Vacaturestop valt slecht
Beleggings-
bewijzen
Spaar-
depositos
Onderzoek een 'stil gevaar' in Leiden?
Heeft de kardinaal
een mijter voor de
zondag en een voor
door de week
2 zekere vormen van beleggen bij de RPS:
Beleggen
bij de RPS?
Zeker!
Rijkspostspaarbank
DONDERDAG 11 NOVEMBER 1976
PAGINA 19
Staatssecretaris Meijer
- In conflict met maatschappelijk
werkers -
Door
Godfried Heiwig
Meningtin op
deze pagina
weergegeven zijn
voor rekening
van de auteurs
UTRECHT - De algemeen maat-
schappelijk werkers zijn in ern
stig conflict gekomen met staats
secretaris Meijer (CRM). De wer
kers, die het tot voor kort goed
met Meijer konden vinden, stel
len hem verantwoordelijk voor
het voeren van een "afbraakbe
leid". De maatschappelijk wer
kers, die gisteren op het Binnen
hof demonstreerden, zijn vooral
gebelgd over de vacaturestop die
de bewindsman een paar maan
den geleden afkondigde.
Op 20 juli deelde Meijer in een brief
aan de instellingen mee dat er bij
het algemeen maatschappelijk
werk meer arbeidsplaatsen wa
ren opgevuld dan was voorzien
en dat daardoor de begroting
voor deze sector met drie miljoen
gulden was overschreden. Omdat
hij dit "onverantwoord" vindt,
besloot hij op die dag zonder
overleg met de betrokkenen tot
een vacaturestop.
"Opdat het werk er zo min mogelijk
onder lijdt", is deze inkrimping
gespreid over drie jaar. Dat wil
zeggen dat er per jaar ongeveer 35
vacatures niet mogen worden
vervuld. De vacatures, die op dat
moment nog openstonden,
mochten niet worden bezet. Po
pulair gezegd: er moesten 100 ar
beidsplaatsen worden "ingele
verd".
Belemmering
De maatschappelijk werkers be
strijden de optimistische ver
wachting van de staatssecretaris
dat het werk niet "al te grote
schade" wordt toegebracht. Ze
vinden dat hun werk een flinke
"douw" krijgt en dat de voort
gang van hun activiteiten "ern
stig wordt belemmerd". "De
hulpverlening zal een stuk min
der worden. We zullen tegen
huisartsen moeten zeggen: "Sor
ry, we zitten vol. Stuur de mensen
niet te snel door". Dat gaat tegen
alle ontwikkelingen naar een
nauwere samenwerking met art
sen en wijkverpleegsters in. En
juist op die samenwerking heeft
Meijer altijd aangedrongen", zegt
Marriet Fabriek, maatschappe
lijk werkster in Utrecht en lid van
de initiatiefgroep die de lande
lijke demonstratie van gisteren
voorbereidde.
De initiatiefgroep heeft veel boze
brieven gekregen van instellin
gen die zeggen nu in de knel te
komen. Zo ligt er een schriftelijke
reactie van het regionaal overleg
gezondheidszorg Kennemerland,
een instelling die opereert in een
van de vijf proefregio's die staats
secretaris Hendriks (Volksge
zondheid) heeft aangewezen om
te experimenteren met een zeer
nauwe samenwerking tussen art
sen, wijkverpleegsters en maat
schappelijk werksters. In de brief
stelt het overleg dat "uitbreiding,
ja zelfs handhaving van de werk
zaamheden door de vacaturestop
ernstig in gevaar komt". Ook an
dere nieuwe vormen van hulp
verlening worden volgens Mar
riet Fabriek op de lange baan ge
schoven, zoals het werken in
groepen met hartpatiënten en
met huwelijksproble-
"In Utrecht experimenteren we
met de politie. In de weekeinden
konden ze noodgevallen naar
een maatschappelijk werker'
doorsturen. Dat was een groot
succes. In drie weekeinden heb
ben we 67 mensen gekregen.
Maar dit experiment zal nu geen
lang leven meer hebben", voor
spelt Marriet Fabriek.
Wachtlijsten
De vacaturestop zal ook tot gevolg
hebben dat men nu wachtlijsten
moet instellen, vrezen de instel
lingen. Marriet: "Dat is natuurlijk
fnuikend. Het is onaanvaardbaar
als je tegen mensen moet zeggen:
komt u met uw problemen maar
over een paar weken terug. Toch
zullen we in veel gevallen de boot
moeten afhouden, waardoor men
toch een raar beeld van ons
krijgt".
"Zo'n maatregel heeft een sluipend
effect. De subsidie is afhankelijk
van het aantal werkers. Als je
geen vacatures mag opvullen,
daalt het personeelsbestand en
daarmee ook de subsidie. We
moeten dus met minder mensen
en minder geld meer werk doen,
want de behoefte aan maat
schappelijk werk is nog steeds
groeiend", stelt ze.
Staatssecretaris Meijer heeft toege
zegd dat wanneer er meer dan 35
vacatures per jaar zijn, hij be
paalde criteria zal aanleggen voor
het vervullen ervan. Maar die
normen zijn erg vaag, vindt men
in het algemeen maatschappelijk
werk. Marriet Fabriek: "Hij wil
voorrang geven aan het werk
voor de zwaksten in de samenle
ving. Maar wie dat zijn, zegt hij
niet. Als nu, zoals in Amersfoort,
een maatschappelijk werkster in
een woonwagenkamp niet mag
worden vervangen, weet ik niet
meer hoe zwak je dan wel moet
zijn om voor hulp in aanmerking
te komen".
Over de hele linie moet worden be
zuinigd. Is jullie kritiek niet wat
overdreven? Het gaat maar om
100 plaatsen in drie jaar. Dat is
toch niet veel op een totaal aantal
van 1900 maatschappelijk wer
kers.
Marriet Fabriek: "Dat getal
klopt niet. Er zijn nu al 84 vacatu
res en dat aantal wordt groter. We
vinden principieel dat bezuin
igingen bij ons zo lang mogelijk
buiten de deur moeten worden
gehouden. Als we er dan toch aan
moeten geloven, moeten er geen
maatregelen zonder overleg wor
den genomen".
Rekenfout
Hans Timmers van/ de landelijke
organisatie voor maatschappe
lijke dienstverlening Joint: "We
willen niet opdraaien voor een
rekenfout bij crm. Ten tweede is
het aantal van 1900 maatschappe
lijk werkers nog te klein. CRM
doet regelmatig een beroep op
ons bij nieuwe probleemsitua
ties. Buitenlandse werknemers,
Surinamers, werklozen, gezond
heidscentra. Om daar goed te
kunnen helpen hebben we zeker
nog 600 man nodig".
"Staatssecretaris Meijer denkt mis
schien dat hij met deze vacatures
top bezuinigt, dat hij goedkoper
uit is. Maar nu we meer moeten
doorverwijzen naar duurdere in
stellingen zoals sociaal-
psychologische diensten,
medisch-opvoedkundige bu
reau's en dergelijke, gaat het juist
meer geld kosten. Het is net als in
de gezondheidszorg. Als je wilt
bezuinigen moetje dat niet bij de
huisartsen doen. Dan gaan pa-
tienten juist naar de veel duur
dere specialisten".
Op de voorpagina van deze krant
van 1 november 1976 verscheen
een artikel onder de kop: „Stil
gevaar in Leiden?, dat als volgt
begint: - Volgens de Groningse
biochemicus Reijnders heeft er
in Leiden „stilletjes" een gevaar
lijk erfelijkheidsonderzoek
plaatsgehad, het gaat om het zo
genaamde DN A-recombinant
onderzoek dat mogelijk resulta
ten oplevert op medisch gebied.
Erfelijke ziekten en sommige
vormen van kanker zouden wel
licht dankzij die resultaten in de
toekomst worden genezen. Over
igens wordt van de zijde van de
Leidse universiteit ontkent dat
de bewering van Reijnders juist
is. - Einde citaat.
Het artikel behandelt vervolgens
uitsluitend ontwikkelingen met
betrekking tot een aanvraag van
een onderzoeker aan de Amster
damse gemeente-universiteit
een specifiek experiment op dit
terrein uit te voeren.
Naar mijn beste weten is een bewe
ring dat te Leiden „stilletjes" een
gevaarlijk - erfelijkheidsonder
zoek heeft plaatsgehad, volstrekt
uit de lucht gegrepen. Als lid van
de landelijke commissie, belast
met het toezicht op genetische
manipulatie (ingesteld door de
Koninklijke Nederlandse Aca
demie van Wetenschappen en de
Gezondheidsraad) waar alle on
derzoekingen op dit gebied die
nen te worden aangemeld, heb ik
mij de bewering inzake het on
derzoek aan de Leidse Universi
teit in het bijzonder aangetrok
ken en mij gericht tot de heer
Reijnders zelf:
- Gaarna zou ik van u vernemen wat
u er toe beweegt dergelijke bewe
ringen te doen en waarop u uw
mening baseert dat, welk onder
zoek dan ook, te Leiden stilletjes
zou plaatsvinden.
Ik kan mij niet aan de indruk ont
trekken dat u uw informatie over
de vorderingen op het gebied van
het doneren van DNA geheel
ontleent aan de dag- en week
bladpers en niet aan de vaklitera
tuur en kennelijk ook niet op de
hoogte bent van het netwerk van
Europese commissies dat toe
zicht houdt op het betreffende
onderzoek. -
Hierop mocht ik het volgende ant
woord ontvangen:- Waarde
Rörsch, In antwoord op uw
schrijven moge ik u verzoeken in
den vervolge alvorens dure secre
taressen plus poststukken te ver
spillen, uzelf de eenvoudige
vraag te stellen: is Reijnders wel
juist geciteerd? Getekend L.
Reijnders). -
Hoewel hiermee het „misverstand"
over het stille gevaar te Leiden uit
de wereld lijkt te zijn geholpen, is
deze kwestie voor mij nog aanlei
ding tot de volgende kantteke
ningen.
Prof. A. Rörsch
Genetic engineering (dat is net bij
eenbrengen van erfelijke eigen
schappen in éen organisme die
van nature niet in die combinatie
voor komen) is een buitenge
woon belangrijke techniek waar
van men grote verwachtingen
heeft bij het oplossen van de
vraagstellingen die in de heden
daagse biologische wetenschap
pen aan de orde komen. Men kan
a priori echter niet volledig uit
sluiten dat bij onzorgvuldig toe
passing van deze techniek'een
organisme ontstaat dat een be
dreiging zou kunnen vormen
voor de bestaande levensvormen
op aarde (hoewel het onderzoek
dat sinds 1974 elders in de wereld
heeft plaatsgevonden op geen
enkele wijze voedsel aan die ver
ontrusting heeft gegeven).
Men blijft niettemin waakzaam; in
de Verenigde Staten en in
Groot-Bnttannië heeft men zich
veel moeite gegeven richtlijnen
voor het betreffende onderzoek
op te stellen en omwille van de
uniformiteit van de reglemente
ring mag worden verwacht dat
deze richtlijnen over de gehele
wereld zullen worden toegepast.
Op nationaal niveau werden
commissies ingesteld die toe
zicht op het onderzoek houden en
die daarbij nauw samenwerken
met Europese commissies (te we
ten van de European Science
Foundation en de European Mo
lecular Bioligy Organisation).
Naar mijn mening wordt bij de
reglementering van het onder
zoek de grootst mogelijke zorg
vuldigheid betracht en zijn er
geen aanwijzingen dat de regels
ergens in West-Europa worden
overtreden.
Niettemin blijven er artikelen zoals
dat van 1 november in het
Leidsch Dagblad verschijnen en
ook de landelijke pers heeft aan
de onderhavige hetze de nodige
aandacht besteed.
De heer Reijnders, die zijn twijfels
over de veiligheid van het onder
zoek nimmer onder stoelen of
banken heeft gestoken, hierover
ook zelf heeft gepubliceerd, zou
in dit geval dus verkeerd geci
teerd zijn. Gezien het grote be
lang van het onderzoek zou men
van deze pacifist mogen ver
wachten dat hij, indien verkeerd
geciteerd, een initiatief zou ne
men, zulks te corrigeren. Dat
heeft hij niet gedaan en zelfs bij
een persoonlijke benadering is
hij niet bereid opheldering te ge
ven wat hij dan wèl in interviews
naar voren heeft gebracht.
Dit werpt een wel zeer schril licht
op de journalistieke benader
ingswijze die door mensen als de
heer Reijnders wordt gevolgd om
voedsel te geven aan de veron
trusting over vooralsnog vol
strekt theoretische gevaren van
hedendaags natuurwetenschap
pelijk onderzoek.
Het is te hopen dat de Nederlandse
dagbladpers binnenkort op een
meer zorgvuldige wijze aandacht
zal schenken aan de ontwikke
lingen die zich momenteel op het
gebied van genetic engineering
en de reglementering daarvan,
voor doen.
A. Rörsch
hoogleraar in de moleculaire
genetica en biochemie.
In coupures van f 1.000,- en f5.000,-.
3 jaar vast 7%%4 jaar vast 8V4%5 jaar vast <S]/2%
Elke coupure kunt u tegen een andere looptijd vastzetten.
U krijgt rente op rente.De rente komt samen met het gestorte bedrag aan het
einde van de looptijd vrij.Tussentijdse opneming voor aankoop eigen huis mogelijk.
Wilt u meer informatie
over deze RPS beleggingsvormen.
Vraag dan d.m.v. de coupon de gratis
folders aan of bel 020 - 5 89 3137.
0017 bellen kan ook.
M9%
Minimum storting f 1.000,-.
2 jaar vast 7%3 jaar vast 8%4 jaar vast 8 Vi%
5 jaar vast 8%%6 jaar vast 9%
Elke deposito kunt u tegen een andere looptijd vastzetten.
Na de looptijd komt uw deposito automatisch vrij. Rente jaarlijks beschikbaar.
Tussentijdse opneming voor aankoop eigen huis mogelijk.
I Zend mij de folders plus rentetarieven LED-tL 1
Naam
Straat
Woonplaats
Stuur deze coupon in een ongefrankeerde envelop naar
de Rijkspostspaarbank, Afd. Marketing, Amsterdam.
uw nationale spaar-en hypotheekbank 33IPÊ3
Kardinaal J. Willebrands.
Tubbergen, in Twente (Overijssel), o.a. bekend omdat
Schaepman daar geboren is, kwam een maand geleden
plotseling in het nieuws. Op zondag 10 oktober is de
aartsbisschop van Utrecht, kardinaal J. Willebrands,
voorgegaan in de eucharistieviering, bij gelegenheid van
het vierde eeuwfeest van de Pancratius-parochie. De pas
toor, J. Stapelbroek, had twee dagen te voren de kardinaal
naar zijn mening gevraagd over het meetrekken van ds. A.
Waardenburg in de stoet van priesters naar het priester
koor, over het plaatsnemen van de dominee bij deze pries
ters, over het doen van een voorbede door de dominee en
over zijn wens de communie mede te ontvangen.
De kardinaal liet weten dat hij akkoord ging met de eerste drie punten,
maar dat hij het laatste niet toestond. Aldus gebeurde. De kardinaal
reikte de communie uit aan de gewone gelovigen, pastoor Stapelbroek
aan de priesters en sloeg de dominee over. De komst van de kardinaal
was ongetwijfeld bedoeld om de feestvreugde te verhogen, maar dat
pakte wel heel anders uit.
Het bericht dat aan de dominee de communie was geweigerd haalde alle
belangrijke kranten. Dat had men in Utrecht niet voor zien en het secre
tariaat van de kardinaal kwam dan ook met een uitvoerige verklaring.
De Willibrord-vereniging van haar kant liet het er ook niet bij zitten en'
prof. dr. F. Haarsma heeft meegedeeld de kwestie van de open commu
nie opnieuw aan de orde te stellen. Het feit in Tubbergen is er ernstig
genoeg voor. Een paar aantekeningen mogen dit onderstrepen.
De eucharistieviering
De eucharistieviering vindt haar oorsprong in de Joodse maaltijd van het
paasfeest, waarbij gasten uitgenodigd werden en worden. Die maaltijd
houdt de herinnering levend aan die eerste keer, toen de Joden weg
vluchtten uit Egypte onder leiding van Mozes en Aaron. Bij die maaltijd
was geen priester aanwezig, er waren geen bijzondere ceremoniën, het
gebeurde niet in een speciaal gebouw, 't Was en is voor de Joden alleen
maar een viering van mensen-onderweg.
Wat Jezus deed op de laatste avond vóór zijn dood was hetzelfde. Een
uiterst eenvoudige viering. Hij voegde er van zichzelf uit een dimensie
aan toe, zoals bekend. En hij vroeg zijn leerlingen dit in zijn naam te
blijven doen tot de gedachtenis'aan hem.
Wat is ervan gemaakt?
De tafel in de huiskamer werd een altaar. De leek, b.v. de huisvader, moest
een gewijd priester zijn. De huiskamer of afgehuurde zaal werd een
imposant kerkgebouw, een tempel met rijke versieringen, schilderijen,
mozalken, beelden en met naar één richting gekeerde kniel- en zitban
ken. Het ceremonieel werd geheimzinnig omgeven met talloze symbo
len; de woorden van de „instelling" mochten slechts fluisterend uitge
sproken worden. De hostie werd een sacramenteel „ding". En hoewel
een sacrament per definitie een handeling moet zijn ging het „allerhei
ligst sacrament" een totaal eigen leven leiden: er werd voor geknield, er
behoorde een godslamp bij te branden, men trok ermee rond in proces
sies, er ontstonden kloosterorden van het heilig sacrament en van de
eeuwigdurende aanbidding.
Bijna wurgende greep
Via de eucharistie heeft de kerk als instituut een bijna wurgende greep op
de mensen gekregen. De zeer harde zondagsplicht werd ingevoerd en de
met minder onverbiddelijke nuchterheids wetten. Om aan de eucharis
tie deel te mogen nemen moest men niet alleen gedoopt zijn, maar ook in
staat van genade. Was dit laatste niet het geval dan moest er gebiecht
worden.
Wat er gebiecht moest worden was tot op het psychologisch onmogelijke
toe gedetailleerd, vooral door een der grote kerkleraren Alfonsus de
Liguon, de moralist bij uitnemendheid die door Romano Guardini eens
„de grootste ramp in de kerkgeschiedenis" genoemd werd. Om de eu
charistie te celebreren moest men gewijd priester zijn. Sinds Ambrozius
ook nog celibatair. Als de priester gehuwd was mocht hij geen geslacht
somgang meer hebben met zijn vrouw. De vrouw mocht niet op het
priesterkoor komen. Zij was immers niet zuiver"
Bron van onenigheid
De eucharistie werd een breekpunt en telkens weer opnieuw een bron van
onenigheid, soms zelfs van geweld en oorlog. De hervormden, afgesto
ten door deze gang van zaken, gingen terug naar het woord. In hun
kerken waren er geen grote altaren en was er geen tabernakel. Zij plaat
sten de preekstoel centraal.
de laatste jaren is er, vooral in ons land. een duidelijk streven merkbaar
tussen de hervormden en katholieken om elkaar te vinden. Men neemt
deel aan elkanders vieringen. Tussen dominees en priesters is er uitwis
seling van funkties. Men zoekt aan beide kanten naar het zuivere evenge-
lie, ontdaan van alle overbodige franje en bijgeloof. Men vraagt zich af
wat Jezus van Nazareth werkelijk bedoeld heeft.
Zelf de gastheer
Wat is er nu in Tubbergen gebeurd?
De kardinaal nam de uitnodiging aan. Daarmee werd hij zelfde gastheer
Op t meest wezenlijke moment van het feestelijk gebeuren van de
maaltijd, wordt de dominee afgewezen, m.a.w. aan tafel genodigd wordt
hij overgeslagen. De kardinaal wil geen onderscheid maken, zo liet hij
weten, tussen eucharistische gemeenschap en kerkgemeenschap Wel
liet hij aan prof. Haarsma weten dat deze principiële houding niet zou
gelden wanneer tijdens een eucharistieviering een niet-katholieke chris
ten zich bij hem voor de communie zou presenteren. Hij zou er dan met
aan denken zo iemand de communie te weigeren. Hij heeft dus zo luidt
mijn conclusie, een mijter voor op de zondag en een voor door de week
aL°Pa ,et °®enblik n°eal wa'doen rond het z.g. ethisch reveil van Van
Agt. Als men binnen de katholieke kerk in Nederland van Utrecht uit
ook denkt aan een „reveil" dan is het te hopen dat men teruggrijpt naar
de figuur van 2000 jaren geleden in wiens naam ten onrechte zoveel
onchnsthjke dogmata en wetten zijn geproclameerd.
PIET WESSELING.
