Kissinger als brandweerman en architect Bondgenootschap linkse partijen Contourennota: het onderwijs in rep en roer Sectiebestuur lonkt naar de eerste divisieclubs Gif de Rij Toernooizege Sanders MAANDAG 15 NOVEMBER 1976 PAGINA9 Tijdens "Watergate" en wat er daarna kwam, werd Kissinger wat de buitenlandse politiek betreft, de ongekozen president. WASHINGTON - HetKissinger- tijdperk in de Amerikaanse buiten landse politiek dat op zijn einde i loopt, kan in twee fasen ingedeeld worden: de jaren waarin de minis ter een internationale brandweer man was en de jaren waarin hij pro beerde architect te worden. Over de brandweermanfase - cri sisbeheersing. - kan nu al een waarde-oordeel worden uitgespro ken; De latere fase van de architectuur in de buitenlandse politiek - het- pogen de doelstellingen en beper kingen van de Amerikaanse macht vast te leggen - kan alleen door his torici worden beoordeeld. Eén hunner zal zonder twijfel Henry Kissinger zijn. In de eerste vijfjaar van zijn minis terschap reageerde Kissinger voornamelijk op problemen. Viet nam was het voornaamste en meest omstredene. Kissinger onderhandelde over wat hij hoopte dat een politiek eerbare Amerikaanse terugtrekking zou zijn, maar hij slaagde er niet in Vietnam te "redden". De broze wapenstilstand die het gevolg Was van zijn onderhande lingen, stortte in april 1975 ineen. Maar het Amerikaanse vertrek en de communistische overwinningen werden gescheiden door wat wel is genoemd "een redelijke pauze," en de terugtrekking werd bereikt zon der dat de Verenigde Staten poli tiek uiteengereten werden of hun geloofwaardigheid als bondgenoot verspeelden. De reputatie van Kissinger liep een deuk op maar werd niet blijvend geschaad. Een andere crisis ontstond in okto ber 1973, toen Russische inmen ging in de Yöm-Kippoeroorlog dreigde. Kissinger werd geconfron teerd met zijn grootste nachtmer ries een dreigend militair conflict tussen de supermogendheden dat tot een atoomoorlog zou uitgroeien en de wereld vernietigen. Kissinger maakte handig - er zijn er die zeggen ongegeneerd - gebruik van de crisis in het Midden-Oosten om de invloed van de Verenigde Staten in de Arabische wereld, die de voornaamste energiebron van de geïndustrialiseerde democra tieën is, te herstellen. Dat bracht verlies aan macht voor de Sowjet-Unie in het Midden- Oosten mee. Maar veel kon zij er niet tegen uitrichten, want de Rus sen hadden Amerikaans graan no dig en hadden belang bij detente, die een wederzijds weldadig ver drag over de strategische bewape ning omvatte. Tijdens "Watergate" en wat er daarna kwam, werd Kissinger wat de buitenlandse politiek betreft, de ongekozen president. Richard Nixon werd in beslag ge nomen - geobsedeerd - door zijn gevecht om politiek zelfbehoud in 1974. Gerald R. Ford volgde hem op en hij hield zich meer bezig met de binnenlandse economie dan met de rest van de wereld. Kissinger, die veel tijd doorbracht in cabines van vliegtuigen die en pendel onderhielden tussen hoofd steden in het Midden-Oosten, was zowel symbool als substantie van dt \merikaanse buitenlandse poli tiek. De bouwheer kwam in de plaats van de brandweerman toen Kissin ger poogde het fundament te leg gen voor een nieuwe wereldorde en de Amerikaanse plaats daarin. Het was een minder in het oog sprin gende rol, maar ook één die com plexer was. Hij vatte het in een rede in de zomer van dit jaar samen, toen hy zei: "Wij moeten leren een buitenlands beleid te voeren zoals andere lan den het in de geschiedenis hebben moeten doen - met volhhrding, met subtiliteit, flexibel en genuan ceerd: wetende dat wat op zeker ogenblik kan worden bereikt, nooit ideaal is, maar dat het zoeken naar alleen maar praktische oplossingen zonder idealen, tot niets leidt". Buitenlandse politiek, aldus Kis singer, "moet niet worden bedre ven als reactie op binnenlandse passies of internationale crises, maar als een onderneming die op lange termijn bouwt aan een betere en veiliger wereld". Dr. Kissinger heeft geprobeerd een verantwoordelijke rol voor de Ver enigde Staten te vinden in interna tionale economische relaties en in zaken zoals de conferentie over het zeerecht, die mislukt is. Hij heeft geprobeerd samenwer king tot stand te brengen tussen de Verenigde Staten en de ontwikke lingslanden, vooral in Latijns- Amerika en Afrika. Hij heeft met enige mate van succes geprobeerd China uit zijn revolu- tiohaire isolement te halen en te voeren in een pseudo- bondgenootschap. Kissinger beschouwt Dean Ache- son als de grootste Amerikaanse minister van buitenlandse zaken van deze eeuw omdat Acheson van een "beslissende tijd van beweging en creativiteit" gebruik maakte om een permanente nieuwe dimensie aan de Amerikaanse buitenlandse politiek te geven. "De geschiedenis", aldus Kissin ger, "heeft Acheson haar grootste complirhent gegeven: zij gaf hem gelijk". De geschiedenis zal een paar jaar nodig hébben om Kissinger te beoordelen. "Christenen voor het socialisme" willen in n WIEBADEN (DPA) - Als ge volg van onoplettendheid^ bij het farmaceutisch concern Ciba Geigy bij Bazel is in het weekeinde twee ton van een giftige chemische substantie in de Rijn terechtgekomen. Het gaat om. trichloorbenzol. In Zwitserland en in de West- duitse deelstaten Baden- Württemberg waren de autori teiten zaterdag in de weer om het gif uit de rivier te halen. Ook in het verder stroomaf waarts gelegen Hessen heeft de regering de alarmtoestand afgekondigd, omdat het niet uitgesloten is dat de gevaar lijke stof ook daar doordringt. In Wiesbadenkon een woord voerder niet zeggen welke ge volgen trichloorbenzol heeft. Volgens hem gaan in elk geval vissen er dood van. Een collega van hem in Frei burg, de hoofdplaats van Baden-Württemberg, zag de zaak minder somber in. Vol gens hem bestaat er geen aan leiding tot bezorgdheid. Vis sterfte zou niet behoeven te worden gevreesd. Tijdens het weekeinde heb ben de autoriteiten herhaalde lijk proeven laten nemen op verscheidene plaatsen in de Rijn. De verontreiniging schijnt minder onrustbarend dan aanvankelijk werd ge vreesd. In de buurt van de plaats van het onheil mag nog niet gevist worden, maar de autoriteiten zeggen dat géén gevaar dreigt voor de drin kwatervoorziening, en ook niet voor de visstand. Vandaag zullen de Zwitserse en Westduitse autoriteiten zich beraden of de situatie verdere maatregelen vereist. UTRECHT - Aan het internationale studiecongres van „Christenen voor het socialisme", dat dit weekeinde in Woudschoten werd gehouden, namen twaalf delegaties uit tien landen deel.Elke delegatie had een studieverslag mee genomen over de situatie van de christelijke politieke par tijen in haar land. Aan de hand daarvan werd gediscus sieerd. Tot een eindresolutie, met een ge meenschappelijke opstelling tegenover de democratische partijen, is het niet gekomen. Deels als gevolg van tijd gebrek, maar ook omdat aard en rol van christen-democratische par tijen niet in alle landen gelijk zijn. Wel werd duidelijk dat de bewe ging „Christenen voor het socia lisme" niet een europese christen- culteit in Amsterdam, is het niet met prof. Fiolet, voorzitter van de Raad van Kerken, die meent dat eenwording van West-Europa het begin is van „seculiere (wereldlij ke) oecumene". Dat is een ideologi sche leus die moet verhullen waar het hier werkelijk om gaat. „Wes- teuropese eenwording is", volgens ding wil zoals de christen- Boer, „de weg van het onderne- democratische partijen die mingsgewijze georganiseerde Eu- staan, omdat deze, volgens de be- ropa onder leiding weging, de mensen door middel Duitsland. Niet de intemationalise- van een christelijke ideologie wil ring van het algemeen belang, maar binden aan een „hoogst schadelijke van het grote kapitaal" ontwikkeling". Oude Nol - De donderdag niet Van proefverlof teruggekeerde 86-jarige A. J. R. (bekend als "oude Nol" in het proces tegen Hans van Z.) is sinds zaterdagmiddag weer terug op de inrichting Veldzicht in het Overijsselse Avereest. Hij had zich met een taxi naar Arnhem laten rij den en bezocht daar enkele café's. Vrijdagnacht zat hij weer in een taxi maar wist niet meer waarheen hij moest worden gereden. De taxi chauffeur waarschuwde de politie die er spoedig achter kwam dat het om "oude Nol" ging en dat hij stond gesignaleerd. Resoluut - De politieke beweging "Resoluut" van oud-KVP- voorzitter Dick de Zeeuw heeft zich zasterdag opgeheven. Dat ge beurde op een congres van deze groep van in hoofdzaak oud-KVP- verontrusten in Utrecht. De ophef fing is het gevolg van ^ïet misluk ken van het streven van Resoluut om samen met ander politieke groeperingen met name D'66, té komen tot een "vierde richting" in de Nederlandse politiek naast PvdA, CDA en VVD. STOCKHOLM - Met een overwin ning van 4-6, 7-5, 7-6 op Manuel Orantes in het duel van de links- handigen heeft de 33-jarige Brit Mark Cox gisteren op verrassende wijze de hoofdprijs gepakt van het 155.000 dollartoernooi van Stock holm. In de eindstrijd van het her endubbelspel konden Okker en Riessen, die achtereenvolgens hadden gewonnen van de combina ties Orantes/Gisbert en "Gott fried/Ramirez niet op tegen Hewitt en McMillan. De Zuidafrikanen wonnen met de cijfers &-4, 3-6 en 6-4. 9 De Verenigde Staten heeft Ven ezuela uitgeschakeld in het toer nooi om de Davis-beker. Brazilië en Argentinië klopten respectievelijk Bolivia eri Ecuador en komen in de volgende ronde tegen elkaar uit. Op een persconferentie werd be toogd, dat de beweging, die haar oorsprong vindt in Latijns Ameri ka, geen verlengstuk is van be paalde politieke partijen, ook niet communistische. „De beweging werkt vanuit haar kerkelijke ach tergrond aan veranderingen- in de maatschappij en wil daarbij streven naar een zo breed mogelijk bond genootschap van linkse partijen", aldus de Delftse hervormde stu dentenpredikant Zuurmond. Dick Boer zei, dat de radicaliteit van het geloof in de praktijk van de christen-democratie in dienst staat van een politiek van de christen democratie in dienst staat van een politiek die als vanouds de onder nemers ongemoeid laat en de wer kende bevolking als sluitpöst op de bègroting maakt. Tweede plaats voor Lelieveld RHENEN - Veelvuldig jeugdkam pioen Wybo Lelieveld, atleet van het Leidse De Bataven, heeft giste ren in Rhenen tijdens de sterk be zette Arena-Grebbe cross zijn meerdere moeten erkennen in de Amsterdammer Hans Koeleman. Lelieveld kwam op de 5 kilometer by de jongens A ongeveer 25 meter achter Koeleman als tweede Australiër x Ken Rosewall de eindstreep. Eveneens tweede Werd Lelievelds clubgenote Marian van Schie bij de meisjes A. Zij liep een knappe race over 3300 meter en hoefde alleen de Rotterdamse In eke Hussaarts voor te laten gaan. Enige andere Bataven-leden deden het ook goed. Heieen Haverkort werd 5e bij de meisjes A en voor Miriam van der Salm was er een 4e plaats op de 1700 meter voor de meisjes B weggelegd. Jeannet heeft gisteren het tennistoernooi van Hong Kong gewonnen door in de finale de Roemeen Nastase met 1-6, .6-4, 7-6 en 6-0 te verslaan. De Roemeen deed in Hong Kong weer van zich spreken door zijn onge controleerde gedrag. Nationaal buitenkampioen Louk Sanders heeft gisteren het eerste toernooi van het wintercircuit Mijdrecht op zijn de finale klopte hij de Oostenrijker Wimmer met 6-3,2-6,6-0. Elly Ves- sies zegevierde bij de dames met 3-6, 6-2 en 6-4 over Tine Zwaan. Het dubbelspeltoernooi werd ge wonnen door het duo Hemmes- Mignot, dat Fok en Sanders met 4-6, 6-2 eri 6-4 terugwees. pphmoht Tn «leiajeö d wcggcicgu. oeanuei SpnriUrtr -Hendriks beëindigde de 3300 meter voor' dames als 5e. De Leidenaar Gerard v.d. Ham werd tijdens een 20 kilometerloop in Heeijansdam vijfde, in een tijd van 1 uur, 4 minuten en 12 secon den. De Rotterdammer Kijne kwam als eerste over de streep. Marianne Heeren bij verrassing turnkampi,oene Utrecht-Marinanne Heerenis gisteren in Utrecht bij verras sing Nederlands kampioene keurturnen geworden-. De vrijwel onbekende 18-jarige havo-scholiere liet daarmee erkende 'grootheden' als Ans Dekker en Jeanette van Ra- venstijn achter zich. De Oos- terhoutse turnster, die zich dit jaar aanmeldde bij de Zoe- terrneerse topclub Pro Patria behaalde eerder dit jaar ook de titel van de Nederlandse Katholieke Gymnastiek Bond. Mariannne Heeren was in de Utiechtse sporthal Hoograven onbetwist de beste turnster. Zelfs een val van dë even- wichtsbalk kon daar niets aan veranderen. Uiteindelijk bleef zij Ans Dekker 0.45 punt voor. Overigens is het dubieus of de nieuwe kampioene deel zal uitmaken van de Nederlandse selectie. Het bondsbestuur heeft eerder dit jaar vastges teld, dat alleen turnsters van het zogenaamde Papendal internaat in het Nederlandse team kunnen uitkomen. Een wat merkwaardige beslissing zoals Marianne Heeren over duidelijk aantoonde. Het KNGV zit voorlopig nog zonder afdelingsbestuur keur turnen dames, terwijl het be stuur ook op zoek moet gaan naar een nieuwe secretaris keurturnen heren nu Rob Kla ren beek, verbolgen als hij was over opmerkingen van de voorzitter sectie topstport Ro- beyn, staande de vergadering zijn functie neerlegde. On danks de kritiek werd het zit tende bondsbestuur toch her kozen. Pleizier pas verslagen in judofinale LODZ - De Leidse judoka Hennie Pleizier is de meest succesvolle Nederlandse deelnemer geweest bij de strijd om de Europese judoti- tels vcxor junioren in het Poolse Lodz. De halfzwaargeWicht drong door tot de finale van zijn groep door overwinningen op de Oosten rijker Freimüller, de Joegoslaaf Leskovar én de Brit White. In de eindstrijd moest hij echter zijn meerdere erkennen in de Rus Sjoe- rov, die later ook de gouden me daille veroverde. DEN HAAG - De contourennota, het midden vorig jaar door minis ter Van Kemenade gelanceerde discussiestuk over het toekom stig onderwijsbestel, heeft veel emoties losgewoeld. En niet alleen de onderwijswereld schudde op haar grondvesten, al- lerlei maatschappelijke groepe ringen,- in feite de hele Neder landse samenleving, bemoeiden en bemoeien zich met de ministe riële toekomstblik. Dat was ook de bedoeling. Mee denken, meeleven, neningen vormen, reageren. Bedenken dat er in een zich zo snel verander ende maatschappij ook met on derwijs wat moest gebeuren. Nu mensen mondiger zijn geworden en er hard wordt gewerkt om ie dereen" gelijke kansen te bieden, maar ook problemen zich aan dienen die we tot voor kort nog onmogelijk hadden geacht - denken we slechts aan de toene mende (jeugd)-werkloosheid - mocht het onderwijsveld van zelfsprekend niet vérdorren, op drogen, pas op de plaats maken. Roep om rust Dat is ook niet gebeurd al was er een algemeen wrevelige roep om rust onder het motto: We zijn nog niet eens rond met de mam moetwet... Een goede illustratie van deze ge- voelens - een boekje dat ver scheen als reactie op de populaire „vertaling" van de contouren nota "Meer mensen mondig ma ken" en dat de toepasselijke titel draagt „Minder mensen murw maken". Het kan niet worden ontkend dat bewindsman Van Kemenade als een bulldozer door het onder wijsveld ploegt, een reusachtige ruilverkaveling uitvoerend waarbij voor velen dierbare plek jes dreigen teworden platge walst, Het huidige onderwijs wordt be laagd door een niet aflatende stroom van papieren, het dient zich in te laten met veeleisende experimenten, wordt benaderd door talloze commissies en een eenvoudige leerkracht, ook maar een mens, wil zich eindelijk naast al dat gepraat over vernieuwing, wel eens onbekommerd aan het lesgeven wijden. Ondanks deze - terechte - wrevel is er - zoals gevraagd was voor 1 nor vember - uitgebreid op de nota gereageerd. Op grond dus ook van een grote belangstelling. De nota in originele versie vond af trek in bijna 35.000 exemplaren, van "Meer mensen mondig ma ken" gingen ruim 80.000 stuks over de toonbank van de staatsd rukkerij. Hét aantal officiële commentaren benadert de 250.. Rond 1 mei van het volgend jaar verschijnt de herziene uitgave van denota, waarin de commentaren zijn verwerkt. Die commentaren zijn ó.m. afkom stig van: de FNV, het Nederlands genootschap van leraren, aktie- groep Man, vrouw maatschappij, de SER, de onderwijsraad, het CDA,, de VVD, afzonderlijke scholen, onderwijsbonden, be drijfsleven, op de valreep nog de gezamenlijke reactie van het voortgezet Montessori-onderwijs en individueel voortgezet on derwijs uit Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Zeist. In de brij van reacties valt toch dui delijk een bepaalde lijn te ont dekken. Men heeft alom bewon dering voor Van Kemenade's ge durfde plan, maar is tevens niet karig met kritiek. Zo is er een al gemeen geyoel van twijfel over de financiële haalbaarheid. Pijn lijk wordt een gedegen raming van de kosten gemist. Veel verzet is er ook van confessio nele en liberale zijde, vooral met VAN KEMENADE punthoofd. betrekking tot de hooggeroemde vrijheid van het onderwijs. Het bijzonder onderwijs, zo is de al gemene klacht van die kant, wordt teveel met het openbaar onderwijs op een hoop geveegd. De WD als belangrijkste oppo- sante van Van Kemenade's snode rode plannen ziet vooral een on heilzame groei naar nivellering, waarin voor talenten weinig kan sen meer zijn. Haar kritiek richt zich daarbij vooral op de midden school, een van de belangrijkste elementen uit de contourennota. Deze haars inziens grauwe alge mene school voor kinderen van 12-16 jaar zal het gevreesde nivel leringsproces pas goed op gang brengen. Algemeen is de instemming met het samengaan van kleuter- en basisonderwijs zodat ook alle kinderen van vier tot 12 jaar on der een dak geborgen zijn. Wel vraagt men garanties dat de .al lerkleinsten niet te vroeg hun in tellect moeten tonen. Het speciaal onderwijs, dat het huidige buitengewone onderwijs (bivoorbeeld scholen voor ge handicapte kinderen) moet gaan vervangen is er qua aandacht in de contourennota nogal bekaaid afgekomen. Die grief geldt over igens evenzeer voor de geringe ruimte die het meisje, in weerwil van alle emancipatiewerk, heeft gekregen. Ook de bovenschool moet het ont gelden. Velen zien deze „tussen fase" naar de maatschappij of het hoger onderwijs niet zitten. De keuze voor een van de zes secto ren van deze school moet op een leeftijd, worden gedaan, die psy chologisch ongelukkig wordt ge noemd. In relatie hiermee kan ook de voor gestelde verlenging van de leer plicht tot 18 jaar worden gezien. De FNV is gelukkig met deze op zet maar het gros van de reacties geeft aan dat op die leeftijd de be slissingsvrijheid open moet zijn. Vrees Het hoger onderwijs, een ver gaande samenwerking tussen universiteit, hogeschool en hoger beroepsonderwijs komt in een afzonderlijke nota („Hoger on derwijs in de toekomst") aan de orde. Er bestaat een toenemende vrees dat ook hier door nivelle ring (vooral) het wetenschappe lijk niveau zal dalen. Er is in de nota nog weinig gedacht over de (toenemende) noodzaak tot mogelijkheden van bij- en herscholing en dat wordt toch wel als een gemis ervaren. De open school tenslotte, ook wel tweede kansonderwijs van „du rende vorming" (ongeacht de leeftijd) ondervindt veel waarder ing maar een gedegen structuur voor deze letterlijke mammoet school voor heel leergierig Ne derland ziet nog niemand zitten. In de reacties klonk vaak twijfel door of Van Kemenade zich de veelvuldige kritiek voldoende zou aantrekken. Dat zal pas blij ken in het komend voorjaar. UTRECHT - De machtsstrijd in het betaalde voetbalwerëldje gaat nog altijd onverdroten voort. Zaterdag kwamep in het Utrechtse Hoog- Brabant de voetbaïwerkgevers in vergadering bijeen teneinde zich over de te volgen procedure te be raden sinds op voordracht van een vijftal clubs in Van Zanten, Tim man en Hoppenbrouwer tegen kandidaten werden gesteld voor af tredende maar herkiesbare be stuursleden van de sectie betaald voetbal van de KNVB. De vergadering - vier clubs hadden geen vertegenwoordiger gestuurd - gaf op één onthouding na de FBO de opdracht het sectiebestuur te vragen om de schriftelijke stem ming pas op 27 november te hou den en niet, zoals aanvankelijk in de bedoeling van het sextet Hoge- woning lag via vóór 19 november te retourneren stembiljetten. Gelijk tijdig werd een tweetal namen toe gevoegd aan het reeds genoemde drietal, die van Herman Choufoer (FC Den Haag) en die van dokter Wit (Wageningen) voor het geval het huidige sectiebestuur inder daad en bloc zou opstappen. De res terende twee zouden deze week volgen, al betreft het hier niet meer dan een eventueel interim-bestuur, aangezien in een nieuwe - nog aan te nemen struktuur - sprake is van deelname van de belangenvereni gingen, zoals WCS, WON, FBO en BSBV. Dr. Jacques Hogewoning ver baasde zaterdag ook weer eens door op te merken dat een nieuw sectiebestuur reglementair een maand voor de algemene bonds vergadering gekozen dient te zijn. Hogewoning zei dat als tegengas op het besluit van de voetbalwerkge vers. Wat hjj evenwel over het hoofd zag, is dat de bondsvergader ing geprogrammeerd staat voor 11 december en dat 19 november evenmin een maand aan de bonds vergadering vooraf gaat. FBO-bestuurslid Eugène Lem- mens zei gisteren dat de zoge naamde vergadering van de eerste divisieclubs niet het totaal belang van de FBO dient. Volgens hem hadden een of meer FBO- bestuursleden voor die vergader ing uitgenodigd moeten worden. Wie wel zijn uitgenodigd - en dat is dan gelijk een nieuwe zet Van het combo Hogewoning - zijn alle ze ven leden van het huidige sectie bestuur betaald voetbal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 9