Meeste Surinamers weten
niet waar ze
hun
nog
ankertje moeten uitgooien
C/BI\Rmgmmma i
I ...en gisteren i
föëgélicht
STER WIL
GEEN
RECLAME
NA HET
LAATSTE
JOURNAAL
'Yoorj aars-
ontwaken':
langdradig
Tv-documentaire
over 'De man
die terugging'
AUTOMATISCH SPAREN Vandaag denken
jggj LEIDSE SPAARBANK
DONDERDAG 2 DECEMBER 1976
RADIO - TV KUNST
PAGINA
HILVERSUM - De zendtijd van de
STER rondom de NOS-journaals
van 19.00 uur zal, als gevolg van
het aannemen van een motie in
de Tweede Kamer, worden ver
plaatst. De STER wil deze zend
tijd opdelen. Een deel daarvan
zou kunnen worden gebruikt
voor verlenging van de blokken
voor en na de journaals van 20.00
en 21.30 uur en het restant zou
een nieuw blokje vóór het laatste
journaal op beide netten kunnen
T>T>
Dit heeft drs. C.J. Smeekes, direc
teur van de STER, meegedeeld.
De STER zal dit voorstel voor
leggen aan de minister van CRM,
die heeft toegezegd over de
nieuwe indeling van de onver
minderde zendtijd van de STER
overleg te zullen plegen met de
omroep, de STER en de Recla
meraad. De STER heeft bezwaar
tegen het plaatsen van reclame
blokken na de laatste NOS-
journaal^. Laat op de avond is de
kijkdichtheid teruggelopen tot
op de helft van die in de voor
avond. Dit blijkt uit het continu
onderzoek naar kijkdichtheid.
Reclamezendtijd na het laatste
journaal is onverkoopbaar, aldus
de heer Smeekes. Bij verplaat
sing van de gehele op te heffen
zendtijd naar blokken rondom
het laatste journaal zou de STER
naar schatting dertig a veertig
miljoen gulden, per jaar aan in
komsten derven. Bij de voor te
stellen opdeling wordt het verlies
op enkele miljoenen guldens ge
schat.
De heer Smeekes voegde hieraan
toe, dat de STER de voor te stel
len wijziging niet vóór 1 januari
1978 zou kunnen verwezenlijken,
aangezien alle contracten voor
1977 al zijn afgesloten.
LEIDEN - Ik weet natuurlijk niet
hoe het u vergaat, maar ik ervaar
het wel als een grote desillusie,
wanneer je een actrice van het
Zuidelijk Toneel Globe, dat giste
ravond in de Leidse Schouwburg
een voorstelling gaf van Frank We-
dekind's „Voorjaarsontwaken", na
afloop van de toneelavond op weg
naar de bus heel banaal „Tot ziens"
over een bijna uitgestorven Mare
hoort gillen. Met pijnlijke zeker
heid realiseer je je dan, dat het to
neelleven toch mijlen ver verwij
derd is van het échte leven en dat
zelfs binnen de persoonlijkheid van
een actrice die uitersten verenig
baar blijken. En het stuk?. Toen we
om kwart voor elf weer op straat
stonden vochten twee gevoelens
om de overhand. Enerzijds een ge
voel van voldoening, dat Globe het
gepresteerd heeft de persoonlijk
heid van de kindertragedie van
Wedekind zoveel realiteit mee te
geven. Jennifer Willems als Wendla
Bergmann, die door een summiere
en uiterst onduidelijke voorlich
ting op veertienjarige leeftijd
zwanger wordt. Of Mart Gevers als
mevrouw Bergmann, de moeder
van Wendla, die door haar eigen
preutsheid en voorzichtigheid de
aldus ontstane situatie in de hand
heeft gewerkt. Maar ook Melchior
Gabor (Theu Boermans) of Martha De bekende popgroep "Lucifer"
Naar schatting 130.000 Surinamers hebben de so
ciale zekerheid van een verblijf in Nederland ver
kozen boven het meedoen aan de opbouw van de
republiek Suriname, die deze week haar eerste
verjaardag vierde.
Van die "Nederlandse Surinamers" wordt ver
wacht dat zij ooit naar hun geboorteland zullen
terugkeren. Althans zo liet minister-president
Arron het voorkomen toen hij vorig jaar, op be
zoek in Nederland, tegen hen riep: "U hóórt hier
niet thuis."
Remigratie is dus geboden, n
is eigenlijk niemand die dat s
neemt. Ook de Surinaamse rege
ring niet; van enige maatregel om
die terugkeer van de Surinamers
naar hun vaderland op gang te
brengen, is tot dusver geen sprake.
Daarom mag John van Coblijn een
witte raaf genoemd worden. Hij is'
"De man die terugging", hoofdper
soon in een door Brandpunt-
journalist Han van der Meer ge--
maakte documentaire, die van
avond wordt uitgezonden (KRO,
Ned. 2, 22.45 uur).
Toen vorig jaar, in de maanden
voorafgaand aan de onafhankelijk
heid, de uittocht
zijn hoogtepunt had, was John
Coblijn de eenling die tégen die
stroom inging. vroi
Na vijf jaar in Nederland keerde hij óók
naar Suriname terug. Han van der men
Meer vond dat opmerkelijk
maakte een programma over
toen 25-jarige
jaar later, is Van der Meer samen
met cameraman Raymond Haver-
lag, de man in Suriname gaan op
zoeken met de vraag: "Hoe gaat het
Het antwoord is even wazig als het
uitzicht op de ontwikkeling van
heel Suriname na een jaar van on
afhankelijkheid John van Coblijn
is inmiddels directeur van een In
tegrale Ontwikkelingsmaatschap
pij. een pompeuze naam voor een
wat mysterieuze onderneming.
Niet uit de verf komt in de docu
mentaire wat Van Coblijn nu eigen
lijk integraal aan het ontwikkelen
ADVERTENTIE
Wit helpt
al jaren
blJ noest?
Surinamers toe. Zo goed als hij van zijn wan
trouwen had mogen blijk geven bij
het feit, dat John van Coblijn zijn
r en dochtertje nog steeds niet
aar Suriname heeft laten ko
men. Die twee wonen nog
en Amsterdamse Bijlmer en vi
de op die manier voor John van Co-
ien blijn de garantie, dat hij op ieder
moment zijn Nederlanderschap
kan terugkrijgen: "gezinshereni
ging" biedt die mogelijkheid.
Van der Meer, na de voorvertoning
Paramaribo: ze weten nog niet waar
ze hun ankertje moeten uitgooien."
Ook "De man die terugging", ging
dus voorwaardelijk. Een een wer
kelijke ontwikkeling van de remi
gratie ziet hij ook niet zitten. In de
documentaire waarschuwt hij er
voor dat als teveel mensen naar Su
riname terugkeren, de werkloos
heid nog verder zou stijgen. De mi
nister van Arbeid, Frijmersum die
in de film ook aan het woord komt,
zegt dat het land slechts aan ge
schoolde krachten behoefte heeft.
En over de vele werklozen in zijn
land: "Je kunt de mensen niet met
een geweer dwingen om aan het
werk te gaan."
Vervolgverhaal
"De man die terugging" is een do
cumentaire die op een weinig vra
gen nog minder antwoord geeft.
Misschien is Han van der Meer te
de vroeg bij John van Coblijn langs
gegaan en wordt het pas interessant
in een latere fase. Van der Meer
blijft daarom op hem letten. "Het
kan een vervolgverhaal worden,
zegt hij, "hoe gaat het met John
over nog een jaar. over vijf jaar, over
tien jaar. Ik blijf hem volgen in zijn
zijn documentaire: "Ja. daar ontwikkeling."
heb je de tweeslachtigheid. die je Ook - en die mogelijkheid erkent
niet alleen bij John van Coblijn
maar bij haast alle Surinamers aar
treft, hier in Nederland en ginds i
Van derMeer-als John v
tenslotte toch 1
derland kiest.
NEDERLAND I
18.45 - De Bereboot (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Kinderkrant (EO)
19.30 - Het kleine huis, tv -serie (EO)
20.20 - Klein met een groot geloof, filmportret
20.50 - De Noordelijke eilanden - een kwestie van tijd:
natuurfilm (EO)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Nader bekeken (EO)
22.20 - Ars Musica (EO)
22.45 - Tenslotte (EO)
22.50 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Wickie de Viking (KRO)
19.30 - Cijfers en letters (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - De terugkeer van de Wrekers (KRO)
21.15 - Pleisterkade 17 (KRO)
22.05 - Brandpunt (KRO)
22.45 - De man die terugging, flimreportage (KRO)
23.20 - Den Haag vandaag (NOS)
23.35 - Journaal (NOS)
Eindelijk werd nu eens duide
lijk dat mensen als Hatta en
Soekarno geen collaborateurs
waren tijdens de Japanse bezet
ting, zoals altijd als vanzelf
sprekend werd aangenomen.
In deze grote documentaire rees
voortdurend de vraag: waarom
wisten wij dit niet? Waarom is
de Nederlandse regering al die
jaren zó in gebreke gebleven
wat betreft de juiste voorlich
ting omtrent de gebeurtenissen
in Indonesië van 1940 tot 1950?
Deze documentaire geeft eer
herstel aan Indonesië, maar zij
is praktisch buiten Nederland
om tot stand gekomen. De
domme films die tijdens de po
litionele akties in Nederland
werden gedraaid over de ver
richtingen van "onze jongens"
waren eigenlijk schaamteloos.
Van een man als Westerling
wisten we, maar van de terreur
door Nederlanders of door voor
Nederland vechtenden bedre
ven tijdens de 2de politionele
aktie was niets bekend.
Als we de heer en mevrouw
Marsman horen praten valt te
vrezen dat nog wel meer voor
malige planters denken zoals zij
"Ja, die onafhankelijkheid deed
ons wel wat. Het was ellendig
onze eigen vlag neer te zien
gaan. Had 't allemaal wel ge
hoeven?" Indonesia Merdeka
was een gebeurtenis. De beel
den waren treffend en goed ge
doseerd. Het commentaar was
sober en fraai op maat, zoals we
dat van Jan Blokker gewend
zijn. De interviewer Hugo de
Vries was steeds zeer ad rem.
Toen Nasution wat al te veel op
de lacherige toer ging werd hij
tot de orde geroepen: "U vertelt
er zo vrolijk over, maar zat U
niet lelijk in de knel?"
En Roelof Kiers mag blijven.
PIET WESSELING
Op alle mogelijke manieren had
de anders zo bescheiden VPRO
het programma Indonesia Mer
deka aangekondigd. Dan ga je
niet zonder enig wantrouwen
kijken. Ten onrechte. Het lijkt
niet overdreven te spreken van
een epos, een heldendicht. Een
land dat 36 maal zo groot is als
Nederland en een bevolking
van 100 miljoen mensen telde
werd overheerst door 40.000
Nederlanders. De heer Mars
man moet een genoeglijke plan
ter geweest zijn met 700 man
werkvolk. Hijzelf verdiende
20,-- per dag, z'n arbeiders
0,25 per dag, maar ze waren o
zo dankbaar en konden er, al
dus mevrouw Marsman, prach
tige dingen voor kopen. Pal
daarop kwam Abdoelgarii ver
tellen hoe de bevolking gedis
crimineerd werd, geen of slecht
onderwijs ontving en geen kan
sen kreeg. Hij had geboft dat hij
onderwijs had ontvangen. Daar
leerde hij alles van de 80-jarige
oorlog. Hij kende fraaie liede
ren nog uit 't hoofd, zoals: 't Is
plicht dat iedere jongen..." Maar
toen hij er naar wilde leven
werd hij van de kweekschool
getrapt. 2 maanden voor het
eindexamen. De veiligheids
dienst had ontdekt dat hij lid
was van een verboden organisa
tie. Ook Hatta vertelde dat de
Nederlanders dachten dat ze ge
liefd waren. Niets was minder
waar. Koets, de adviseur van
van Mook, ontdekte pas laat,
dat Indonesië een politiestaat
was. Abdoelgani constateerde
al vroeg dat er in Indonesië
overal geheime politie was.
Het viel op dat de Indonesiërs
spraken met veel zelfspot, met
veel reserve en zonder haat. De
Nederlanders daarentegen ble
ken nu nog hoogmoedig en
voelden zich nog superieur.
Brandpunt zal vanavond (22.05 Nederland II) opnieuw aan
dacht besteden aan de zaak-Menten.Ook is er een reportage over de
actie onder de Nederlandse kust om de 200 vaten met giftige inhoud,
afkomstig van een gezonken Brits schip, op te ruimen.
Leeuwen) spe
al de zangeres Margriet
kant lijkt de interpretatie
Aan de andere Buijsman veel talent demonstreer
de. ligt uit elkaar. Wat precies de
Globe vaak te langdradig. Heel lang beweegredenen zijn om de groep te
hebben generaties „Vooijaarsont- ontbinden is onbekend Afgelopen
waken" van Wedekind gezien als maandag kregen vier leden van de
een toneelstuk met zuiver pornog- groep een telegram dat op hun me-
rafische strekking Dit natuurlijk dewerking geen priis meer wordt
laten komen
om de humor, die door Wedekind Belgische manager van Margriet,
als zo n functioneel element is gein- Margriet en haar echtgenoot, (gita-
troduceerd, volledig tot zijn recht te rist) hebben inmiddels een nieuwe -
groep geformeerd. De ontslagen
Bert Koekebakker muzikanten zijn verbijstérd over
deze gang van zaken. Zij tasten vol
ledig in het duister Dat zij via een
telegram aan de dijk worden gezet
ervaren zij als grievend. Margriet,
op 85-jarige leeftijd die de laatste tijd meer studiowerk
in achtergrondkoortjes verrichtte
dan dat zij optrad in het openbaar,
was voor commentaar onbereik
baar.
Op de foto: Lucifer in betere dagen.
De Westduitse acteur Fritz Rasp,
laatstelijk bewonderd om zijn rol in
Berhard Sinkels film "Lina
Braake",
overleden
Met "Emil und der Detektive" en
"De Judas von Tirol", oogstte Rasp
zijn laatste filmsuccessen vóór
19.33
De tweejaarlijkse literaire prijs
van de gemeente Leeuwarden, de
Piter Jelles Priis", is toegekend
aan de schrijver en letterkundige
Theun de Vries in Amsterdam.
ADVERTENTIE
aan morgen. Recht op het doel af: studeren, trouwen.
bouwen, reizen...EST
11 ^oec* sPaaiP'an
elke maand
een vast bedrag -
maakt f
YvWnsen snel bereik V.
baar. Dat kan^SA
automatisch van 5Z
uw salaris of <^pE=
3jP^ pensioen bij de
DONDERDAG 2 DECEMBER
Hilversum I
NCRV: De kerk vandaag. 18.20 (S) Van
onze buitenlandse correspondent. 18.30
Nws. 18.41 Wereldpanorama. 18.53 Zo
juist verschenen. 19.00 (S) Leger des
Heilskwartier. 19 15 (S) De wereld zingt
Gods lof. 20.00 (S) Goed gestemd. 20.40
Een twee, uit de maat. 21.00 Anders ou
der worden. 21.20 (S) Orgelconcert. 21.45
(S) Spraakmaken. 22.25 Avondoverden
king 22.30 Nws. 22.40 (S) Hier
Hilversum II
NOS: 18.00 Nws AVRO: 1811 Radio-
journ. P.P.: PSP IKON 1830 Kleur
AVRO: 19.00 Sportpanorama 20.00
Nws. 20.05 Radiojourn. 20.10 (S) Piano
concert. 20.40 (S) Saxofoonkwartet Def-
fayet. 21.05 (S) Jazz Spectrum. 21.55 Es
say. 22.20 (S) Aspekten NOS: 23.00 (S)
Met het oog op morgen met ondermeer
23.05 Aktualiteitenoverzicht radio-tv.
23.20 Den Haag vandaag. 23.52 Even ont
spannen voor het slapen gaan;. 23.55-
24.00 Nws.
Hilversum III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Poster. 20.02
(S) Ferry Maat's soul show. 22.02 (S) Ses-
jun. 23.02 (S) Close-up. 0.02 (S) De Hugo
ken. 13.45 Onder de Groene Linde. Oude
liedjes en balladen. 14.00 Omroeporkest
en sopraan 15.00 Zoeklicht op Neder
land. Regionale zaken nader bekeken.
(16.00 Nws 16.30 Kijk op buitenland.
VPRO: 17 00 Welingelichte kringen
Rechtstreeks debatprogramma. 17.45
Uitzending van Symbiose. 17.55 Med.
Hilversum III
Ieder heel uur nieuws.
EO: 7.02 (S) Gospelsound. 8.03 (S) Tijd
sein. 9.03 (S) De muzikale fruitmand.
10.03 (S) Te elfder ure. TROS: 11.03 (S)
Verzoekplaten. 12.03 (S) Nederlandsta
lige top tien en kwiswijs. NCRV: 13 30
(S) Pop-contact. Nationale Hitparade en
de Top 30.
9 00 Nws 9 02 (S) Stof van eeuwen 10.30
(S) Vocalise. 12.00 (S) Van het Neder
landse Concertpodium. EO: 13.00 (S)
Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02 (S)
Klankbord. 14.20 S) Sefer 't Hillim. 14.45
(S) Woord der waarheid VPRO: 15.00 (S)
Muziek op vier.
Albert Mol
kreeg
bezoek van
de Sint
t Albert Mol had gisteren in de
Haagse Bijenkorf een ontmoe-
t ing met Sint en Piet De Goedhei
ligman kwam namelijk even
langs de stand waar Albert Mol
zijn nieuwste boek. "Mengele
broek en pintje billen" graag
voor de kopers wilde signeren.
VRIJDAG 3 DECEMBER
Hilversum I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord
7.08 (S) Hans van Willigenburg (7.30
Nws.). 8.30 Nws. 8.36 Gymnastiek voor
de huisvrouw. 8.45 (S) Anne van Eg-
mond. (10.30 Nws 11 00 (S) Kees Schil-
peroort in gesprek (12.00 (S) Hans van
Willigenburg. (12.26 Med. 12.30 Nws.).
14.00 (S) Anne van Egmond. (15.30
Nws 16.00 (S) Jacques van Kollenburg.
17.00 (S) In de hutsgeklutste kinderwin
kel. 17.30 Nws. 17.32 (S) Echo-magazine.
Hilversum II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20
Vandaag., vrijdag. Gov. programma.
(8.00 Nws. 8.11 Hier en Nu) 8.30 Spoor
zoeken. 8.35 Te deum Laudamus. NOS
9.00 Musonette. 9.35 Waterstanden 9.40
Schoolradio. 10.00 Wat heeft dat kind
10.15 De taal in je hand. Praten over het
leven in de taal. 10.30 NOS-jazzportret.
11.00 Nws. 11.03 Meer over minder, de
stem van de sprekende minderheid.
12.30 Toerismo. Overheidsvoorlichting.
12.49 Uitzending voor de landbouw.
13 00 Nws. NCRV 13 11 Hier en Nu
NOS: 13.30 Vonken onder de as Neder
landse volksverhalen en volksgebrui-
Duitse TV
DONDERDAG 2 DECEMBER
Duitsland I
17 55-18.00 Journaal. 18.00 (Reg. progr.
1.02-7.00 (S) de NDR: 9.30-10 00 Sesamstrasse. 18.00 Die
Assisenzaerste 18.30 Akt 18 45 Zand
mannetje. 18.55 Nordschau magazine.
19.29 Die Assitenzaerzte. vervolg. 19.50
Programmaoverz WDR: 8.05-11 50
Schooltelevisie (9.30-10.15 Sesamstras
se).' 18.00 Nws. uit Noord rijnland-
Westfalen. 18.05 Unmoglicher Auftrag
19.15 Aktualiteiten. 19.45 Trick um 4tel
vor 8) 20.00 Journaal en weerbericht
20.15 Pro und Contra. 21.00 Detektiv
Rockford 2145 Kultureel magazine
22.30-22.50 Journaal, kommentaar en
weerbericht.
Duitsland II
17.00 Journaal. 17.10 Die Biene Maja.
17 40 Akt. en muziek.'18.20 Den lieben
langen Tag. 18.55 Mainzelmannchen.
19.00 Journaal. 19.30 Amusementsprogr.
21.00 Journ. 2115 Gesprekken. 22.15 Ira-
cema. 23.40 Journaal.
BELGISCHE TV
DONDERDAG 2 DECEMBER
Belgiè-Nederiands
18 00 Kleuterserie. 18.05 Kim en zijn
vrienden. 18.30 Tienerklanken. 19.15
Dierenprogr. 19.42 Med 19.45 Journ
20.15 Coronation Street. 20.40 Panora
ma. 21.30 Laff a bit, korte film 21.35
Standpunten. 21.55 Filmfragmenten.
22.40-22.50 Journaal.
