PvdA wil onderzeeboten afschaffen
Stoelendans om Europese
landbouwzetel in Brussel
Rapport: FransH. verminderd toerekeningsvatbaar
'Zeg cultureel
verdrag met
Zuid-Afrika op
CBR doet
de "eend"
in de ban
MAASTRICHT - Psychiater D.
Mulder en psycholoog J. Dorp
mans kunnen de Maastrichtse
rechtbank met betrekking tot
Frans H. maar één advies geven:
een onvoorwaardelijke gevange
nisstraf.
Volgens hen dekt een dergelijke
straf alle Frans ten laste gelegde fei
ten - insulinemoorden, diefstallen
en het onbevoegd uitoefenen van
de geneeskunst - als die feiten ten
minste bewezen worden geacht. Zij
vinden Frans in verminderde mate
toerekenbaar, maar geloven niet
dat andere maatregelen, bijvoor
beeld een ter beschikking stelling
van de regering, nodig zijn.
De psychiater en de psycholoog
hebben onafhankelijk van elkaar
een rapport over Frans opgesteld.
Later bleek dat ze tot dezelfde ker
nachtige visie op de 41-jarige
hoofdverpleger waren gekomen.
De heer Mulder, districtspsychiater
in het arrondissement Den Haag,
vindt van Frans: "Hij is zeer ego
centrisch, weinig flexibel en doel
gericht. Het streven naar macht is
hem van kindsbeen af ingegoten.
Zijn overmaat aan welbespraakt
heid kun je zien als het afhouden
van een evenwichtig contact met
zijn medemens. Hij functioneert
neurotisch. Zijn medemens beleeft
hij als een object waar hij mee kan
manipuleren. Dat deed hij ook in de
kliniek. Daar kon hij als het ware
freewheelen. Zijn agressie is altijd
sterk onderdrukt, ondermeer
doordat hij in zijn kindeijaren geen
verweer had tegen de plagerijen
met zijn hazelip".
Volgens de psychiater heeft Frans
vroeger altijd al toneel willen spe
len, maar heeft zijn vader hem dat
verboden. De heer Mulder "De to
neelrol die hij in het dagelijks leven
speelt zet hij onnatuurlijk neer".
Klinisch-psycholoog Dorpmans,
directeur van het penitentiair selec
tiecentrum in Den Haag, noemt
hem: "Dwangmatig en eerder sluw
dan slim. Aan de ene kant is hij nog
steeds het brave jongetje van vroe
ger, met daaraan gekoppeld een or
thodoxe geloofshantering, aan de
andere kant is het de heerszucht en
de eigengereidheid".
Frans zelf heeft de psychiater ge
zegd dat hij zich edelmoedig en een
goed mens vindt, die zichzelf altijd
heeft weggecijferd in het belang
van de bejaarden.
Beide getuige-deskundigen zien
geen samenhang tussen' de door
Frans gepleegde diefstallen en de
moorden. Een motief voor Frans'
doden komt niet duidelijk uit hun
rapportage tevoorschijn. Er is een
vage verwijzing naar Frans' gevoel
voor orde en netheid.
Ze zijn het erover eens dat de werk
situatie, met name het door Frans
aangevoerde personeelstekort in
Lückerheide, niet van beslissende
invloed is geweest voor zijn prak
tijken. Ook zijn ze het erover eens
dat een herhaling zich kan voor
doen als Frans opnieuw in een posi
tie komt waarin hij macht kan uit
oefenen, zonder dat er voldoende
controle of tegenspel wordt gele
verd.
Het oordeel van Dorpmans en Mul
der komt in grote lijnen overeen
met dat van dr. J. G. Schnitzler. De
laatste onderzocht Frans bijna een
jaar geleden in de psychiatrische
observatiekliniek voor het gevan
geniswezen. De rechtbank vroeg
echter om een nieuw onderzoek,
omdat het oordeel van psychiater
Schnitzler destijds te sterk afweek
van dat van de eveneens aan het
POK verbonden psycholoog drs.
Derks. De kritiek, die officier van
justitie mr. J. Booster tijdens de
eerste aflevering van dit proces op
het onderzoek van Derks uitte,
hield hij gisteren in stand, gesteund
door de nieuwe rapporten.
DEN HAAG (SP) Minister Vredeling moet de NAVO „keihard" vertellen dat onze onder
zeeboten niet worden vervangen. Die eis heeft de defensie- en buitenlandspecialist van de
PvdA, Piet Dankert, in het Tweede-Kamerdebat over de NAVO gesteld.
Pas als de NAVO ermee akkoord gaat dat de onderzeeboten worden opgedoekt kan er
volgens Dankert worden gepraat over:
Vervanging van de Neptune-patrouillevliegtuigen van de marine;* De optie op nog 18
F-18 straaljagers van de luchtmacht;* De latere vervanging van de NF-5 jagers.
DEN HAAG (SP) - Nederland
moet volgens de PvdA en de
PPR het culturele verdrag met
Zuid-Afrika opzeggen. Het
PvdA-Kamerlid Ter Beek en
PPR-fractievoorzitter De Gaay
Fortman hebben dit gisteren in
de Tweede Kamer van minister
Van der Stoel (Buitenlandse
Zaken) geëist.
De minister heeft tot nu toe al
tijd hardnekkig geweigerd de
culturele banden tussen Neder
land en Zuid-Afrika te verbre
ken. Het akkoord geeft de mo
gelijkheid om Zuid-Afrika af en
toe flink de waarheid te zeggen.
De confessionelen (KVP, ARP
en CHU) en de WD zijn het met
hem eens en vinden dat het cul
turele verdrag voorlopig intact
moet blijven.
Langs culturele kanalen wil de
regering druk uitoefenen op
premier Vorster en de zijnen om
een einde te maken aan de apar
theidspolitiek. Veel resultaten
heeft dit tot dusver niet opgele
verd.
Daarom drongen PvdA en PPR
er gisteren krachtig op aan om
het culturele akkoord met
Zuid-Afrika te beëindigen. De
Gaay Fortman: "Dit verdrag
verplicht ons de Zuidafrikaanse
rassenwetten te respecteren.
Het maakt Nederland mede
plichtig aan de apartheid".
De tegenwerping van minister
'Agglomeratie
Eindhoven
vervult een
pioniersfunctie'
EINDHOVEN (ANP) - De agglo
meratie Eindhoven vervult in het
kader van de reorganisatie van het
binnenlands bestuur een pioniers
functie. Dit zei Ed van Thijn, frac
tievoorzitter van de Partij van de
Arbeid in de Tweede Kamer, giste
ravond in Eindhoven tijdens een
verkiezingsbijeenkomst van zijn
partij. Vandaag worden in de agg
lomeratie voor de eerkte keer 55 le
den voor de agglomeratieraad ge
kozen. Volgens Van Thijn heeft de
bestuurlijke reorganisatie van Ne
derland een treurige lijdensweg af
gelegd. "Dat komt omdat in Neder
land nu eenmaal een bestuurlijke
conservatisme heerst. Elk bestuur
lijk orgaan vindt het moeilijk om
bevoegdheden aften staan. Daarbij
wil ik beslist ook de hand in eigen
boezem steken," aldus Van Thijn.
Een tweede factor waarom de or
ganisatie zo lang duurt moet, aldus
Van Thijn, gezocht worden in het
perfectionisme dat wordt nage
streefd. "We willen er zoiets
schoons en moois van maken. Dat
betekent dat er stapels rapporten
en nota's verschijnen en dat kost
tijd."
Van Thijn sprak in Eindhoven de
noodzaak uit de knoop nu maar
eens door te hakken.'Ik hoop dat de
ontwikkeling in de agglomeratie
Eindhoven een landelijke stimu
lans zal zijn. Gewestvorming maakt
besturen namelijk doelmatiger en
democratischer," aldus Van Thijn
die daaraan toevoegde de agglome
ratie Eindhoven wel als overgangs
fase te zien omdat hij geen voor
stander is van een vierde bestuurs
laag. De toekomstige nieuwe ge
westen moeten, zo meent Van
Thijn, in de plaats komen van de
huidige provincies.
Relus ter Beek.
Van der Stoel is dat verbreking
van het culturele akkoord
Zuid-Afrika in een "heilloos iso
lement" brengt, dat de apar
theidspolitiek eerder zal ver
starren dan versoepelen.
Met verbreking van het cultu
reel akkoord wil de PvdA de
Zuidafrikaanse regering een
stok tussen de benen steken. De
regering van premier Vorster is
er op uit om de banden met het
Westen zo nauw mogelijk aan te
halen.
Het AR-Kamerlid Scholten
vindt dat Nederland - in nauwe
samenwerking met de andere
EG-landen - stappen moest on
dernemen om Zuid-Afrika tot
andere gedachten te brengen.
'Als de Zuidafrikaanse rege
ring op dit heilloze pad voort
gaat, is een bloedig drama on
vermijdelijk", waarschuwde
hij.
De Tweede Kamer is niet tegen
een wapenembargo van Zuid-
Afrika, als de Veiligheidsraad
zo'n maatregel afkondigt en alle
landen zich eraan houden.
Zolang het zover nog niet is, wil
len de progressieven dat Neder
land - behalve opzegging van
het culturele verdrag - op eigen
houtje een hele reeks maatrege
len tegen Zuid-Afrika neemt:
De regering moet zich hele
maal onthouden van economi
sche activiteiten in Zuid-Afrika.
3 De regering moet geen enkele
medewerking meer verlenen
aan transacties van het bedrijfs
leven met Zuid-Afrika. Zo wil
de PvdA een volledige stopzet
ting van kredietgaranties voor
Zuid-Afrikaanse orders.
De regering moet onderne
mingen die met Zuid-Afrika
handel bedrijven op de vingers
tikken.
"Want", zo zei Ter Beek van de
PvdA, "het uitspreken van zorg
over het vertrappen van de
mensenrechten in een bepaald
land is niet voldoende. Om uit
ing te geven aan onze onvrede
moeten ook economische maat
regelen genomen worden".
Het VVD-Kamerlid De Koster
vond de Nederlandse regering
af en toe veel te eenzijdig. Zo
heeft Nederland wel geprotes
teerd tegen de terreur in Chili,
maar niet tegen de vervolging in
de Sowjet-Unie, de massa
moorden in Guinee en de on
derdrukking van de Koerden in
Irak.
"Links" grijpt volgens de WD
in de buitenlandse politiek veel
te hoog. De Koster "Er wordt
veel tijd en aandacht besteed
aan problemen waar de Neder
landse regering toch geen en
kele invloed op kan uitoefe
Daartegenover zou Nederland dan
volgens Dankert de bereidheid
kunnen tonen NAVO-taken die we
houden beter te doen of uit te brei
den.
De socialistische woordvoerder
voerde als motief voor zijn eisen
aan, dat door het uitblijven van
standaardisatie van materieel en
taakverdeling tussen de bondgeno
ten, de tweede periode uit de defen
sienota '74 (de periode 1979-'84) een
„tweede puinperiode" dreigt te
worden. Hij gaf Vredeling daar de
schuld van omdat deze twee, drie
jaar eerder voorbehoud bij de
NAVO had moeten maken ten aan
zien van materieelprojecten.
Dankert zei ook dat zijn partij vindt
dat de regering niet lang meer mag
wachten met de uitvoering van in
de defensienota „voorwaardelijk"
aangekondigde inkrimping van de
troepensterkte. Hoewel die voor
waarde - resultaat bij de ontwape
ningsbesprekingen tussen Oost en
West (NBFR) - nog niet is vervuld,
meent Dankert dat dan toch maar
over herziening van de afspraken
met de NAVO moet worden ge
praat.
LELYSTAD - Over vijf weken kunnen automobilisten binnen een half uur van Enkhuizen naar Lelystad rijden
en omgekeerd. Dat gebeu rt dan via de nieuwe Markerwaarddijk, die prins Claus op 14 december officieel voor
het verkeer zal openstellen. Met de aanleg van de dijken weg, die een lengte heeft van ruim 25 kilometerwas een
bedrag van 272 miljoen gulden gemoeid.
ADVERTENTIE
De fabrikant van Peter Stuyvesant Extra Mild maakt bekend, dat
het MINISTERIE van VOLKSGEZONDHEID in zijn mededeling van 29.9.76
heeft gepubliceerd dat Peter Stuyvesant Extra Mild de allerlaagste
in teergehalte is van de 152 onderzochte sigarettenmerken.
Vier jaar geëist
dodelijke messteek
AMSTERDAM (ANP) - De officier
van justitie bij de rechtbank in Am
sterdam, mr. S. Habermehl, heeft
gisteren vier jaar gevangenisstraf
geëist tegen de 21-jarige timmer
man Bert van G. wegens het toe
brengen van een dodelijke mes
steek na een ruzie op zaterdaga
vond 20 juni jl. in de Lange Leid-
sedwarsstraat in Amsterdam.
Slachtoffer daarbij was de 20-jarige
Hagenaar René Borst. Uitspraak
dinsdag 16 november.
LEEUWARDEN - Lachende gezich
ten na de goede afloop van het ha
chelijke ongeluk dat de 24-jarige
vlieger B. Duyveman (2de van
links) gisteren met een Starfighter
overkwam. De uit het Brabantse
Uden afkomstige Duyveman kreeg
gistermiddag omstreeks drie uur,
vliegend boven de Waddenzee, pro
blemen met zijn Starfighter. Hij
vloog op dat moment in een forma
tie van vier die op de terugweg was
naar de vliegbasis Volkel. Het vlieg
tuig van Duyveman stortte neer
maar de vlieger kon zich via zijn
schietstoel redden. Binnen een
kwartier werd hij door een red
dingshelikopter (waarvan de be
manning op de foto) uit zee opge
pikt. Over de oorzaak van het onge
luk is nog niets naders bekend.
DEN HAAG (SP) - De PvdA, CDA
en VVD eisen elk de Nederlandse
zetel in de Europese Commissie,
het dagelijks bestuur van de Ge
meenschap, voor zich op. Dit is gis
teren duidelijk geworden in de
Tweede Kamer, waar de opvolging
van landbouwcommissaris Lardi-
nois (KVP) ter sprake kwam.
Lardinois verlaat op 1 januari 1977
Brussel. Hij wordt directeur bij de
Rabo-bank. Over zijn opvolging
wordt achter de schermen hard ge
vochten. Elke grote partij eist deze
belangrijke zetel op.
Of Nederland de landbouwporte-
feuille houdt is nog onzeker. Er zijn
sterke aanwijzigingen dat - als ge
volg van het Nederlandse treuzelen
- een Italiaan op deze post komt. In
politiek Den Haag w,as men giste
ren nogal optimistisch over het be
houd van "Landbouw" voor Neder
land.
Het WD-Kamerlid Berkhouwer
gaf de verschillende bewindslieden
die een gooi doen naar "Brussel"
een stevige uitbrander. "Ongeveer
de helft van het kabinet schijnt mee
te doen aan de bijzonder weinig
stijlvolle stoelendans om de bezet
ting van de leegstaande zetel in
Brussel", riep hij smalend uit.
Als kandidaten voor de opvolging
van Lardinois worden genoemd:
minister Vredeling (Defensie),
staatssecretaris Brinkhorst (Bui
tenlandse Zaken), minister
Boersma (Sociale Zaken), minister
Westerterp (Verkeer en Waterstaat)
en minister Pronk (Ontwikkelings
samenwerking). Dit zijn allemaal
Christen-Democraten en progres-
nerde nog eens aan de afspraak tus
sen de drie Beneluxlanden. Neder
land, België en Luxemburg hebben
ooit eens afgesproken dat de drie
belangrijke politiek stromingen -
socialisten, christen-democraten
en liberalen - aan bod komen in de
Europese Commissie. Nu de Bel
gen vrijwel zeker een christen
democraat EG-commissaris maken
en Luxemburg een socialist stuurt,
moet het kabinet-Den Uyl een libe
raal benoemen, vindt de VVD.
De CHU'er Kruisinga klaagde ero
ver dat de christen-democraten in
de nieuwe Europese Commissie
ondervertegenwoordigd zijn.
Daarom eist hij de Nederlandse ze
tel voor het CDA op. De belangrijk
ste christen-democratische kandi
daat is minister Van der Stee van
landbouw.
Bezoek functionaris
Transkei afgezegd
DEN HAAG (ANP) - Het bezoek
aan Nederland van een vertegen
woordiger van de vorige week c
afhankelijk geworden bantoestan
Transkei in Afrika is afgezegd. Ma
joor E. Keswa, een bestuurder uit
Transkei, zou op uitnodiging 1
de Nederlands-Zuidafrikaanse
werkgemeenschap, naar Neder
land komen. De reden waarom
Keswa heeft afgezegd is niet be
kend. Transkei is nog door geen
enkel land buiten Zuid-Afrika
kend omdat de bantoestan als e
produkt van de apartheidspolitiek
wordt gezien.
Niet alle auto 's
geschikt voor
het rijexamen
RIJSWIJK (SP) - Straks zal
men in de Citroën 2CV4 geen
rijexamen meer kunnen af
leggen. Dat blijkt uit een
brief, die het Centraal Bureau
Rijvaardigheidsbewijzen
(CBR) in Rijswijk onlangs aan
alle rijschoolhouders heeft
gestuurd. De maatregel gaat
in op 1 januari 1978.
Daaruit blijkt dat het CBR an
dere maatstaven aanlegt dan
de Rijksdienst voor het Weg
verkeer, die auto's van bij
voorbeeld het type "lelijke
eend" geen strobreed in de
weg legt.
De "eend" is ovengens niet het
enige type auto dat het CBR
ongeschikt acht om het
rijexamen in af te nemen. Al
eerder keurde het CBR an
dere autotypes af, zoals de
Datsun 120Y Coupé, de
Mazda 818 Coupé, de Renault
15 en 17 TS en de TL model
len, de Scoda 110R Coupé, de
Chevette de Luxe, de Toyota
Corolla 30 Coupé, de Mutsub-
ishi Celesta.
Op grond van artikel 105 van het
Wegenverkeersreglement
heeft het CBR het recht om
zelf te bepalen welke typen
auto's geschikt zijn om het
rijexamen in af te leggen. In
dat artikel staat dat het "af
leggen van een proefrit ge
schiedt met een daarvoor ge
schikt motorvoertuig, zulks
ter beoordeling van het
CBR".
De heer W. A. G. ^esterlaken,
chef van de Technische
Dienst van het CBR: "Open
voertuigen achten we bij
voorbeeld niet geschikt, om
dat de examinator de kans
heeft drijfnat te worden. En
ook auto's, die niet vier nor
male zitplaatsen hebben, om
dat er behalve de examinator
ook wel eens een inspecteur
moet meerijden. In auto's met
een buitenlands kenteken
nemen we bijvoorbeeld
evenmin examen af'.
Klachten
Na een aantal klachten van
examinators heeft het CBR
nu dus onlangs ook de Ci
troën 2CV4 en de 2CV Special
in "de ban gedaan".
Westerlaken: "Het ging er bij dit
type om dat de examinator
niet voldoende in staat is om
bij het rijexamen de vaardig
heid van de kandidaat vol
doende te beoordelen en dat
zich voorts gevaarlijke situa
ties voordoen. Gebleken is
dat de 2CV4 bij tegenwind
soms niet in staat is een in
haalmanoeuvre uit te voeren
of veilig van de invoegstrook
op de grote weg te komen".
"Het gaat dus uitsluitend om de
mogelijkheden van het testen
van de rijvaardigheid. Dat be
tekent echter niet dat wij
daarmee een negatief oordeel
willen uitspreken over deze
auto's. Ze voldoen namelijk
volledig aan de door de
Rijksdienst voor het Wegver
keer gestelde eisen voor deel
name aan het verkeer".
Tegen de Citroën 2CV6 en de
Citroën Dyane heeft het CBR
overigens geen bezwaar om
het rijvaardigheidsexamen in
af te leggen.
Van de ongeveer 840.000
rijexamens, die het CBR jaar
lijks afneemt, wordt over
igens maar een uiterst gering
aantal in de Citroën 2CV4 en
de Special afgelegd. De
meeste rijscholen waren al
overgeschakeld op de krach
tiger 2CV6. In de praktijk
heeft de beslissing van het
CBR dus nauwelijks gevolg.
Bij de importeur van de "lelijke
eend", Citroën Nederland in
Amsterdam, was men aan
vankelijk nogal geschrokken
van de mededeling van het
CBR. Later heeft het CBR
daarom nog eens benadrukt
dat het niet ging om een on
gunstige beoordeling in het
algemeen van de 2CV4.
Citroën Nederland verwacht
overigens niet dat de verko
pen van de "eend", die al
meer dan dertig jaar wordt
gedproduceerd, nu zullen da
len. Citroën verkoopt in ons
land per jaar zo'n 7.000 lelijke
eenden. "De 2CV4 werd als
lesauto toch al nauwelijks ge
bruikt", aldus de importeur.
Dat zelfde geldt voor autotypen,
die het Centraal Bureau Rij
vaardigheidsbewijzen (een
stichting, die de overheidsta
ken uitvoert) in het verleden
al had afgekeurd, zoals de Fiat
500 en 600, de Trabant 600, de
Honda 600 en de NSU Prinz.
