In Rijnsburg deur nog
dicht voor de vrouw
'The Omen' is
best wel eng
Kerkeraad negeertuitslag enquête
Hecht doortimmerd werkstuk van regisseur Donner
PAGINA 23
leden hun mening hadden gegeven.
Opiniepeilingen doen het gewoon
lijk met minder.
Het verkiezingssysteem brengt
mee, dat de Rijnsburgse kerkeraad
zijn samenstelling stevig in handen
houdt. Dat lijkt in ieder geval de
eerste vijfjaar zo te blijven. Ds. Van
den Bogerd geeft gezien de demo
cratische inslag van het gerefor
meerd protestantisme, toe, dat een
kerkeraad dient te weerspiegelen
wat in de gemeente leeft. Hij wordt
door de gemeente gekozen.
Theocratie
„Maar dat wil nog niet zeggen dat
hij zonder meer moet doen wat de
gemeente of een deel daarvan wil.
Een kerkeraad kan in een span
ningsveld komen tussen de vraag
wat God in een bepaalde situatie
van hem vraagt en wat een meer
derheid van de gemeente zou wil
len. Een kerk is ook een theocra
tie".
Ds. Van den Bogerd ziet buiten de
kring van ambtsdragers goede mo
gelijkheden voor de vrouw om zich
in te zetten,bijvoorbeeld in de
Vrouwendienst, maar dat is voor
hem geen doorslaggevend argu
ment om haar buiten de kerkeraad
te houden. „Wij hebben een meele
vende gemeente, waarin van alle.s
gebeurt, maar toch zitten \ye-dön-
stant met vacatures".
Ingrijpend
Er zijn dus praktische redenen om
de vrouw de medeverantwoorde
lijkheid te geven die, blijkens de
enquete, v^len haar gunnen. Maar
principiële bezwaren laten zich
door „de omstandigheden" niet
zomaar wegwuiven. Daarvoor is de
beslissing te ingrijpend. Al moet
daarbij wel gezegd worden, dat in
de Hervormde Kerk landelijk ge
zien alle ambten voor de vrouw
voor de vrouw open staan, ook dat
van predikant.
De heer Van Vreedendaal blijft ho
pen op een vreedzame kentering
ten gunste van de vrouw.
Zijn eigen vrouw: „Wij willen niet'
met alle geweld vrouwen in de ker
keraad. Maar een feit is dat mannen
toch al zoveel te doen hebben en dat
er capabele vrouwen zijn die zich
op déze plaats graag beschikbaar
stellen".
Het gesprek van woensdagavond
tussen de briefschrijvers, mede
werkers aan de enquête en verte
genwoordigers van de kerkeraad,
in tegenwoordigheid van de kerk-
visitator, kenmerkte zich, naar een
van de deelnemers ons vertelde,
door openheid en veel begrip voor
elkaar.
Inzicht
Alles is op tafel gekomen wat het
inzicht in de verhoudingen binnen
de gemeente kan verdiepen. Aan
weerskanten bestaat de uitdrukke
lijke wil, onrust te voorkomen. De
kerkvisitator heeft enkele tussen
voorstellen gedaan. Die komen nu,
met een uitvoerig verslag van het
gesprek, op de agenda van de ker-
keraad. S. J. DE GROOT
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1976
RIJNSBURG - Dat de zaak van „de vrouw in het
ambt" ook in niet streng orthodox milieu nog
altijd kan uitgroeien tot een kwestie, blijkt wel uit
de situatie waarin de hervormde gemeente van
Rijnsburg is terechtgekomen.
De feiten: een enquete onder de belijdende leden wijst uit, dat een royale
meerderheid vóór toelating van de vrouw tot het ambt van ouderling en
van diaken is; 1
Desondanks besluit de kerkeraad, beducht voor mogelijke gevolgen* de
vrouw buiten het ambt te houden;
een aantal „bezwaarde" gemeenteleden wendt zich tot de „kerkvisita
tie" - een boven-gemeentëlijk college van opzicht - met een verzoek om
onpartijdige bemiddèling.
burg (nog) niet wordt gebruikt.
„Vooral op de scholen zit men er
mee", aldus het kerkeraadsverSlag.
In jeugddiensten en in andere bij
zondere diensten waarvoor een ge
stencilde liturgie wordt gemaakt,
kan wèl uit het Liedboek worden
gezongen.
Een man die vele jaren in de kerke
raad heeft gezeten en die met de
vrouw in dit college geen moeite
heeft, is de heer R. van Vreeden
daal. Een meelevend man, kerk-
bewust, die de voorgeschiedenis
kent Hij wil er alleen met iemand
van de krant over praten als hij
overtuigd is van diens positieve in
tentie.
Het zal zes jaar geleden zijn dat op
een gemeente-avond de vrouw in
het ambt ter sprake kwam. Ds. Wis
se, toen nog in Rijnsburg, was er
niet voor. Ds. Van Gosliga, ook al
weg, ontpopte zich, na zich aan
vankelijk wat op de vlakte te heb
ben gehouden, als voorstander. De
kerkeraad nam het punt op zijn
agenda. Een meerderheid zei nee.
Loodje
Later hebben gemeenteleden bij
verkiezingen een paar keer vrouwe
lijke kandidaten gesteld, maar op
de dubbeltallen zette de kerkeraad
dan steeds een man tegenóver de
vrouw, zodat de vrouwelijke kan
didaat altijd het* loodje legde. De
traditie in Rijnsburg wil namelijk,
dat de kerkeraad zelfzijn keuze
doet uit de met medewerking van
de gemeente tot stand gekomen
dubbeltallen.
Deze week is er, in tegenwoordig
heid van de kerkvisitator ds. Keu-
ning uit Noordwijk, een (besloten)
gesprek geweest tussen bezwaarde
briefschrijvers en medewerkers
aan de enquete enerzijds en de
beide predikanten, drie ouderlin
gen, de voorzitter van de diaconie
en de voorzitter van de kerkvoogdij
anderzijds. Doel van dit gesprek
was, de betrokkenen alle inlichtin
gen te geven waarop zij recht heb
ben. Een bespreking van de vacatu
res in de kerkeraad is, hangende het
gesprek met de bezwaarden, aan
gehouden.
Behoudend
Blijkens een beknopt verslag van
de laatstgehouden kerkeraadsver-
gadering in het Rijnsburgse kerk-
blaadje blijft het onbehagen niet
beperkt tot de zaak van „de vrouw"
en laat de kritiek zich moeilijk in
geruststellende termen vatten. Er
wordt gesproken van „een stroom
van bezwaren", een „naast zich
neerleggen van een duidelijke uit
spraak van de gemeente", een „te
summiere berichtgeving in het
kerkblad", een „te behoudende
wijze van kerkzijn in Rijnsburg" en
van ouderlingen die ook op huisbe
zoek tal van bezwaren moeten aan
horen.
Liedboek
Een aantal briefschrijvers vroeg
ook naar het Nieuwe Liedboek dat
in de hervormde kerken van Rijns-
R. VAN VREEDENDAAL
-... handreiking.
Vorig jaar kwam op een gemeente
avond de zaak opnieuw ter sprake.
Toen was ook het Nieuwe Lied
boek een punt. Tot een oplossing
kwam het niet, ook al omdat een
discussie overandere zaken te veel
tyd vergde. Toen in maart van dit
jaar in het kerkblad een oproep
stond voor kandidaten in kerke-
raadsvacatures, zag een groep ge
meenteleden daarin een nieuwe
kans om de kerkeraad voor de
vrouw toegangelijk te maken.
Ruim dertig belijdende leden -
meer dan genoeg voor de geldig
heid van zo'n kandidaatstelling -
gaven aan deze brief hun handte
kening. Zij vroegen de kerkeraad
tevens nu eens niet met uitsluitend
gemengde dubbeltallen (men
tegenover vrouw) te werken, om te
voorkomen dat de vrouwelijke
kandidaat weer zou afvallen.
Krap
De kerkeraad besloot daarop (dat
was in april) tot het houden van een
enquête. Het resultaat sloeg elke
twijfel. Het aantal voorstanders
was meer dan het dubbele van het
aantal tegenstanders.
In september wijdde de kerkeraad
e'en speciale vergadering aan de
zaak. Na discussie werd een tus
senvoorstel in stemming gebracht
dat beoogde, enkele vrouwelijke
ambtsdragers met bijzondere op
dracht te benoemen, zoals voor het
bejaardenwerk en het welkom aan
nieiiw-ingekomen. Het veto van
een krappe meerderheid hield ech
ter de deur dicht.
Het feit dat de meping van 2/3 van
de belijdende leden die aan de en
quête hebben meegedaan is „gene
geerd" (een woord uit het kerke
raad s verslagje in de kerkbode) en
dat een jeugdouderling is benoemd
zonder dat de gemeente werd opge
roepen om kandidaten te stellen
deed een aantal gemeenteleden be
sluiten, de kerkvisitatie in de arm te
Aanpassing
Waar ziet de ex-ambtsdrager Van
Vreedandaal, die in zijn tijd de ker
keraad over zijn positieve opstel
ling jegens de ambtsdragende
vrouw niet in het onzekere heeft ge
laten, de oplossing nu liggen?
Niet in de eerste plaats in een ver
andering van het in Rijnsburg
geldende verkiezingssysteem,
maar in de bereidheid van de ker
keraad een zo duidelijk in de ge
meente levende wens op een ver
antwoorde wijze te honoreren.
„Als de meerderheid in de kerke
raad zelf tegen de vrouw in het
ambt zo gering is en de meerder
heid in de gemeente vóór de vrouw
zo uitgesproken, dan zeg ik dat de
kerkeraad een handreiking moet
doen, zoals hij indertijd ook heeft
besloten om in een confessionele
gemeente als Rijnsburg zesmaal
per jaar een gereformeerde-bonder
te laten voorgaan.
Als kerkeraad moetje ook rekening
houden met de geweldige import in
dit dorp. Die mensen komen veelal
uit gemeenten met heel andere er
varingen. In de gereformeerde kerk
hier hebbên ze al jaren vrouwelijke
ambtsdragers, en daar gaat het
prima. Op de kerkeraad heb ik in
dit concrete geval vooral tegen, dat
hij de mening van een groot deel
Ds. van den Bogerd
weerspiegeling
van de gemeente wegveegt. De
zaak zou nog eens diepgaand en re
kening houdend met alle argumen
ten aan dë orde moeten komen".
Geen heil
In een radicale omzwaai ziet Van
Vreedendaal geen heil.
„Ik zóu niet graag willen dat er om
.deze dingen tweespalt kwam, juist
omdat de gemeente een evenwich
tig beeld vertoont, Maar een zekere
aanpassing aan gewijzigde maat
schappelijke verhoudingen en in
zichten kun je niet blijven tegen
houden. De kerkeraad zal op dat
punt een concessie moeten doen.
Toelating van de vrouw moet op
een voorzichtige manier gebeuren,
waardoor de gemeente in de gele
genheid wordt gesteld eraan te
wennen. Ze hoeft niet de eerste
zondag al de dominee naar de
preekstoel te brengen. Als je elkaar
een beetje verstaat en aanvoelt, is
dat gevyoon geen punt. Maar er
moeten in eerste instantie wel twéé
vrouwen komen. Ze moeten elkaar
in deze kring van mannen tot steun
kunnen zijn".
Ds. G. J. van den Bogerd, die met
zijn collega Van Niel vóór toelating
stemde, zei ons dat onder de tegen
stemmers vooral „bijbelse bezwa
ren" zwaar Hebben gewogen. Zij
verwijzen in zo'n geval naar de be
kende voorschriften van de apostel
Paulus, die de vrouw in de nieuw
testamentische gemeente ambte
lijk geen actieve rol zou toekennen.
Ds. Van den Bogerd vermoedt ook
dat enkele kerkeraadsleden nee
hebben gezegd uit solidariteit met
de principiële tegenstemmers. In
de geest van: als er dan nog zoveel
tegenstand is, willen wij die toela
ting niet forceren.
Enquête
Van de ongeveer 1200 belijdende
leden heeft iets meer dan de helft
het enquêteformulier ingevuld,
compleet met naam en adres, te
ruggestuurd. De heer Van Vreed
endaal neemt aan, dat de kerkeraad
naam en adres wilde weten om er
zeker van te zijn dat de enquête
binnen de kring van de belijdende
leden bleef. Het aantal voorstem
mers bedroeg 465, het aantal tegen
stemmers 205. Er is geen reden om
te veronderstellen dat de uitslag
heel anders zou zijn geweest als alle
Waardevolle
interviews
door Ab
van Iperen
Het vak van filmster is, vooral
sinds de glorietijd van Holly
wood, vreselijk geïdealiseerd.
Een filmster, was een man of
vrouw die in dure sleeën rond
reed, de ene echtscheiding na
de andere beleefde, overal ter
wereld de mooiste landhuizen
bezat en behangen was met
goud en edelstenen. En helaas
zijn er nog steeds acteurs en
actrices, die aan dit droom
beeld maar al te graag vol
doen: Elizabeth Taylor en Ri
chard Burton zijn daar voor
beelden van. Ab van Ieperen,
filnyoumalist, doet de lezer in
zijn boek "Filmster is een
vak", hiervan gauw terugko-
Zijn boek is een greep uit de
vele interviews die hij in de
loop der jaren met filmacteurs
heeft gehad. Veertien (manne
lijke) "filmsterren" laat hij aan
het woord. Het leuke is, dat de
meesten, behalve Alain Delon
en Jack Nicolson misschien
een vrij "saai" leven leiden, al
thans niet het leven dat men
van ze verwacht.
Van Ieperen laat acteurs zien,
voor wie het "vak" een heel se
rieuze zaak is, waarvoor hard
dient te worden gewerkt. Alle
bombarie en humbug is ach
terwege gelaten.
Maar niet alleen daarom is
Van Ieperens werk het lezen
waard. Hij bezorgt de lezer
over zijn geïnterviewden een
grote hoeveelheid gegevens,
een chronologisch overzicht
op van het aantal films, waarin
zij hebben gewerkt.
Een goed boek voor filmlief
hebbers, die goede interviews
willen lezen over onder ande
ren Helmut Berger, Jack Ni
cholson, Michel Piccoli, Ro
bert Redford en Gérard De-
pardieu.
Jammer, dat Van Ieperen
geen enkele vrouwelijke ac
trice aan het woord laat. Maar
als we het arsenaal van goede
vrouwelijke acteurs naslaan,
blijkt inderdaad, dat er maar
weinigen in aanmerking ko
men voor dit waardevolle
boek.
"Filmster is een vak", Ab van
Ieperen, uitgeverij Lands-
hoof, Amsterdam, 27.50.
AR
APOLLO 1: "Survive", dag.
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. 2.00,
4.15, 7.00 en 9.15 UUR. 18 jaar.
APOLLO 2: "Asterix verovert
Rome", dag. 2.00, 7.30 en 9.45
uur, zo. 2.30, 4.45, 7.30 en 9.45
uur. AL.
ASTA; "Op de rand van alles",
dag. 2.30, 7.15 en 9.30 uur, zo.
1.30, 4.00, 7.15 en 9.30 uur. 18
jaar.
BIJOU: "Murder by death",
dag. 2.00, 7.30 en 9.45 uur, zo.
1.45, 4.15, 7.30, en 9.45 uur. 14
CALYPSO: "Het Omen", dag.
2.15, 7.15 en 9.30 uur, zo. 1.45,
4.15, 7.15 en 9.30 uur. 18 jaar.
CAMERA: "One flew over the
cuckoo's nest", dag. 2.00,7.00 en
9.45 uur, zo. 1.30, 4.15, 7.00 en
9.45 uur. 18 jaar.
CINEAC: "The French Connec
tion I", dag. 7.00 en 9.30 uur. 14
jaar.
CORSO: "The good, the bad
and the ugly", dag. 7.00 en 8.00
uur. 18 jaar.
DU MIDI: "20.000 mijlen onder
zee", do., ma., di., en woe. 8.15
uur, vr. 7.00 en 9.30 uur, za. en
woe. 1.30,4.00,7.00, en 9.30 uur.
AL.
EURO: "Max Havelaar", dag.
1.45 en 7.45 uur, za.,-zo. en woe.
3.45 en 7.45 uur. 14 jaar.
METROPOLE: "Battle of mid
way", dag. 6.45 en 9.30 uur, za.
en zo. 1.15,4.00,6.45 en 9.30 uur.
14 jaar.
ODEON 1: "Het Omen", dag.
1.45, 6.45 en 9.30 uur, zo. 1.30,
4.00, 6.45 en 9.30 uur. 18 jaar.
ODEON 2: "Mysterie in triplo",
dag. 6.45 en 9.15 uur, za. en woe.
ook 2.00 uur, zo. ook 2.00 en 4.30
uur. 18 jaar.
"Rijp voor het bed", do., vr., ma.
en di. 2.00 uur. 18 jaar.
ODEON 3: ."Death race 2000",
do., vr., ma. en di. 2.15, 7.15 en
9.45 uur, za., zo. en woe. 7.15 en
.9.45 uur. 18 jaar.
ODEON/THE MOVIES: 'TTriv
portant c'est d'aimer", dag. 2.15,
7.15 en 9.45 uur, zo. ook 4.45 uur.
18 jaar.
FILMS
DEZE
WEEK
OLYMPIA: "Veel liefs uit Mos
kou", dag. 2.00 en 8.00 uur. 14
jaar.
PASSAGE: "The killer elite",
dag. 2.00, 6.45 en 9.30 uur, za. en
zo. 1.15,4.00,6.45 en 9.30 uur. 18
jaar.
REX: "De groene baretten",
dag. 1.30, 4.00, 6.45 en 9.30 uur.
18 jaar.
ROYAL '70: "Meisjes achter de
tralies", do., za. en zo. 2.00, 7.00
en 9.30 uur, vr. 2.00 en 6.45 uur,
ma. 2.15 en 8.00 uur, di. en woe.
2.15 uur, za. ook 4.30 uur. 18 jaar.
ROYAL "Gok, win en sterf in
Hong-Kong", ma., di. en woe.
2.15 en 8.00 uur, do., vr., za. en
zo. 2.00, 7.00 en 9.30 uur. za. en
zo. ook 4.30 uur. 14 jaar.
STUDIO 2000: "Max Havelaar"
dag. 2.00 en 8.0Q uur. 14 jaar.
DE UITKIJK: "Barry Lyndon"
dag. 7.30 uur (beh. di.), do.,
zo., ma. en di. ook 2.00 uur
jaar.
Blijvers
TRIANON - "Max Havelaar", nog
steeds boeiend naar het boek van
Multatuli.
Terug in Leiden
Kindermatinee
CAMERA - "Oom Ferdinand en de
toverdrank".
REX - "Robin Hood".
Nachtfilms
CAMERA - "Deliverance".
REX - "Op de Franse toer".
REX
"Ik heb mijn onschuld in Heidel-
berg verloren", terwijl de meeste
mensen toch alleen hun hart daar
verliezen.
Goede films in andere
steden
"Serail", met Leslie Caron, een
film van Eduardo de Gregorio, Ci-
nétol, Amsterdam.
"De huurder" van en met Roman
Polanski, met Shelley Winters en
Isabelle Adjani, Calypso, Amster
dam.
"Barry Lyndon" van Stanley Ku
brick met Ryan O'Neal, Kriterion,
Rotterdam.
"Face to face", regie Ingmar Be
rgman, met Liv Ullmann, Cinema
Oscar. Rotterdam.
Griezelfilms hebben tot voor nog jaar opgang maken zyn vaak zo ze
niet eens zo lang geleden iets on- nuwslopend dat ze dat bij een aan-
schuidigs gehad. Een deur die tal mensen wél doen. „The Exor-
slechts onder luid gepiep sloot en eist" en „Jaws" waren dat genre
een kaars die door een plotselinge wel de bekendste produkten. „The
rukwind doofde waren in een don- Omen" zal zonder veel twijfel aan
kere bioscoopzaaltje misschien wel dit tweetal kunnen worden toege-
eng. Maar het was te voorspelbaar voegd. In Amerika waar de film en
en figuren als Frankenstein en Dra- kele maanden geleden in premiere
cula waren te onwaarschijnlijk om ging is het een kassakraker geble-
werkelijk enige sporen na te laten. ^en en de uitgekiende en zeer ge-
De griezelfilms die in de laatse twee raffineerde perscampagne die aan
de Nederlandse premiere vooraf-
Film Bunuel
mag in Spanje
ging („Denk er wel om..... U bent
gewaarschuwd" was één van de
sterkste leuzen) zal hier ook zeker
veel mensen naar de bioscoop lok
ken. En niet geheel ten onrechte.
Vergelijken de film met „The Exor-
_T eist" - een vergelijking die gemak-
MADRID (AFP) - De film „Ver- kel^k opgaat, want de scenario-
idiana" van de Spaanse regisseur schrijver van „The Omen" David
Luis Bunuel zal na 15 jaar verboden Seilzer? heeft zeif toegegeven dat
te zijn geweest, nu m Spanje ver- zijn verhaal op dat van „The Exor-
toond mogen worden. cist" is gebaseerd - dan valt dat
„Veridiana", die in 1961 de grote toch wel in het VOOI.deel van „The
prijs op het filmfestival Van Venetie Qmen" (hetgeen het voorteken be-
won, was in die tyd lovende kritiek tekent) uit. Het is allemaal wat ge-
van de Spaanse pers te beurt geval- raffmeerd en het camerawerk van
len tot in het Vaticaanse blad „Os- de stunts is SUperieur. De hele film
servatore Romano de beschuldi- maakt geWoon een wat hechter
ging werd geuit dat de film een do0rtimmerde indruk,
aanval op de kerk inhield. - Het gaat in The 0men" om een
De film kon buiten Spanje ver- geadopteerde zoon van de Ameri-
toond worden daar de producenten kaanse ambassadeur en diens
Gustavo Atatriste, er een kopie van vrouw. Het ventje ontpopt zich na
had- de komst van een enge gouver
nante en een zwarte hond als de
duivel himself. Hetgeen uiteraard
aanleiding vormt voor allerlei
kwasi-religieuze verwikkelingen.
Flauwekul zult u zeggen. Maar was
het toeval dat, voordat ik de bio
scoop binnentrad, mijn oog viel op
een zojuist passerende inktzwarte
hond?
„The Omen": Richard Donner;
theater Lido; leeftijd: 18 jaar.
BART JUNGMAN
Gregory Peck krijgt het in "The
Omen" aan de stok met een zwarte
hond, één van de voortekenen, die
hem er wijzen, dat het in zijn huis
niet pluis is. Maar Peck is natuur
lijk weer eigenwijs.
De man van de
organisatie:
een harde man
Titel: „The man from the organi
zation" - in de hoofdrollen Roger
Moore en Stacey Keach - regie
Maurizio Lucidi - theater:
LUXOR.
Een groot houten kruis komt per
schip uit Sicilië in San Francisco
aan. De bisschop van San Franci
sco haalt het in de haven af; het
kruis is een geschenk van zijn
broer, Salvatore (een mafia-leider),
dié eveneens in San Francisco
woont, aan de vissers van deze
Amerikaanse plaats. Tussen de bis
schop en zijn broer botert het over
igens al jaren niet. En de geestelijke
ontsteekt weer in grote woede als
hij merkt dat men van de gelegen
heid misbruik heeft gemaakt door
vele miljoenen aan heroïne (in dat
kruis verborgen) het land binnen te
smokkelen.
De heroïne wordt ontvreemd en
daarbij komen drie mannen om.
Salvatore bezweert zijn broer, de
bisschop, dat hij met die drgs niets
te maken heeft, maar deze gelooft
hem niet. Salvatore legt de zaak
daarom voor aan de organisatie van
mafia-leiders. Die besluiten een
onderzoek te laten instellen door
Ulysses (Roger Moore) een uiterst
gewiekste advocaat van Engels-
Italiaanse afkomst. Met zijn vriend,
de woeste auto-stunter Charlie,
trekt hij er op uit. Het gaat er rauw
aan toe, de doden vallen bij bosjes.
„The man from the organi
zation" heeft hier en daar wel pak
kende momenten, maar is nogal
rommelig verfilmd.
Vrouwen komen in het stuk vrijwel
niet voor. Alleen de mafia-oudste
wordt op zeker moment door een
aantrekkelijke blote dame aan het
onderbeen gemasseerd. Dat is alles.
RUUD PAAUW
