icojimiey
MIS NIKS, LEES MIX!
GROEIEND DEEL
BEVOLKING
TOONT OPENLIJKE
ONTEVREDENHEID
BALIEVERKOPER
JONGE TEKENAAR
IC0-ATHIBU B.V.
AV BOEK B.V.,
ONGEHUWDE JONGE VROUW
Monique
COUPON:
familie
Dagelijks
over de
krant
en puzzles
personeels
advertenties
BONN - Het tellen van de stemmen
in een Oostduits stembureau moet
een slaapverwekkend karwei zijn.
Twee weken geleden leverden ver
kiezingen voor de „staatskamer"
van de Duitse Democratische Re
publiek het ongeveer verwachte
percentage van 99.86 der stemmen
voor het „nationale front" op (de
voorgeschreven kandidaten van de
socialistische eenheidspartij en de
daarmee „verbonden" partijen.
Het meest opvallende van deze
namaakverkiezing is dat er on
danks massale propaganda en per
soonlijke intimidatie tot bij de
huisdeur altijd nog een 18.000
Oostduitsers en bijna 3600 Berlij-
ners hun stembiljet ongeldig heb
ben gemaakt en daardoor tegen ge
stemd. Behalve die bijna 22.000
dapperen - de verkiezingen zijn in
feite geenzins geheim - hebben
180.000. burgers in het geheel niet
aan de verkiezingen deelgenomen.
En dat zijn zeker niet alleen zieken
of gehandicapten geweest.
De fraaie 99 procentscore doet niets
af aan het feit dat een groeiend deel
van de DDR-bevolking zich steeds
openlijker ontevreden begint te to
nen over de wijze waarop in de
boeren- en arbeidersstaat het socia
lisme in de praktijk wordt ge
bracht. „De mensen hebben geen
angst meer", over deze verzuchting
van een hoge Oostduitse functiona
ris werd onlangs in Westduitse en
Italiaanse kranten geloofwaardig
bericht. Die vermindering van ont
zag voor het Oostberlijnse regime
komt tot uitdrukking in een stij
gend aantal aanvragen om de DDR
te mogen verlaten en naar de
Bondsrepubliek te kunnen reizen.
Een deel van die verzoeken heeft
betrekking op familiehereniging.
Maar bij het stijgend aantal aanvra
gen van jorigere DDR-burgers kan
daarvan meestal geen sprake zijn.
Zwijgzaamheid
Wilde, ongecontroleerde cijfers
hebben in de Bondsrepubliek de
ronde gedaan: 200.000 Oostduitsers
zouden al staan te dringen voor een
visum. Waarschijnlijk is dat aantal
overdreven. Hoeveel het er wel zijn
is gezien de ambtelijke zwijgzaam
heid van de machthebbers moeilijk
te achterhalen. Waarschijnlijk zijn
er tussen de 50.000 en 100.000 gega
digden, die met hun aanvragen van
hun misnoegen en onbehagen over
het bestaan in Oost-Duitsland pu
bliekelijk blijk geven. Natuurlijk
was de emigratiebereidheid van
talrijke burgers altijd al rijkelijk
voor handen: de Berlijnse muur en
de Oostduitse zóne des doods met
automatische schietinstallaties zijn
er nog steeds de compromitterende
getuigen van. Maar regering en par
tij moeten knarsetandend toezien
hoe nu vooral „Helsinki" de moed
van menig onderdaan heeft be
vleugeld.
Van de veiligheidsconferentie in
Helsinki hadden de Sowjet-Unieen
ook de DDR zich vooral de in de
verdragstekst vastgelegde consoli
datie van de bestaande machtsver
houdingen in Europa voorgesteld.
Daarvoor namen zij, niet zonder
veel strijd en tegenzin, de „mand
drie" op de koop toe, de reeks van
bepalingen in de slotacte van Hel
sinki, die ondermeer voorzien in
grotere bewegingsvrijheid voor in
dividuele personen tussen de lan
den van Oost en West. De tekst van
de slotacte is ook in de Oostduitse
dagbladen letterlijk afgedrukt.
De burger van de DDR, met sensa
tioneel nieuws in zijn slaapver
wekkende kranten meestal niet
verwend, kon grote ogen opzetten
en moed vatten bij dat deel van de
lectuur dat hem grotere bewe
gingsvrijheid in het vooruitzicht
bleek te stellen: regelmatige fami
liecontacten, gezinshereniging,
huwelijken tussen burgers van ver
schillende staten, reizen om
persoonlijke- of beroepsredenen.
Mensenrechten
Het regent aanvragen, waarbij de
gegadigden verwijzen naar de al
gemene conventie voor de rechten
van de mens (vrije vestiging in een
land van eigen keus) of naar de slo
tacte van Helsinki. Oost-Berlijn ziet
zich na ruim een kwart eeuw DDR
geconfronteerd met de openlijke
afwijzing van het regime door een
groeiend aantal burgers.
Een groep strijders voor mensen
rechten in de stad Riga, die collec
tief een uitreisvisum had aange
vraagd, is gearresteerd (verstoring
van de socialistische orde), ook el
ders zijn activisten vastgezet of al
thans langdurig verhoord. Maar
voorlopig is de reactie van de rege
ring jn Oost-Berlijn er een van te
rughoudendheid en overreding: de
aanvragers krijgen of helemaal
-DINSDAG 9 NOVEMBER 1976
West-Berlijns jongetje: Een onoverbrugbare Barrière.
geen antwoord, óf de vermaning
dat zy gezien hun jeugdige leeftijd
er goed aan zouden doen zo'n diep
ingrijpende stap nog maar eens
grondig te overleggen. Waarna ook
die gevallen op de lange baan ge
schoven worden.
Het dilemma is duidelijk: te grote
toegeeflijkheid bij de verschaffing
van uitreisvisa zou een kettingreac
tie kunnen uitlokken en de drei
ging van een leegloop, die de
kwetsbare Oostduitse economie
zich eenvoudigweg niet kan veroor
loven. Krachtige onderdrukking
van de grotere vrijheidszin kan wel
de uiterlijke rust, maar niet de
sympathie van de burgers bewerk
stelligen, afgezien nog geheel van
de indruk die een dergelijk optre
den in het buitenland zal maken.
Tekenen
De tekenen van onrust en onstem-
ming zijn talrijk: de zelfverbran
ding door een wegens onderdruk
king der christenen wanhopig ge
worden evangelische predikant, de
ongehoorde verklaring van een bis
schop in Saksen die opriep tot boy
cot van de verkiezingen, de open
lijke verklaringen van de socialisti
sche econoom prof. Robert Haver-
mann dat het Oostduitse socialisme
een kariktuur is van het werkelijke
socialisme, het steeds stoutmoedi
ger optreden van organisaties ter
verdediging van de mensenrech
ten.
Oost-Berlijn zal wel kiezen vooreen
moeizame middenkoers, erop ge
richt de druk wat weg te nemen
zonder nieuwe te doen ontstaan. Of
zij dat beleid van betrekkelijke ge
matigdheid kan handhaven zal de
tijd leren. Voorlopig heeft Oost-
Berlijn duidelijke redenen voor
zichtig te laveren. Volgend jaar
vindt in Belgrado de Europese ver
volgconferentie plaats over de re
sultaten van Helsinki. Oost-Berlijn,
nog steeds neurotisch op zijn pres
tige in de wereld bedacht, zal daar
niet gaarne als een zwart schaap ter
slachtbank worden geleid.
Universele wereldgeschiedenis,
deel 7: Van de Reformatie tot de
Revolutie. Uitgeverij Scheltens
Giltay, Den Haag.
Grote Nederlandse Larousse En
cyclopedie, deel 15. Scheltens
Giltay.
Henry Miller, door Walter Schmie-
le. Imagoreeks. Uitgeverij Het We
reldvenster, Baarn, 19.50.
Pestalozzi, door Max Liedtke.
Imagoreeks. Het Wereldvenster,
19.50.
Bij donkere maan, door Winston
Graham. De Cornwall sage deel 5.
Zuid-Hollandse Uitgeversmaat
schappij, Den Haag. 27.90.
De porseleinen spiegel, door Olaf
J. den Landell. Afsluitend deel van
de familie-trilogie: Het bloeien van
de porseleinboom, deel 1De kroon
van de porseleinboom, deel 2. Uit
geversbedrijf De Boekerij, Baarn.
25.90.
De wereld van de vogels, door Dr.
Chr. Perrins, met meer dan 1500 af
beeldingen in kleuren van Ad Ca
meron. Uitgeverij Elsevier, Am
sterdam. 29.50.
De levensloop van de mens, door
B. Lievegoed. Uitgeverij Lemni-
scaat, Rotterdam, 24.50.
Maasdijk in oude ansichten, door
P. J. ter Laak. Uitgeverij Europese
Bibliotheek, Zaltbommel. 24.90.
Wijnmakersboekje, door Joop
Dhert. Uitgeverij C. A. J. van Dis-
hoeck, Bussem. 5.25.
Europa, over de toekomst van de
Oude Wereld, door Willem L. Olt-,
mans. Uitgeverij Bruna Zn,
Utrecht.
Nederland toen en nu. Teksten:
Nico Scheepmaker. Foto's van
toen: Bernard F. Eilers. Foto's van
nu: Con Mönnich. Uitgeverij Else
vier. 24.50.
50 beroemde dierenverhalen, sa
mengesteld door Loek Polders. El
sevier. 24.50.
Een parkje in het oude Amster
dam, door André van Praag. Uitge
verij Nijgh van Ditmar, Den
Haag. 19.90.
Snoeck's jaarboek 1977: literatuur,
kunst/toneel, film/foto, reizen.
Nijgh van Ditmar. 9.75.
Met ons gaat alles goed, door W.
Kempowski. Roman van een gezin.
Standaard Uitgeverij, Antwerpen.
29.50.
De wereld van Anton Pieck: deel 1:
langs de waterkant: deel 2: ontmoe
ting met Hildebrand, door Hans
Vogelesang. Per deel 14.90 Uitge
verij Omniboek, Den Haag.
Robbie en de stamplaarzen, door I.
Feustel en R. Grube-Heinecke.
Kinderboek. Omniboek. 7.90.
Uren borduren. Borduurboek met
snoezige boemetjes, figuurtjes,
landschappen, sprookjes en van al
les wat, met aanwijzingen aanqij-
zingen. Omniboek. 19.90.
heeft wegens uitbreiding de
volgende vakatures:
B.V.,
groothandel in sanitair en
loodgietersartikelen,
sanitairkennis vinden wij belangrijker dan de leeftijd, ook een jongeman
die voor deze funktie intern opgeleid wil worden komt in aanmerking.
de persoon die wij zoeken (in het bezit van een artistieke inslag) zal
huishoudkeukens o.a. in perspektief gaan tekenen om de uitgaande
offertes te kompleteren.
Een goede job voor de juiste persoon in een modern en zeer dynamisch bedrijf.
Een goed salaris dat wij 13x per jaar betalen is gegarandeerd.
Bel ons voor het maken van een afspraak.
Lammermarkt 58 te Leiden,
telefoon 071-144545 mej. C. Bruinsma.
AFBOEK
korte termijn plaats voor een represen-
tot 25 jaar.
Wij vragen
een middelbare schoolopleiding;
belangstelling voor het boek (met name in de educatieve sektor);
enthousiasme en doorzettingsvermogen;
goed contactuele eigenschappen, een uitstekende gezondheid en een goed
humeur.
Wij bieden:
een vaste baan;
zeer gevarieerd werk in een dynamische boekwinkel met een eigen gezicht;
5-daagse werkweek;
eigentijdse sociale voorzieningen;
een salaris in overeenstemming met leeftijd en inzet voor het bedrijf.
En voorts:
de mogelijkheid tot eigen inbreng in collectie-samenstelling,
ontwikkeling en realisering van eigen ideeën.
Tot de aanstellingsprocedure behoort een medische keuring.
Sollicitaties schriftelijk, of mondeling na telefonische afspraak:
AV BOEK B.V., Pieterskerk Choorsteeg 14, Leiden, t.a.v. de heer W. Plasmeijer, tel.
071-142441.
met het oog op mensen
week 46-12no, <*mk. v 3
abonneeslguiden
Tandenpoetsen
iszinloos,zegt
Duits onderzoek
Enith zwom voor
het eerst tegen
gouden Marijke
Karei Prior: tis
goed 2x dezelfde
vrouw te trouwen
Chris Evert
Monique van der Ven
Oliekoning Fahd
Leidens oudste student
Ventje van 3 miljoen
Jimmy Carter
3-jarige met zwemdiploma
Krijn Torringa
Betty Ford
Joseph Neckermann
Enith Brigitha
Karei Prior
Reinder Zwolsman
David Frost
Richard Nixon
Tabak: al eeuwen verboden
Howard Hughes
Caransa
en vele anderen
Een dorpsleger onder Gods t
kolom, door H. de Mooy. Uitgever
smaatschappij De Gelderlander
Vakpers b.v., Nijmegen, f24,50.
Terreurcode Viking, door Norman
Hartley. Uitgeverij Elsevier, f 21,50.
Elseviers hondenboek in kleuren,
door W. Boorer. Mei ca 150 afbeel
dingen. Elsevier, f 19,50.
Elseviers kattenboek in kleuren,
door H. Loxton. Met ca 150 afbeel-
dingei Elsevier, f 19,50.
Elseviers paardenboek in kleuren,
door C. Silver. Met ca 150 afbeel
dingen. f 19,50.
Moord uit het verleden. Laatste
boek van Agatha Christie. Uitge
verij A. W. Sijthoff, Alphen a/d Rijn.
f 12,50.
Louis Paul Boon, tedere anarchist,
door Paul de Wispelaere. Uitgeverij
Nijgh Van Ditmar, Den Haag.
f 18,90.
De verre eilanden, door Willy
Lauwens. Nijgh Van Ditmar.
f 17,90.
Tussen wanhoop en verrukking,
door Herwig Hensen. Nijgh Van
Ditmar. f35,-.
Screenplay en de vloed, door Mar
tin Melskens. Nijgh Van Ditmar.
f 19,50.
De staat in de kapitalistische
maatschappij, door R. Miliband.
Uitgeverij Van Gennep, Amster
dam. f22,50.
Encyclopedie van de psychiatrie
en psychotherapie, door Dr. G. A.
Lades. Winkler Prins paperbacks.
Uitgeverij Elsevier, Amsterdam,
f 14,90.
Het liefdeleven der dieren, door
Robert Burton. Elsevier, f29,50.
Trinity, Ierland in opstand, door
Leon Uris. Roman. Uitgeverij Hol-
landia, Baarn. f29,50.
Nieuw handboek soldaat, door B.
Poelmann en K. Beemsterboer.
Uitgeverij Agathon, Bussum.
f 17,50.
Rembrandt tekeningen, door Bob
Haak. Uitgeverij Landshoff, Am
sterdam. f 19,50.
Rembrandt - leven en werk, door
Bob Haak. Landshoff. f 13,50.
René Margritte, door Uwe M.
Schneede. Landshoff. f 18,50.
Speelboek der dwaalwegen,
Doolhoven en labyrinten, door J.
Bord. Landshoff.
Speelboek der dwaalwegen. Wie
weet de weg? 35 om de tuin lei
dende labyrinten. Landshoff. (2 de
len f39,-.).
Afghan trucks, door Jean-Charles
Blanc. Landshoff. f 15,50.
Facade, door T. en P. Mackertich
Landshoff. f 15,50.
Hoe het allemaal begon, door M.
Baumann. Landshoff. f 14,50.
Filmster is een vak, door Ab van
Ieperen. Landshoff. f27,50.
Afrikaanse rotskunst. Rotsteke
ningen in Namibië, door A. en E
Scherz. Landshoff. f 12,50.
Plaats:
Ik wens Mix als volgt te ontvangen en te
betalen:
iVia de bladenman, en regel de betaling
met hem. Ook acceptgirokaart is mogelijk.
C Per post, ik betaal f 13,- na ontvangst
acceptgirokaart
Knip de bon uit en stuur hem in een open
envelop naar: Mix, Antwoordnummer 383,
Haarlem. Een postzegel is niet nodig.
kunst
