Nostalgie naar het verleden (2)
Kruiswoord
jfii 'i
Van reumazegel werden
1,2 miljoen verkocht
Kom-er-ACHT-er
Ton Sij br
sterk in
klokséance
Schaken
X 1
Bridgen
w"
Mi f
X/ m m 'm
p m m m 'f
n "m 9 m
mm**
mm:
Oplossing
vorige
puzzel
e
Kom er achter
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1976
Adolf Anderssen (1818-1879), gebo
ren in Breslau en van beroep wis
kundeleraar, leerde het schaakspel
op negenjarige leeftijd. Toen hij elf
werd bemerkte hij dat hij over een
uitzonderlijk talent beschikte. Zijn
eerste grote zege was Londen 1851.
In 1858 verloor hij een match van
Paul Morphy (1837-1884), een le
gendarische figuur, die door zijn
fantastisch combinatievermogen
iedereen de baas was! De uitslag
was 2 gewonnen, 7 verloren en 2
remises, in het voordeel van Morp
hy. Het toernooi te Londen 1862
werd wederom een glansrijke zege
voor Anderssen. Ondanks zijn
grote kennis van het spel verloor hij
een match van Wilhelm Steinitz (6-
8) in 1866, maar hij bleef de sterkste
van Duitsland. Door ziekte ge
kweld kwam hij voor de laatste
maal uit in een toernooi te Frank
furt 1878, eenjaarvoorz'ndood. De
prachtige overwinning op Kiese-
ritzky in het toernooi te Londen
1851 kreeg de eervolle naam "De
Onsterfelijke Partij".
Anderssen was een gevaarlijke
combinatiespeler, van bijna gelijke
kracht als Morphy. Zijn partijen
hadden echter een "diepte" welke
door geen andere meester uit zijn
tijd werd geëvenaard, laat/'staan
"Overtroffen.!
Steinitz, de man van het positionele
spel, moest in de volgende partij
zijn meerdere erkennen.
Baden-Baden 1870.
Steinitz-Anderssen
l.e4 e5 2. Pc3 Lc5 3. f4 d6 4.Pf3 Pf6
5.Lc4 c6 6.fe5: de5: 7.De2 (U ziet dat
De vorige week heb ik uitvoerig besproken de "heldendaden" van Philidor en Staunton. Diabolisch! Er volgde nog: I8..fe6;
Vandaag zijn nieuwe coryfeeën aan de orde. U kunt onder meer zien dat de toenmalige
meesters - de naam "grootmeester" werd genoemd rond 1925, maar pas geboekstaafd na
1940! - wel over een bijzondere gave beschikten, maar het niet zo nauw namen met de
opbouw van de parij. onze oud-wereldkampioen dr. Max Euwe was in feite de eerste Beroemd is het volgende eindspel,
theoreticus die de standaard-openingen in boekvorm konsekwent vastlegde! rharnuseit
19.Ld8: Td8: 20.Db7+ Td7
21.T17+i (VS <"-T'S Le7 23.Tel
Te8 24.b3 Kf8 25.bc4: opgegeven.
van een systeem nog geen sprake
was) 7...Pbd7 8.d3 b5 9. Lb3 a5 10.a3
Db6 1 l.Pdl a4 12.La2 0-013.Pe3 La6
14.PF5 b4 15.ab4: Db4:+ 16.c3 Da5
17.Pg5 Ta8 18.DHJ Db6 19.Lbl a3!
20.b4 Lb4:21.cb4: Db4: 22.Ke2
a2! 23.Ld2 Db5 24.Ta2: Pc5 25.Ta6:
Da6: 26.Lb4 Tb8! 27.Lc5: Tb2
28.Ke3 Da5! 28.Tdl Dc5: 30.d4
ed4: 31.Kf4 h6 31.Ph3 Te8 33.Dd3
g5+ 37-..Kh4 gh3: 38.Kh3: Tb3
39.g3 Tf4! 40.Ph6: Kf8 41.Dc4
Th4+(Ook een zet om de pet af te
nemen, zegt men in het schaakjar
gon...) 42.Kg2 Th2: 43.Kh2: Dg3:
44 Khl Dh3 45.Kgl Tg3+ opgege
ven.
Schaak-tragiek
Rudolf Charousek, geboren 1873 te
Klein-Lometz en gestorven in 1900
te Nagyteteny. Beroep: schaak
meester. Het leven van Charousek
(die reeds op 27-jarige leeftijd stierf
aan een ongeneeslijke ziekte) was
een en al tragiek. Als een meteoor
verscheen hij aan de schaakhemel
en verraste vriend en vijand door
het grote toernooi van Berlijn 1897
op zijn naam te brengen. Weinigen
wisten dat hij dit toernooi móést
winnen om zichzelf en zijn moeder
van een zekere hongersdood te
redden. Halverwege het to^,,.vU.
schreef hij: "Het gaat goecf, mama!
Ik heb het gevoel dat ik als eerste
zal eindigen." En hij deed het! Ru-
dolf was toen 24 jaar. Een jaar later
haalde hij bijna hetzelfde kunst
stuk uit hij werd gedeelde tweede
in het toernooi te Keulen 1898. Zijn
stijl was bijzonder scherp. Zijn
grote kracht lag in het Konings
gambiet.
Boedapest 1896.
Wit: Charousek
Zwart: Tschigorin
1 e2-e4 e7-e5
2.f2-f4 e5xf4
3.Lfl-c4 Pb8-c6
4.d2-d4!?
De scherpste voorzetting, maar
4.Pf3 wordt als beter aangegeven.
Op 5.Pc3 volgt 5...Lb4, benevens
d5, met goed spel voor zwart (Eu
we).
5d7-d5!
6.Lc4-b3 Lc8-g4
Later heeft men ontdekt dat 6...Pe4
7.Lf4 Dh4 8.g3 Pg3:! 9.Lg3: De4
benevens Dhl: beter is voor zwart.
7.Ddl-d3 Pf6-h5
8.Pgl-h3 Pc6-b4?
9.Dd3-c3 Pb4-a6
10.0-0 Lg4-e2!?
Tschigorin, de grote Russische
"voorvechter" is in deze partij niet
1 \M iM
r.Vy; f
riSJI H
M *"Wk
m Ka E
S*Ar
1 li i-Jx
aJ 8;
1
i 2
Ub Öfc
,2 W.
j tM
i
Walbrodt
1 l.Lb3-a4+ c7-c6
12.La4xc6+ b7xc6
13.Dc3xc6 Ke8-e7
14.Ph3xf4
Ph5xf4
h7-h6
Pb -rij
17.e5-e6!
18.Lf4-c7
Wit speelde zonder nadenken
1 Df3?? Charousek keek zijn tegen
stander aan en zei: "Ik bied u re
mise aan". Walbrodt begon te la
chen en antwoordde: "So was hab
ich noch nie gehort! Ich empfange
deze es nicht!" Charousek: "zo, dan ont
vangt u dit schaak!" en speelde 1.
Del pat!! Grote hilariteit in de
speelzaal... Walbrodt die bekend
stond om zijn groot optimisme tij
dens het spel zat er na afloop zeer
beteuterd bij!
BISHOP
Verzekeraar Interpolis heeft
aan klantenbinding gedaan
wat betreft de Nederlandse
denksporters. Dat kunnen de
ca. 5000 bezoekers getuigen
van de Interpolis Denksport-
manifestatie, waar bridge-,
dam- en schaakbond zich voor
het eerst gezamenlijk presen
teerden als federatie. De com
binatie van recreatief zelf-
doen en topevenementen
bleek een succesformule. Het
was geweldig om te zien hoe
een 40-tal juniortjes van enige
turven hoog hun krachten ma
ten met schaakmeester Rob
Hartoch En even geweldig
was het heroïsche gevecht van
de schaker die de befaamde
Kortsnoj zijn enige verlies-
punt wist toe te dienen.
De bridgers sloegen een for
midabel figuur met de wed
strijd tussen Lancia, het ver
maarde Italiaanse Blue team,
en Nederland. Dit evenement
trok verreweg de meeste toe
schouwers en menig niet zo
denksport-minded sportjour
nalist keek verbijsterd toe hoe
de grote congreszaal met een
kleine 1000 plaatsen te klein
bleek om alle belangstellen
den te herbergen. Die belang
stelling gold dan het projec
tiescherm waarop de verrich
tingen waren te volgen van
ondermeer Belladonna-
Garozzo tegen de drie Neder
landse topparen.
Dat Lancia zou winnen was
voorzien, dat het verschil in
klasse zo groot zou zijn was ei
genlijk niet verwacht. De Ita
lianen boden beter, speelden
beter, en bovenal oordeelden
beter. Het was onthutsend te
zien hoe superieur ze waren,
hetgeen uiteindelijk resul
teerdeineen 134-44 nederlaag.
"X x.'
A 8 3 2
O V 7 5 2
V 5
A V 10 7 6 5 9 3
9H54 P 10 7
<0> B 6 O A H 10 3
*42 A B 9 7 3
H B
O V B 9 6
O 9 8 4
H 10 8 6
Noord gever, niemand kwets
baar. De biedserie was aan
beide tafels identiek: N-Z pas
sen, oost 1 Ru-west 1 Sch, oost
2 Kl-west 3 Sch en oost tens
lotte 4 Sch. Ook de uitkomst
was gelijk, een kleine ruiten.
Pittala als west loste direct alle
problemen op door deze kaart
te laten doorlopen naar zijn
boer. Van Oppen, eveneens
west, kreeg een minder mak
kelijk parcours nadat hij de
eerste slag had genomen op ta
fel. Hij vervolgde met harten
voor heer en aas, waarna Ga-
rozzo KI 5 op tafel deponeerde.
Van Oppen legde het aas en
speelde opnieuw harten. Bel
ladonna (zuid) won en ver
volgde met KI H en klaveren
Simpel en doeltreffend. Van
Oppen troefde met de tien en
dat deed Sch 8 in de noord
hand promoveren tot een slag.
Ton Schipperheyn
Kunt u de achf afwijkingen in.beide bovenstaande tekeningen
vinden? D^juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
Op zaterdag 16 oktober vond in
Breda de Interpolis-
Denksportmanifestatiedag plaats.
Dit ter gelegenheid van de opening
van een nieuw kantoor van Interpo
lis.
Sijbrands en Wiersma speelden ie
der een klokséance tegen vijftien
tegenstanders, die gerecruteerd
waren uit de Ereklasse en de Natio
nale Hoofdklasse. Sijbrands be
haalde een score van 83,33% en
Wiersma boekte 73,33%. Zonder al
te veel commentaar willen we van
beiden enige partijen laten zien:
I. 31-26 19-23, 2. 36-31 14-19, 3. 41-36
10-14, 4. 46-41 5-10, 5. 31-27 20-25, 6.
36-31 15-20, 7. 33-28 10-15, 8. 39-33
4-10, 9. 44-39 17-22, 10. 28:17 12:21,
II. 26:17 11:22, 12. 41-36 8-12, 13.
31-26 22:31, 14 36:27 2-8, 15. 47-41
20-24,16. 33-28 .?-£*, 17.41-36 18-22,
18. 27:39 24:22, 19 37-31 20-24 (De
gelijktijdige bezetting van de vel
den 22 en 24 is bijna nooit goed) 20.
34-30 25 34. 21. 40:20 15:24. 22. 39-33
10-15,23. 50-44 19-23, 24. 43-39 13-19,
25. 45-40 12-18, 26. 33-28 22:33, 27.
38:20 15:24 stand na 25.12-18-18
32-2823:32.29.26-2116:27,30.31:11.
TON SIJBRANDS - F. PAS-
SCHIER (EINDHOVEN) UIT
SLAG 2-0.
m f i m pn m
13 Q O Q
Q
38 M ;1
I33-29 19-23, 2. 35-30 20-25, 3. 40-31
14-20,4. 44-40 10-14, 5.38-33 17-22, 6.
42-38 5-10, 7. 50-44 11-17, 8. 30-24
14-19, 9. 32-28 23:32, 10. 37:28 19:30,
II. 35:24 16-21, 12. 41-37 6-11. 13.
31-26 11-16, 14. 37-32 9-14, 15. 48-42
21-27, 16. 32:21 16:27, 17. 28-23 1-6,
18. 46-41 6-11, 19. 41-37 27-31, 20.
36:27 22:312133-28 18-22, 22. 38-33
11-16, 23. 37-32 31-26. En Sijbrands
voerde een leuke damzet uit door:
24. 23-18 12:23. 25. 29:9 20:37, 26.
9:20 x 15.24,27.47-4136:38,28.43:1
Zwart slaagde er nog wel in om de
dam af te pakken, maar veel hielp
het hem niet.
Stand na 23. 31-36.
Éi SP IS
Lie
X m
I!'gf •-
H H
M x
1.33-29 18-22,2. 31-26 13-18, 3. 39-33
9-13, 4. 44-39 16-21, 5. 32-28 3-9 6.
37-32 11-16, 7.41-376-11,8.46-41 1-6,
9. 50-44 20-25, 10. 37-31 19-23, 11.
28:19 14:23, 12.31-27 22:31,13.36:27
10-14 (Het is de vraag of zwart hier
niet al totaal verloren staat) 14. 42-
27 5-10, 15. 48-42 14-19, 16. 37-31 10-
14,17.33-28 14-20,18.38-33 ?0-24,19.
29:20 25:14, 20. 41-37 15-20, 21. 43-38
4-10, 22. 49-43 10-15, 23. 35-30 23-29,
24. 34:23 18:29 25. 33:24 20:29, 26.
47-41 13-18, 27. 39-33 en zwart gaf
op.
HARM WIERSMA - J. HOBBE
LEN .2-0.
Deze partij kan men een school
voorbeeld noemen van een foutief
I 2 3 4 5
3! IÉ W J h
II lil
Cat/;»
O O
opgezette Roosenburg-opsteiling.
1 32-28 16-21,2. 31-26 18-22,3. 37-32
11-16, 4. 41-37 7-11, 5. 34-29 1-7, 6.
46-41 20-24, 7. 29:20 15:24, 8. 40-34
13-18, 9. 37-31 21-27, 10. 32:21 16:27,
11. 41-37 9-13, 12. 37-32 11-16, 13.
32:21 16:27,14. 34-30 10-15,15. 45-40
7-11. 16. 30-25 4-9, 17. 40-34 5-10, 18.
50-45. Zwart staat in deze stelling al
verloren. Stand na 18. 50-45. 18.
24-30, 19. 35:24 19:30, 20. 34-29 30-35
21. 28-23!! Richt zich op de zwak
geplaatste schijf 10. 21. 11-16, 22.
44-40 35:44. 23. 39:50 6-11, 24. 42-37
2-7, 25. 47-42 15-20, 26. 26-21 17:26,
27. 23-19 19:34, 28. 25:5 en na enige
zetten gaf zwart op.
Joop Burgerhout.
Jl iT CjE RUS T
L^nüLE^Q.
J[L|wiKMg7
E*R SBTEiE L;TM5|T E IR
LMlJEte t A J y
L 0 i0 P T D £>MK R E,K ELi5
XPEKWUTUJB E 5 T U LI IR
NEDERLAND - De reumazegel
van 55 cent met een toeslag van 25
cent, die op 2 september werd uit
gebracht en tot 30 september aan de
loketten verkrijgbaar is geweest,
heeft een extra bedrag opgebracht
van ruim 300.000. Gezien de toe
slag van 25 cent betekent dat dus
dat er ongeveer 1,2 miljoen reuma
zegels zijn verkocht.
De Filatelistische Dienst van de
PTT heeft zijn assortiment ver
krijgbare postwaarden uitgebreid
met een jaarcollectie. Dat is een re
presentatief uitgevoerd mapje
waarin alle Nederlandse postzegels
die dit jaar zijn verschenen zijn sa
mengebracht, compleet met een
viertalige omschrijving. Het mapje
bevat de volgende bijzondere ze
gels: 250 jaar Staatsloterij, de zo-
merzegels, Michiel de Ruyterzegel,
Groen van Prinstererzegel, 200 jaar
VS-zegel, Vierdaagsezegel,,
KNAU-zegel, reumazegel, Druk
kerszegel, Zuiderzeezegels,
Amphilex-zegels en de nog te ver
schijnen (16 november) kinderze
gels (plus velletje). Daarnaast zitten
in het mapje de Juliana Reginaze-
gel van 55 cent en de nieuwe cijfer-
zegels (ook als rolzegels). Tot slot
vier postzegel boekjes. Voor deze
jaarcollectie zal een bedrag van
35 moeten worden betaald.
Zoals opgemerkt zullen de kinder
zegels op 16 november uitkomen.
De serie - de 50e Nederlandse kin-
derzegelemissie - omvat vier zegels
en voor de ontwerpen werd een
keus gedaan uit de tekeningen die
uit de tekenwedstrijd 'Teken eens
wat" waren gekozen. Waarden en
voorstellingen zijn: 40 20 cent,
voetballers, een tekening van Jan
Raats uit Rosmalen; 45 20 cent,
boot, een tekening van Leon Ja
cobs uit Baarlo; 55 g* cent olifant,
een tekening van Marianne Lug-
tenburg uit Hengelo (O.) en 75 25
cent, caravan, een tekening van
Annemieke Seeleman uit Ouder
kerk aan de Amstel De zegels blij
ven verkrijgbaar tot en met 7 ja
nuari 1977. Kleuren: rood, blauw,
geel en zwart. Voorts zal een vel
letje uitkomen dat twee zegels van
40 20 cent bevat, twee van 45 20
cent en twee van 55 20 cent. De
prijs van het velletje bedraagt vier
gulden.
NEDERLANDSE ANTILLEN -
De Antilliaanse kinderzegels zijn al
verschenen en wel op 4 oktober.
Het thema van de serie is "het dra
gen van het kind". De zegels beel
den verschillende vormen van dra
gen uit. Waarden en kleuren van de
zegels zijn: 20+10 cent, licht- en
donkergroen, geelbruin, paars,
rood en oranje; 25+12 cent, blauw,
lichtblauw groen, geelgroen, geel
bruin, paars en oranje en 40 18
cent. rood. blauw, paars, lichtpaars,
donkerpaars, oranje en geelbruin.
Verder geven de Antillen op 16 no
vember drie bijzondere zegels uit
terhedenking van het feit, dat op 16
november 1776 op het eilend Sint
Eustatius voor het eerst in de ge
schiedenis de vlag van de Ver
enigde Staten van Amerika met sa
luutschoten werd begroet. Op een
zegel van 25 cent de erkenning van
het eerste saluut door de president
van Amerika. De plaquette bevindt
zich in de muur van Fort Oranje.
Een 40 cent-zegel toont het saluut
vanaf Fort Oranje. Bijzondere tekst
"Saluut van Andrew Dona" en "St.
Eustatius 16 nov 1776" De derde
en laatste zegel verbeeldt Johannes
de Graaff, de gouverneur van St.
Eustatius. die opdracht gaf tot het
saluut. De zegels die tot en met 15
november 1977 verkrijgbaar zullen
zijn en waarvan de prijs in Neder
land 2,16 bedraagt zijn uitge
voerd in geel, rood, blauw en zwart
HERO WIT
De eerste prijs van f 10,- werd toe
gekend aan mevr. M. M. v. d.
Voet-v. Essen, Juliana van Stol
berglaan 92 te Hillegom. De tweede
prijs van f7,50 werd toegekend aan
de heer R. Winter, 5 Meistraat 23 te
Koudekerk a. d. Rijn. De twee prij
zen van f 5,- werden toegekend aan
de heer K. Loosbroek, Ruige Hoek
45 te Burgerveen en aan de heer F
van Vliet, v. Baerlestraat 2 te Lei
den.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.
Oplossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding „Kruiswoord
raadsel", voor donderdag zenden
aan Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, Leiden.
•5jueq
uba dejj ueA ^nis ajsuaAoq -g
ojne
uba duiBj auia^ ja^uq jsjaiin
ojbd ue.\ jnnui
-uaAoq do uaa^s asiipaj ;saaui 9
quBq
uba jnnui uba uaajs ajsuaAoq g
o;nB ui ubui
jaquq uba paoq uba puBJuappiui
HUBq ui MnojA uba JBeq g
ajBD uba j oq g
ojne ui ubui jajipaj uba ;ad
HORIZONTAAL
1. geldlade
4. teken
7. vuil
10. kerkgebruik
12. alleenzang
13. kwajongen
14. ontsmettende verfstof
15. projectiel
16. gage
19. pers. vnw
20. beroep
21. onder andere
23. opdracht
25. zakboek
26. wintervoertuig
28. achter
29. ik
30. moeder
31. meisjesnaam
34. vaartuig
35. spiering
37. overdreven
38. ereis
39. ter herinnering
41. overblijfsel
44. geneesmiddel
47. rustoord
49. zie, sla op (Lat.)
50. riviermonding
51. paradijs
52. vluchthaven
53. verveld wezen
54. reeks
VERTIKAAL: 1. touw
2. overschot
3. rijstbrandewijn
4. massief
5. verharde huid
6. scheepskunde
7. aanwijzend
woords
8. schoonmaakgerei
9. zangvogeltje
11. Arabisch opperhoofd
17. muziekinstrument
18. juffrouw
22. gravin van Holland
24. orde
26. bosgod
27. eens
30. insekt
31. bestanddeel
32. gewapende ruiter
33. moeilijkheid
36. bedeesd
40. honingdrank
42. plaats in Overijssel
43. graansoort
45. via
