Nieuw compromisvoorstel
Rhodesië-
eonferentie
VN. TEGEN CHILI
Arron ontevreden over
jaar onafhankelijkheid
HiFi/Stereo is zo moeilijk niet
Poging om uit impasse te geraken
W>lf Biermann
brengt DDR in
onzekerheid
Yon Braun:'Overschat
kernenergie niet'
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1976
BUITENLAND
GENÈVE (Reuter/UPI/DPA) - De Britse conferentievoor-
zitter Ivor Richard heeft gisteren een nieuw compromis
voorstel gedaan inzake de onafhankelijkheidsdatum in een
poging de Rhodesië-conferentie in Genève uit de impasse
te héllen.
Richard overhandigde Nkomo en
Mgabe, de leiders van Patriottisch
Front, een document waarin staat
dat de Britse regering „vast op het
standpunt staat dat alle overeenge
komen procedures in Rhodesië op
tijd voltooid zullen zijn om moge
lijk te maken dat onafhankelijk
heid wordt verleend per 1 maart
1978". Conferentie-kringen zeggen
dat de Britse regering daarmee 1
maart vaststelt als de uiterste da
tum waarop Rhodesië onafhanke
lijk wordt.
Tot dusver beschouwde Londen 1
maart 1978 als streefdatum voor
onafhankelijkheid, die afhankelijk
werd gesteld van de voortgang
welke wordt gemaakt bij de nood
zakelijke procedures als de vor
ming van een interim-regering en
het'houden van verkiezingen. De
blanke delegatie en twee van de
vier nationalistische delegaties^
maakten daartégen geen bezwaar,
maar Nkomo en Moegabe verlang
den dat Engeland, zich onvoor
waardelijk aan een vastgestelde
onafhankelijkheidsdatum te ver
plichten. Het nieuwe compromis
voorstel komt gedeeltelijk maar
niet geheel, tegemoet aan het
standpunt van het Patriottisch
Front.
Afronden
In het nieuwe Britse voorstel blijft
de onafhankelijkheidsdatum af
hankelijk van het voorspoedig ver
loop van de voorbereidingen, zo
merken waarnemers op. Het Britse
documént stelt verder voor eerst de
besprekingen over de overgangs
regering af te ronden alvorens een
bepaalde datum voor de onafhan
kelijkheid te prikken. Richard ken
schetste het document als „een po
ging de kennelijke verschillen tus
sen hun
volgens Qiggs de schatting van
Amerikaanse regeringskringen.
Diggs meent dat er op dit ogenblik
geen aanwijzigingen zijn dat de na
tionalistische strijders buitenlands
militairen te hulp zullen roepen.
BONN (ANP) - De Duits-
Amerikaanse raketspecialist
Werhner von Braun heeft in
een vraaggesprek met een
Westduits weekblad gewaar-
schuwd tegen overschatting
van de mogelijkheden van
kernenergie.
Volgens de geleerde zal de be
schikbare hoeveelhëid ura
nium in de aarde op zijn
hoogst over 50 jaar. uitgeput
zijn terwijl de aardgasreser
ves op dit moment toereikend
zijn voor de eerstkomende
200 jaar.
Bovendien zijn fabrieken voor
het vloeibaar maken van gas
goedkoper dan kerncentrales
waar nog bij komt dat deze.
fabrieken veel minder gevaar
lijk zijn voor het milieu dan
kerncentrales, aldus Von
Braun.
KOZANI, Griekenland - Dit bleef
over van een YS-11 vliegtuig van
Olympic Airways, dat gisteren in
het noorden van Griekenland neer
stortte. Alle vijftig inzittetiden van
het toestel, 'van Japanse makelij,
kwamen om het leven.
De machine was op wég van Athene
naar Kozani. Een tusseyüanding in
Larissa was vanwege het slechte
weer niet mogelijk
Het toestel verloor contact met de
verkeerstoren van Larissa na ge
meld te hebben dat het in verband
met de zware mist probeerde een
noodlanding te maken
"Suriname kan koloniale verleden niet vergeten"
Dé nationalistische leiders hebben
beloofd dat verkiezingen gehouden
zullen worden vóór 1 december
1977. Ze denken aan een datum in
november 1977 voor de eerste ver
kiezingen op basis van algemeen
kiesrecht in de Rhodesische ge
schiedenis, zo hebben nationalisti
sche zegslieden meegedeeld. Enge
land zou op zijn beurt meer geneigd
zijn een bindende onafhankelijk
heidsdatum vast te stellen als de
nationalisten een verkiezingsda
tum vaststellen.
Slakkegang
De blanke delegatieleider Van der
Byl heeft zich gisteren bij Richard
beklaagd over de slakkegang van
het conferentieverloop en gevraagd
of het tempo niet wat opgevoerd
kan worden.
Het militair opperbevel in Salis
bury heeft gisteren meegedeeld dat
de guerrilla fn de afgelopen vier da
gen het leven heeft gekost aan 28
mensen, onder wie negen ambtena
ren van iet ministerie van Binnen
landse Zaken. Vijf zwarte bestuur
sambtenaren kwamen om bij een
guerrilla-aanval bij Wankie in het
noordwesten van Rhodesië. Vier
ambtenaren van het ministerie -
onder,wie één blanke - werden ge
dood bij een overval op hun auto in
het zuidoosten van het land. De
ambtenaren waren ingeschakeld uc. EcïaueI, uc IU,IIlulraeI1
waarop de betrokkenen hun toe-
PARAMARIBO (ANP) - De Suri
naamse premier Henck Arron is
na één jaar onafhankelijkheid
van zijn land nog ontevreden
over de mentaliteit en arbeid
sprestaties van het Surinaamse
volk. Hoewel hij zei verrast te zijn
dpor de manier waarop de Suri-
namers in een jaar tijds zijn uit
gegroeid tót één natie, moest het
Amerikaanse
artsen
steriliseerden
Indianen
WASHINGTON (DPA) - Artsen
van de Amerikaanse regering héb
ben tussen 1973 en 1976 meer dan
3400 Amerikaanse Indianen geste
riliseerd, waarschijnlijk zonder
daarvoor toestemming te hebben
ontvangen van de betrokkenen, zo
heeft gisteren de Amerikaanse al
gemene rekenkamer bekend ge
maakt.
De ingrepen werden volgens de re
kenkamer verricht door artsen van
de "gezondheidsdienst voor India
nen". Onder de gesteriliseerden
zijn 3001 vrouwen tussen de 15 en
44 jaar en 142 mannen. De reken
kamer zei dat in het grootste deel
de. gevallen de formulieren
de Surinaamse premier desge
vraagd toch van het hart, dat het
Surinaamse volk nog onvol
doende heeft afgerekend met het
„kolonïale verleden".
Minister-president Arron zei dit
gisteren in Paramaribo tijdens
een ontmoeting met journalisten.
Deze vroegen hem naar zijn erva
ringen over het afgelopen jaar.
Volgens Arron is het Surinaamse
volk nog te veel behept met een
koloniale mentaliteit. In het ver
leden hebben wij geleerd naast
elkaar te leven, nu moeten wy
samenwerken. Surinamers moe
ten afleren elkaar dingen te mis
gunnen en leren hun eigen aan
sprakelijkheid te aanvaarden, al
dus Arron.
Hij kondigde aan het Surinaamse
volk in deze geest te zullen toe
spreken in zijn radio en tv-rede
aan de vooravond van onafhan
kelijkheidsdag: 25 november.
Het eenjarig bestaan van de repu
bliek Suriname is voor de rege
ring niet in de eerste plaats een
reden tot feestvreugde, zei Arron
voorts. Morgen is eerder éen dag
van bezinning van de Surinamers
op hun plichten jegens de maat
schappij.
De Surinaamse minister-president
zei zeer .tevreden te zijn met de
:r, waarop zich de diploma-
tieke betrekkingen tussen Neder
land en Suriname hebben ont
wikkeld. Er bestaan uitstekende
relaties tussen beide landen, ook
op het gebied ,van de ontwikke
lingssamenwerking. Arron was
ook best te spreken over het
tempo waarmee verschillende
ontwikkelingsprojecten met Ne
derlands geld 2,7 miljard over
tien a vijftien jaar) worden uitge
voerd of voorbereid.
De remigratie naar Suriname zal
het belangrijkste onderwerp van
gesprek zijn tijdens de ontmoe
ting, die minister Pronk van ont
wikkelingssamenwerking medio
volgende maanden Paramaribo
zal hebben met de Surinaamse
regering. Basis voor dit gesprek
is een nog geheim rapport van dé
Nederlandse regering over remi
gratie. Arron kon niet zeggen of
het overleg met Pronk een defini
tieve remigratieregeling zal ople-
Premier Arron ontkende het be- Hij bracht nog
staan van fricties tussen Neder-
land en Suriname over de beste
ding van de Nederlandse ont
wikkelingshulp. De commissie
ontwikkelingssamenwerking
Nederland-Suriname (Cons)
heeft veel kritiek op de plannen
van de Surinaamse regering,
maar dat geeft niets, aldus Arron:
„Een strakke houding van de'
Cons is juist een stimulans om te
komen tot een grotere zelfwerk
zaamheid in Suriname". Suri
name behoudt evenwel zelf het
recht haar eigen ontwikkelings
programma samen te stellen,
meent hij.
De Surinaamse minister-president
sprak tenslotte over de remigra
tie uit Nederland van „Nederlan
ders van Surinaamse afkomst".
i herinnering,
dat Suriname op het ogenblik
voor „geschoolde en geoefende
Surinaamse krachten uit Neder
land" de mogelijkheid heeft ge
schapen in Surinaamse over
heidsdienst te komen. Het gaat
daarbij niet alléén om academici.
Een aantal Surinamers in Neder
land heeft al van deze mogelijk
heid gebruik gemaakt,aldus
premier Arron. Hij wilde niet
zeggen hoeveel.
DÈN'HAAG (ANP) -De verbannen
Oostduitse dichter-zanger Wolf
Biermann lijkt -nergens een ge
past tehuis te kunnen vinden. De
DDR ontnam hem vorige week
zijn staatsburgerschap waardoor
de 40-jarige voorvechter van h^t
socialisme is gestrand in de
Bondsrepubliek. Voor Biermann
zélf is er'sprake van een persoon
lijk drama, voor West-Duitsland
van pijnlijke verlegenheid en
voor de DDR kennelijk van een
snelle oplossing voor een al jaren
slepend probleem. De nasleep
van de affaire echter heeft Oost-
Berlijn zo sterk verrast dat Ho-
necker c.s. door een grote mate
vam onzekerheid lijken bevan
gen.
De donkere Wolf Biermann, die zijn
bijtende politieke balladen op
een gitaar begeleidt, is al bijna
twee decennia lang een bron van
irritatie voor de leiders van Öe
DDR. Zijn directe protesten
tegen wat hij ziet als het opgeven
van ware socialistische principes
resulteerden in een officeel ver
bod op zijn optreden in Oost-
Duitsland sinds 1965. In een klein
apartement nabij de Berlijnse
muur leefde hij sindsdien zeer te
ruggetrokken, maar zijn boeken
en zijn platen werden bestsellers
in de Bondsrepubliek en ver
schenen illegaal ook in de DDR.
Bij voortduring hekelde hij het
communistische systeem in
Oost-Duitsland wegens het aan
houden van starre Stalinistische
ideeën en zijrv topzware bureau-
era tie, maar zijn idealistisch ge
loof in het communisme ver
bleekte niet.
Een van de belangrijkste thema's
van zijn werk was zelfs het waar
schuwen van jonge Oostduitsers
niet de vlucht te nemen naar het
Westen. Zij zouden moeten blij
ven en zich sterk maken voor het
veranderen van die aspecten vari
'de samenleying die'hun niet zin
den.
Verstoten
Biermann is nu verstotrn door het
land dat hij in 1953 als 17-jarige
verkoos, toen zijn geboortestad
Hamburg verliet om een ideolo
gische droom in het Oosten te
verwerkelijken". Al mijn belan
gen, emoties en eigenschappen
hebben zich in de DDR ge-
vorrmd", zei hij onlangs in een
Westduits Weekblad en hij on
derstreepte zijn onbehagen in het
Westen met de opmerking: „Ik
zou mezelf minder een balling
beschouwen als men mij met ge
weld had versscheëpt naar Mos
kou. Ik zou daar natuurlijk pro
blemen met de taal hebben, maar
ik zou in ieder geval de samenle
ving begrijpen."
Hij is gedreven om naar het Oosten
terug te keren „omdat die samen
leving met al haar problemen nog
steeds mijn samenleving waarin
ik kan deelnemen aan de ontwik
kelingen en die tevens een expe
riment uitvoert, dat men socia
lisme noemt, en dat mijns inziens
geldt voor de gehele mensheid
om deze niet «tot barbaarsheid te
doen vervallen.
bevestigde dat er voor
hëm geen plaats kan zijn in linkse
groeperingen in het Westen. Maar
hij meende steun te kunnen ver
wachten voor zijn repatriëring
van communistische partijen'in
Frankrijk, Italië* Spanje en
West-DUITSLAND. Wat Italië en
Frankrijk betreft is hij daarin tot
nu toe niet teleurgesteld.
Welkom
Voor de regering in Bonn is Wolf
Biermann een onwelkome gast.
West-Duitsland, het bastion in de
frontlinie van de Wèstelijke mili
taire en ideologische defensie
tegen het communisme van het
Kremlin, waakt uiterst behoed
zaam vooi; extréme linkse in
vloeden. De communistische
partij in de Bondsrepubliek is er
niet in geslaagd een krachtige ba
sis te leggen, deels wegens de
welvaart die het kapitalisme
heeft vergezeld en de stringente
wetten die politieke radikalen uit
oVerheidsfunkties moet weren.
Maar de plotselinge komst van een
volksheld met hartstochtelijke
communistische ideeën, die de
automatische sympathie ont-
vangt welke Westduitsers koes
teren voor een ieder die bij de
DDR in ongenade valt, is vol
doende om de meeste politici van
de Bondsrepubliek met grote
zorg te overladen.
Westerese politieke waarnemers in
de DDR menen dat de vernan-
ning van de bekende dichter-
zanger een nieuwe aanwyzing
bevat dat het Oostduitse regime
krachtiger wil optreden tegen
toenemde dissidente uitingen in
het land. De waarnemers bren
gen de verharde lijn in verband
met de jongste mutaties in de
Oostduitse leiding, waarbij par
tijleider Erich Honecker tevens
werd benoemd tot staatshoofd en
zodoende twee van de drie top-
funkties in de hiërarchie be
kleedt.
Tevens kreeg Willi Stoph, die ideo
logisch dicht bij het Kremlin
staat, het premierschap terug
(hij was reeds premier van 1964
tot 1973) ten koste van de wat li
beraler ongestelde Horst Sin-
dermann. Sindermann had de
reputatie opgebouwd van „de
kameraad' met het menselijk ge
zicht".
Incidenteel.
Hoewel de omvang van de in de
DDR gerezen protestbeweging
velen heeft verrast kan, althans
op dit moment niet, worden ge
sproken van een dissidente stro
ming van Russisch óf Tsjechos-
lowaaks formaat. In tegenstelling
tot de SowjerSowjet-Unie en
Tsjechoslowakije hebben ander
sdenkende uitingen in de DDR,
sinds het bestaan van het land,
zich steeds beperkt tot inciden
tele gevallen die de benaming
„dissidente beweging" niet
rechtvaardigen.
In politieke kringen in West-Berlijn
meent men dat twee factoren
vooral belangrijk zijn voor het
feit dat in de DDR van georga-
nisrrde dissidentie niet kan wor
den gesproken. Voor de bouw
van de muur in 1961 werd een cul-
turel en wetenschappelijke „leeg
loop" van de DDR richting
Bondsrepubliek geconstateerd.
Met deze leegloop zouden tevens
ook vele ontevreden elementen
uit het land zijn verdwenen.'
Daarnaast zouden vele Oostduitse
burgers er trots op zijn dat zij na
'de Tweede Wereldoorlog, zonder
hulp van Westers kapitaal, een
staat hebben opgebouwd waarin
de dagelijkse levensbehoeften
van de bevolking goed verzorgd
zijn, waarin de woningbouw tot
bloei is gebfacht en waarin de ai-
gemene levensstandaard op een
redelijk hoog niveau is gebracht.
In resolutie
ADVERTENTIE
bewaking van Afrikaanse dorpen.
Regeringstroepen doodden zeven
guerrillastrijders, zes overtreders
van het uitgaansverbod en twee
helpers van „terroristen".
Overwinning
Charles Diggs, een Amerikaans
neger-congreslid, heeft gisteren in
Dar es Salaam gezegd dat de Ame
rikaanse regering binnen anderhalf
jaar een overwinning van de natio
nalistische guerrilla in Rhodesië
verwacht als de Geneefse conferen
tie mislukt. De Verenigde Staten
zouden ervan uitgaan dat Rhodesi
sche guerrillastrijders met behulp
van Cubaanse troepen binnen een
half jaar het blanke minderheids-
bewind kunnen verslaan. Met be
hulp van alleen Cubaanse officie
ren zou het een jaar duren en zon
der buitenlandse mankracht zou
den de guerrillero's het binnen an
derhalf jaar kunnen klaren, zo is
stemming gaven, niet juist 1
ingevuld.
Het onderzoek van de rekenkamer
werd ingesteld op verzoek van de
Democratische senator James Ab-
óurezk van Zuid-Dakota. In deze
staat ligt het grootste reservaat van
Sioux-Indianen. De senator ver
klaarde onlangs dat talloze In
diaanse vrouwen hem vertéld had
den zonder hun medeweten of toe
stemming gesteriliseerd te zijn.
Lisenko overleden - Jongstle
den zaterdag iS op 78-jarige leeftijd
overleden de omstreden Russische
landbouwkundige en bioloog Tro-
fim Lisenko, Zijn dood werd giste
ren wereldkundig gemaakt door de
Sowjet-academie van wetenschap
pen op de achterpagina van het re-
- geringsdagblad Izwestia.
Lisenko, op beide vakgebieden au-
'todidact, maakte onder Stalin fu
rore toen hij "bewees" dat de erfe
lijke aanleg van organismen door
het milieu veranderd kan worden.
U ziet hier de Erres SX 6841*Een HiFi/Stereo-kombinatie
van tuner, versterker en cassette-recorder. Wat deze installatie
vooral vraagt is een kritisch gehoor. Om de geweldige weergave
naar juiste waarde te kunnen schatten.
Handigheid komt er minder op aan.
Want de Erres SX 6841 munt uit door een ongelooflijk eenvoudige
bediening. Druk op de knop: radio speelt. Druk op een andere
knop: cassette speelt (ook chroomdioxyde band!) Wat de techniek
betreft is "eenvoudig" een misplaatst woord: De HiFi-norm
Din 45500 wordt ruimschoots gehaald,het uitgangsvermogen
bedraagt 2x15 Watt kontinu, 2x20 Watt muziek, ruisonder-
drukking (DNL) is ingebouwd. Een sterk pluspunt ft.
is de verlichte digitaalklok met schakelmogelijkheid. jTO
Adviesprijs inklusief 2 luidsprekerboxen f 1.199.-. ft
Mócht u altijd hebben gedacht dat HiFi/Stereo
een gekompliceerde zaak is, dan hopen we dat u de rB»
ogen zijn open gegaan.
Wanneer gaat u kijken en luisteren bij - 4
uw Erres-dealer?
Erres HiFi/Stereo:
mooie muziek op een
makkelijke manier.
NEW YORK (UPI) - De sociale
humanitaire en culturele commis
sie van de algemene vergadering
der Verenigde Naties heeft gisteren
een anti-Chiliresolutie aangeno
men. Daarin wordt "diepe veront-.
waardiging" 1 uitgesproken over
"schendingen van de mensenrech
ten in Chili", waaronder marteling,
onmenselijke behandeling, partij
dige aanhouding en opsluiting. De
resolutie werd goedgekeurd met 98
tegen 14 stemmen bij 18 onthou
dingen. Ook Nederland stemde
vóór de resolutie.
Het orgaan van de Sowjetrussische
communistische partij,.de Prawda,
heeft gisteren verklaard dat Chili's
vrijlating van 300 politieke gevan
genen een klucht is die niemand
zou misleiden.
In een hoofdartikel werd gezegd,
dat de fascistische junta in Chili
"weer een poging had ondernomen
om het- gezicht van haar bloedige
regime te maskeren". De voorma
lige Chileense communistische
partijleider Luis Corvalan en hon
derden linksen zitten nog in de ge
vangenis zonder vorm van proces,
aldus het blad.
