JU WEET WAT Jl J WIL
Verstrooide professor
kan gevaarlijk zijn
VN GAAN BUNA AAN
FEESTJES TENONDER
Britten laten
vliegertje op
LONDEN (UPI) - Dr. James Rea
son vertelt graag dat de schrijver G.
K. Chesterton eens een telegram,
zond aan zijn vrouw met de vraag:
"Ik sta op de markt in Harborough,
maar waar moet ik eigenlijk zijn?
Chesterton zag ook herhaaldelijk,
volgens zijn eigen woorden op het
eentonige af, het huis van een van
zijn vrienden voor zijn eigen wo
ning aan. Hij moest zich dan steeds
verontschuldigen dat hij de ver
keerde deur was binnengegaan.
Hoewel hij de werken van Chester
ton bewondert citeert dr. Reason,
die in de afdeling psychologie aan
de universiteit van Leicester in En
geland werkt, hem minder als
voorbeeld van literatuur dan als
voorbeeld van het merkwaardige
gedrag dat wij verstrooidheid noe-
iemand naar boven gaat om zich
voor het diner te kleden en in
pyama terug komt, maar dit soort
fouten is buitengewoon gevaarlijk
in de stuurhut van een straalvlieg
tuig. Het betekent een fout in het
deel van de hersenen waar beslui
ten gevormd worden.
Dr. Reason verzamelt nu gevallen
van verstrooidheid - een nieuw ge
bied van onderzoek.
"Er zijn maar weinig
NEW YORK (Reuter) - De Ver
enigde Naties zouden beter func
tioneren als de afgevaardigden
minder tijd doorbrachten op fees
tjes, op tijd aanwezig waren voor
vergaderingen en hun stukken op
stelden in begrijpelijke taal en niet
in een onbegrijpelijk jargon.
Secretaris-generaal Kurt Waldheim
is aan gewetensonderzoek gaan
doen en is tot de bevinding geko
men dat er elke dag wel een paar
"parties" bij te wonen zijn, zittin
gen te duur worden doordat ze door
laatkomers niet op tijd kunnen
aanvangen, er veel te veel stukken
worden uitgegeven en een taal
wordt gebezigd die zo ingewikkeld
is geworden dat geen mens er meer
wat van begrijpt.
Waldheim vraagt zich met de hand
in eigen boezem af wat voor indruk
dit naar buiten toe moet maken.
"Wij zijn eraan gewoon geraakt met
elkaar te communiceren in frasen
en leuzen die door de bank geno
men het publiek weinig zeggen en
zelfs hun betekenis voor ons zou
den kunnen gaan verliezen als we
ermee zouden doorgaan", aldus de
secretaris-generaal aan een lunch
met de meeste delegatiehoofden.
"De stroom publikaties die van ons
uitgaan vormen een bron van wan
hoop voor velen onzer en lokken
aanzienlijke kritiek van de buiten
wacht uit", zei hij.
Volgens Waldheim vervallen de af
gevaardigden zo dikwijls in herha
lingen dat buitenstaanders, bezield
van hoeveel goede wil ook, de ogen
nauwelijks nog open kunnen hou
den. Het laat komen van afgevaar
digden is kostbaar in tijd en geld.
De secretaris-generaal zei dat als hij
zijn agenda van officiële verplich
tingen, zoals cocktail-parties lun
ches, ontvangsten en diners, na
loopt, hij wordt bevangen door
wanhoop en ongeloof.
Volgens hem zouden
negentiende-eeuwse diplomaten
het aanzitten aan twee officiële
maaltijden per dag en het bijwonen
van enkele ontvangsten daar tus
sendoor, niet ervaren hebben als
uitzonderlijk zwaar uit hoofde van
werk en gezondheid. Maar de di-
Koersen Duindigt
Zaterdag
Solvallaprijs 2040 m: 1. Niove du Bois
(M. Vergay) 2.52.9 1.24.8, 2. OraJdus. 3.
Omack Buitenzorg. Niet gestart Nolivier
Bonni. Winn 6.10 pl 3.60 2.80 6.00 kopp
28-30 trio 537.70
Remkoprijs 1900 m: 1. Magic Power (R.
Wetemans) 2.09.1, 2. Otelio, 3. Albatros.
Niet gestart Jollywind. Winn 2.60 pl 1.50
1.50 kopp 11.70
Blue Bonnetsprijs 2040 m: 1. Nanja
Polsbroek (P. Smit) 2.50.8 1.23.7 2. Na
thalie Prise, 3. Nover Fez. Winn 4.60 pl
4.00 4.20 3.20 kopp 56.00 trio 905.40
Lady Sarinaprijs (Eerste afdeling) 2000
m: 1. Coven Cat (GB) (H. v. d. Kraats)
2.13.4,2. Mostly Delta (VS). 3. Only a take
(Ier). Winn 1.80 pl 1.201.30 2.10 kopp 4.20
Greenwoodprijs 1600 m: 1 Maestro
Belwin (P. van Petten) 2 09.81.26.1, 2.
Madjau de Bois. 3. Majoor Voome. Winn
9.80 pl 4 10 2.40 4.30 kopp 31.60 trio
1266.80
Charlottenlundprijs2120m: 1. Kinglet O
(J. Wagenaar) 2.43.1 1.20.9, 2. Lou Hag-
heweyde, 3. Kaballus. Winn 4.30 pl 1.40
320 1.90 kopp 23.70
Ladv Sarinaprijs (Tweede afdeling)
(REN) 2000 nx 1. Rite (Ier, mej R.
Schwarzkaehel) 2 15.7, 2. Rock Aldis
(Bel), 3. Donna (GB). Winn 6.60 pl 2.60
2.10 2.60 kopp 9.90 trio 114.10
Jagersroprijs 1500 m: 1. Parodie (J. R. de
Boer)2.06.3 1.24.2,2. Petite Attaqueur, 3.
Paulien Laren. Winn 7.90 pl 3.60 3.70 3.00
kopp 84.30
Abyprys (voor leerling-pikeurs en hou
ders van een B-vergunning) 2120: 1. Na-
gil Beroona (G. Ligthart) 2 56.6 1.23.3, 2.
Nancy uit Laren, 3. Lisette. Winn 4.90 pl
1.90 4 60 6.20 kopp 19.50 trio 92 40
Batavia Downsprijs 2120 m: 1. Nicole
d'Or (P. Koppejan) 2.58.9 1.24.4. 2. New
Admiral. 3. Oke. Winn 11.40 pl 3.20 2.20
kopp 9.00
Totalisatoromzet f295.668,-.
Zondag
Hazelparkprijs 2040 m. 1. Olga uit Laren
(M. Bouwhuis) 2.39.6 1.23.1, 2. Narren-
kapper P, 3. New Admiral. Winn 7.60 pl
.2 20 2.50 2.00 kopp 23.90 trio 221.30
Emperypnjs 2150 m: 1. Sainte Nitouche
(Ier) (R. Wetemans) 2.21.3, 2. Not so bad
(Ier), 3. Tierana (Ier). Winn 2.90 (STAL) pl
2 00 2.40 3.70 kopp 17.70
Hollywood prijs 2040 m: 1. Ka Anjo (C.
van Leeuwen) 2 47.0 1.21.9,2. Nanette, 3.
Oermana G Winn 4.30 pl 1.90 1.60 2.00
kopp 8.20 trio 61.10
Meadowlandsprijs 2520 m: 1. Okos (L.
Schoonhoven) 3.31.1 1.24.4, 2. Nato du
Bois, 3. jVlakker. Niet gestart Lovellje.
Winn 1.60 pl 1.50 3.60 2.20 kopp 8.30
Cambridgeshire (REN) 1800 m: 1. Lon-
dontown (A. Treanor) 1.58.0, 2. Rosa's
Power, 3. Elder Statesman. Winn 8.90 pl
2.50 2 90 2.30 kopp 98.80 trio 815.10
Prijs der 3-jarige stayers 2600 m: 1. Opu
lent Pride (P. Smit) 3.35.6 1.22 9, 2. Our
Pride, 3. Ostar Zuidvelde. Winn 5.40 pl
2.70 3.00 2.00 kopp 18 00
Indianapolisprijs 1600 m: 1. Libertine (J.
deWit)2.05.3 1.18.3,2 KiryvanUrsum.3.
Koncorde. Winn 10.50 pl 5.30 3.50 3.00
kopp 119.30 trio 1 571.50
Troostprijs (REN) 1800 m: 1. Fleur de
Roval A. Treanor) 2.05.0,2. Queens Size,
3 Clio. Winn 4.20 pl 1.80 1.70 2.10 kopp
7.40
verstrooidheid iets meer zagen dat
een ogenblik van een gewoonlijk
onbetekenende afwijking, een
korte storing in de schakel tussen
bedoeling en daad".
Het komt herhaaldelijk amusant en
bij sommige mensen zelfs verte
derend over en wordt op zijn ergst
alleen beschouwd als een irrite
rende zwakheid. Soms zelfs, zoals
in het geval van de traditionele ver
strooide professor, wordt het ge
zien als een teken van grote intelli
gentie.
Maar deze feilen verdienen een na
dere studie. Ten dele omdat die
meer licht kan werpen op de ma
nier waarop wij gewone of half-
automatische daden verrichten,
zoals het aantrekken van kleding
zelfs het besturen van een auto,
voor een ander deel omdat deze
gewoonlijk kleine foutjes ons de
oplossing kunnen geven van een
bepaald gedrag dat tot ongelukken
leidt en dat, wanneer chauffeurs,
piloten, onderhoudspersoneel van
vliegtuigen en dergelijke ermee
behept zijn, zeer ernstige gevolgen
kan hebben", aldus dr. Reason.
Hij geeft als voorbeeld het besturen
van een auto. Eerst zijn er "uitvoer
ende programma's" die de volle
aandacht opeisen. Met wat meer
ervaring worden die handelingen
half automatisch verricht. Bij het
stijgen van de vaardigheid wordt
het hele proces grotendeels auto
matisch en bezet het slechts een
deel van de capaciteit van de "her-
sencomputer". En juist als het zo
ver is steekt het gevaar van ver
strooidheid de kop op.
Dr. Reason maakt onderscheid tus
sen vier verschillende soorten fou
ten: keuzefouten, verkeerde schat
tingen, foute probeersels en fouten
in de opslag.
Als voorbeeld van verkeerd onder
scheiden vertelt hij over een vage
Duitse academicus, wiens zuster
hem altijd aan zijn jas trok wanneer
hij voor een bekende zijn hoed
moest afnemen en buigen. Op weg
naar huis trok zijn hond hem aan
zijn jas, waarop hij automatisch zijn
hoed afnam en een buiging maakt.
Toen de hond bleef trekken, zei hij:
"Dank je liefste, ik heb het al ge
daan".
De andere twee mogelijkheden
komen gewoonlijk neer op ver
geetachtigheid.
Reason heeft een lijst van negen
luchtrampen opgesteld die door
een fout van piloot of bemanning in
een heel normale procedurekwes
tie waren veroorzaakt. Een van
deze vliegtuigongelukken bijvoor
beeld ontstond toen de bemanning
nadat een van de twee motoren was
uitgevallen, de gasklep van de an
dere motor per ongeluk dicht
draaide.
Hij maakt voorts nog melding van
een beweerde ontmoeting tussen
de schrijver Charles Lamb en de
dichter Coleridge, die in zijn naja
ren een verschrikkelijke zeur ge
weest moet zijn. Coleridge klampte
Lamb aan, hield hem bij zijn jas
vast en bleef maar doorkletsen over
een of ander duister onderwerp.
Lamb bleef lange tijd beleefd, maar
hij had een afspraak en moest weg.
Hij nam dus maar zijn zakmes en
sneed de knoop af die Coleridge
vasthield.
Enkele uren later kwam Lamb te-
ZAALVOETBAL - Voor de hoofd- rug, aldus het verhaal, en hij hoorde
klasse van de zaalvoetbalcompeti- Coleridge nog steeds redekavelen.
i dezelfde houding
plomaten van de twintigste eeuw
werken in een organisatie van bijna
150 staten die poogt doelstellingen
te verwezenlijken die vorige gene
raties zich eenvoudig niet hebben
'kunnen indenken.
"Ik vraag mij in gemoede af', aldus
dr. Waldheim, "of wij kunnen
doorgaan, bezien vanuit welke
hoek ook, met het handhaven van
een traditie die inhoudt dat de
werkdag tijdens de drukste maan
den van het jaar door officiële eten
tjes of recepties, met vijf of zes uur
wordt verlengd.
"De tijd en energie die daarin gaan
zitten, om nog niet te spreken van
de kosten, zouden veeleer besteed
moeten worden aan werk. Ik
spreek dan nog niet oveV de belas
ting van de gezondheid van mede
werkers", aldus de secretaris
generaal.
Hij verklaarde tenslotte dat de af
gevaardigden bij de VN het aan
zichzelf en aan degenen voor wier
belangen zij opkomen verschul
digd zijn. naar wegen te zoeken om
de situatie te veranderen.
K.N.H R V prijs 2100 m: 1. Jonker Vo-
lann (J Wagenaar) 2.46.2 !Ó.4, 2. Due de
Brou, 3. Maestro Cavaljos. Winn 1.80 pl
1.30 2.20 1.50 kopp 6.80 trio 29.90. Niet
gestart nummer 1 (Leos H)
Springfieldprijs 2120 m: 1. Naron Bui-
tenzorg(C. Imming)2.52.1 1.21.2,2. Lady
Heieen V, 3. Isac Cavabos. Winn 1.40 pl
1.30 2 40 2.10 kopp 7.10. Niet gestart de
nummers 4, 8 en 10 (Lentebode, Linos
van Amstel en Lorrelot).
Totalisatoromzet f517.663,-.
VOETBAL - Lilleström heeft dit
weekeinde het Noorse voetbal
kampioenschap gewonnen. Mjön-
dalen werd tweede. De nieuwe
kampioen was pas vorig jaar weer
teruggekeerd in de hoogste klasse.
Titelverdediger Viking Stavanger
werd dit jaar vijfde.
JUDO - De Nederlandse dames ju
doploeg heeft gisteren na afloop
van de individuele Nederlandse
kampioenschappen met 27-25 van
de Australische damesploeg ge
wonnen. De Nederlandse B-ploeg
was kansloos tegen de Australische
B-ploeg: 5-50.
tie wordt morgen in sporthal Hij ging
OSS - Door nog onbekende oorzaak is gistermiddag het aan de rijksweg Den Bosch-Oss gelgen motel Nuland
afgebrand. Van één van de fraaiste motels in Nederland bleef niet veel meer over dan een puinhoop
De schade wordt geschat op 62 miljoen gulden. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor.
Cleynduin in Katwijk de wedstrijd
tussen Van de Plas BMW en
Zwaanvogels gespeeld. De wed
strijd begint om 8 uur 's avonds.
staan en de dichter heeft blijkbaar
helemaal niet gemerkt dat hij weg
geweest was, aldus het nogal sterke
verhaal.
LONDEN (UPI) - Terwijl het pond
als een staartster omlaag suist, kijkt
de Brit naar een ander fenomeen in
het zwerk zijn vlieger.
Vliegeren is aan gene zijde van de
krijtrotsen een ware rage aan het
worden. Er is al een verbond van
Britse vliegeraars opgericht en bij
de eerste vergadering van dat ge
nootschap kwamen 3000 enthou
siastelingen opdagen.
Het Londense instituut voor eigen
tijdse kunst heeft reeds een
vlieger-tentoonstelling georgani
seerd, van een onlangs gepubli
ceerde pocket over vliegers gingen
zeker 30.000 exemplaren over de
toonbank en in Londen zijn twee
speciaalzaken die niets anders dan
vliegers verkopen.
Nog afgezien van de knutselarbeid
in het eigen schuurtje, denkt men
dat er dit jaar in Engeland twee mil
joen vliegers zullen worden ver
kocht -- dat is er een op elke negen
gezinnen.
Van die fabrieksvliegers zijn er dui
zenden gebouwd volgens gepaten
teerde ontwerpen van twee Britse
constructeurs. Dit duo heeft een
„dubbele besturing" uitgedokterd,
waarmee de vlieger praktisch alles
kan doen wat een lijnbestuurd mo
delvliegtuigje ook kan - loopings,
achten, landen, „doorstarten" en
zovoorts. Met dat arsenaal aan mo
gelijkheden, is de vlieger niet alleen
de kinderschoenen ontgroeid,
maar in vele gevallen ook de kin
derhand ontrukt. Pa vliegert, zoon
en dochterlief kijken toe.
Gevliegerd wordt er, binnen en bui
ten Europa, al sinds mensenheuge
nis. Chinese geschiedschrijvers
maken reeds in 200 voor onze jaar
telling melding van vliegers. In de
17e eeuw waren ze overal in Europa
als speelgoed in zwang en in deja-
i de vorige eeuw maakten
t als Alexander Graham Bell
(die van de telefoon) met grillig ge
vormde vliegers studie van het
probleem „vliegen".
Men bouwde toen vliegers in de
vorm van op elkaar gestapelde py-
ramiden, bezigde formaten die een
mens in de lucht konden tillen en
bouwde o.a. ook een exemplaar
waarmee iemand in een anderszins
niet-voortgestuwde boot het kanaal
werd „overgevliegerd".
Bovenstaande historische feiten
zijn ontleend aan het boekje "Ki
tes" (vliegers) van David Pelham
een 37-jarige reclameman. Deze
„kunstenaar" bezit een honderdtal
verschillende vliegers, die hij alle
maal regelmatig oplaat. Een kijkje
in Pelhams flat - je zou het haast
een hangar gaan noemen - leert dat
er in de vormgeving bijna niets te
dol is.
De Londense tentoonstelling be
vestigt die indruk. De „rustigste"
vlieger die er hangt is een replica
van de Concorde, het supersone
Brits-Franse verkeersvliegtuig. De
rest is een wilde wemeling van dra
ken, geometrische constructies,
vliegers in vogelvorm, vliegers in
insectenvermomming - in alle
kleuren van de regenboog en nog
een paar. De kroon spant een gigan
tische „duizendpoot", van segmen
ten die alle afzonderlijk, maar ook
in hun gezamenlijke lengte van 91
meter kunnen worden opgelaten.
Weer andere vliegers moeten, zegt
hun ontwerpster Jacqueline Mon-
nier, „de hemel opverven" - het
geen ze doen met hun serpenti
neachtige staarten van 30 meter
lengte.
Vrijwel al deze bizarre vliegers zijn
enig in hun soort. Maar ook in het
serie-werk kan men kiezen uit tal
loze modellen. Het drukst verkocht
worden twee vliegers die allebei
niet aan een touw, maar aan een
dubbel koord worden opgelaten en
bestuurd.
Peter Powell, die drie jaar geleden
zijn vliegers aan de straatstenen
niet kwijt kon, heeft zich ruim
schoots hersteld van zijn toenma
lige faillissement. Hij maakt mo
menteel 20.000 vliegers per week.
Japanse handelaren hebben een
order van een miljoen exemplaren
geplaatst en Powell is met de Ver
enigde Staten in onderhandeling
over de levering van Vijf miljoen
stuks.
Powells „stunter" heeft de klas
sieke ruitvorm. De dwarslat is ech
ter verend in het geraamte opge
hangen, zodat de vlieger ook stabiel
blijft bij plotselinge rukwinden.
Dankzij de dubbele besturing kan
een ervaren vliegeraar zyn „stun
ter" praktisch elke gewenste figuur
laten beschrijven. De staart van
bijna 23 meter heeft nauwelijks nog
functie voor het vliegevenwicht,
maar wordt zuiver voor het „mooi"
meegenomen.
Don Dunford van de concurrentie
zegt dat hij 16 jaar werk heeft geïn
vesteerd in zijn „Dunford vliegma
chine". Van deze vlieger, die twee
gekoppelde draagvlakken heeft,
maakt Dunfords fabriekje 5000
stuks per maand.
Al dan niet aangezwengeld door
deze rage, toont ook de wetenschap
een hernieuwde belangstelling in
de vlieger. Deskundigen van de
studiegroep voor rationele techno
logie - een onderafdeling van de
Britse bond van architecten - be
kijken een reeks mogelijke toepas
singen - metereologisch onder
zoek, stedebouwkundige planning
en het tillen van zware lasten.
De nadruk ligt echter duidelijk op
vrijetijdsbesteding, een stuk ver
maak zonder vervelende conse
quenties voor het milieu.
I
TELEFONISCH
GELD LENEN
Binnen een paar uur geregeld.
Géén informatie bij werkgever
Kwijtschelding bij overlijden.
Overname lopende leningen
mogelijk.
^f/joord«iM
Rijnsburgerweg 135
Leiden
Telefoon 151985
Iedere donderdagavond
tot 9 uur geopend.
NOG
9 DAGEN
dan opent
Banketbakkerij-T earoom
Fa. KLUIT
Breestraat 114, Leiden. Tel.
071-125423.
EXECUTIE
VERKOOP
op dinsdag, 19 oktober 1976
des namiddags te 2.00 uur ten
laste van de heer S. Steensma.
wonende te Leiden aan de
Smellekenhorst 32, van enige
roerende goederen, bestaande
uit meubilaire goederen, o.a.
kleuren-televisie, radiomeubel,
gasfornuis, koelkast, staande
schemerlamp
De verkoop geschiedt a con
tant, zonder opgeld.
De gerechtsdeurwaarder
J. M. VAN Belle.
Rapenburg 125,
LEIDEN.
Opmerkelijk mode voor jongens van 6-16 jaar.
MAANDAG OKTOBER 1976
