„Werkmans Wilskracht'
bestaat driekwart eeuw
r/Rfl^ergg&nm
Toonkunstkoor
Leiden viert
jubileum met
Hohe Messe
mossel versteege
vandaag
KRITIEK
OP DJ'S
toegelicht
M.ll.Ml'Wlll.'Ua
de grote merkerT^^hj
vindt u bij M+Vexclusief
Vrouw van
S miljoen
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar klaar!
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1976
PAGINA 5
LEIDEN - Toonkunstis onge
veer anderhalve eeuw een be
grip in Leiden. Maar het Toon
kunstkoor Leiden dat men nu
kent, Werd 25 jaar geleden, in
1951 opgericht als onderdeel
van de Maatschappij voor
Toonkunst. Het ontstond uit het
Leids a Cappellakoor, lange
tijd gedirigeerd door Willem
Mizee, helaas in 194 7 nog maar
met een handjevol leden. Toen
daarop Iskar Artbo de dirigeer
stok overnam, ging men aan
vankelijk nog op dezelfde voet
verder, een a cappellakoor dus.
Het koor bloeide op en men be
sloot er in 1951 een andere opzet
aan te geven. Het werd het
„Toonkunstkoor Leiden", zoals
men het nu kent, en dat op don
derdag 11 novembet zijn jubi
leumconcert geeft in de Hoog
landse Kerk, natuurlijk met het
glansstuk "de Messe" van J. S.
Bach.
Mevrouw C. W. Deurloo en de
Door Bep Rijnders
heren P. Verver, aanvankelijk
leden van het Leids a Cappella
koor, hebben de hele ontwikke
ling meegemaakt en verdiepten
zich nog eens in een roemvol
verleden, toen alles,nog moge
lijk was.
„Het w^s een gouden tijd. Or
kesten, die ons begeleidden,
waren er te kust en te keur.
Moet je nu eens komen!, We
hebben de prachtigste solisten
gehad. Vaak oolc jonge mensen,
die Aribo zorgvuldig uitzocht.
Elly Amelirig, die toen nog geen
naam had, Nelly van der Spek
en Marco Bakker. Ik herinner
me nog, dat Gré -Brouwenstein
bij ons heeft gezongen, samen
met Annie Delorie, uitgezochte
stemmen voor het Requiem van
Verdi. Dat was in 1953 het eerste
jaar dat Toonkunst nota bene
met twee grote concerten naar
voren kwam. In januari voor het
eerst Die hohe Messe van Bach,
waarop we twee jaar gestudeerd
hadden, en in november Verdi.
We hebben hoogtepunten ge
kend, waarover iedereen sprak.
In totaal hebben we de hohe
Messe vijftien keer onder uitge
voerd, vaak in het kader van hef
Holland Vestival. Het wordt nu
voor de derde keer, dat we het
met Gerard Akkerhuis zingen.
Maar dit even ter Ik ga nog eens
verder met de. grote werken die
we hebben uitgevoerd. Welk
amateurkoor hoor je tegen
woordig nog met Jeanne d'Arc
au bücher? We hebben het
tweemaal uitgevoerd, de eerste
keer in 1963 met Elizabeth Lugt
en Bernard Kruysen. De tweede
keer was hét afscheidsconcert
vian Iskar Aribo. Ook van Ho-
negger hebben de „Röi David"
uitgevoerd in 1955, een vrij kort
werk, en daarom samen met
„l'Enfant prodigue" van De-
bussy. We hebben zoveel ge
daan. Twintig jaar heeft Iskar
Aribo ons koor geleid. Hu heeft
ontzettend veel voor ons ge
daan en het koor een grote
naam bezorgd.
In 1971 namen we afscheid van
hem."
Er valt een stilte. Iedereen her
innert zich die tijd nog heel
Afscheid
„Nu dus Gerard Akkerhuis, van
wie we na de Hohe Messe ook
afscheid gaan nemen. We gqven
ons eerste concert met hem in
februari 1972 met onder andere
het Magnificat van Bach. ,Nog
geen half jaar later, weer in ka
der van het Holland Festival, ja
zeker de Hohe Messe. Dat is nu
afgelopen, het Holland Festival.
Het was een heel merkwaardige
overgang, want Akkerhuis had
een heel andere opvatting dan
Het bestuur van het Toon
kunstkoor Leiden. Zittend
voor de piano mevrouw C. W.
Deurloo en de heer G. A. A.
van Maastrigt. Staande ach
ter de piano v.l.n.r. dr. P.
Baas, mevrouw G. Blom, de
heer G. AEikerbout en me
vrouw D. Bink.
Aribo, en daar moesten we erg
aan wennen. Maar we hadden
heel veel^ succes. Daarna heb
ben we het nog een keer in de
Kloosterkerk in Den Haag ge
zongen, en nu wordt het dus het
ons jubileumconcert. Ik hoop,
dat we een volle Hooglandse
Kerk zullen krijgen. We hebben
weer vier solisten van naam:
Christine Harvey, Sylvia
Schlütter, Hein Meens en Be
rnard Kruysen, samen met het
Gewestelijk Orkest. De receptie
geven we een dag later in Motej
Sassenheim van vijf tot zeven
Niet alleen werken en slapen, maar ook blazen
LEIDEN - De harmoniekapel Werkmans Wilskracht gaat
jubileren. Op 17 februari 1977 hoopt dit populaire en tevens
oudste muziekkorps van Leiden driekwart eeuw te be
staan.
Het zal dan terug kunnen zien op
een periode, waarin het onder lei
ding van \vijlen de heren J. Noord-
anus en G. Dik de top van eer wist te
bereiken. Tal van veroverde me
dailles vormen daartoe het bewijs.
De man die veel over de geschiede
nis van Werkmans Wilskracht weet
te vertellen is de in Oegstgeest wo
nende heer J. Bij. Geen wonder
want Bij is al bijna vijftig jaar lid
van de muziekvereniging, die hij
gedurende een periode van een
kwart eeuw als voorzitter heeft ge
diend. En niet voor niets hëeft men
de nu 79-jarige harmonieman al een
tijd geleden tot ere-voorzitter van
Werkmans Wilskracht benoemd.
Bij kan zich de jaren rond 1900 nog
heel goed herinneren. Leiden, ge
huld in een dikke rook uit de vele
fabrieksschoorstenen. Mannen en
vrouwen, zwoegend en zwetend
van de vroege morgen tot de late
avond voor een karig stukje brood.
Zelfs kinderarbeid was in die tijd
heel gewoon. Aan sociale of cultu
rele ontwikkeling werd niet ge
dacht; hoe kon het anders. Men
werkte of men sliep. Lid zijn van
een vakbond betekende in veel ge
vallen broodroof. Men kwam op
straat te staan zonder middelen van
bestaan. Op deze wijzé werden de
arbeiders volgens de ere-voorzitter
van "Werkmans Wilskracht" verre
gehouden van het socialisme. Deze
werkgeversmentaliteit heeft naar
zijn mening juist toen al de kiem
gelegd tot de ontwikkeling van een
machtige vakbeweging, zoals men
die nu kent.
Twintig wevers
Gelukkig, aldus de heer Bij, waren
er in 1902 twintig arme wevers, die
wel beseften dat het leven niet uit
sluitend kon bestaan uit werken en
slapen. Deze mannen waren werk
zaam bij de Leidsche Katoenmaat
schappij aan de Herengracht en de
Zijlsingel. En hun gedachten gin
gen uit naar een muziekkorps. De
directieleden van de fabriek wil
den, zij het onder zeer strenge
voorwaarden, wel een renteloos
voorschot geven van vijfhonderd
gulden. Na deze verrassende toe
zegging werd een oprichtingsver
gadering belegd in het koffiehuis
"De Oude Frasmolen" aan de
Nieuwe Rijn, nabij de Hooigracht.
Het beoogde doel werd daar van
vele kanten bekeken, waama met
algemene stemmen werd besloten
tot de oprichting van een harmo
niekorps over te gaan. De eerste be
stuursleden waren C. Robbers,
voorzitter, H. Vermond, secretaris,
M. van Leeuwen, penningmeester,
en D. J. Berkel, commissaris. Staf
muzikant J, Noordanus, daartoe
uitgenodigd, werd benoemd tot
kapelmeester. Met de naamgeving
ging het minder vlot, weet de heer
Bij zich nog te herinneren. Na het
noemen van vele namen, waaron
der "Koningin Wilhelmina", "Ex
celsior" en "Crescendo", was het D.
J. van Berkel, die uitkomst bracht
Hij stelde: "Wij zijn allen werk
mannen en we hebben een grote
wilskracht, wat belet ons dan om de
vereniging Werkmans Wilskracht"
te noemen". Op een vraag of Van
Berkel daar iets mee vóór had ant
woordde deze: "Ja zeker, we heb
ben nu wel een vereniging maar
voor wij enig recht van bestaan
hebben zal er heel wat wilskracht
aan de dag moeten worden gelegd
om ons te handhaven. Bovendien
zal er veel kritiek komen en de
tegenwerking zal enorm zijn. Wij
zullen niet alleen moed maar wel
degelijk wilskracht moeten tonen
om aan alles het hoofd te kunnen
bieden". Men werd het met Van Be
rkel eens en vond het toch wel een
zinvolle naam. Werkmans Wils
kracht was geboren en sinds 17 fe
bruari 1902 is het met de harmonie-
t kapel zowel crescendo als excelsior
gegaan.
W.W.-mars
Voor het echter tot "blazen" kwam
stond de kapelmeester voor een
zware taak. Slechts één man kon
noten lezen en de overigen konden
maar net aan hun eigen naam op
schrijven. Maar Noordanus was een
doorzetter. Op 28 februari 1903
werd op eeri jaarvergadering van de
"Ziekenkas" de eerste uitvoering
van Werkmans Wilskracht gege
ven. Over het resultaat kon men te
vreden zijn. Behalve een door
Noordanus gecomponeerde W-
W-mars werden op deze avond ook
enkele voor die tijd populaire
nummers gespeeld zoals "Op naar
de parade". In datzelfde.jaar (1903)
nam Werkmans Wilskracht èl deel
aan een door de Drie-
Octobervereniging georganiseerd
muziekfestival en sindsdien is de
harmoniekapel elk jaiar op het feest
van Leidens Ontzet present.
Jubileumcomité
Alles samenvattend komt de heer
Bij tot de conclusie dat het jubi
leum van Werkmans Wilskracht de
belangstelling van de gehele Leidse
bevolking verdient. Daartoe heeft
zich inmiddels een jubileumcomité
gevormd met als doel Werkmans
Wilskracht een passend geschenk
aan te bieden namens de gehele
Leidse burgerij. Bijdragen kunnen
gestort worden ten name van pen
ningmeester J. van Schie, Flora-
laan 89 in Oegstgeest, gironummer
156015 onder het motto "WW 75".
Het correspondentie-adres is C.
Rietkerken, Titus Brandsmalaan 3
in Leiden.
P.R.
J. Bij: bijna vijftig jaar lid van Werkmans Wilskracht
ADVERTENTIE
Naast de beste merken
heeft Mossel Versteege
ook eigen muziekscholen,
waar ook U orgel leert
spelen.
Nieuw is het speed music
systeem, waarmee u zonder
studie, met het juist
geadviseerde instument
direct kan spelen.
Occasions onder volle garantie.
Riha Andantino met
éénvinger-accoordsysteem
Prijs 3595.—
Winkelcentrum Leidsenhage Weigelia 14 Leidschendam.
Tel. 070-274583
Den Haag/Delft/Rijswijk/Zoetermeer/Heerlen/Groningen/Leidschendam/
Middelburg/Goes
Pierre Schöndörffer heeft de
romanprijs van de Academie Fran-
caise verworven voor zijn boek "Le
crabe tambour". Aan de prijs
geldbedrag van 25.000 fr
12.500 gulden) verbonden
De Amerikaanse comedienne
Linda Watkins is op 66-jarige leef
tijd in een ziekenhuis in Santa Mo
nica in California overleden.
Linda Watkins debuteerde in 1926.
Op Broadway speelde zy rollen in
o.a. 'Hedda Gabler', 'The lady from
the sea', 'The ivory door', 'Sweet
stranger', 'Penny Wise.' en 'They
shall not die'.
NEDERLAND I
18.15 - Engels voor beginners (TELEAC)
18.45 - De Bereboot (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - By ons in Piaam (KRO)
19.55 - Sissi (KRO)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Het spel èn de knikkers (KRO)
22.20 - Hotel op stelten (KRO)
23.00 - Praten met vrouwen (IKON)
23.40 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - TV-informatie voor Spanjaarden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - De vrouw van zes mihoen (TROS)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Hotel de botel (TROS)
20.55 - De Jordaches (TROS)
21.45 - Wordt u al geholpen (TROS)
22.15 - Tros-sport (TROS)
23.30 - Journaal (NOS)
ADVERTENTIE
(19.05-
TROSNed.2)
HILVERSUM - Ongeveer de helft
van het publiek dat Hilversum 3 re
gelmatig beluisterd vindt dat de
discjockeys te veel praten en dat
wat zij zeggen niet de moeite waard
is. Ook vindt 44 procent hun grap
pen meestal flauw. Dit blijkt uit een
telefoonenquête die de afdeling
luister- en kijkonderzoek van de
NOS voor de VPRO heeft gehou
den.
Ruim 40 procent van de onder
vraagden vindt dat de discjockeys
juist genoeg praten, een kwart
meent dat wat zij zeggen het aanho
ren waard is en eveneens 25 procént
noemt hun grappen meestal leuk.
De anderen wisselen van mening.
Niet meer dan 16 procent noemde
de naam van de discjockey die zij
het beste vinden en slechts 8 pro
cent noemde degene die zij het
slechtste vinden. Velen wisten wel
het programma, maar niet de naam
van de discjockey té noemen. Ruim
de helft van de geênqueteerden is
tevreden met het aantal jingles dat
op Hilversum 3 wordt gebruikt, een
kwart vindt dat er te veel worden
gebruikt. Bijna zestig procent van
de Hilversum 3 luisteraars meent
dat deze zender gevarieerde mu
ziek brengt, 31 procent vindt van
niet. Een kwart van de luisteraars
noemt de programma's op Hilver
sum 3 lawaaiig
Dean Dixon
overleden
ZUG - De Amerikaanse dirigent
Dean Dixon is in zyn woning in
Zug, Zwitserland, aan een hersen
bloeding overleden. Hy is 61 jaar
geworden.
Dixon was de eerste Amerikaanse
neger die het Newyorks Filharmo
nisch Orkest en het NBC-
Symfonie-orkest dirigeerde.
Van 1961 tot 1975 dirigeerde hij in
Frankfort het Hessische Radio
orkest.
De speelfilmliefhebbers met kabeltelevisie kunnen vanavond hun
hart ophalenOm 19.55 uur begint bij de KRO op Ned. 1 (tot 21.35) de
tweede aflevering van de Sissitrilogie met Romy Schneider en
Karlheinz Bohm, "Sissi, de jonge keizerin", historische fondantro-
mantiek met na twintig jaar nog verbluffend hoge kijkcijfers. De
BRT brengt om 20.40 (Belgie Ned., tot 22.15) Michael Andersons
scheepstragedie "De ondergang van de Mary Dear" uit 1959, de
een-na-laatste film van Gary Cooper, die twee jaar later overleed.
Hij speelt een kapitein, die zich voor de zeevaartcommissie moet
verantwoorden omdat hij zich bij een brand aan boord niet had.
laten gelden volgens de bemanning. Op Duitsland 1 wordt van
22.45-0.10 Joseph Losey'sfilm "King of Country" met Tom Courte-
nay en Dirk Bogarde uitgezonden. Hierin wordt een soldaat wegens
desertie berecht voor een Brits oorlogstribunaal.
De IKON brengt op Ned. 1 (23.00-23.40) de film "Moeder Teresa". In
de Indiase stad Calcutta, waar men alle menselijke noden en ver
langens direct met enkele miljoenen moet vermenigvuldigen, lijkt
alle hulp, vooral aan individuen, onbegonnen werk. Maar Moeder
Teresa doet het al vijfenveertig jaar. In 1948 verliet ze de orde van
Loretta om zich geheel aan de verschoppelingen van Calcutta te
kunnen wijden .In 1950 vormde zich rondom dit werk de Congrega
tie van de Zusters van Naastenliefde, die inmiddels vierenzestig
posten in elf landen heeft. Maar het hart van het werkblijft in
Calcutta, waar geen wet van de grote getallen de blijmoedige liefde
van deze zusters teniet kan doen. Ook als mensen zolang verwaar
loosd zijn, dat ze een wisse dood tegemoet gaan, dan voelt Moeder
Teresa nog een zware verantwoordelijkheid tegenover hen: zij mo
gen niet alleen en vergeten zijn in het uur van hun dood. Daarom
heeft zij nu al vierentwintig jaar het huis der stervenden. Het in
drukwekkendste voorbeeld van de vele ■vormen van bijstand die
deze congregatie in Calcutta verleent.
Piaam is een Fries dorp aan het IJsselmeer, waaruit vanavond het
TV-programma van de KRO "Bij ons in wordt uitgezonden. In
Nynke Plaets laten Barbara en Bas, Rients Gratama,Maya Bouma,
Dick Rienstra,\Robbert én Anja, de Schutterijmuziek, de Bolswar-
derSkotsploech, Arjan Brass, Joost Nuissl en Zo en Rita Hovink zich
als rechtgeaarde noorderlingen zien en horen. Een en ander wordt
gepresenteerd door de welbespraakte Pierre van Ostade. muzikaal
omlijst onder leidingvan Tonny Eyk en geregisseerd door Nico
Hiltrop (Ned 1,19.05-1935).
TRUH-zuciua zenai vanavond om 22.15 op Ned. 2 een lange repor
tage uit over jeugdprostitutieEr zal verder aandacht worden ge
schonken aan de vele klachten ten aanzien van makelaars. Het
wekelijkse vraaggesprek met de minister-president is in de uitzen
ding opgenomen en besloten wordt met een samenvatting van de
Ijshockey wedstrijd tussen Hijs en Veenstra-Heerenveen
VRIJDAG 5 NONEMBER
HILVERSUM I
P.P. 18.19 Uitzending van de CPN. 18.30
Nws. 18.41 Marktberichten. 18 44 HILVERSUM III
Sprong in het heelal 19.30 (S) Edwin,
praten en zingen. 20.00 (S) In antwoord
schryven. 21.00 (S) SIK 5
ma. 15.30 Happy Music. 16.00 Nws. 16.03
De Europarade. (Vanaf 17.00 S.) 17.55
Mededelingen.
NCRV: 7.02 (S) (Pop Station. 8.03 (S)
Happy Sound: gospelprogramma. 8.55
Eerlijk gezegd. 9.03 (S) In. 10.03 (S) Mu-
HILVERSUM IV
AVRO: 7.00 Nws. 7 02 (S) Reveüle. 9.00
Nws. 9.02 (S) Kamermuziek. 9.40
.00 Nws. 18.11 Embargo. NOS 20.00 AVRO-thema: Archeologie in Neder-
20.05 (S) Europees Concertpo- land. 10.00 (Kunsthoofd) Muziek voor
klarinettenkwartet. 10.20 (S) Ochtend-
HILVERSUM II
Nw
dium. (In de pauze: een kleintje kuituur).
22.15 NOS-Cultuur. 23.00 (S) Met het oog
op morgen. (23.05 Aktualiteiten over
zicht Radio-TV. 23.20 Den Haag van
daag. 23.52 Even ontspannen voor het
slapen gaan). 23.55 Nws.
12.00 (S) Pistache: muziekma-
gazine. (14.00 Nws.) 14.30 (S) Klassieke
orkestmuziek. 16-00(S) In de weten
schap datnieuws uit de wereld der
wetenschappen. 16.24 (S) Hedendaagse
vokale muziek. 16.40-17.00 Radiojour
naal.
HILVERSUM ni
18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) NOS-
maal. VERONICA. 19.02 (S) Veronica op
drie. VPRO: 20.02 (S) VPRO-vrydag. DUITSE TV
23.02 Radio Vrij België. 0.02 (S) Amigos VRIJDAG 5 NOVEMBER
de Musica. AVRO 1.02 (S) Radio Pando- DUITSLAND I
ra. 2.02 (S) 'n Nachtje AVRO.
ZATERDAG 6 NOVEMBER
17-55 Journaal. (Regionaal programma
NDR 18.00 Sportoverzicht. 19.30 Aktua
liteiten. 18.45 Zandmannetje. 18.55
Nordschau magazine. 19.26 Die Unter-
nehmungen des Herrn Hans. 19.59 Pro
grammaoverzicht WDR' 8.05-11.50
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z O., het zater
dagochtendprogramma. (7.30 Nws
7.41-7.53 Dingen van de dag. 8.30 Nws
8.36-8.45 Gymnastiek voor de huis
vrouw.) 10.30 Nws. 10.33 (S) Z.I., een
programma dat voor zichzelf spreekt,
12.26 Mededelingen voor land en tuin-
bouw. 12.30 Nws. 12.41 (S) In de Rooie gramma. 22.05 Reportage
Schooltelevisie. 18.00 Regionaal Nws.
18.05 Tanz auf dem Regenbogen. 18.45
Ein fall fur Manndli. 19.15 Hier und heu-
te. 19.45 Licht muziekprogramma). 20.00
Journaal en weerbericht. 20.15 Urlaub
Beerdigung. 22.00 Informatief pro-
Bonn. 22.30
weerbericht. 22.45 Konig
Haan, met hitwerk en aktualiteiten. Journaal
14.30 (S) Orkest Malando 15.00 (S) Het und Vaterland. 0.10 Journaal,
zout in de pap, programma over kunst en
cultuur. (15.30 Nws.) 17.00 (S) Zing zo
maar een melodie, liedjesprogramma.
17.30 Nws. 17.32 Dingen van de dag.
HILVERSUM II
DUITSLAND II
17.00 Journaal. 17.10 Jeugdprogramma.
17.40 Aktualiteiten en muziek. 18.20
Zwei Herren dick und doof. 18.40 Man-
ohne Nerven. 19.00 Journaal. 19.30
CS (ca tiek. 7.20 Rustig by komen: lichte gram- pondenten. 20 15 Aktenre.chen XY-
mof^onplaten. 8 OONws. 8.11 Aktua 8.4a „„gelost. 23.10 Jazz. 0.10 Journaal
Kont er maar eens by: gesprek by een
klassiek kopje koffie. (9.35 Waterstan- BELGISCHE TV
den. 10.00 De tien-om kindershow. 10.30 VRIJDAG 5 NOVEMBER
Aktua-sportcafé. (11.00 Nws.) 11.30 BELGIÉ NEDERLANDS
Hartje Oud-Beyerland: gevarieerd mu- i8.00 Mumfie, jeugdserie. 18.15 Open
ziekprogramma.OVERHEIDSVOORLK School. 18.45 Culturele agenda 19.10 In-
Aktua. 13.30 Familiesnipperdag:
De Flinstones. 20.40 Ondergang v
