'Leven met hartkwaal, dat is geen leven'
aaisiir
cieba
nodigt
Justitie: harde
aanpak Chinezen
SABA
Protest
Perzische
studenten
Meer controle in restaurants
Shopping tours met
North Sea Ferries
naar Hull.
Vooronderzoek geëist
tegen tipgever Menten
LIGTVOET
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1976
NIJMEGEN - "Leven met een
hartkwaal, dat is geen leven. Bij ie
dere inspanning voel je de pijn, een
halve trap oplopen is al veel te veel.
Het enige wat kan helpen is een
operatie. Het verhelpt de ziekte
niet, maar het verbetert aanzienlijk
de mogelijkheden weer normaal
mee te doen. De pijn en de angst
zijn verdwenen en je kunt weer ac
tief zijn".
Dit zegt de Nijmeegse hart- en vaat-
chirurg prof. dr. P. J. Kuypers, zelf
een hartpatiënt die al twee keer is
geopereerd, eerst enkele jaren ge
leden in Nijmegen en voor de
tweede keer enkele maanden terug,
in een ziekenhuis in het Ameri
kaanse Portland, bij een bevriend
collega. Hij kent de weg en erkent
dat ook volmondig. "Voor mij
hoefde het geen twee en een half
jaar tot drie en een half jaar te du
ren, voor ik aan de beurt was. Maar
zie eens hoe het in Nederland ge
woonlijk gaat. Tussen de eerste
klachten en de definitieve diagnose
verloopt al vaak meer dan twee jaar.
Als dan op basis van het
hartfunctie-onderzoek tot operatie
kan worden besloten, duurt het
door de enorme wachtlijsten vaak
nog langer dan een jaar, voordat de
patiënt kan worden geopereerd. Al
die tijd loopt hij met die pijn rond,
kan hij haast niets doen. Bovendien
is hij dan al op basis van de sociale
wetgeving volledig invalide ver
klaard met alle gevolgen vandien.
Maar de Nederlandse patiënt be
hoort kennelijk tot een lijdzaam
volkje. Naar mijn mening moeten
de mensen zich er meer van bewust
worden dat ze die lange wachttij
den niet meer hoeven te slikken.
Gelukkig is er iets van een kente
ring te merken. In toenemende
J mate pikt men het niet meer zo lang
met die pijn en die angst te moeten
leven".
Prof. Kuypers is een verklaard
voorstander van opvoering van het
aantal hartoperaties in Nederland.
Hij zegt al in 1969 betrokken te zijn
geweest bij de eerste inventarisatie
van het probleem van de hart- en
vaatziekten in Nederland en toen al
te hebben gesteld dat de raming
van het aantal zogenaamde coro-
nairoperaties te laag was. Dit hoe
wel deze vorm van chirurgie pas in
1967 in de Verenigde Staten van de
grond is gekomen en eerst in de ja
ren 1971 en 1972 in dat land een
grote vlucht heeft genomen.
Omleidingsroute
Heel eenvoudig gezegd is coronair-
chirurgie een behandeling waarbij
in de vaten die het hart van bloed
voorzien (de kransvaten) door ziek
teprocessen veroorzaakte verstop
pingen worden omzeild door stuk
jes gezond bloedvat van de patiënt
zelf over de verstopping heen te
leggen, als een omleidingsroute.
Hierdoor krijgt de hartspier weer
meer bloed toegevoerd waardoor
de werking wordt verbeterd. De
klachten als gevolg van de onvol
doende doorbloeding van het hart
verdwijnen en de patiënt komt na
dat hij is hersteld van de zware chi
rurgische ingreep, in aanmerkelijk
betere conditie te verkeren.
Voorwaarde is wel dat de verstop
ping of verstoppingen in de krans
vaten op een voor de chrirug toe
gankelijke plaats zitten. Tijdens de
operatie kunnen een of meer van
dergelijke "shunts" of "grafts"
worden aangebracht, afhankelijk
van de noodzaak enerzijds en de
mogelijkheid anderzijds. Tijdens
deze operatie moet het hart tijdelijk
worden stilgelegd, de hart- en
longmachine neemt de functie van
hart en longen dan over.
Naast de coronairchirurgie kan de
hartchirurg zich ook nog bezig
houden met het vervangen van
zieke kleppen in het hart. Deze
vorm van hartchirurgie, waarvoor
ook een hart- en longmachine no
dig is, is van ouder datum dan de
coronairchirurgie. Het aantal pa
tiënten met te opereren klepgebre-
ken is minder dan de coronairpa-
tiënten.
Prof. Kuypers vindt de coronair
chirurgie superieur aan de zoge
naamde „conservatieve" behande
ling van het met "angina pectoris"
aangeduide geheel van klachten,
dat het gevolg is van de gedeeltelijk
verstopte kransvaten. (Bij een plot
selinge, volledige verstopping
spreekt men van een hartinfarct).
Hij erkent dat de harde, weten
schappelijke bewijzen ervoor nog
niet voorhanden zijn. Daarvoor is
volgens hem nog veel vergelijkend
onderzoek van verschillende groe
pen patiënten nodig. Maar voor
hem zeer belangrijk is de verbe
terde kwaliteit van het leven na de
operatie. "Voor mij persoonlijk is
het dan niet zo belangrijk welke ca
tegorie patiënten, de chirurgisch of
de conservatief behandelde groep,
statistisch het langst blijft leven",
meent hij.
Niet geschikt
Prof. Kuypers meent dat de aca
demische ziekenhuizen in Neder
land, die van de staatssecretaris
sen van Volksgezondheid (Hend
riks) en Onderwijs en Weten
schappen (Klein) de taak toebe
deeld hebben gekregen te wer
ken naar 400 open hartoperaties
per jaar, die taak niet aankunnen.
Hij vindt die ziekenhuizen daar
voor, gezien hun taak als oplei-
dingsziekenhuizen, niet ge
schikt. Ook de structuur van die
ziekenhuizen is er niet op bere
kend een grote afdeling hartchi
rurgie, als een merkwaardig soort
aangroeisel, te kunnen herber
gen. De besturen van deze zie
kenhuizen hebben dan ook al la
ten weten die groei tot 400 open
hartoperaties per jaar somber in
te zien. In de afgelopen zes jaar is
het deze ziekenhuizen al niet of
nauwelijks gelukt te groeien naar
de enkele jaren geleden aanbevo
len 250 open hartoperatie per
jaar. In Groningen, Rotterdam
Rotterdam, Leiden, Nijmegen
em het Wilhelminagasthuis van
de Universiteit van Amsterdam
heeft die taakstelling al tot grote
problemen geleid, ondanks toe
zeggingen van het ministerie van
Onderwijs en Wetenschappen,
onder welk departement deze
ziekenhuizen vallen. De belang
rijkste problemen zijn; moeizame
financiering, gebrek aan ruimte
en gebrek aan personeel.
„Het is nodig grote aantallen harto
peraties te verrichten, dat volgt
uit het aantal patiëmten", aldus
prof. Kuypers, „Wat moet gebeu
ren, is eigenlijk precies hetzelfde
als wat destijds met de galblaas-
en maagoperaties is gebeurd.
Breng ze onder in gewone zie
kenhuizen, waar efficiënter kan
worden gewerkt. In de academi
sche ziekenhuizen is men dan
van die in de structuur moeilijker
onder te brengen grote capaciteit
af en kan men zich bezig houden
met verdergaand wetenschappe
lijk onderzoek op dit terrein en
met de opleiding".
hem
De Nijmeegse hoogleraar meent
dat ongeveer 300 open hartopera
ties het maximaal haalbare is
voor de zeven academische zie
kenhuizen in Nederland (naast de
vijf genoemde zijn dat nog het
ziekenhuis van de Vrije Universi
teit in Amsterdam en dat van de
Utrechtse universiteit). Dat is to
taal 2100 ingrepen per jaar.
Dit jaar zullen er in Nederland een
kleine 2000 open hartoperaties
worden verricht, terwijl daar
naast een aantal Nederlanders in
het buitenland wordt geope
reerd. In juni van dit jaar startte
de Hartpatiënten-vereniging op
initiatief van voorzitter Henk
Fievet (zelf zwaar hartpatiënt)
een luchtbrug voor hartpatiënten
naar Houston in de Amerikaanse
staat Texas. In augustus volgde
de Werkgroep Hartchirurgie Bui
tenland van de Gezondheidsraad
met een soortgelijke pendel om
patiënten in Genève te laten ope-
„Als in Nederland de capaciteit
niet drastisch zal worden uitge
breid, zullen in de toekomst zo'n
duizend patiënten per jaar via die
luchtbruggen naar het buiten
land gaan voor een hartoperatie",
zo meent prof. Kuypers. Volgens
hem betekent dat een jaarlijkse
„export" van 30 miljoen gulden,
waarvoor men economisch ge
zien niets terugkrijgt. Hij meent
voorzichtig dat uitbreiding van
de hartluchtbrug een drukmid
del kan zijn om in Nederland
meer hartchirurgische centra van
de grond te krijgen. De lucht
bruggen op zichzelf vindt hij een
noodzakelijk kwaad, in het bui
tenland vindt men het volgens
hem een belachelijke zaak.
Weinig visie
Prof. Kuypers acht het overheids
beleid ten aanzien vaji de hartchi
rurgie van weinig visie getuigen
en de huiver die men in officiële
kring voor de activiteiten van de
heer Fievet van de Hartpatiën
tenvereniging heeft, onjuist.
„Sinds 1969 is het aantal open
hartoperaties nog nauwelijks
verdubbeld. Bovendien ben ik er
van overtuigd, dat als de heer
Fievet niet al jaren acties had ge
voerd en die luchtbrug naar
Houspon Houston had georgani
seerd, er nog minder zou zijn.
Overigens stelt hij dat het onjuist is
alle „schuld" te schuiven op de
nek van staatssecretaris Hend
riks 'van Volksgezondheid. „Die
werkt er mijns inziens wel aan,
maar anderen verschuilen zich
achter hem. Naar mijn overtui
ging houden staatssecretaris
•Klein en minister Duisenberg
van Financien de zaak veel meer
tegen."
Al geruime tijd is bekend en prof.
Kuypers onderstreept het nog
eens, dat meer dan.de helft van
alle doodsoorzaken in Nederland
te wijten is aan hart- en vaatziek
ten. Tienduizenden mensen lij
den aan angina pectoris. Voor
lang niet allemaal kan een opera
tie uitkomst brengen, maar wel
voor veel meer dan er thans wor
den geholpen.
Eerder dit jaar is bekend geworden
dat rond 1500 hartpatiënten op de
wachtlijst stonden voor een har
toperatie. Zij moeten, als hun ge
val niet acuut is, van enkele
maanden tot ruim een jaar wach
ten voor zij aan de beurt zijn. Dat
getal van 1500 wordt volgens
prof. Kuypers „kunstmatig" laag
gehouden omdat het geen zin
heeft dit „stuwmeer" verder te la
ten vollopen. Van meer dan 4000
hartpatiënten is bekend dat zij
mogelijk voor een operatie in
aanmerking komen. Uitsluitsel
daarover kan pas verkregen wor
den na een onderzoek van het
hart, dat catherisatie wordt ge
noemd. Maar ook voor de cathe
risatie is de capaciteit volgens
prof. Kuypers nog veel te laag.
„Voor een land met een gezond
heidszorg die de tbc er onder
heeft gekregen en een voortreffe
lijke trombosedienst tot in iedere
uithoek heeft weten te organise
ren, moet het probleem van de
hartchirurgie ook op te lossen
zijn", aldus prof. Kuypers.
DEN HAAG (ANP) - Ongeveer
vijftig Perzische studenten
hebben vrijdag voorde Franse
ambassade in Den Haag ge
protesteerd tegen de arrestatie
door de Franse politie van zes
tien Perzen in Parijs. De ar
restaties betroffen leden van
de CISNUde progressieve
Perzische studentenvereni
ging.
De demonstranten hadden al
len een masker voor om her
kenning door mogelijke be
spieders te voorkomen. Een
van hen zei met zekerheid te
weten dat de Perzische inlich
tingendienst hen in de gaten
hield. Volgens de demonstran
ten is de Franse politie na de
aanslag op een hoge functio
naris van de Perzische ge
heime dienst in Frankrijk een
heksenjacht begonnen op le
den van de CISNU. Van de zes
tien arrestanten zijn inmid
dels vier als ongewenst vreem
deling de grens overgezet
zonder dat de Franse politie
ooit heeft kunnen bewijzen dat
zij iets met de aanslag te ma
ken hebben gehad. Twee van
de zestien zijn in staat van be
schuldiging gesteld aldus de
protesterende Perzen voor de
ambassade. Wij als leden van
DEN HAAG (SP) - De Nederlandse justitie gaat het probleem van de
illegaal in ons land verblijvende vreemdelingen harder aanpakken. Er zul
len strengere controles komen in o.m. restaurants, gokhuizen en dergelijke,
waarbij men met name de onrechtmatig hier verblijvende Chinezen op het'
oog heeft.
de Cisnu blijven ondanks alles
vechten tegen het imperialisti
sche bewind van de Sjah. Wij
moeten dat echter in het gheim
doen want het regiem van Per-
zie probeert de stem van de
Perzische studenten in het bui
tenland op welke wijze dan
ook in de kiem t
ADVERTENTIE
miljoen gulden aan prijzen
Al vanaf 199,- per persoon, inclusief hut
en maaltijden aan boord.
Shopping Tours zijn er van /vOflVN
1 oktober 1976 tot 31 maart 1977.
Vertrek Rottérdam/Europoort VAaQQJ/
elke avond zes uur.
BON voor folder 'SHOPPING IN HULL'
Naam
I AdrCSI
Plaats
8 Vraag folder aan uw reisbureau of bon opzenden aan: ^*1
North Sea Ferries. Postbus 1123, Rozenburg 3208.
---li
Te winnen in de Nationale
Puzxelaktie t.b.v. Nationaal Fonds
Beter Leven
Volgens een w ordvoerder van het
ministerie van justitie zal de actie
zich voorlopig tot Amsterdam be
perken. Wel ligt het in de bedoeling
de aanpak in een later stadium lan
delijk uit te breiden.
Met de strengere controles op de in
Nederland aanwezige Chinezen
hoopt de ustitie de verharding van
de misdaad onder deze groep bui
tenlanders de kop te kunnen in
drukken. Verder wil men door de
aanpak de steeds groter wordende
heroïnehandel onder de Chinezen
verminderen.
Uitwijzen
De actie wordt voorlopig tot de
hoofdstad beperkt omdat ge
noemde problemen, waarbij moord
en doodslag schering en inslag zijn,
in deze stad het grootst worden ge
noemd. De Amsterdamse politie is
intussen bezig om extra mankracht
voor de strengere controle vrij te
maken.
Justitie is van plan om alle in ons
land opgepakte illegale Chinezen
uit te wijzen. Overigens doet zich
hierbij de moeilijkheid voor, dat
men nog niet weet hoe moet wor
den gehandeld ten aanzien van de
zogenaamde Hong-Kong-Chinezen
die worden aangehouden. Het pro
bleem is namelijk dat deze mensen
in het bezit zijn van een Brits pas
poort en op grond daarvan zouden
moeten worden teruggestuurd naar
Engeland. De Britse autoriteiten
schijnen echter niets te voelen voor
een stroom van in Nederland on
gewenste Hong-Kong-Chinezen.
De Nederlandse justitie voert
daarom nog met de Britse justitie,
waaronder Scotland Yard, overleg
over een oplossing van dit pro
bleem.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
AMSTERDAM (ANP) - De Haagse
officier van jhustitie, mr. C. van
Steenderen, heeft gisteren bij de
Amsterdamse rechter-commissaris
een gerechtelijk vooronderzoek
gevorderd tegen de nog onbekende
tipgever, die mogelijk de Blari-
cumse kunstverzamelaar, Pieter
Nicolaas Menten (78), zou hebben
getipt over diens op handen zijnde
arrestatie op maanden 15 novem
ber jl.
Minister Van Agt had het onder
zoek te justitie, door een officier
van justitie buiten het ressort
(ambtsgebied) van het gerechtshof
in Amsterdam vorige week toege
zegd in het kamerdebat over de
zaak-Menten. Hij heeft dit dinsdag
j.l. nader gepreciseerd in zijn brief
bij het voorlopig raaport van de
Amsterdamse procureur-generaal
mr. Hartsuiker over de« gang van
zaken rond de mislukte arrestatie
van Menten. Het gerechtelijk voor
onderzoek is gebaseerd op het arti
kel 189 van het wetboek van straf
recht dat onder meer handelt over
degeen die opzettelijk behulpzaam
is aan het ontkomen aan een arres
tatie door de politie. Bij dit gerech
telijk vooronderzoek gaat het erom
of Menten (verdacht van oorlogs
misdrijven en misdrijven tegen de
menselijkheid) op enigerlei wijze
voorwetenschap heeft gehad van
zijn op handen zijnde arrestatie, al
dus mr. Van Steenderen.
In artikel 189 wordt degeen straf
baar gesteld die opzettelijk iemand,
die schuldig is aan, of vervolgd
wordt terzake van enig misdrijf,
verbergt of hem behulpzaam is in
het ontkomen aan de nasporing van
of aanhouding door justitie of
politie-ambtenaren. De maximum
gevangenisstraf is zes maanden of
een boete van ten hoogste f 600.
Zoals bekend werd, toen maandag
15 november bleek dat Menten met
zijn vrouw zondagavond 14 no
vember om 7 uur in een Simca-
stationcar met onbekende be
stemming was vertrokken, een
opsporings- en aanhoudingsbevel
tegen Menten uitgevaardigd.
advertentie
Er zijn op korte termijn enige vacatures in onze keuken
voor
1 e restaurant koks
Restaurant "De witte raaf"
Noordwijk tel. 02523-2284
Huishoudster
van Menten:
Laat mij
met rust
IJMUIDEN (ANP) - "Ik wens
met rust te worden gelaten, ik
heb niets met de zaak-Menten
te maken". Dit beroep deed
een geëmotion erde mej. S. de
Haan (67) gisteren op de pers.
De vrouw was tot ruim drie
jaar geleden huishoudster bij
de van oorlogsmisdaden ver
dachte P. Menten in Blaricum.
Mej. De Haan zei niets te we
ten van een Poolse huishoud
ster, die, zoals in de pers was
gemeld, vroeger in dienst was
van Menten en die voor de ver
taling van een aantal Poolse
getuigenissen zou hebben ge
zorgd. "Ik heb twaalf jaar bij
de familie Menten gewerkt,
maar ik heb die vrouw nooit
ontmoet en ken haar niet".
De vroegere huishoudster vèr-
telde, dat, hoewel zij niet meer
bij Menten in dienst was, nog
regelmatig bij de familie over
de vloer kwam. "Mevrouw
Menten was meer een halve
vriendin dan een werkgeef
ster. Ik ging steeds naar haar
toe, omdat zij een niet al te be
ste gezondheid heeft".
Naar Mej. De Haan verklaar
de, behandelde zij een deel
van Mentens correspondentie
als hij niet thuis was en wist zij
altijd waar hij zich bevond.
"Maar het ellendige is, dat ik
het nu niet weet".
LEIDEN TEL. 071-140941
VEND PRINT
De sneldrukkerij
waar alles kan.
Van Vroom &Dreesmann.
ADVERTENTIE
CIEBA levert kan-
I M toorinrichtingen!
rWii Dat weet zo langza-
merhand iedereen in
Leiden en omstreken. Wat u misschien niet weet, is dat CIEBA
een verrassende kollektie kantoormeubelen in de 4 grote toon
zalen heeft. Daarom nodigt CIEBA u uit! Iedere werkdag (behalve
zaterdag) van 9-12.30 en van 13.30-17 uur. Stap vandaag of
morgen eens binnen op de Wm Barentszstraat 35 (De Waard) te
