Leidse kunst uit 1626
te pronk in Lakenhal
V - V'V
Alirio Dias speelt het
Concerto de Aranguez
toegelicht
rrx
te.l
[l^\\pmgramma\
Goedkope
effecten
bij Globe
RADIO - TV - KUNST
'Driekoningenavond'
LEIDEN - Lo van Heilsbergen doet
tijdens een lachscène uit „Drieko
ningenavond, of: Wat U maar
wilt"("Twelfth Night, or: What You
Will" van Williaqi Shakespeare) op
een gegeven ogenblik zijn grote
teen in zijn mond en ontlokt daar
mee een aanmoedigend applaus
aan de zaal. Op dat ogenblik kun je
je in alle redelijkheid afvragen of
het genre zichzelf niet in een bela
chelijk daglicht plaatst.
Dat gevoel bekruipt de kritische
toeschouwer weer, wanneer Malvo-
lio, majordomo van Olivia (over
igens uitstekend gespeeld door
Siem Vroom) de gefingeerde brief
van zijn meesteres Olivia, de gravin
(Elsje Scherjon) leest in de absurd
nadrukkelijke aanwezigheid van
Jonker Tobias van Boerenburgh
(Van Hensbergen), Jonker Andries
Ribberwang (Henk Rigters) en Fa-
bio, hoveling van Olivia (Peter
Stam). Het effect, dat in deze scène
wordt bereikt lijkt veel op een obli
gate passage uit de sfeer van de
commedia dell'arte. Jonker Tobias
mag uitdrukkingen bezigen als „Na
middernacht op en dan nog niet
onder de wol, is hetzelfde als vroeg
op" en „Ik snuif een truc", men kan
zich toch niet aan de indruk ont
trekken, dat het genre hinderlijke
beperkingen kent. Onder leiding
van Feste, nar van Olivia (Dick
Scheffer) wordt tijdens een nachte
lijk drinkgelach het lied „Slam
pamper hou je mond" aangeheven,
dat bijval vindt in de persoon van
Maria, dienares van Olivia (Mart
Gevers). Op het toneel moest dit ei
genlijk verboden worden. Ook het
effect van de gele badmuts en het
gestreepte badpak, waarmee Mal-
volio denkt de gravin voor zich te
winnwn, speculeert op vrij goed
kope lacheffecten. Het ware te
wensen, dat het genre niet zo nad
rukkelijk zijn publiek selecteert.
Men bewondert het of neemt er met
gepaste tegenzin afstand van. Haast
automatisch koos ik gisteravond
tijdens de voorstelling van Globe
voor het laatste.
BERT KOEKEBAKKER.
Kan beslist
30 december
HILVERSUM - Op donderag 30
december zal de VARA in overleg
met Wim Kan beslissen of diens
oudejaarsconference 1976 via de
televisie zal worden uitgezonden.
In de tweede helft van december zal
Wim Kan voor de VARA een aantal
voorstellingen geven in het Am
sterdamse De la Martheater. De
VARA zal daarvan televisieopna
men maken. Na bestudering van
het resultaat valt de beslissing.
DEN HAAG/LEIDEN - De Maat
schappij der Nederlandse Letter
kunde heeft het initiatief genomen
tot oprichting van een "Werkgroep
19de eeuw" voor onderzoek van de
periode van rond 1800 tot de Eerste
Wereldoorlog. Actieve weten
schapsbeoefenaren als neerlandici,
vergelijkende taalwetenschappers,
geschiedkundigen, wijsgeren en
wie verder de 19de eeuw tot hun
werkterrein hebben gemaakt en be
langstellenden kunnen lid van de
werkgroep worden.
MÊmét' Mm Mm-
Een overzicht van de tentoonstelling „Geschtldert lol Leyden anno 1626tn de Lakenhal.
Expositie oude meesters geopend
LEIDEN - "Geschildert tot Leyden anno 1626". Zo heet de
unieke tentoonstelling, die gisteravond in aanwezigheid
van burgemeester Vis in de Lakenhal is geopend. De expo
sitie is daarom zo bijzonder omdat er nooit eerder in Neder
land een tentoonstelling is geweest die werken van kunste
naars laat zien die in één bepaald jaar en in één bepaalde
plaats zijn vervaardigd.
ADVERTENTIE
r*r
KipsQpnEU
specialiteiten
„Kips' kruiden tuintje"
schijf Kips' leverworst daa.ro
mengsel van bulgaarse yoghurt,
tuinkruiden (gesnipperd) en ietsje
knoflook, garneren met kerriepoeder
en meer mogelijkheden: paté,
cervelaat. kookworst enz.
Meestal immers zijn exposities ge
richt op één beeldend kunste
naar, groep van beeldende kun
stenaars of stromingen binnen de
beeldende kunst. Dat de keuze op
het jaar 1626 is gevallen is ver
klaarbaar. In die tijd namelijk
werkte hier in Leiden de nog
jonge Rembrandt evenals zijn
vriend Jan Lievens, die in die da
gen meer bekendheid genoot dan
Rembrandt. En Jan PorCellis, de
eerste schilder van zeegezichten
en leermeester van Jan van
Goyen, kocht in dat jaar een huis
in Leiden. Feit is ook dat Jan Da-
vidsz. de Heem, bekend door zijn
stillevens, van Utrecht naar Lei
den kwam, waar hij in datzelfde
jaar trouwde. De eerderge
noemde Jan van Goyen is hier
dan eveneens werkzaam.
Deze belangrijke Leidse tentoon
stelling heeft haar unieke karak
ter, hoewel het bezit van de La
kenhal en dat van het
Gemeente-Archief het uitgangs
punt van de expositie vormde,
nooit kunnen verkrijgen wan
neer andere musea en bibliothe
ken, ook een aantal buitenlandse,
niet de bereidheid hadden ge
toond om werken in bruikleen af
te staan. De opzet van deze expo
sitie is de bezoeker een zo ge
nuanceerd mogelijk beeld te bie
den van de kunst, de kunstenaars
en de kunstliefhebbers van
drieëneenhalve eeuw geleden.
Alleen al bij een oppervlakkige,
eerste kennismaking met de uit
drie delen bestaande tentoonstel
ling moet men wel tot de conclu
sie komen dat deze opzet is ge
slaagd. Portretten, stillevens en
landschappen zijn in één zaal on
dergebracht, tekeningen en pren
ten vindt men in een zijvertrek en
historie en genre maken het over
ige deel uit. Tot de laatste catego
rie behoren ook schilderijen van
Rembrandt en Jan Lievens, wier
werkzaamheden van grote bete
kenis zijn geweest voor de ont
wikkeling van de Hollandse
kunst. Tot de ongeveer zestig
kunstwerken, die op de tentoon
stelling "Geschildert tot Leyden
anno 1626 in de Leidse Lakenhal
te kijk zijn gesteld, behoort Rem
brandt's pas ontdekte "Doop van
de kamerling en "Het feestmaal
van Esther", dat aan Rembrandt
wordt toegeschreven en in brui
kleen is afgestaan door het North
Carolina Museum of Arts. Bij
zonder fraai uitgevoerd en eigen
lijk onmisbaar voor de bezoeker
is de geïllustreerde catalogus, die
uitvoerig ingaat op de historische
achtergronden van het geëxpo
seerde, kostbare materiaal. Het
boekwerkje met bijdragen van
Lakenhal-directeur M. L. Wurf-
bain, van Ingrid Moerman als
conservator van de historische
afdeling aan de Lakenhal ver
bonden, van Rudi Ekkart van het
Academisch Historisch Museum
en van de Amsterdamse kuns
thistoricus E. van de Wetering
bevat ook een lijst van kunste
naars, van wie bekend is dat ze in
1626 in Leiden als schilder, teke
naar, graveur of glasschrijver
werkzaam waren. De tentoonstel
ling, waaraan onze medewerker
beeldende kunsten binnenkort
een beschouwing hoopt te wij
den, duurt tot 9 januari.
Morgenavond in Leidse Stadsgehoorzaal
NEDERLAND I
18.15 - Wereldgodstdiensten, les 5 (Teleac)
18.45 - Bereboot (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Popey, tekenfilm (VPRO)
19.15 - Landgenoten (VPRO)
19.30 - Mary Hartman,tv-serie (VPRO)
20.15 - Machiavelli, of hoe het in de wereld toegaat (VPRO)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Nader bekeken, programma over communisme (EO)
22.20 - Christenen vandaag, programma over zendelingen (EO)
22.50 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Wickie de Viking, tekenfilm (KRO)
19.30 - Cijfers en letters spelprogramma (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - De terugkeer van de Wrekers tv-serie (KRO)
21.15 - Rondje Theater, KRO's maandelijkse kijk op het Neder
landse theatergebeuren (KRO)
22.05 - Brandpunt (KRO)
22.45 - Napraten op donderdag (KRO)
23.15 - Den Haag vandaag (NOS)
Twee theateronderzoeken naar
de ptoblemen van opgroeiende
jeugd, gescheiden door meer
dan een halve eeuw: het door de
NOS uitgezonden BBC-tv-spel
"Na de solo" van John Challen
en "Voorjaaj-sontwaken" van
Wedekind, een eigen produktie
van de Belgische televisie, uit
gezonden door de BRT en dus
in ons land vrijwel alleen te be
kijken door wie op een kabelnet
is aangesloten (maar die stroom
rijst al meer en meer). Bij alle
verschillen toch een opmerke
lijke overeenkomst de tragedie
die de opvoeding veroorzaakt in
een jong leven, en de invloed
van de maatschappij, klimaat,
opvattingen, op die opvoeding.
Ook verschillen. De Britse tele-
visieproduktie cirkelde om de
hoofdfiguur, de jonge zanger;
stukje bij beetje werd het beeld
van het kind en de omstandig
heden waarin het verkeerde in
gevuld. Het beeld van de ego
centrische, harde vader, de on
benullige moeder, de maat
schappelijke verhoudingen op
school en tussen zijn school
kameraden waar het kind bui
ten zijn weten en met kinder
lijke schuld in wordt gescho
ven. De ramp, waarop de titel
duidt en die hem na zijn zanger
soptreden staat te wachten,
wordt alleen aangeduid en inge
luid, maar niet uitgespeeld.
Subtiel uitgewerkt, zoals ge
woonlijk bij de Engelsen schit
terend bezet met de goede ty
pen acteurs, en met grote zorg
gemaakt.
In vergelijking met die mo
derne subtiliteit is net opmerke
lijk hoe grondig en zwaar de
Duitser Wedekind zijn thema
van sexuele jeugdnood uit
werkt. Toegegeven: het stuk is
voor het theater geschreven, en
daar moeten de signalen duide
lijker en nadrukkelijker zijn, en
bij alle verdiensten die de tv-
regisseur Jean-Pierre de Dec
ker heeft - van dat toneelaccent
kon hij zich bij deze televisie-
produktie niet ontdoen. Hij on
derstreepte bovendien die
zwaarte door veel scenes in een
naturalistisch decor even natu
ralistisch en nadrukkelijk te la
ter spelen, terwijl in het theater
wordt geprobeerd die zwaarte
op te lossen door een snelle
speelstijl en een doorzichtige
enscenering. Maar in die stijl,
zwaarmoedig, een beetje barok,
ontstonden heel fraaie momen
ten. Ook hier wordt het pro
bleem niet opgelost dat moei
lijke puberrollen door heel
jonge actrices en acteurs moe
ten worden gespeeld: de be
gaafdheid is ongelijk verdeeld
over de toneeljeugd. Maar als
geheel toch een interessante
tv-produktie en de BRT ver
dient hulde voor de onderne
ming om een twee uur durende
produktie te maken van een
stuk, dat (niet alleen bij het Bel
gische) publiek niet zo gemak
kelijk hoge kijkcijfers zal berei
ken. JAAP JOPPE
•k Machiavelli van de VPRG vanavond om 20.15 uur op Nederland
1 behandelt vier onderwerpen van uiteenlopende strekking. De
Amerikaanse commentator I. F. Stone vraagt zich af: Wat staat
Carter te wachten in de komende vier jaar? Er wordt een schets
gegeven van het stadje Emmen, dat het hoogste werkloosheidsper
centage heeft in Nederland. Met prof. dr. J. P. Kuiper wordt gespro
ken over zijn ideeën ten aanzien van een loskoppeling van inkomen
en arbeid. En tenslotte een portret van Günther Walraff,van beroep
"journalistiek infiltrant"
KRO's Brandpunt komt vanavond met een reportage over de
affaire-Menten. Twee andere eigen reportages in deze uitzending
zijn gewijd aan protesten in Italië tegen de vrijlating van de oor
logsmisdadiger Kappler en de situatie in Spanje, een jaar na de
dood i
i Franco.
ADVERTENTIE
In ons landje zitten dage
lijks gemiddeld 4 miljoen
voertuigen op de weg. Om je
nou zo snel en veilig moge
lijk te verplaatsen zijn
4 bewegingen toegestaan.
Vooruit,achleruit,rechts af,
links at
Voer je die zelfverzekerd
uit en maak je tijdig duidelijk
wat je wilt, dan zijn wij
'n stuk verder. En u ook.
De politie.
m
LEIDEN - Gitaarliefhebbers krij'
gen de kans van hun leven, nu de
beroemde gitarist Alirio Diaz mor
genavond in de Stadsgehoorzaal
komt met het Rotterdams Philhar-
■monisch Orkest. K. en O. heeft het
goed uitgezocht, want mogelijk
hoort men iets van Sinterklaas in
het Concerto de Aranguez van Joa
quin Rodrigo, dat Alirio Diaz met
het orkest zal vertolken. Overigens
een merkwaardige, maar toch
boeiende combinatie.
Alirio Diaz is een goede bekende in
Nederland. Hij trad hier vele malen
op, soms met „slierten" fans achter
zich aan, die hem overal volgden
tijdens zijn toernee. Hij is Venezo
laan. Geboren in Carora, opgeleid
aan het Conservatorium in Caracas
door Raul Borges, vertrok hij in
1950 naar Madrid om zijn studie aan
het Conservatorium aldaar voort te
zetten. Zijn vriendschap en sa
menwerking van Andrés Segovia
leidde er toe, dat hij in het Ita
liaanse Siena diens opvolger werd
als leider van de meestercursussen
van de beroemde Accademia Musi-
cale Chigiana. Dit heeft hij jaren
volgehouden. Hij vestigde zich iri
Rome, en vandaar reisde hij over de
gehele wereld, waar men hem voor
tournees uitnodigde. Deze zijn nu
wat uit de hand gelopen met als ge
volg dat hij de leiding in Siena uit
handen moest geven. Gedurende
een half jaar geeft hij recitals in
Amerika en Europa, en voor de rest
van het jaar maakt hij concertreizen
naar Australië, Afrika en Japan.
Tussen alle activiteiten door maakt
hij grammofoonplaten. Bekend
van hem zijn de beide concerten
van zijn vriend Rodrigo.
Zijn bekendheid in Nederland da
teert al van 1960, toen hij in oktober
van Mauritshuis jaar een recital gaf
in de Gouden Zaal van het Naurits-
huis in Den Haag. Sindsdien kwam
hij hier regelmatig terug, en niet al
leen in de grote steden, maar in alle
uithoeken van ons land. Tijdens
zijn tournees, en dat schijnt elk jaar
weer zo te zijn, komen de „uithoe
ken" weer naar de grote steden om
maar geen concert van Diaz te mis-
Opwindend
als van zijn gitaaraanhangers tijdens zijn
concerten, over zich heen laat gaan, zon
der ook maar een ogenblik uit zijr. even
wicht te raken. Op reis heeft hij nauwe
lijks meer nodig dan zijn gitaar. Ge
vraagd naar zijn bevindingen in Neder
land, heeft hij eens verteld, dat hy het
een opwindend land vindt. Een keer
stond hy voor het geven van een recital
voor een gesloten concertzaal. Wel las hij
luidruchtig gestelde affiche dat zijn
DONDERDAG 18 NOVEMBER
Hilversum I
18.00 De Kerk vandaag. 18.20 (S) Van
onze buitenlandse correspondenten.
18.30 Nws. 18 41 Wereldpanorama. 18.53
Zojuist verschenen. 19.00 (S) Leger des
Heilskwartier. 19.15 (S) De wereld zingt
Gods lof. 20.00 (S) Goed gestemd. 20.40
(S) Een, twee, uit de maat. Programma
over onderwijs en opvoeding. 21.00 An
ders ouder worden. 21.20 (S) Orgelcon
cert. 21.45 (S) Spraakmaken. Gesprek.
22.25 Avondoverdenking. 22.30 Nws.
NOS-koren en orkesten. 15.00 Zoeklicht
op Nederland. (16.00 Nws 16.30 Kijk op
buitenland VPRO 17.00 Welingelichte
kringen. 17.45 Uitzending van Symbio
se. VPRO: 17.55 Med.
Hilversum III
EO: 7.02 (S) Gospelsound. 8.03 (S) Tijd
sein. 9.03 (S) De muikale fruitmand.
10.03 (S) Te elfder ure. TROS: 11.03 (S)
Verzoekplaten. 12 03 (S) Nederlandsta
lige top-tien. NCRV: 13.30 (S) Pop-
kontakt. 15.03 (S) Elpee-pop. NOS: 16.03
(S) Hitmeesters.
t Alivio Dias
Jawel, vergeet het maar. Er was een we-
gomlegging in verband met een brand.
De chauffeur probeerde van alles, maar
liep steeds weer vast. Op een gegeven
ogenblik kwam hy zelfs Rotterdam weer
binnen, inplaats van dit de rug toe te ke
ren De Bredase concertgangers werden
zoet gehouden met (veel) koffie, en dat
moet hen om kwart over negen bij de
eerste kennismaking met Alirio Diaz een
hoop last veroorzaakt hebben. Hij werd
overigens met een stormachtig enthou
siasme begroet. En deze laatste bele-
Hilversum II
18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal. P P
18.20 Uitzending van de PSP. IKON:
18.30 Kleur. 20.05 Radiojournaal. 20.10
(S) Klassieke piamuziek. 20.40 (S) Het
Radio Kamerorkest met kunst. 22.20 (S)
Aspecten. NOS: 23.00 (S) Met het oog op
morgen (23.05 Akttualiteitenoverzicht.
23.20 Den Haag vandaag. 23.52 Even ont
spannen voor het slapen gaan). 23.55
Nws.
Hilversum ni
NOS: 18.03 De Vacaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Poster. 20.02
(S) Soul show. 22.02 (S) Sesjun. 23.02 (S)
Close-up. 0.02 (S) De Hugo van Gelderen
Show. 1.02 (S) De Nachtwacht.
VRIJDAG 19 NOVEMBER
Hilversum I
KRO. 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord.
7.08 (S) Hans van Willigenburg (7 30
Nws.). 8.30 Nws. 8.36 Gymn. voor de
huisvrouw. 8.45 (S) Anne van Egmond.
(10.30 Nws.). 11.00 (S) Kees Schilperoort
in gepsrek. 12.00 (S) Hans van Willigen
burg. (12.26 Med. 12.30 Nws.). 14.00 (S)
Anne van Egmond. (15.30 Nws.). 16.00
(S) Spreekuur 17.00 (S) De Hutsgeklut-
ste kinderwinkel. 17.30 Nws. 17.32 (S)
Echo magazine.
Hilversum II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Vandaag vrijdag. (8.00 Nws.
8.11 Hier en nu). 8.30 Spoorzoeken. 8.35
Te Deum Laudamus. NOS: 9.00 Het kind
van de rkening. 9.35 Waterstanden. 9.40
Schoolradio. 10.00 Wat heeft dat kind.
10.15 De taal in je hand - over het leven in
de taal. 10 30 NOS-jazzportret. 11.00
Nws. 11.03 Meer over minder. 12.30 Toe-
rismo. Overheidsvoorlichting: 12.49 Uit
zending voor de landbouw. NOS: 13.00
Nws. NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS:
13.30 Vonken onder de as. 13.45 Onder
BEP RIJNDERS de Groene Linde. 14.00 Repertorium van
9.00 Nws. 9 02 (S) Stof van eeuwen. 10.30
(S) Vocalise. 12.00 (S) Bariton en piano.
EO: 13.00 (S) Klankspiegel. 14.00 Nws.
14.02 (S) Klankbord. 14.20 (S) Sefer 't hil-
lim. 14.45 (S) Woord der waarheid.
VPRO: 15 00-17.00 (S) Muziek vier Ame
rikaanse kamermuziek.
NDR: 9.30 Sesamstrasse. 18.00 Assisten-
zarzte. 18.30 Akt. 18.45 Zandmannetje.
18.55 Nordschau-magazine. 19.26 Die
Assistenzarzte. 19.59 Programmaover
zicht WDR: 8.05-11.50 Schooltelevisie
(9.30 Sesamstrasse). 18.00 Regionaal
nieuws. 18.05 Programma-informatie.
18.10 UnmogLichter Auftrag-Kobra.
19.15 Akt. 19.45 Tip urn 4tel vor 8). 20.00
Journaal en weerber. 20.15 Wetenschap
pelijk programma. 21.00 Detective
Rockford. 21.45 Cultureel magazine.
i weerbe-
Duitsland II
17.00 Journaal. 17.10 Tekefilmserie.
17.40 Akt. en muz. 18.20 Den lieben lan
gen Tag. 18.55 Mainzelmannchen. 19.00
Journaal. 19.30 Spelprogramma. 20.50
Aktion Sorgenkind. 21.00 Journaal.
21.10 Reportage. 21.25 Kontrovers. 22.10
Erikas Leidenschaften. 23.15 Journaal.
BELGISCHE TV
DONDERDAG 18 NOVEMBER
Belgiè-Nederlands
18.00 Kinderserie. 18.05 Kim en zijn
vrienden. 18.30 Tienerklanken. 19.15
Reportagefilm. 19.42 Med. 19.45 Jour
naal. 20.15 Coronation Street. 20.40 Pa
norama. 21.30 Rooien en blauwen. 21.35
Standpunten. 22.00 Filmmagazine. 22.45
