Helmut Schmidt
op 't nippertje
bondskanselier
Carters willen tweepersoonsbed
EG BEZORGT
BEDRIJFS
LEVEN WERK
Goed water nu
steeds schaarser
Westduitse
minister
treedt af
Britse mijnwerkers
tot acties bereid
DONDERDAG 16 DECEMBER 1976
BONN (SP) - Met een vliesdunne meerderheid is gisteren tijdens een met
grote spanning verwachte stemming in de Bondsdag de sociaal-democraat
Helmut Schmidt tot bondskanselier herkozen. Van de 495 uitgebrachte
stemmen kreeg hij er 250, één meer dan de vereiste absolute meerderheid.
Alle 243 stemmen van de CDS-CSU-oppositie werden tegen hem uitge
bracht. Het meest opvallende was dat in de eigen gelederen van de sociaal-
liberale coalitie twee afgevaardigden er niet toe konden besluiten de nogal
in opspraak gekomen Schmidt hun stem te geven. Eén onthield zich van
stemming, een ander maakte zijn stem ongeldig. Een sociaal-democraat
ontbrak wegens zware ziekte.
De voorzitters van de sociaal
democratische en de liberale
Bondsdagfractie hadden tevoren
een grote druk op de volgelingen
uitgeoefend om bij de stemming
discipline te betrachten. Een
sociaal-democraat, Adolf Müller-
Emmert uit Kaiserslautern, kon
slechts na sterke aandrang ertoe
gebracht worden aan de verkiezing
van de bondskanselier deel te ne
men. Hij vertolkte met zijn houding
het kennelijk nog steeds diep zit
tende onbehagen van veel sociaal
democratische parlementariërs
over het wonderlijke zwenken van
Schmidt en andere ministers in de
kwestie van de ouderdomspen
sioenen.
Zoals bekend had het er geruime
tijd de schijn van dat de aan 11 mil
joen Westduitse bejaarden gedane
belofte van een pensioenverhoging
op 1 juli volgend jaar zes maanden
zou worden uitgesteld. Pas te elfder
klaarde dat de uiterst krappe meer
derheid voor Schmidt wel bewijst
dat dit nieuwe kabinet - "het zwak
ste dat ooit in de Bondsrepubliek
regeerde" - niet de uitdrukking van
de kiezerswil betekent. Maar Kohl
is ook zelf door de recente strubbe
lingen met zijn Beierse CSU-
collega Strauss nog tezeer aange
slagen om op het ogenblik met ge
zag kritiek te kunnen uitoefenen op
het moeizaam bondgenootschap
van de sociaal-democraten en libe
ralen.
Het kabinet-Schmidt met zijn
krappe meerderheid heeft alle her
inneringen doen vervagen aan de
tijden van kanselier Willy Brandt
toen in een roes van hervormings-
lust zonder remming weidse en
kostbare sociaal-politieke verge
zichten werden ontvouwd. Zuinig
heid en consolidatie zijn het gebod
van de tijd - de centrale thema's van
de regeringsverklaring die Helmut
kon Schmidt ertoe gebracht Schmidt vandaag hield zijn libera-
BONN (SP) - Kort
van Helmut Schmidt wachtte de
Bondsrepubliek nog een sensatie
door het aftreden van de minister
van Arbeid en Sociale Zaken, de
vooral in het Roergebied uiterst
populaire ex-mijnwerker Walter
Arendt. De strijd om de ouderdom
spensioenen, alsmede de voortdu
rende strijd met de liberale coali-
teigenoot over het medebeschik
kingsrecht van de arbeiders in
grote ondernemingen, heeft hem
na zeven jaren zo ambtsmoe ge
maakt dat hij gisteren het bijltje er
bij heeft neergelegd. Zijn opvolger
wordt de eveneens sociaal
democratische Herbert Ehrenberg,
die vroeger al enkele jaren staatsse
cretaris op dit departement is ge
weest.
Het kabinet-Schmidt-Genscher telt
nog twee nieuwe gezichten. Het
ministerie van jeugd- en familieza
ken wordt thans geleid door de
sociaal-democrate Antje Huber,
nadat haar voorgangster Katharine
Focke eveneens wegens ambts
moeheid was afgetreden. Dit minis
terie is sinds vele jaren het domein
van een vrouwelijke minister. Deze
alibifunctie heeft niet het departe
ment van ontwikkelingshulp, dat
nu eveneens een vrouw aan het
hoofd krijgt Marie Schlei (SPD),
tot nu toe staatssecretaris in het bu
reau van de bondskanselier. Zij
volgt Egon Bahr, een van de "archi-
tekten van de nieuwe oost-politiek"
op, omdat hij tot secretaris
generaal van de Sociaal-
Democratische Party is benoemd.
worden deze schending van de v
kiezings belofte ongedaan te ma
ken.
Weinig weelderig
Helmut Schmidt wie de vermoeie
nissen van de laatste weken duide
lijk van het gezicht waren af te le
zen, verklaarde na afloop dat sinds
1949 nog nooit een bondskanselier
met alle stemmen uit het eigen
kamp was gekozen. Hij meerit dat
de sociaal-liberale coalitie ook met
"een weinig weelderige meerder
heid" (van 10 stemmen in de
Bondsdag) zaken zal kunnen doen.
de verkiezing Oppositieleider Helmut Kohl ver-
liteit, solidariteit en het veilig stel
len van de wereldvrede. In hoe
verre met name op de eerste twee
punten de sociaal-democraten en
liberalen bij voortduring gemeen
schappelijke opvattingen huldi
gen, zullen de komende jaren dui
delijk maken. Voorlopig overheerst
ook in het sociaal-liberale kamp
een duidelijk scepsis.
Executiedatum
Gary Gilmore
vastgesteld
Willy Brandt (SPD) en oppositieleider Helmut Kohl feliciteren Helmut
Schmidt met zijn hakken-over-de-sloot-herverkiezing.
BRUSSEL (SP) - In Brussel zou
den de ministers van Financiën
van de EG deze week tot belang
rijke besluiten kunnen komen.
Aan de orde is een gezamenlijke
grondslag voor de heffing van de
btw. Minister Duisenberg, voor
zitter van het beraad, wil er alles
aan doen om op een akkoord te
komen.
Het probleem van de harmonisatie
van de btw-grondslag is nogal
dringend. In de zomer van 1973
deed de Europese Commissie
(dagelijks bestuur van de Ge
meenschap) de eerste voorstel
len. Op 1 januari 1978 wordt de
financiering van de Euromarkt
een beetje onafhankelijker van
de nationale regeringen. Het Eu
ropees parlement krijgt vanaf
1978 meer te vertellen over de fi
nanciering van de EG. De negen
regeringen hebben 1977 nodig
om een akkoord door hun parle
menten te laten goedkeuren.
Worden de ministers van Financiën
het eens dan zal er ingegrepen
worden op een terrein dat de re-,
geringen in het algemeen als zeer
heilig beschouwen. Belastingin-
NEW YORK (UPI) - De aan
staande president van de Ver
enigde Staten, Jimmy Carter en
zijn vrouw Rosalynn vinden
een tweepersoonsbed gezelli
ger dan lits-jumeaux. Carter zei
dit gisteren in een vraaggesprek
bij hem thuis in Plains.
"Wij slapen wel eens in een
éénpersoonsbed maar een
tweepersoons is veel gezelli
ger", aldus de pindateler.
Op een vraag of hij het karakter
van zijn vrouw wilde beschrij
ven zei Carter dat zij "een taaie,
en ambitieuze vrouw is, net een
magnolia van staal".
Rosalynn die ook aanwezig was
bij het gesprek, zei dat het echt
paar "waarschijnlijk" een
Quadrille(dans) zal organiseren
in het Witte Huis. "Dat hebben
wij ook in de gouverneursresi
dentie gedaan toen Jimmy gou-
De heer des huizes omschreef
zijn vrouw als een uitstekend
danseres waar mannen graag
mee dansten. Hij voegde hier
aan toe dat Rosalynn en hij voor
hij zo betrokken raakte bij de
politiek, vaak gingen dansen.
Amerika's aanstaande presi
dent zei dat het belangrijkste
moment in zijn leven de ge
boorte van zijn dochter was.
Rosalynn was op dat moment
40 jaar oud en had al drie kinde
ren ter wereld gebracht die nu
allen al volwassen zijn. "Alle
Carters huilden", aldus Jimmy
Carter.
Rosalynn zei dat zij bij de inau
guratie van haar man op 20 ja
nuari een jurk zal dragen die zij
tweemaal eerder heeft aange
had. Eén keer toen Carter beë
digd werd als gouverneur en
één keer tijdens een diner op
het Witte Huis. "Die jurk heeft
iets sentimenteels voor mij", zo
zei zij.
Als laatste verklaarde Carter
dat hij en zijn vrouw "altijd"
bekvechten over "van alles en
nog wat". "Rosalynn wint dat
altijd".
PROVO (UTAH) AFP/Reuter) - De
rechtbank te Provo in de Ameri
kaanse staat Utah heeft gisteren
bepaald dat Gary Gilmore, schul
dig aan moord op een hotelbedien
de, op 17 januari bij zonsopgang zal
worden terechtgesteld.
Het hooggerechtshof had besloten
de zaak naar de rechtbank in Utah
terug te verwijzen. Daar was het
doodvonnis uitgesproken, maar de
terechtstelling was tweemaal uit
gesteld.
Gilmore noemde nu de rechter een
lafaard omdat deze hem opnieuw
een maand laat wachten. Hij geeft
de voorkeur aan terechtstelling bo
ven levenslange gevangenisstraf.
Gilmore had gevraagd nu onmid
dellijk te worden terechtgesteld.
Maar rechter Bullock besloot tot 30
dagen uitstel om Gilmore de gele
genheid te geven zijn zaken op orde
te brengen.
Gilmore zei nu opnieuw te zullen
proberen uit de gevangenis ontsla
gen te worden omdat de staat Utah
hem niet binnen de door de wet ge
stelde termijn van 60 dagen heeft ^Teid
fonds ter financiering van Britse jeugdprojecten. Bij wijze van grap werd ken
de scheidende kapitein door zijn bemanningsleden in een rolstoel
boord gereden.
ROTTERDAM/LONDEN (ANP) -
De drinkwatervoorziening in de
wereld en met name in de ontwik
kelingslanden dreigt ondanks alle
maatregelen en hulpverlening in
gevaar te komen. Als op korte ter
mijn geen maatregelen worden ge
nomen, heeft dit ernstige gevolgen
voor grote bevolkingsgroepen. An
derhalf miljard mensen beschik
ken niet over voldoende en schoon
water op loopafstand. Als gevolg
van de bevolkingsgroei, de toene
mende vervuiling van meren en ri
vieren en onvoldoende technische
hulpverlening wordt dit getal
steeds groter. Het tweede tien
jarenplan van de Verenigde Naties,
dat voor 1980 een goede watervoor
ziening voor het merendeel van de
stedelijke bevolking en ongeveer
de helft van de mensen op het plat
teland beoogt, loopt ver achter.
Tal van landen, waaronder Neder-
^pMEaSP. land, zullen op de wereldwatercon-
ferentie, die onder auspiciën van de
Verenigde Naties van 7 tot 18 maar
volgend jaar in Mar del Plata in Ar
gentinië wordt gehouden, een ac-
ROSYTH, SCHOTLAND - De Britse kroonprins Charles heeft gisteren tieprogramma opstellen om enige
het commando over de mijnenveger Bronington overgedragen. Hij is tien verbetering in de situatie te bren-
maanden kapitein van dit schip geweest. Prins Charles neemt dit jaar 6en- Op de conferentie zullen de
terechtgesteld.
Hij gaat zich als burger bezighouden met
deelnemers een inventarisatie
de beschikbare water
bronnen en de behoefte aan schoon
water voor consumptie en land
bouw. Voorts zal worden bekeken
met welke technische hulpmidde
len de waterbronnen op de meest
doeltreffende wijze kunnen wor
den aangeboord. Tevens zal het
'hergebruik van afvalwater en de
controle hierop, met het oog op de
volksgezondheid dringend ge
wenst, worden bestudeerd. Tens
lotte zullen de deelnemende landen
nagaan hoe het een en ander kan
worden gefinancierd en hoe men de
opleiding van waterdeskundigen in
de ontwikkelingslanden moet aan
pakken.
De watervoorraad in de wereld is
relatief schaars. De totale voorraad
- driekwart van het aardoppervlak
bestaat uit water - bedraagt 1,5 mil
jard kubieke kilometer. Hiervan is
98 procent zeewater, dat onbruik
baar is voor consumptie en irriga
tie. Slechts ten koste van veel
moeite en onevenredig veel geld is
het mogelijk dit water te ontzilten.
Er blijft in de wereld slechts 2 pro
cent zoet water over, waarvan zich
het overgrote deel in de vorm van
Ijs en sneeuw in Groenland en de
Poolgebieden bevindt.
De uiterst geringe hoeveelheid wa
ter, die beschikbaar is, wordt in
toenemende mate vervuild. Op de
conferentie zal naast de waterwin
ning en het hergebruik van afval
water aandacht worden geschon
ken aan de milieu-aspecten van de
verontreiniging van oppervlakte
wateren.
ning is een voorrecht dat autori
teiten, of ze nu plaatselijk, regio
naal of nationaal werken, niet
graag uit handen geven. Maar in
tussen ondervinden de burgers
vaak problemen met de uiteenlo
pende manieren van berekening
van belasting en de sterk varië
rende tarieven. Anderen zien er
een mogelijkheid in om belasting
te ontwijken.
Het btw-tarief, de kwestie waar na
tuurlijk iedereen het eerst aan
denkt, staat in Brussel deze week
niet ter discussie. Dat komt later
aan de orde. Toch krijgen de
honderdduizenden ondernemers
en dienstverlenende instellingen
zelf wel rechtstreeks met de fi
nanciering van de Euromarkt te
maken. Het is de bedoeling dat
Brussel vanaf 1978 één procent
ontvangt van de btw. Omdat ie
der land zijn eigen tarieven han
teert, moet elke ondernemer of
dienstverlenende instelling zelf
een procent van de btw ten gun
ste van Brussel gaan berekenen.
Een vorm van nieuwe wergele-
genheid waarmee niet iedereen
gelukkig zal zijn.
De Brusselse één procent-penning
leidt overigens niet tot een ver
hoging van de tarieven, wordt
dus in feite door de nationale mi
nisters betaald. De negen moeten
daartoe echter wel hun grondslag
voor de btw-berekening gelijk
maken.
Dat zou op zichzelf al een belang
rijke stap zijn naar afschaffing
van de fiscale grenzen, die im
mers ondanks een EG-douane-
unie nog steeds bestaan.
Het EG-verdrag wijdt een afzonder-
lij hoofdstuk aan de indirecte be
lastingen. Het verbiedt lidstaten
om artikelen uit partnerlanden
zwaarder te belasten dan de eigen
produkten. Artikel 99 geeft de
Europese Commissie de taak om
na te gaan hoe de indirecte belas
ting geharmoniseerd kan wor
den. Zo kwam een uniforme ka
pitaalbelasting tot stand. De
zesde richtlijn (een bindend ad
vies voor de afzonderlijke rege
ringen) - de uniforme btw-
grondslag dus - luidt een nieuwe
fase in bij het streven naar een
meer uniform fiscaal regime.
Kleine ondernemers
Op 24 december slaagde de raad
van ministers erin Luxemburg in
om flinke vooruitgang te boeken.
Het belangrijkste obstakel dat
nog geruimd moet worden be
staat uit een lijst met 33 vrijstel
lingen, die in de negen landen
uniform zullen worden.
Kleine ondernemers betalen in Ne
derland pas btw wanneer zij bo
ven een bepaalde omzet komen.
Zo'n vrijstelling kennen ze in
België en in de Bondsrepubliek
niet. Die landen zullen dus soepe
ler regels in moeten voeren. Tege
lijk wordt waarschijnlijk de grens
waar beneden kleine onderne
mers zijn vrijgesteld verlaagd,
zodat ze er in Nederland op ach
teruit gaan.
Duisenberg deed zes weken gele
den in Luxemburg een compro
misvoorstel. 33 Gevallen waar
over men het nog niet eens was
worden in drie groepen opge
splitst. De permanente verte
genwoordigers van de Negen in
Brussel moeten zien om in de
loop van deze herfst de grondsla
gen te leggen voor een volledig
akkoord. Daarin schijnen zij aar
dig geslaagd te zijn.
Er ligt tenminste een definitief
compromis-voorstel ter tafel en
voorzitter Duisenberg hoopt
daarom op overeenstemming.
Enkele zaken die nog moeilijk lig
gen:
de overgangsperiode waarbin
nen de landen hun regels moeten
aanpassen. Men denkt in Brussel
aan maximaal vyf jaar.
Vrijstelling van btw op de dien
sten van het bankwezen, de han
del in goud en voor beoefenaren
van vrije beroepen,
vrijstelling van btw voor alle in
ternationaal passagiersvervoer
en het belasten van alle binnen
lands personenvervoer.
LONDEN (UPI/DPA) - De Britse
mijnwerkers zullen overgaan tot
harde acties wanneer de lopende
onderhandelingen over vervroegde
pensionering mochten stuklopen.
Hiertoe is gisteren met zeer grote
meerderheid besloten door de na
tionale mijnwerkersbond, waarin
het leeuwendeel van de Britse
kompels is georganiseerd.
Vóór acties stemde 78 procent van
de leden, tegen 22 procent.
Een algemene staking in de Britse
kolenindustrie, in Engeland een
zeer vitale bedrijfstak, leidde in
1973 tot een enorme economische
chaos en de val van het conserva
tieve kabinet Heath.
Vakondsleider Joe Gormley zei
echter gisteren dat het ditmaal zo'n
vaart niet zal lopen. Als de mijn
werkers inzake pensionering hun
zin niet krijgen, aldus Gormley,
komen er prikakties (hij zei niet in
welke vorm) maar zeker geen na
tionale staking.
De pensioengerechtigde leeftijd
voor de mijnwerkers is thans 65
jaar. Zij eisen per 1 januari pensio
nering als ze 60 zijn, en per 1980
'groot verlof op 55-jarige leeftijd.
Aangezien de Britse kolenindustrie
genationaliseerd is, moet er over
die eisen met de staat als werkgeef
ster worden onderhandeld.
De 'national coal board'- had het
volgende aanbod gedaan: pensio
nering met 64 voor alle mijnwer
kers met meer dan 25 ondergrondse
dienstjaren, elk jaar verder dalend
tot de limiet van 62 jaar. De maxi
male pensioenrechten zouden
daarbij negentiende bedragen van
het laatste verdiende netto-salaris.
Deze regeling is door de bond als
onaanvaardbaar van de hand gewe-
Geen vrijheid
voor Kappler
ROME (UPI/DPA) - Het militaire
hooggerechtshof in Rome heeft gis
teren bepaald, dat de nazi-
misdadigers Herbert Kappler en
Walter Reder niet vervroegd in
vrijheid zullen komen.
Kappler en Reder zitten alle twee
levenslang uit wegens repressail-
lemoorden op Italiaanse gijzelaars
gedurende de Tweede Wereldoor
log.
Met zijn arrest vernietigde het
hooggerechtshof het op 13 novem
ber door een lager militair tribunaal
gevelde vonnis, waarin Kappler,
die aan ingewandskanker lijdt, om
die reden plus vermeend berouw
vervroegde invryheidsstelling was
toegezegd. Dat vonnis, ten gunste
van de indertijd als SD-
commandant van Rome zeer ge
hate Kappler, leidde tot een storm
van binnen- en buitenlandse pro
testen.
Het hof bevestigde voorts een von
nis van de rechter in Spezia die ver
vroegde invrljheidsstelling van
Reder, een Oostenrijkse SS'er had
geweigerd.
