering: slordig VENDPRINT De sneldrukkerij waar alles kan. Van Vroom Dreesmann. LEIDEN - Het Rijksdaaldercon cert, dat gisteravond in de kapel het K&O-gebouw plaats vond, trok zoveel bezoekers, dat op één na alle plaatsen bezet waren; dit aantal was groter dan ooit uit daar men de indeling van de ruimte zodanig had veranderd, dat de overloop als bal- con kon worden benut. In akoes tisch opzicht was deze oplossing minder gelukkig, want achterin de zaal ging de helderheid van de vleugelklank volkomen verloren; verdere experimenten staan echter op het programma. De Engelse pianist Richard Deer ing speelde werken iot de roman tiek, voorafggegaan door een so nate van Mozart (K 570), die tevens de toetssteen van dit concert was. Hetgeen in Brahm's sonate op. 1 en de kleinere composities van Schu bert, Liszt en Field soms gecamou fleerd kon worden door de (onno dige rubati en kwistig pedaalge- bruik, trad in Mozart meedogen loos naar voren: Deering speelde slordig en oppervlakkig. Slordig wegens de vele vergissingen, slor dig omdat hij uit de maat speelde (waarmee ik niet de rubati bedoel). Oppervlakkig omdat hij weinig ge voel toonde voor een behoorlijke muzikale opbouw. Zelfs Bach kan gespeeld worden in de stijl van de salonromantiek: de liefhebbers daarvan hadden geen slechte avond. RON HARMS. Erfenis voor quizmaster FRANKFORT - Een welgesteld Duits echtpaar uit Driedorf-Roth in Hessen dat zichzelf van het leven heeft beroofd, heeft zijn miljoenen vermogen bij testamentaire be schikking nagelaten aan televisie quizmaster Hans Rosenthal. Het is evenwel niet zeker dat hij het krijgt, aangezien het testament juridische feilen vertoont die aangevochten kunnen worden. De 72-jarige oud-directeur van de FLAT-vestiging in Frankfort, Jür- gen Werckmeister en zijn vrouw van 71 Erna, hebben zich al in sep tember door middel van slaapta bletten van het leven beroofd. DEN HAAG - De Neder landse popgroep Pussycat uit Heerlen heeft de Ex portprijs 1976ontvangen voor het feit dat de groep de eerste plaats in de Engelse top tien bereikte. De Britse ambassadeur John Barnes reikte de prijs alsmede en kele kusseyi voor de vrouwe lijke leden van de groep uit, al lijkt de middelste dat niet erg te waarderen. Simplistiese actie voor gehandicapte Joey meer dan geslaagd HILVERSUM - De door het Simplistisch Verbond ge voerde actie met als doel de van de televisie bekend ge worden spastische Joey en zijn vrienden een aangepast huis te bezorgen, is geslaagd. Naar aanleiding van de op 23 december vorig jaar ver toonde televisiefilm werd op dit moment f 150.000 bijeen gebracht. Het huis van Joey is het eerste van een complex van twaalf aangepaste huizen dat op het terrein van het St. Lawrence Hospital te Cater- ham in Engeland gaat verrij zen. De meer-opbrengst van de actie zal worden besteed aan de financiering van dat complex. Enkele jaren gele den werd een programma over de levensloop van de gehandi capte Joey üitgezonden. ADVERTENTIE PEPERZAK bêheerst 't vakt Ontmoet onze kollekties waardeer onze prijzen REPAREREN - MODERNISEREN Donderdag 6 januari HILVERSUM I 18.00 De kerk vandaag 18.20 (S) Van onze correspondenten. 18.30 Nws. 18.41 Wereldpanorama. 18.53 Zojuist ver schenen 19.00 (S) Leger des Heilskwar- tier. 19.15 (S) De wereld zingt Gods lof. Verzoekplatenprogramma van gewijde muziek. 20.00 (S) Goed gestemd. 20.40 Een, twee, uit de maat. Programma over onderwijs en opvoeding. 21.00 Anders ouder worden. Documentaire. 21.20 (S) Orgelconcert. 21.45 (S) Spraakmaken. 22.25 Avondoverdenking. 22.30 Nws. 22.40 (S) Hier en nu. 23.00 Rondom het woord. 23.25 (S) Jazztime. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II 18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal. P P 18.20 Uitzending van de Boeren Parij. IKON: 18.30 Kleur: informatie en kom- leving. AVRO: 19.00 AVRO's Sportpa- norama. 20.00 Nws. 20.05 Radiojournaal. 20.10 Nehémia, hoorspel. 21.04 Radio Filharmonisch Orkest: hedendaagse muziek. 2120 (S) Alert! Oost-West... thuis is het ook niet alles. 21.45 (S) Radio Filharmonisch Orkest: klassieke mu ziek. 22.20 Aspecten, kunstrubriek. NOS; 23.00 (S) Met het oog op morgen, met om 23.05 Aktualiteiten-overzicht. 23.20 Den Haag vandaag en om 23.52 Voor het slapen nog ontspannen, yoga. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM UI NOS: 18.03 De vacaturebank 18.10 (S) NOS-Maal. TROS: 19.02 (S) Poster. 20.02 (S) Ferry Maat's Soul Show. 22.02 (S) Sequn: jazz en blues. 23.02 (S) Close-up 0 02 (S) De Hugo van Gelderen-show met LP-werk. 1 02-7.00 (S) De Nachtwacht. VRIJDAG 7 JANUARI HILVERSUM I KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende Woord. 7 08 (S) Gevarieerd programma met Hans van Willigenburg. (7.30 Nws.) 8.30 Nws. 8.36 Gymnastiek voor de huis vrouw. 8.45 (S) Gevarieerd programma met Anne vari Egmond. (10.30 Nws.) 11.00 (S) Vroedvrouwen, gisteren en vandaag. 12 00 (S) Gevarieerd pro gramma met Hans van Willigenburg (12.26 Mededelingen. 12.30 Nws.) 14.00 (S) Gevarieerd programma met Anne van Egmond. (15.30 Nws.) 16.00 (S) Spreekuur, gesprek. 17.00 (S) In de hutsgeklutste kinderwinkel. 17 30 Nws. 17.32 (S) Echo magazine. HILVERSUM n NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas tiek. 7.20 Vandaag... vrijdag: informatie en muziek (8 00 Nws. 8.11 Hier en nu 8 30 Spoorzoeken. 8.35 Te Deum Lau- damus: gewijde muziek. NOS' 9.00 Ik droomde van bloemen, documentaire. 9 35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 Wat heeft dat kind? Pedagogische rubriek. 10.15 De taal in je hand. Over het leven in de taal. 10.30 NOS-Jazzportret. 11.00 Nws. 11.03 Meer over minder. De stem van de sprekende minderheid. 12.30 Toerismo, toeristische informatie. OVERHEIDSVOORLICHTING: 12.49 Uitzending voor de landbouw. NOS 13 00 Nws. NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30 Vonken onder de as, Neder landse volksverhalen en -gebruiken. 13.45 Onder de Groene Linde: oude lied jes en balladen. 14.00 Repertorium van de NOS-koren en -orkesten: klassieke muziek. 15.00 Zoeklicht op Nederland" regionale zaken. (16.00 Nws.). 16.30 Kijk op buitenland. VPRO: 17.00 (S) Welinge lichte kringen, debatprogramma. 17.45 SYMBIOSE. 17.55 Mededelingen. Informatie en muziek. 9.03 (S) De muzikale fruitmand, van en voor zieken 10.03 (S) Te elfder ure: non-stop muziek. TROS: 11.03 (S) Gerard de Vries draait op verzoek. 12.03 (S) Nederlandstalige Top-tien en kwiswijs. NCRV: 13.30 (S) Popcontact en de NATIONALÈ Tip-30 15.03 (S) Elpee-pop. NOS: 16.03 (S) Hit- meesters: Nationale hitparade met de Top-30. 9.00 Nws. 9.02 (S) Stof van eeuwen 10.30 (S) Vocalise: oude muziek en operette- verzoeken. 12.00 (S) Van het Nederlands Concertpodium: klassieke muziek. EO. 13.00 (S) Klankspiegel: concertgebeuren uit heden en verleden. 14.00 Nws. 14.02 (S) Klankbord. 14.45 (S) Woord der waarheid. VPRO. 15.00-17.00 (S) Muziek DUITSE TV DONDERDAG 6 JANUARI DUITSLAND I 17.55-18.00 Journaal (Regionaal pro gramma" NDR 9.30-10.00 kinderpro gramma 18.00 Die Grashupfer, tv-serie. 18.30 Aktualiteiten. 18.45 Zandman netje. 18.55 Regionaal magazine. 19.26 Die Grashupfer, tv-serie. 19.59 Pro grammaoverzicht WDR: 9.30-10.00 Kin derprogramma. 18.00 Regionaal nieuws. 18.05 Partner gesucht, tv-serie. 19.15 Ak tualiteiten 19.45 Amusementprogram- ma.)20.00 Journaal en weerbericht. 20.15 Economisch magazine. 21.00 Detektiv Rockford, Anruf genügt, tv-serie. 21.45 DUITSLAND II 17.00 Journaal 17.10 Hilfe, wir sind ge- strandet, tv-film. 17.55 Aktualiteiten en muziek. 18.30 Den lieben langen Tag, tv-serie. 19.00 Journaal. 19.£0 Overwe ging. 19 30 Michael Strogoff, tv-serie. 21 00 Journaal. 21.15 Reportage. 22.00 lm Schweisse ihres Angesichts, tv-spel. 23.10 Journaal. BELGISCHE TV DONDERDAG 6 JANUARI BELGIË NEDERLANDS 18.00 Kinderserie. 18.05 Jeugdpro gramma. 18.35 Vrijetydsmagazine. 19.05 Veilig verkeer. 19.10 Filmfragmenten. 1940 Mededelingen. 19.45 Journaal 20.15 Coronation Street, tv-serie. 20 40 Panorama. 22.05 Standpunten. 22.30 Filmfragmenten. 23.00-23.10 Journaal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 5