Menten gisteravond reeds
korte tijd
verhoord
ISllfl
fin volle vrijheid 9
Burger krijgt meer te
zeggen over het milieu
Zwitserse minister over uitwijzing:
Fial Vieux!
Fiaf Boompjes!
Uit in de Randstad
SPAARGIRO Uw uitgaven zwart op wit.
De vlotste manier van modern betalen. Huur, gas, licht
Natuurlijk automatisch
En elke maand een vast
uw spaarrekening.
DONDERDAG 23 DECEMBER 1976
Journalisten werden op grote afstand van het vliegtuig i
litie gehouden
BERN (S>) - "Het besluit om de
heer Menten uit te wijzen is voor
ons een zeer moeilijk besluit
geweest. .Het was voor ons,
Zwitsers, tenslotte de eerste
keer dat we met een dergelijk
geval te maken hebben gekre
gen. Je kon niet zo maar in een
boek of een lijstje kijken waar
uit dan meteen maar bleek dat
er wel of geen uitlevering moest
plaatsvinden".
Dat zegt de 52-jarige Kurt Furgler,
de Zwitserse minister van Justi
tie ons nadat hij bekend heeft
gemaakt dat de 77-jarige miljo
nair uit Blaricum aan Neder
land zal worden overdragen.
Tegen het uitwijzingsbesluit is
geen enkel beroep mogelijk.
Voordat het Zwitserse kabinet
gistermorgen voor de zaak-
Menten voor de derde keer bij
eenkwam heeft Menten aan
Kurt Furgler persoonlijk een
telegram gestuurd. Menten zegt
daarin dat hij zich wel met uit
zetting kan verenigen mits er
beloofd wordt dat Nederland
hem zal berechten volgens het
gewone strafrecht en niet vol
gens de bijzondere rechtsple
ging, en dat hij niet naar een
Oosteuropees land zal worden
uitgewezen. "Als aari die voor
waarden wordt voldaan ben ik
bereid me in Nederland te ver
antwoorden voor de daar in om
loop gebracht laster", aldus
AMSTERDAM - De 78-jarige Blaricummer Pieter Menten
is gisteravond om even voor achten het Amsterdamse Huis
van Bewaring binnengebracht. Menten is gisteravond al
een korte tijd verhoord door de rijksrecherche. Vandaag zal
de officier van justitie mr. A. Habermehl de van oorlogs
misdaden verdachte Menten in verzekering stellen. Maan
dag zal Menten worden voorgeleid aan de officier, die hem
zal doorverwijzen naar de rechter-commissaris mr. H. J. W.
van Duuren.
Nicolaas Pieter Menten zal over
maximaal 106 dagen - de uit ter
mijnen opgebouwde periode van
voorarrest - worden berecht. Zo
niet, dan moet hij worden vrijgela
ten.
Mevrouw Menten, die op eigen ge
legenheid naar Nederland zal ko
men, heeft bekend gemaakt, dat
haar man ial worden verdedigd
door de Utrechtse advocaat mr. B.
F. J. Simon.
Vandaag bezoekt mr. Simon Men
ten in het Huis van Bewaring.
Advocaat
Simon: geen
gewetens
problemen
UTRECHT (ANP) - Jkheb in
de oorlog zelf jarenlang in een
concentratiekamp gezeten. Ik
heb het nazisme van zeer nabij
meegemaakt. Ik ken de nazi's
van de binnenkant. Maar dat
betekent niet dat ik speciale
gewetensproblemen heb gehad
met het accepteren van de
zaak-Menten. Iedereen heeft
recht op verdedigingon
geacht waarvan hij wordt
verdacht".
Dat zei gisteren de Utrechtse
advocaat mr. B. F. J. Simon,
zelf jood, in antwoord op de
vraag of hij er geen problemen
mee heeft Menten te 'verdedi
gen.
Mr. Simon - die kan bogen op
een zeer lange ervaring in de
advocatuur - zei al rona 13 de
cember het verzoek te hebben
ontvangen als raadsman van
Menten te gaan optreden.
De Utrechtse advocaat zei
verder van de zaak zelf niets te
weten. ,Jk weet.alleen wat de
kranten erover geschreven
hebben. Het is me wel duidelijk
dat ik voor een immense taak
sta. Het is zeer wel mogelijk
dat er een tweede raadsman
zal worden aangesteld".
De Geleense strafpleiter mr. J.
J. M. Hermans, bekend van het
proces tegen de van insuline-
moorden verdachte hoofdver
pleger Frans H., heeft van me
vrouw Menten eveneens het
verzoek gekregen haar man in
Nederland te verdedigen.
Zoals al eerder gemeld heeft
mr. Hermans gezegd dit ver
zoek in beraad te houden tot
dat hij de Blaricummer in Ne
derland heeft gesproken.
Naar Beek
Nadat de Zwitserse ambassadeur
in Den Haag gistermorgen officieel
bevestigde dat zijn land had beslo
ten tot uitwijzing van Nicolaas Pie
ter Menten, vertrok een klein
straalvliegtuig van de Rijkslucht
vaartschool naar Zürich. Na het af
handelen van de overdrachtproce
dure vertrok het toestel van vlieg
veld Kloten en landde omstreeks
vijf uur op Beek in Limburg. De
weersomstandigheden (mist)
dwongen tot deze keuze. Menten
werd op de terugvlucht begeleid
door twee rechercheurs van de
Rijkspolitie, onder wie kapitein
Bordewijk, een verpleger en een
technicus voor de radioverbindin
gen.
Na de landing op het vliegveld
Beek werd Menten aangehouden
door de Maastrichtse officier van
justitie mr. J. H. Fransen. In een
auto met politie-escorte bracht de
politie de miljonair uit Blaricum
vervolgens naar Amsterdam. Men
ten schermde bij alle gelegenhe
den, waar hij met de pers Wferd ge
confronteerd, zijn gezicht af met
een stuk karton.
Verslagen
Mevrouw Menten heeft gezegd
diep verslagen te zijn door de te
rugkeer van haar man naar Neder
land.
"Ik heb gevraagd hem nog even te
mogen spreken, maar dat werd ge
weigerd. De gezondheidstoestand
van mijn man is erg slecht".
Mevrouw Menten zal niets in de
weg worden gelegd als zij de kapi
tale villa De Horn in Blaricum weer
wil betreden. Omtrent een even
tuele extra-bescherming wilde de
politie niets loslaten.
Minister Van Agt heeft zijn Zwit
serse ambtgenoot dr. Furgler gis
termiddag telegrafisch bericht, dat
hij met voldoening heeft kennis
genomen van het besluit van
bondsraad Menten uit te wijzen.
Van Agt bevestigde dat justitie zich
zal houden aan de afspraak, dat
Menten niet aan enig ander land zal
worden uitgeleverd.
Het vertrek van Menten (met hoed) van het vliegveld Kloten bij Zürich.
DEN HAAG (SP) - Iedere burger
zal een belangrijk stempel kun
nen drukken op het milieu, zowel
in zijn directe omgeving als el
ders. De chaotische milieuwet
geving tot nu toe, die de burger
een redelijke kans op inspraak
vrijwel ontnam, wordt voor een
belangrijk deel gebundeld in een
"wetsontwerp algemene bepa*
lingen milieuhygiëne", dat door
minister Vorrink is ingediend.
Overigens krijgt ook de aanvrager
van een vergunning om bepaalde
activiteiten te mogen starten met
een verbeterde wetgeving te
doen: hij zal op korte termijn (ze
ven maanden) uitsluitsel krijgen,
zonder dat daarbij de inspraak-
en beroepsmogelijkheden in het
geding komen. De minister hier
over "Je kunt de wens om meer
inspraak niet honoreren en de
aanvrager van een vergunning
aan het lijntje houden, zoals dat
nu nog vaak gebeurt. Het ene is
een' logische consequentie van
het andere".
Minister Vorrink houdt verder vast
aan wat zij noemt een sectorale
wetgeving, afzonderlijke wetten
zoals voor afvalstoffen en ge
luidshinder. Maar de bepalingen
daaruit die een algemeen karak-
Kruisinga: actie
tegen de Russen
DEN HAAG (SP) - De Tweede-
Kamerleden Kruisinga en Van der
Mei (beiden CHU) vragen actie van
de minister van Buitenlandse Za
ken tegen de Russische regering.
De Kamerleden menen, dat de
Russen mensen die het internatio
naal symposium over de joodse cul
tuur in Moskou willen bezoeken be
lemmeringen in de weg leggen.
Zij wijzen erop, dat een journalist
van het dagblad Trouw geen visum
kreeg voor het bezoeken van het
symposium. Russen die op weg wa
ren naar dè bijeenkomst werden
aangehouden, melden Kruisinga
en Van der Mei.
ADVERTENTIE
ter hebben, worden ii
wet ondergebracht. Zij sprak in
dit verband over een "aanbouw-
meubel" waaraan straks ook za
ken als een centrale raad voor de
milieuhygiëne en bijvoorbeeld
strafbepalingen kunnen worden
gekoppeld.
ADVERTENTIE
Zó besloot onze Meesterlikeur-
stoker honderden jaren geleden
zijn recepturen. Nog steeds
vormen deze recepten de basis
voor onze met persoonlijke zorg
vervaardigde dranken. En juist
daarom kunnen wij. bij alles wat
wij maken, deze oude meester vol
overtuiging nazeggen "Ik ben en
Blijve van.die gedagten. dat
hetzelve Volkoomen Van uw
Reuk en Smaak zal zijn
of. in hedendaags Nederlands:
Boompjes.U vindt het vast
Menten in zijn telegram.
"Maar", aldus Furgler, "daar kon
den we natuurlijk niet op in
gaan, want dan zouden we ons
bemoeien met de binnenlandse
aangelegenheden van Neder
land. Dat wilden we in geen ge
val. Zwitserland heeft aan Ne
derland wel de voorwaarde ge
steld om Menten niet aan een
derde natie uit te leveren, ook
niet na berechting.
Furgler: "We hebben in volle
vrijheid onze beslissing geno
men. Niemand heeft daar in
vloed op kunnen uitoefenen.
Ook de Nederlandse regering
niet".
Nadat de Zwitserse regering haar
besluit had genomen heeft zij
dat onmiddellijk meegedeeld
aan de Nederlandse ambassade
in Bern en aan mevrouw Men
ten, die de hele morgen aan de
telefoon gekluisterd heeft geze
ten in hotel Illuster in Uster.
Daar verbleef zij al sinds 23 no
vember. De eerste weken met
haar man, maar sinds 7 decem
ber, de dag dat Menten werd
gearresteerd, is zij daar alleen.
Zij bleek gistermiddag ernstig
aangeslagen door het Zwitserse
besluit. "Ik vind het zeer, zeer
verschrikkelijk. Mijn man heeft
in Nederland geen enkele kans
op een eerlijk proces". Zij zelf
keert zo spoedig mogelijk terug
naar de villa in Blaricum.
In een persbericht zegt het Zwit
serse kabinet: "Menten, die in
een huis van bewaring in Zürich
zit heeft de gelegenheid gehad
om op de beschuldigingen van
Hollandse kant te reageren. Tij
dens een gesprek daarover be
stempelde hij ze als onhoud
baar. Op grond van de documen
ten die Nederland aan het Zwit
serse kabinet ter beschikking
heeft gesteld, bestaat bij ons
echter de verdenking dat Men
ten zowel executiebevelen heeft
gegeven, als zelf mensen heeft
doodgeschoten".
Het kabinet heeft tot uitwijzing
besloten op grond van een nooit
openbaar gemaakt besluit dat
Minister Fürgler
dateert uit 1965. Kurt Furgler
legt uit: "Volgens de wet zijn
oorlogsmisdaden hier na twin
tig jaar, en in absolute zin na
dertig jaar verjaard, zodat uit
levering niet mogelijk bleek. We
hebben daarop bekeken of er
andere gronden waren om Men
ten uit wijzei).
Het kabinet stuitte toen op arti
kels 70 en 102. Daaruit bleek dat
het kabinet in 1965, dus precies
twintig jaar na het einde van de
oorlog, zich al over een dergelijk
probleem had gebogen. In die
tijd namelijk speelde een derge
lijk probleem in onze buurlan
den West-Duitsland en Oosten
rijk. Daar was men bezig maat
regelen te treffen om te voorko
men dat oorlogsmisdaden en
misdaden tegen de menselijk
heid zouden verjaren. Het Zwit
serse kabinet achtte het destijds
niet uitgesloten dat oorlogsmis
dadigers hun toevlucht dan wel
eens tot Zwitserland zouden
kunnen zoeken. Besloten is toen
dat er wel degelijk gronden
konden zijn om iemand te weren
of uit te wijzen als er tenminste
maar voldoende verdenking zou
bestaan dat iemand zich inder
daad aan oorlogsmisdaden heeft
schuldig gemaakt".
Op de vraag of het hier toch niet
meer gaat om een politieke be
slissing dan om een juridische
beslissing, zoals in Zwitserse
perscommentaren meermalen is
gesteld, antwoordt Furgler:
"Nee, het zit ook juridisch naar
onze overtuiging waterdicht in
elkaar. Onze deskundigen, juris
ten, hebben alle mogelijkheden
uitgespit. Het resultaat is een
beslissing waar we volledig
achterstaan".
De heer Furgler deelde tenslotte
mee dat er wel veel telegram
men waren binnengekomen van
betrokkenen en medelevenden,
maar dat er van de kant van een
andere regering geen enkel ver
zoek was ontvangen om ook
Menten uitgeleverd of uitgewe
zen te krijgen.
wet houdt cpncreet in
dat alle belanghebbenden (om
wonenden, milieugroepen etc.) in
een zeer vroeg stadium over
plannen of een vergunningsaan
vraag worden geïnformeerd. De
aanvraag en alle daarbij beho
rende stukken worden in zo een
voudig mogelijke bewoordingen
gesteld en liggen ook in de uren
buiten kantoortijd ter inzage (bij
voorbeeld in de bibliotheek). De
indieners van bezwaren - zij krij
gen een maand de tijd na het be
kend worden van de plannen (via
vooral wijkbladen) - worden uit
genodigd om op een bijeenkomst
met de overheid en de indiener
van de aanvraag te discussiëren.
Belanghebbenden die in eerste in
stantie bezwaren hebben inge
diend kunnen zonder meer in be
roep gaan. Het is, aldus de minis
ter, daarbij de bedoeling, dat er
niet gebouwd wordt zonder dat
de vergunning ook. metterdaad is
verstrekt. De beroepsprocedure
zal eveneens versneld worden
uitgevoerd. Gedeputeerde Staten
krijgen in de nieuwe opzet de be
langrijke taak van coördinatie
van de milieuvraagstukken in
hun provincie. Het ligt in het
voornemen daarvoor personeel
beschikbaar te stellen. Minister
Vorrink laakte tenslotte nog de
veelgehoorde klacht dat het Ne
derlandse bedrijfsleven in zijn
mogelijkheden en ontwikkelin
gen wordt geremd door de
strenge milieu-eisen. Uit een on
derzoek is gebleken dat 75 pro
cent van de bedrijven werkt zon
der de daartoe vereiste vergun
ningen.
AMSTERDAM
Concertgebouw: 24 dec., 20.00 uur, kerstavonddienst, 25 dec., 14.45
uur, concertgebouworkest, 26 dec., 11.30 uur, kerstconcert, 26 dec.,
14.30 uur, Ned. Kamerorkest, 26 dec., 20.15 uur, Amsterdams Philh.
Orkest, 29 dec. 12.30 uur, Klaas Mulder, orgel.
Stadsschouwburg: 24 en 28 dec., 20.15 uur en 25 dec., 13.30 uur,
Nationaal Ballet, 26 dec., 13.30 en 20.15 uur, Publiekstheater met
"Hamlet", 27 dec., 20.15 uur, Zuidelijk Toneel Globe met "Voorjaar-
sontwaken", 30 dec., 20.15 uur, Scapino Ballet.
Carré: 25 en 26 dec., 14.00 en 20.15 uur en 28 t/m 30 dec., 20.15 uur,
André van Duin "Lach om het leven".
Centrum Bellevue: 23 t/m 26 en 28 t/m 30 dec., 20.30 uur, toneelgroep
Centrum met "Spiegels".
Tingel Tangel: 25 en 26 en t/m 30 dec., 20.30 uur, kabaret Tekstpire-
ment "Wacht u voor de hond".
en 26 dec., 20.15 uur, Seth Gaaikema, 25 en 26 dec., 14.00 uur, het
Amstel Toneel met "Alle vogels vliegen" (voor de jeugd), 27 t/m 29
dec., 20.15 en 22.00 uur, oudejaarsavond-televisieopnamen van Wim
Kan.
Westerkerk: 26 dec., 11.00 uur, Weinachtsorarorium van, Joh. Seb.
Bach, uitgevoerd worden de cantates 1, 2 en 3 door het Westerkerk
koor en het Bachorkest.
ROTTERDAM
Rotterdamse Schouwburg: 26 dec., 20.15 uur, Zuidelijk Toneel
Globe met "Vooijaarsontwaken" van Frank Wedekind, 29 dec., 20.15
uur, Nationaal Ballet, 30 dec., 20.15 uur, Amsterdams Publieksthea
ter met "Hamlet" van Shakespeare.
De Doelen: 26 dec., 15.00 uur, Chopin-recital door de pianist Stefan
Askenase, 27 dec., 20.15 uur, Kerstpromenadeconcert door het Am
sterdams Philh. Orkest, 29 dec., 12.45 uur, koffieconcert, 29 dec.,
14.30 uur, Beeltheater met de Kijktijdrevue.
Ahoy complex: 24 t/m 30 dec., Kerstcircusshow.
Luxor Theater: 25, 26, 28 en 29 dec., 20.15 uur, Freek de Jonge en
Bram Vermeulen met "Neerlands Hoop Interieur".
De Lantaren: 24 dec., 20.30 uur, les Macloma met hun clownspro
gramma "Herozero".
Hofpleintheater: 26 dec., 20.15 uur, blijspel "Hou hij nou van mij of
ik van jou"? van Enid Rudd, 28 t/m 30 dec., 20.15 uur, "Niet bereik
baar", komedie van Simon Gray.
Piccolo Theater: 28 t/m 30 dec., 20.30 uur, Dolf de Vries "In het
luister-rijk".
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg: 25 en 28 dec., 20.15 uur en 26 dec., 14.00
uur, Haagse Comedie met "Naar 't u lijkt" van Shakespeare, 26 dec.,
20.15 uur, Haagse Comedie met "Butley" van Simon Gray, 27 dec.,
20.15 uur, Haagse Comedie met "De bosgeest" van Tsjechow.
HOT-Theater: 25 dec., 21.30 uur, The Philly Jo Jones Quartet, 26 dec.
14.00 uur, kindertheater Psstt met "Piccolo en de Troebadoerak", 26
t/m 30 dec. 20.30 uur, Feike Boschma en Jan Goes m.m.v. Margit de
Vries, marionettentheater.
Congresgebouw: 25 t/m 28 dec., 20.15 uur, John Lanting's Theater
van de Lach met "Inpakken en wegwezen" van Peter Yeldham, 26
dec., 14.30 uur, Seth Gaaikema.
Diligentia: 25 dec., 14.30 uur, Frederic Meinders, piano, 26 dec., 14.30
uur, Daniel Wayenberg, piano.
Appeltheater: 24 en 26 dec., 20.30 uur, Toneelgroep De Appel met
"De storm" van Shakespeare.
Theater Pepijn: 26 dec., 15.00 uur, Jazzconcert.
ADVERTENTIE
en abonnementen,
als u dat wenst,
bedrag naar
Orde op geldzaken:
Salaris en pensioen via de
LEIDSE SPAARBANK
