EXTRA
DONDERDAG 6 JANUARI 1977
Twee unieke foto's. De foto links
werd gemaakt in 1936, kort nadat
Prinses Juliana en Prins Bernhard
hun verloving bekend hadden ge
maakt. De foto rechts geeft een beeld
van de huwelijksinzegening in de
Grote of Sint Jacobskerk in Den
Haag.
Toen het Koninklijk paar in mei 1962 het zilveren huwelijksfeest vierde gaven veie vorsten en staatshoofden
acte de présence.
Met vakantie in de 'Gelukkige
Olifant' in Porto Ercolo. Als iedere
grootmoeder is ook de Koningin vol
zorg om haar kleinkinderen.
■k Koningin Juliana is altijd een
-enthousiaste wielrijdster geweest.
Hier gaat HM. aan het hoofd van
de Drentse rijwielvierdaagse.
Enkele uren na de inzegening van haar
huwelijk op 7 januari 1937, nu veertig
jaar geleden, maakte Prinses Juliana
vrijwel onopgemerkt een kort uitstapje
dat haar instelling tegenover mense
lijke en staatkundige plichten ken
merkte. Het was een pelgrimage naar
het sobere Haagse gedenkteken voor
haar grootmoeder, regentes Emma, die
58 jaar eerder op diezelfde datum 7 ja
nuari in het huwelijk was getreden, van
wie zij zielsveel heeft gehouden en van
wie zij veel persoonlijke kwaliteiten
heeft meegekregen: mildheid tegen
over het leven en de medemens, voor
zichtigheid in het oordeel over mensen
en dingen waarbij ruimte wordt gela
ten aan twijfel en het inzicht van ande
ren, nauwgezette maatschappelijke
plichtsbetrachting en een zeer groot
hart voor het gezin, een begrip waar
voor alleen in het Nederlands een
woord bestaat naast het veel ruimere
„familie".
Het gezin van Soestdijk is inmiddels,
veertig jaren na het ontstaan, goed
deels weer opgelost, maar Juliana's
hang naar de beslotenheid van deze
zuiver menselijke groep spreekt uit
haar wens, het veertig jarig jubileum
van haar huwelijk in familieverband in
het wintersportoord Lech te vieren,
waarbij de familie ongetwijfeld herbo
ren wordt in een groot gezin.
Het eerst Prinselijke, later Koninklijke
paar heeft ons Nederlanders bij herha
ling gevraagd, het gezin, de kinderen,
in de gelegenheid te stellen als „gewo
ne" mensen te leven in het eigen land.
Daar is bitter weinig van terecht ge
komen. Misschien is het wel een mis
verstand aan beide zijden geweest, dat
we telkens gestruikeld zijn over de
onmogelijkheid van dit verlangen. Wij
leven in een vlak land, waarover men
tot een verre einder kan turen. Wij
hebben geen maquis als de Fransen,
geen eeuwige bossen van Scandinavië,
geen spelonken als in de bergmassie-
ven van de Balkan. De oorlogservarin
gen hebben geleerd hoe moeilijk het
juist in ons land is om niet op te vallen,
om onder te duiken.
Ergens in de schaarse bossen die wij nog
bezitten ligt Paleis Soestdijk verscho
len, maar ook die schuilplaats hebben
wij niet aan ons Koninklijk gezin gela
ten. Jaar in jaar uit plegen we daar op
Koninginnedag een invasie om
„Oranje te kijken" en het onze vorstin
onmogelijk te maken een normale
menselijke feestdag in de intimiteit
van het eigen gezin te vieren.
Een levend bewijs van de stelling, dat het
voor „ongewone" mensen niet moge
lijk is „gewoon" te leven in dit land
zonder plaats tot afzondering. De een
zaamheid van het leven in de gouden
kooi van Koningin Wilhelmina heeft
vooral na de oorlogsscheiding tussen
Oranje en Nederland plaats moeten
maken voor een aan alle zijden open
glazen huis, waarin wij uit liefde voor
de bewoners zelfs het sluiten van de
gordijnen verbieden.
Het was ook aanhankelijkheid, die het
Koninklijk gezin naar het buitenland
dreef voor vakanties en de grondslag
vormde voor het Italiaanse buitenver
blijf. In de naoorlogse jaren hebben Ju
liana en Bernhard vele malen getracht,
ontspanning te vinden voor de kinde
ren op de Hollandse stranden. Het
moest bij mislukte pogingen blijven,
eindigend in een voor ons allen eigen
lijk beschamend communiqué van Ju
liana waarin zij de te opdringerige aan
dacht voor de prinsesjes bekritiseerde
en het besluit bekend maakte om
voortaan elders rust en ontspanning te
zoeken.
Wij willen niet aan alle hoogte- en diep
tepunten uit de veertig huwelijksjaren
van Juliana en Bernhard herinneren,
waarbij beide partijen iedere gelegen
heid aangrepen om gevoelens over en
weer tot uitdrukking te brengen. Die
monumenten waren te talrijk voor een
volledige opsomming.
Enkele slechts willen wij noemen. Het
ernstige auto-ongeluk, waarbij Prins
Bernhard in november 1937 levensge
vaarlijk werd gewond bij Muiden, ge
boortes van de vier Prinsesjes, de droe
fenis over het lot dat het vierde prin
senkind trof, het herstel van de banden
tussen een vernieuwd Nederlands volk
en een veranderd Oranje na de*
bezettings- en ballingschapsjaren, het
overlijden van Wilhelmina en Arm
gard, het door rookbommen en on
vrede ontluisterde huwelijk van Bea
trix en Claus, de crisis voor en het hu
welijk van de tot het roomse geloof
overgegane Irene en de politieke
Spaanse opstandelingenleider Hugo
Carlos, ook de huwelijken van Mar
griet met Pieter van Vollenhoven en
Christina met Jorge Guillermo, de ge
boorte van een serie prinsjes in deze
jonge gezinnen maar ook momenten
zoals de stormramp van 1953 en de
verbreking van de banden tussen ons
land en Indonesië.
Alleen brengen wij nog even de
huwelijks-jubilea terug in de herinne
ring.
De „blikken bruiloft" (zes en een kwart
jaar) werd ver weg van ons volk in Ca
nada gevierd, de koperen bruiloft we
liswaar in ons land zelf, maar toch on
der moeilijke omstandigheden aange
zien medio 1949 de papieren al gereed
werden gelegd voor het einde van het
eeuwenoude Nederlandse wereldrijk
door de afstand van Indonesië. Het zil
veren huwelijk in 1962, eveneens op de
dag zelve in het Oostenrijkse Lech ge
vierd, had een wat zonniger karakter,
vooral ook door de originele wijze
waarop het een half jaar later officieel
werd gevierd in het bijzijn van vele
vorstelijke personen o.m. door een ge
noeglijke bustocht naar Keukenhof.
Boven het veertig jarig huwelijksfeest
dat wij thans zonder nationale mani
festatie herdenken, hangt de donkere
wolk van de ontluistering van Prins
Bernhard door het Lockheed-
schandaal.
Merkwaardig is, dat driemanschappen
een grote rol hebhen gespeeld in de
historie van Oranje.
Een driemanschap stond aan de wieg van
onze monarchie nadat we enige eeu
wen nogal slordig met Oranje waren
omgesprongen door onze prinsen niet
meer dan stadhouder te laten, af en toe
wat nonchalant een prins hadden weg
gestuurd en later een Oranje onwaar
dig wadend met opgetrokken broek
door de branding van een visserschuit
naar het Scheveningse strand te laten
remigreren en dergelijke potsierlijke
vertoningen.
Een volgend driemanschap redde onge
veer anderhalve eeuw later het „gezin
van Soestdijk" toen Juliana in uiterste
wanhoop over het lot dat Marijke had
getroffen in de ban kwam van „gene
zers" die verdere doeleinden nastreef
den dan een oogaandoening te herstel
len.
Onlangs heeft een driemanschap omge
keerd juist voor een ernstige monar
chistische crisis gezorgd, zonder daar
over ook maar een moment te kunnen
worden aangesproken, De onvermijde
lijke ontluistering van Prins Bernhard
drukt een somber stempel op het aan
staande huwelijksjubileum, maar
overdrijven mogen wij dat toch niet.
Tekst: P. Bok
Twee jaarlijks terugkerende
hoogtepunten in het leven van het
Koninklijk paar. Op de foto links
Koningin en Prins omringd door
hun dochters (prinses Christina
ontbreekt)schoonzonen en klein
kinderen, tijdens het défilé op
Soestdijk. Op de foto rechts spreekt
Koningin Juliana de Troonrede uit
op de derde dinsdag in september.
