Hele toer
voordat
de Tour
wegrijdt..
BOTULISME:
GRILLIGE
EEND IN
DE BIJT....
Waal: "Affiche-actie
werkt nog steeds door'
T£ KOOP
POGINGEN
TENSLOTTE
GELUKT...
DONDERDAG 30 DECEMBER 1976
Directeur Spaink van de Warmondse dienst Gemeentewerken
voert de eendjes. Niemand kan hem de verzekering geven dat deze
eenden er volgend jaar nog zijn.
WARMOND/LEIDEN - Voor iedereen die zich in het
gebied vlak om Leiden begaan voelt met het lot van
watervogels, was er dit jaar een lichtpuntje. Het botu
lisme heeft hier in 1976 het vogelbestand niet meer
uitgedund dan het jaar daarvoor. Er stierven, althans
in het gebied van de Kagerplassen, vermoedelijk
"slechts" rond de duizend vogels aan.
Dat cijfer viel daarom mee, om
dat het aantal slachtoffers de
afgelopen jaren zo sterk steeg,
dat alleen voorspellingen die
wezen in de richting van een
verdere toename door be
trokkenen voor geloofwaar
dig werden gehouden.
Door
Ton van Brussel
Het is allemaal heel snel gegaan.
Tien jaar geleden wist vrijwel
niemand wat botulisme bete
kende, nu is het een wijdver
breid begrip, een jaarlijks te
rugkerend schrikbeeld voor
veel vogelliefhebbers. Want
op de Kagerplas is het dit jaar
dan wel meegevallen, op an
dere plaatsen in het land
echter, zeer zeker niet. Die
toename, landelijk gezien,
heeft er samen met de onbe
kendheid van deskundigen
met de oorzaak en de bestrij
ding van het botulisme voor
gezorgd dat het vogelvijand
nummer 1 is geworden.
In Amerika dook het voor het
eerst op in 1910. Ook andere
landen werden er mee gecon
fronteerd. Engeland bijvoor
beeld, maar Nederland staat
nog verreweg aan kop, als
land waar het probleem van
het botulisme elk jaar grotere
vormen aan lijkt te i
Epidemie
Stilstaand, en zuurstofarm wa
ter blijken bij hogere tempe
raturen een gunstig klimaat
voor een epidemie als deze.
De laatste tijd zijn er wat meer
onderzoekers die zuursto
farm water niet meer als oor
zaak willen aangeven. Maar
een meer concreet resultaat
hebben zij bij hun onderzoe
ken nog niet geboekt. Boven
gissingen, die zelden echt ge
fundeerd kunnen worden
met bewijsbare standpunten,
zijn de onderzoekers nog
nauwelijks uitgekomen.
Veel natuur- en milieubewa
kers wijzen er op dat de toe
name van het botulisme te
wijten is aan de sterker wor
dende watervervuiling. Maar
zelfs die toch zeer voor de
hand liggende verklaring kan
niet bewezen worden. Botu
lisme komt ook voor in ge
bieden waar duidelijk minder
vervuiling aan de orde is.
Ondanks dit alles blijkt men
toch meer te kunnen doen
dan hulpeloos aan de water
kant te gaan kijken hoeveel
gevederde vrienden een
prooi zijn geweest van al dit
onheil. Een goed voorbeeld
daarvan blijkt de aanpak van
de gemeente Warmond. Dit
Dorp dat door de ligging aan
de plas al vrij vroeg - zo'n jaar
of 5 geleden - met botulisme
werd geconfronteerd, heeft
vooral in de afgelopen twee
jaar gewerkt aan een goede
bestrijdingsmethode.
In die Warmondse eendenkooi
vielen veel slachtoffers en
ook in de rietkragen in de
polders werden veel kadavers
gevonden. Bekend is dat het
contact van bijvoorbeeld een
gezonde eend met een door
botulisme aangetaste soort
genoot, voor de gezonde eend
besmetting met als gevolg de
dood kan betekenen.
Het was dus zaak er voor te zor
gen zo snel mogelijk de ge
troffen eenden te bergen en te
verbranden, om het epide
misch karakter van het botu
lisme enigszins binnen de
proporties te houden.
Berging
Twee jaar geleden werd door
het Warmonds college van
B. en W. het plan gevat om in
het kader van de TAP-rege-
ling 2 krachten aan te trekken
die zich full-time en gedu
rende een half jaar met de be
rging zouden kunnen bezig
houden. Dat zou een goed
kope manier zijn om aan per
soneel te komen, voor een
gemeente die niet direct
mensen voor dit doel kon
vrijmaken.
Dat plan werd uitgevoerd en het
is succesvol gebleken. Er Is
dit jaar geen stijging opgetre
den en betrokkenen zijn er
van overtuigd dat dit zeker
wel het geval was geweest als
men met de armen over el
kaar was blijven toekijken.
Zinvol
Het Centraal Diergeneeskundig
Instituut in Rotterdam, dat
zich met het onderzoek be
zighoudt, acht een dergelijke
bestrijding op dit ogenblik de
enig zinvolle. Belangrijk blijft
echter dat meer deskundige
en bekwame mensen voor dit
werk worden aangetrokken
en dat de bestrijding geza
menlijk, in een samenwer
king tussen de verschillende
gemeenten, ter hand wordt
genomen.
Voor Warmond zou de ge
meente Alkemade een logi
sche partner zijn voor die be
strijding. In het verleden is
het tot die samenwerking nog
niet gekomen. Dit jaar hoopt
men, zo blijkt uit mededelin
gen van de Warmondse direc
teur van Gemeentewerken,
de heer Spaink, wel tot een
gemeentelijke samenwerking
komen.
Voorspellingen
Voorspellingen of een derge
lijke voortgang in de bestrij
ding tot nog betere resultaten
en lagere sterftecijfers zal lei
den, durft echter niemand
voor zijn rekening te nemen.
Botulisme blijft niet alleen
een vreemde, maar ook een
onberekenbare eend in de bijt
van de natuur.
LEIDEN - Een telefoontje naar alle hem bekende
Leidse hoteliers leverde weinig op: slechts één
opgave van beschikbare beddenaccommodatie
kwam binnen. "Dus" moet Bas Vonk, secretaris
van de Stichting Tour de France in Leiden, voor
het onderbrengen van het grootste gedeelte van
de karavaan uitwijken naar de stadsrand en de
dorpen in de omgeving. Daar was het onderdak
binnen een dag gevonden
LEIDEN - Nadat twee eerdere
pogingen waren mislnkt, werd
het in het afgelopen jaar zeker:
Leiden werd officieel aange
wezen als startplaats voor de
Tour de France in 1978. Op 29
juni van dat jaar zal de proloog
door de sleutelstad voeren, een
dag later start in de Groe-
noordhal de eerste etappe.
Voor Joop Riethoven en zijn
mede-initiatiefnemers Cees
Kouwenhoven en Bas Vonk
werd daarmee een soort
Mede dankzij "Vleesmeester"
Teekens, die zich evenals een
jaar daarvoor opnieuw garant
wilde stellen voor het bedrag
dat voor de start betaald dient
te worden. Een som die inmid
dels was gestegen tot 360.000
gulden. Teekens zelf is voorzit
ter van de daarna in het leven
geroepen Stichting Tour de
France Leiden 1978, die hard
aan de voorbereidingen werkt.
Hoe het daarmee staat, volgt
hieronder.
Het is slechts een klein voorbeeld
van het om doortastendheid
schreeuwende werk dat zich bij
de leden van het stichtingsbes
tuur aandiende, vanaf het tijdstip
dat Leiden de Tour-start officieel
kreeg toegewezen.
Door
Paul de Tombe
Al in een vroeg stadium moet zo
veel met zekerheid vaststaan, dat
er geen rekening kan worden ge
houden met vertragingen.. De Pa-
rijse Tour-organisatie zou dat niet
toestaan, gezien de regelmaat
waarmee specialisten-op-elk-
terrein retourtjes Leiden boeken
ter controle.
Zo werd het proloogparkoers al aan
een minutieus onderzoek onder
worpen en een dag later in okto
ber werd de hotelaccommodatie
onder de loupe genomen. Ren-
nersploegen, tourdirectie en ver
tegenwoordigers van radio en tv
zijn ingeschreven in motels aan
de rand van Leiden en Sassen-
heim; in Noordwijk en Noord-
wijkerhout.
De hoteliers in Leiden zelf krijgen
pas medio juni 1978 een "herkan
sing" om alsnog een graantje uit
de ruif van 's werelds grootste
wielercircus mee te pikken.
"Voor de personen die dan nog
aanspoelen, hebben we 300
bedden nodig. Die zullen we in
Leiden moeten zoeken", zegt Bas
Vonk, die verder bekent. "Ik had
er geen flauw benul van wat er
allemaal geregeld moet worden,
toen we begonnen".
"We hebben "m!", jubelde Joop
Riethoven in februari in Parijs.
Na een gesprek met Lévitan was
daar zijn lang achtervolgde
droom zo goed als verwezenlijkt.
Toen de contracten een paar
maanden later gesigneerd waren,
tekende de realiteit een nog gro
tere berg werk af dan in de aan
loopperiode. Vóórdat de top
daarvan is bereikt, zal er einde
loos gerepeteerd zijn op de klein
ste details.
Zo zal route-directeur Cees Kou
wenhoven minimaal veertig keer
hetzelfde traject van Leiden naar
de grens moeten rijden, waarbij
hij zich een maand lang in het ge
zelschap zal weten van een
Franse parkoersdeskundige.
Zo zal Kouwenhoven óók contact
op moeten nemen met zo'n vijftig
burgemeesters om toestemming
te vragen voor de doortocht door
hun gemeenten. Op weg naar een
"halve etappeplaats" in Neder
land, waarvoor zich inmiddels
een aantal gegadigden heeft ge
meld. Hilvarenbeek, Breda, St.
de Leidse tour-organisatie: Riethoven, Vonk
HHH
Linskens (v.l.n.r.).
Willibrord en Roosendaal heb
ben zich opgeworpen als kandi
daten.
Lévitan zal t.z.t. bepalen waar
heen de eerste rit op vrijdag 30
juni 1978 zal leiden, nadat de pro
loog de renners een dag eerder
dwars door het hart van Leiden
heeft gevoerd.
De ton subsidie die op 10 mei jl.
maar net "winnend" over de fi
nish ging in de gemeenteraad
(stemmenverhouding 18-16)
moet dan al betaald zijn, uit het
fonds dat nog vóór het einde van
het afgelopen jaar zou worden
gesticht. Definitief is van ge
meentezijde inmiddels een
werkgroep ingesteld voor het
contact met de stichting. Een
commissie van zes, die zichzelf
kan uitbreiden met de ambtena
ren die ze nodig heeft.
Het begin begint zich dus al af te
tekenen; voor het overige krijgen
ook andere dromen van toen ge
stalte. Tastbare bewijzen daarvan
zijn er in de vorm van een loterij
vergunning en een vervoersrege-
ling. De organisatie krijgt tijdens
de proloog en de start van de eer
ste rit in Leiden de beschikking
over twaalf wagens (met chauf
feur, voorzien van telefoon) en
een unieke centrale auto, waarin
men zelfs vanuit het buitenland
rechtstreeks gebeld kan worden.
Beschikbaar gesteld door een
Leidse rijschoolhouder.
Ook vanuit die middenstand wordt
het één en ander verwacht Tij
dens de Franse week bijvoor
beeld. Vonk: "Daarover is met de
middenstand contact geweest
De idee sloeg aan. Op 11 januari
komen vertegenwoordigers van
de Franse ambassade en van de
Nederlandse vereniging voor hu
genoten daarover praten. Vooral
die club was toen zo enthousiast
dat het ernaar uitziet dat een
massa Hugenoten naar Leiden
zal komen".
Problemen dienen zich vooralsnog
alleen aan bij het opzetten van
een caravanrally. Vonk: "Omdat
we bedden tekort komen'\
Vlekkeloos
Voor het overige verlopen de voor
bereidingen vlekkeloos, al blijkt
de organisatie een hele "toer", die
straks nauwelijks meer bij te slof
fen zal zijn door vrijwilligers al
leen. In de laatste weken voor het
evenement in '78 zal dan ook een
secretariaat gestationeerd wor
den in de Groenoordhal, waarin
een man of zes zich full-time met
de zaak gaan bezig houden.
De hoeveelheid werk op weg daar
heen is voor Joop Riethoven geen
enkel probleem. Hij schetst het
plastisch: "Als je een schip ziet
opbouwen denk je ook: hoe krij
gen ze het ooit voor elkaar. Zo is
het ook met de Tourr Alles komt
klaar."
LEIDEN - Voor de midden
stand en het grootwinkel
bedrijf in de Leidse binnen
stad was op 18 september
van dit jaar de maat vol.
Massaal gaven de winkeliers ge
hoor aan de oproep van het Leids
City Centrum cm door middel
van een affiche-actie duidelijk te
maken dat zij hun zaak net zo
goed konden sluiten wanneer er
geen eind kwam aan het gemeen
telijk binnenstadsbeleid, zoals
dat tot dan toe was gevoerd.
Door
Joop Maat
Vrijwel alle etalages in de binnen
stad werden gedurende een week
voorzien van een aftïche, waarop
de tekst "Te koop, bij voortgang
huidig Leids binnenstadsbeleid.
Te bevragen bij: Van Aken en
Waal, stadsontwikkelaars".
Daaronder het telefoonnummer
van het stadhuis.
In een reactie noemde het college
van B en W de LCC-actie "een zin
loze tijdsbesteding, die boven
dien rijkelijk voorbarig is". Ook
vroeg het college zich af tegen
welk plan de actie nu precies was
gericht.
De affiche-plakkerij vormde het
hoogtepunt van een conflict tus
sen het Leids City Centrum en
het gemeentebestuur, dat met
name door de Breestraatplannen
van wethouder Waal in een
stroomversnelling was geraakt.
Die plannen zijn inmiddels aan
gepast, maar de gemeenteraad
heeft zich er nog niet over uitge
sproken.
Wanneer de raad dat binnenkort
gaat doen, is de afloop volgens
wethouder Waal nog helemaal'
niet zeker. "De affiche-actie van
het Leids City Centrum heeft
namelijk nogal negatief ge
werkt", zegt hij. "Daardoor is er
zoveel irritatie gewekt, dat het er
nog wel eens op zou kunnen uit
draaien dat de aanpak van de
Breestraat opnieuw wordt uitge
steld".
Breestraat
Het is volgens Waal nog maar de
vraag of de Breestraat-plannen in
hun huidige vorm door de ge
meenteraad zullen worden aan
genomen. "Ik zie het niet zo op
timistisch in", zegt Waal. "Ik
verwacht niet alleen moeilijkhe
den van de oppositie, ook binnen
de linkse partijen weet ik echt
nog niet hoe de stemming uit zal
vallen".
Dit laatste is volgens de wethouder
een gevolg van het feit, dat de
affiche-actie van de winkeliers
nogal wat kwaad bloed heeft ge
zet binnen de linkse groeperin-
bij voortgang huidig leids
binnenstadsbeleid
te bevragen bij
VAN AKEN&WAAI
stadsontwikkelaars
gep. "Bepaalde personen, ook
binnen de Partij van de Arbeid,
zullen het - mede als gevolg van
de actie - niet over hun hart kun
nen verkrijgen om het over de
Breestraat met het LCC eens te
zijn", zegt hij.
Ook de onderlinge verhouding tus
sen de partijen in de gemeente
raad is volgens hem door de
affiche-actie aangescherpt.
(CDA-fractieleider Driessen ge
bruikte indertijd de actie als aan
leiding tot een scherpe aanval op
het college van B en W).
"Het negatieve effect van de actie is
zo sterk geweest, dat het ook
meegespeeld heeft bij de discus
sie over de sierbestrating in de
Haarlemmerstraat", zegt Waal.
(Zoals bekend heeft de gemeen
teraad - met name door toedoen
van het CDA- zijn goedkeuring
onthouden aan het uitgeven van
f 130.000 extra voor de sierbestra
ting).
"Het LCC heeft het politieke effect
van de actie volledig onder
schat", aldus de wethouder. "Een
actie geeft altijd een reactie. Dat
geldt ook in dit geval. En het LCC
heeft niet voldoende nagedacht
over de (politieke) gevolgen op de
lange termijn. Want het blijkt nu
wel dat dit soort dingen lang blij
ven doorwerken".
Waal ontkent, dat de actie op de in
houd van de plannen een grote
invloed heeft gehad. Hij zegt het
niet eens te zijn met de suggestie
dat het bedrijfsleven een aantal
belangrijke verkeersmaatregelen
heeft afgedwongen. "Het is een
misvatting om te menen, dat het
huidige Breestraat-plan erg in
grijpende voorstellen inhoudt. Er
wordt naast de afsluiting van de
Breestraat alleen een aantal aan
vullende voorzieningen getrof
fen. En die voorzieningen passen
in ons verkeersplan, terwijl er
bovendien over sommige maat
regelen al jaren wordt gepraat.
Dat laatste gaat bijvoorbeeld op
voor de Valkbrug".
Voorzitter J. van Egmond van het
Leids City Centrum laat zich op
ongeveer dezelfde manier uit.
"Het is gewoon onzin om te be
weren, dat het bedrijfsleven in de
Leidse binnenstad een aantal
verkeersmaatregelen heeft afge
dwongen", zegt hij. "De aanvul
lende maatregelen die in combi
natie met de afsluiting van de
Breestraat worden voorgesteld,
worden beslist niet genomen om
het bedrijfsleven z'n zin te geven.
Het zijn stuk voor stuk weinig in
grijpende maatregelen, die niet
eens nieuw zijn". Ook hij wijst
daarbij op de plannen met de
Valkbrug (achter molen "De
Valk").
Niet zinloos
Van Egmond ontkent ook met
klem, dat de affiche-actie tot doel
had om wat voor maatregelen
dan ook af te dwingen. "Die actie
was bedoeld als een noodkreet",
zegt hij, "een noodkreet van het
bedrijfsleven, dat een halt wilde
toeroepen aan de steeds verder
gaande verslechtering van de
Leidse economie. Als zodanig is
de actie beslist niet- zinloos of
voorbarig geweest
Bij een groot aantal mensen is dui
delijk overgekomen dat de eco
nomische kracht van het Leidse
centrum terugloopt. Daar had
den we al meermalen op gewe
zen, maar we kregen het gevoel
dat we bij het gemeentebestuur
niet voldoende gehoor vonden.
Inmiddels speelden ook nog de
reconstructie van de Rijnsbur-:
gerweg, van het Stationsplein, de
situatie in de Steenstraat en de
ellende in de Haarlemmerstraat.
Vanuit die positie meenden we een
krachtig geluid te moeten laten
horen. Als noodkreet over de hele
situatie. De plannen voor de
Breestraat vormden slechts één
van de vele aanleidingen daar
toe".
wethouder
niet,
dat de actie op politiek terrein
nog steeds doorwerkt. "Als een
politieke partij wil proberen
munt te slaan uit de behandeling
van de Breestraat-plannen, dan
kan ik dat niet tegenhouden.
Maar dat heeft dan niets meer te
maken met onze actie. Dat heeft
dan alleen maar te maken met de
politieke verhoudingen in deze
stad, die blijkbaar belangrijker
zijn dan te proberen met een ge
zamenlijke inspanning de stad op
te bouwen", aldus de LCC-
voorzitter. Dit laatste is volgens
hem ook het geval geweest bij de
de sierbestrating
In tegenstelling tot wethoi
Waal gelooft Van Egmond i
Geen aanval
"Onze actie moet niet gezien wor
den als een aanval op het huidige
college", zegt Van Egmond,
"want de teruggang van de
Leidse economie is al jarenlang
aan de gang. Wanneer bepaalde
politici het toch als zodanig wil
len uitleggen, is dat jammer. Dan
blijkt weer eens duidelijk, dat
men helemaal niet begrepen
heeft waar het om ging".
