Sowjet-Unie wil hervatting conferentie in Genève Blijft Joego-Slavië zichzelf? I dat werkt. NAAST HET NIEUWS Nog deze week gesprek tussen YS en Vietnam Cairo streeft naar verzoening tassen Sadat en Gaddafi Over problemen in Het Midden-Oosten Brezjnjew doet een beroep op nieuwe regering Amerika Na de dood van Tito ROY JENKINS IN DEN HAAG 071-12.57.41 WOENSDAG 10 NOVEMBER 1976 NEW YORK (Reuter) - De Sowjet-Unie heeft gisteren an dermaal gepleit voor onmiddellijke heropening van het Geneefse vredesoverleg inzake het Midden-Oosten, met de aantekening dat degenen die zich daartegen verzetten „een zware verantwoordelijkheid" op zich laden. Heropening van „Genève" weni „Er is geen alternatieve mogelijk- bepleit in de Veiligheidsraad die heid voor een politieke oplossing in debatteerde over een Egyptische het Midden-Oosten, dan de onmid- klacht waarin Israël wordt beticht dellijke heropening van het Ge- van „onderdrukking" in de bezette neefse overleg", aldus de Russische Arabische gebiedsdelen. vertegenwoordiger in de raad. Over diezelfde klacht is al eerder Het grote struikelblok daarbij is gesproken op 1 en 4 november. echter nog steeds de status van de Sowjet-vertegenwoondiger Owin- Palestijnen. Volgens de Arabische landen moeten die worden toegela ten als volwaardige partij. Israèl weigert echter met „terroristen" rond de tafel te gaan zitten. Het debat over de Egyptische klacht werd gisteravond geschorst, zonder dat er meteen een vervolg- tijdstip werd vastgesteld. Sadat President Anwar Sadat van Egypte heeft gisteren gezegd dat hij bereid is een vredesakkoord met Israël te stuiten, op voorwaarde dat het ak koord tot stand komt via de Ge neefse conferentie over het Midden-Oosten. Hij wil geen recht streeks vredesoverleg met Israël, „omdat de andere Arabieren me dan zullen stenigen". De Egyptische president zei het bovenstaande in een gesprek met een bezoekende delegatie uit het Amerikaanse Congres. nikow vertelde de andere leden van de V-raad, dat de situatie in de door Israël bezette gebieden wordt ge kenmerkt door „barbaarse repres sie". Israël, aldus Owinnikow, plundert er de natuurlijke hulpbronnen en „vertrapt de religieuze gevoelens van de moslem-bevolking". Stap-voor-stap Volgens Owinnikow is de stap- voor-stap politiek van Kissinger, waar de Sowjet-Unie nooit wat in heeft gezien, op dood spoor ge raakt. CAIRO (UPI/DPA/AFP)- In Cairo wordt gestreefd naar een verzoe ning tussen de Egyptische presi dent Anwar Sadat en de Libische leider Moeammar-Al Gaddafi. De Egyptische minister van Buiten landse Zaken, Ismail Fachmi, had gisteren een gesprek met het hoofd van de Libische missie in Cairo, Abdel Kader Choka. Van Pales tijnse zijde werd vernomen dat de leider van de Palestijnse bevrij dingsorganisatie (PLO), Jasser Arafat, als bemiddelaar optrad. Volgens het Egyptische blad Al Goemhoeria en de Saoedi- Arabische krant Al Okaz zou Gad dafi dezer dagen naar Cairo komen voor een onderhoud met president Sadat. Van Palestijnse kant wilde men dit bericht niet bevestigen, al sloot men een bezoek van de Libi sche leider niet uit. In de afgelopen veertien dagen heeft Arafat in gesprekken met Sa dat en Gaddafi aangedrongen op een verzoening tussen de twee lei ders. Hun verhouding laat al te veel wensen over sinds de Oktoberoor- log van 1973. Deze situatie werd nog slechter toen Sadat vorig jaar het tweede tussentijdse akkoord inzake de Sinai met Israel sloot. Recente verklaringen van Gaddafi waarin hij zich voor een ontmoe ting met Sadat uitsprak, vonden in Cairo weinig weerklank. Daar ziet men Gaddafi als de man die achter de schermen verscheidene aansla gen in Egypte heeft georganiseerd. Naar Arafat gisteren op een pers conferentie in de Libische hoofd- stad ^Tripol^meedeelde^^hebben Tito, al meer dan 30 jaar Joego-Slavie's sterke man, FRANKFORT-In het Westduitse Frankfort zijn gisteren op ver schillende plaatsen stickers aan gebracht met leuzen als "Koop niet bij joden" (inzet), "Rood. front verrek" en "Wij zijn er De stickers waren voorzien van een hakenkruis en ondertekend door de "afdeling buitenland van de NSDAP". Het was gisteren pre cies 38 jaar geleden, dat in Hitier-Duitsland tijdens de Kris talnacht de openlijke vervolging van joden begon door joodse be zittingen te vernielen en joden te mishandelen. •k HAMBURG - Met gestrekte hals kijkt dit troepje zwanen weemoedig naar het dobberwater van het Alster-meer in Hamburg, waarover zij naar hun winterverblijf worden gevoerd. Het lokkende water zal pas in het voorjaar weer door hen worden bevolkt. WASHINGTON (AFP) - De Ver enigde Staten en Vietnam begin nen vrijdag in Parijs besprekingen over een normalisering van de we derzijdse betrekkingen. Dit is gis teren in Washington door een be voegde zegsman meegedeeld. Washington en Hanoi hebben el kaar niet meer op officieel niveau ontmoet sinds januari 1973, toen in Parijs de akkoorden voor een Viet namese vredesregeling werden ge sloten. Van het onder Hanoi herenigde Vietnam wil Washington bevredi gende informatie over de Ameri kaanse soldaten die in de Vietna mese oorlog zijn verdwenen en die nog steeds als "vermist" te boek staan. Het uitblijven van inlichtingen over deze zogenaamde "Mia's" (af korting van Missed in Action) heeft ertoe geleid, dat de Verenigde Sta ten tot dusver hebben tegengehou den dat Vietnam toetreedt tot de Verenigde Naties. Vrijdag wordt de Vietnamese lid- maatschapsaanvraag officieel in gediend bij de V.N. De maandag daarop moet de Veiligheidsraad, waarin de V.S. het vetorecht heb ben, zich over de aanvraag uitspre ken. Washington heeft gedreigd met een veto als Hanoi niet een sluitende lijst met gegevens omtrent de on geveer 800 "Mia's" overlegt. Toen vorige maand bekend werd dat er op korte termijn een nieuw Parijs gesprek zou komen liet Was hington! weten, dat deze kwestie de absolute prioriteit zou hebben. Algemeen zijn waarnemers van mening dat Washington, zodra op heldering over de vermiste solda ten is verschaft, zich niet langer zal verzetten tegen het V.N.- lidmaatschap van Vietnam en ook zal gaan helpen bij de wederop bouw van het land, zoals met de ak koorden van '73 was overeengeko- DUURSTE KOE Een groep van vier Amerikaanse en Canadese boeren heeft gisteren de duurste koe ter wereld gekocht. Zij moest er 235.000 dollar voor neertellen, wat 35.000 dollar boven het record is dat in mei werd gevestigd. Zowel de vorige als deze koe is een Holsteiner. Een woordvoerder van de firma die bij aankoop heeft bemiddeld zei dat de waarde van de koe werd bepaald door haar drachtigheid, eerste klas fokras en het feit dat haar stierkalveren later kunnen worden gebruikt bij de kunstmatige bevruchting van miljoenen koeien. BRAND-SLANG De klanten in de dierenwinkel van Richard Krüger waren ongerust over de nare schroeilucht die zij roken in de winkel. Maar dat was nog niets vergeleken met de ontsteltenis die zich later van Krüger meester maakte. Nog heel kalm had Krüger maandag een briefje op zijn winkelruit geplakt met als opschrift „Beloning voor degeen die weet waar mijn 2.5 meter lange boa-constrictor is. En toen kwam die lucht. Van brandend rubber leek het wel. Krüger keerde alles in zijn zaak ondersteboven en vond uiteinde lijk zijn vermiste slang. Dood rond de boiler geslingerd. „Hij is waarschijnlijk uit zijn kooi ontsnapt, op de warmte van het heetwa- terapparaat afgekropen en heeft zichzelf geëlektrocuteerd", Ver telde Krüger ontdaan. HEROINEBEEN In het kunstbeen van een oudstrijder uit de Vietnamese oorlog- heeft de politie van San Francisco gisteren een kilo heroine gevon den. De 29-jarige man werd ingerekend toen hij op de luchthaven van „Frisco" door de douane ging. Hij was tevoren uit Hong Kong aangekomen. De heroine vertegenwoordigde een marktwaarde van een miljoen dollar. De vietnam-veteraan is voorgeleid aan de rechtercommissaris. Deze bepaalde dat de verdachte zijn prothese mee mocht nemen naar de cel, ofschoon het bewijsstuk nr. 1 wordt in zijn zaak. CORRUPTE YARD In de jaren tussen 1964 en 1973 hebben pornohandelaren in Londen duizenden ponden sterling smeergeld betaald aan de afdeling van Scotland Yeard die met het toezicht op hun zaken was belast. Dit ontrolde zich gisteren voor de Old Bailley-rechtbank in Londen. „Een verhaal dat slechts kan worden omschreven als een kanker gezwel van corruptie doorheen de hele afdeling van hoog tot laag dat vele jaren voortwoekerde", verklaarde officier van justitie John Mathew. Hij sprak tijdens de zaak tegen vier geschorste rechercheurs en twee gepensioneerde collega's, die ten laste wordt gelegd dat zij per week elk ruim duizend pond sterling opstreken in ruil voor de vrije hand voor de pornohandelaren en het verschaffen van tips i een inval verwacht mocht worden. "SMOKEY" IS DOOD Smokey, de beer die een Ame rikaans begrip werd, is gisteren in Washington overleden. Smokey stond op posters in heel Amerika afgebeeld met breedgerande padvindershoed en de waarschuwing: „Alleen u kunt branden voorkomen". Smokey stierf in de nationale dierentuin op minstens 26- jarige leeftijd. Als welp had hij ernstige brandwonden opgelopen bij een bosbrand. BELGRADO (AP) Onze kerheid over eventuele Russische plannen en over Joego-Slavië 's eigen poli tieke koers, verhult de toekomst van dit onaf hankelijke communisti sche land, als president Josip Broz Tito eenmaal van het toneel verdwenen zal zijn. Sadat en Gaddafi zich beiden i ginsel bereid verklaard tot een ontmoeting. Volgens Arafat is een verzoening tussen Egypte en Libië in het belang van het gehele Arabi sche volk en in het bijzonder van de Palestijnse zaak. DEN HAAG (ANP) - Roy Jenkins, de voorzitter van de Europese Commissie die begin volgend jaar zal aantreden, heeft in Den Haag de samenstelling van de nieuwe commissie met minister Van der Stoel en premier Den Uyl bespro ken. Minister Van der Stoel heeft vorige week in de Tweede Kamer ver klaard dat de regering spoedig zal beslissen wie in Brussel oud- minister Pierre Lardinois, belast met landbouwzaken, zal gaan op volgen. is nu 84 jaar oud. Toen Jimmy Carter nog voor de Amerikaanse presidentsverkie zingen zei dat hij in het geval van een Russische invasie geen troe pen naar Joego-Slavië zou sturen, bracht hij een kwestie ter sprake die de Joegoslaven jarenlang hebben geprobeerd te bagatelli- Funktionarissen in het Joego- Sla vische parlement en in de com munistische partij verklaren nooit openlijk dat zij zelfs maar denken dat de Sowjet-Unie haar tanks wel eens een Balkanland in zou kunnen sturen, zoals dat in 1968 in Tsjecho-Slowakije ge beurd is en in 1956 in het buur land Hongarije. Een militaire invasie behoort tot de mogelijkheden waarover gepraat wordt, maar de meeste experts zijn het met Carters woorden eens dat dit niet erg waarschijn lijk is. De Sowjet-Unie zou van zo'n enorm grote stap kunnen afzien van wege Joego-Slavië's sociale en economische opbouw die op een geheel andere wijze tot stand is gekomen dan in alle andere Eu ropese communistische landen. president Tito. Kenners op dit gebied zijn van me ning dat het Joego-Slavische sys teem heel behoorlijk werkt en schrijven het aan datzelfde sys teem toe dat de levensstandaard zo hoog is gestegen. De Russen zouden de grootste moeite heb ben de 22 miljoen inwoners die het land telt voor zich te winnen. De winkels liggen vol met ge bruiksgoederen en Russen en Bulgaren bijvoorbeeld, kopen in Joego-Slavië de winkels leeg. Het Joego-Slavische systeem is ge baseerd op de zelfstandige on derneming waarrbij in de handel en industrie werknemersraden en afgevaardigden de touwtjes in -handen hebben.Bovendien lijkt het idee van een militaire invasiè voor de Sowjet-Unie al minder aantrekkelijk door het zeer ge disciplineerde leger, dat ten dele is uitgerust met Amerikaanse wapens, en door het algehele de fensiesysteem. Tóch heerst er een duidelijk voor gevoel van dreigend gevaar, vooral onder de Joegoslaven die het vlakke land in het oosten be wonen dat aan de Warschau-Pact landen grenst. In Zagreb, Joego-Slavië's grootste, industriestad die maar 70 kilome ter van de Hongaarse grens ligt, hoor je mensen die vaak in Hon garije komen bezorgd spreken over de enorme militaire installa ties en kazernes net over de grens, waar Russische troepen gelegerd zijn. „Wij zijn ervan overtuigd dat de Sowjet-Unie zelfs nooit met de gedachte gespeeld heeft om enige agressie tegen Joego-Slavië uit te oefenen", zei Tito in 1975. Tito brak met het Kremlin in~1948, maar heeft de laatste jaren wel weer een goede relatie met Mos kou willen opbouwen. De han delsbetrekkingen tussen de twee landen zijn gestaag toegenomen en de Russische partijleider leonid Brezjnjew hoopt deze maand naar Belgrado te komen om Tito te ontmoeten. Dit alles maakt deel uit van Tito's strategie waarmee hij een pad tussen het Oosten en het Westen wil bewandelen en een niet- gebondenheidspolitiek nastreeft, waardoor Belgrado's verhouding met Washington op losse schroe ven is komen te staan waar het om kwesties gaat zoals Angola, Panama en de onafhankelijkheid van Puerto Rico. Joegoslavische correspondenten in Moskou hebben instructies ge- kregen zich in hun kritiek op de Russische'autoriteiten in te per ken, terwijl de Joegoslaven het beleid van de Verenigde Staten op verschillende punten vrijelijk aanvallen. „We weten dat de Russische troe pen in Hongarije daar niet voor Hongarije zijn", zei een functio- „We weten dat om strategische re denen de Verenigde Staten er be lang in stellen dat Joego-Slavië niet onder een of ander machts blok valt, maar ik ben er niet zo zeker van dat de Russen dat ook zo belangrijk vinden", aldus een hooggeplaatste persoon. Hij verspilde verder geen woorden aan de recentelijke geschillen met de Verenigde Staten ovèr de gevangenneming van Laszlo Toth, een genaturaliseerde Ame rikaanse burger, en de kaping van een binnenlands Amerikaans vliegtuig in september jl. die door een groep Kroatische Nationalis- tisten werd beraamd. Moskous toekomstige rol geeft zo veel reden tot bezorgdheid omdat Joego-Slavië's toekomstige poli tieke koers na Tito's dood nog onzeker is. Experts zijn het er over eens dat politieke stabiliteit de beste ga rantie vormt tegen enige dreiging van Russische zijde ten opzichte van dit land. Er schijnt geen enkele Joegoslaaf te zijn die genoeg invloed heeft om Tito's onbetwiste positie er»»po- pulariteit over te nemen. Tito heeft een systeem ontworpen waardoor dat ook niet nodig is. Sinds 1972 ligt Joegoslavisch hoog ste uitvoerende macht bij een kollektief van presidententen waarin alle zes republikeinen en twee autonome provincies elk door een lid vertegenwoordigd zijn. Het presidentschap wordt vervuld door Tito die bencemd is als pre sident voor het leven. Als Tito dan weg is zullen de leden om beurten een jaar lang de functie van pre1- sident vervullen. Tito's vertrouwen op een pro bleemloze machtsoverdracht be rust waarschijnlijk op de com munistische partij en het leger. Joego-Slavië's representatieve be leid met betrekking tot interne geschillen dat het de laatste jaren gevoerd heeft, wijst erop dat men hier streeft naar onderdrukking van de democratische vrijheden maar naar selectieve eliminatie van alle bronnen dié de allesbe- strijkende macht zouden kunnen ondermijnen van de liga van communisten van Joego-Slavie. De autoriteiten treden fors op tegen de zogenoemde „Oestasji's" rechtse Kroatische nationalisten die met name in het buitenland, actief zijn. Sommige vrezen dat de Sowjet- Unie Joego-Slavië zou willen op delen. Het ene deel, met inbegrip van Kroatië, zou dan in de wes terse invloedssfeer kunnen blij ven, het andere deel, met inbe grip vanServië, zou in het kamp Van de Sowjet-Unie moeten komen. x Zal de partij sterk genoeg zijn om na het vertrek van Tito de macht in handen te houden? Volgens velen heeft Joego-Slavië een sterk persoonlijkheid als Tito nodig als nationaal symbool. Maar Tito zal van het toneel ver- dwenen zijn voor er ruimte komt voor een nieuwe leider van de na tie. Deze zal in de eerste plaats zijn gezag binnen de communis tische partij moeten vestigen wil hij het land kunnen leiden. De nieuwe grondwet heeft de zes republieken wel een veel grotere autonomie gegeven dan zij voor heen bezaten. De federale over heid heeft in wezen alleen het buitenlands beleid en de lands verdediging aan zich gehouden. gisteravond een beroep gedaan op de toekomstige Amerikaanse rege ring, doeltreffender samen te wer ken met de Sowjet-Unie bij de be handeling van alle grote vraag stukken, in het bijzonder dat van de beperking der bewapening. Brezjnjew sprak aan een diner in het Kremlin ter ere van Edward Gierek, de Poolse partijleider. „Nu de verkiezingen in landen als de Bondsrepubliek en de Ver enigde Staten achter de rug zijn, zouden wij willen dat wij kunnen rekenen op een doeltreffender sa menwerking met hen bij de rege ling van grote vraagstukken zowel de wederzijdse als de internationa le", aldus de Sowjet-leider. Hij pleitte ook voor versterking en verdieping van de ontspanning en volledige uitvoering van de ak koorden van Helsinki. De Verenigde Staten, de Sowjet- Unie en nog twaalf landen met de benodigde technische kennis, zul len binnenkort, mogelijk morgen al, in Londen hoogst geheime be sprekingen voeren over methoden om te verzekeren, dat uitvoer van nucleair industrieel materieel niet zal leiden tot verdere verspreiding van kernwapens. ADVERTENTIE Ibel bas BAS StudentenW erkbureau Leiden Kort Rapenburg 14

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 9