Zaterdag
bij de slijter...
Wat doet Pa?
jgêgéjicht
T oneelexpositie
'Gillen maar zo'
Vanavond
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar klaar!
De zaak Oppenheimerboeiend toneelverslag
VRIJDAG 15 OKTOBER 1976
Leids
Kamer
koor
met eigen
barok-
ensemble
LEIDEN -Onder ruime belangstel
ling gaf gisteravond het Leids Ka
merkoor een kort concert in de Lo-
dewijkskerk. Tevens presenteerde
zich voor het eerst het Leids Baro-
kensemble, zowel als instrumen
tale ondersteuning van het koor, als
ook solistisch met enkele muzikale
kleinodiën van Bach en Purcell. In
de rijke akoestiek van het neo-
klassicistische interieur kwam dit
nieuwe consort goed tot zijn recht,
waar een groter instrumentaal en
semble in de nagalm zou verdrin
ken.
Het Leids Kamerkoor zong Bachs
4e kantate "Christ lag in Todesban-
den" en Schütz Detusches Magni
ficat "Meine Seele erhebt den Her
ren". Dirigent Ton Beckers, bij wij
len ook altist, leidde de muzikale
twee-eenheid met verve, meer nad
ruk leggend op uiterlijke presenta
tie dan op de diepgang, waardoor
het begin van zijn carrière geken
merkt werd. Hoewel de sporen er
van nog steeds duidelijk herken
baar waren, misten we toch de in
nerlijke verfijning, waarmee we
vroeger zo verwend werden.
De combinatie vocaal-
instrumentaal is echter een weg,
waarop Beckers pas de eerste stap
heeft gezet; wanneer hij en zijn
reisgenoten eenmaal het juiste
wandelritme hebben gevonden zul
len zij het thuisfront ongetwijfeld
een boeiend verslag doen van hun
tocht door het land der muziek.
RON HARMS.
'Are'
Vier fotografen in Ars: afrekenen met grote formaten.
LEIDEN - In de tentoonstellingsruimte van
Ars Aemula Natura exposeren vier oud-
leerlingen van de Haagse foto-academie, werk
op klein formaat, bijna louter in zwart-wit en
hoewel door verschillende fotografen gemaakt,
zijn de geëxposeerde foto's vaak sterk verwant
aan elkaar.
Dat is bijvoorbeeld het geval in de bijdragen
van Harry Cock en Theodoor Nieukus, met een
duidelijke belangstelling in ruimtelijke orde
ning en vormgeving. Zowel door Theodoor als
Harry hebben een vrij directe manier van foto
graferen en tonen relaties in landschappen tus
sen natuur en architectuur of tussen louter na
tuurelementen (lucht, bomen). Theodoor zoekt
het daarbij in contrasten tussen bijvoorbeeld
asfalt en gras, zonder daarbij in clichë's te ver
vallen en een voorkeur voor het een of het an
der uit te spreken, maar wel bewust met het
accent op het spanningsveld tussen beide. Hij
is de enige die ook werk in kleur heeft afgele
verd. Harry Cock is op een min of meer iden
tieke manier bezig, maar kent daarbij echter
een grotere rol toe aan het licht.
Komen mensen in het werk van de twee ge
noemde fotografen niet direct voor, dat is wel
bijna uitsluitend het geval bij Hans van der
Meer. Veel portretten, waarvan een aantal ver
moedelijk in Frankrijk genomen. Zonder meer
knap werk, dat vakmanschap en een grote be
trokkenheid met het geportretteerde uitstraalt.
Soms ontroerend en opmerkelijk, soms zoals
bij drie vrouwen in een café bijna Arbusiaans
met een enorme geladenheid
Wat meer moeite heb ik met het werk van Koen
de Keyzer, die als enige gekozen heeft voor de
toepassing van een aantal "donkere kamer
technieken" en daarmee, vermoedelijke be
wust, een wat ongrijpbare en ondefinieerbare
sfeer oproept. Zijn "grijzen intrigeren echter
vooral daar waar de foto's bijna overlopen in
passe-partout en glas, waarmee een vreemde
dubbele bodem wordt bereikt.
Een goed verzorgde expositie, met werk op be
hoorlijk niveau, die een vraagteken teken zet
achter de tendens in de fotografie om louter op
groot formaat te werken.
Theodoor Niekus, Harry Cock, Koen de Key
zer en Hans van der Meer tot en met 24 okto
ber in Ars Expositiecentrum, Pieterskerk-
gracht 9. Maamdag tot en met donderdag half
twee tot half vijf en acht tot tien uur 's avonds,
vrijdag tussen half twee en half vijf enzater-
dag en zondag tussen twaalf uur en vier uur.
TON VAN BRUSSEL
NEDERLAND I
18.15 - Engels voor beginners, les 5 (herh.) (TELEAC)
18.45 - Bereboot (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - 't Spant erom, kinderspelshow (VARA)
19.55 - De woeste, tv-film (VARA)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Haagse kringen. Achter het nieuws ontvangt in zijn onpar
lementaire salon (VARA)
22.40 - Terug naar de natuur, tv-serie (VARA)
23.10 - Wie is vrij? (1), vrouwen in Zuid-Amerika (IKON)
23.35 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - TV-informatie voor Spanjaarden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Calimero (TROS)
19.18 - NL Disco Show (TROS)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Op losse groeven, Nederlandstalige tip- en topnummers
(TROS)
21.20 - De Jordaches, tv-feuilleton (2) (TROS)
22.05 - Aktua-TV (TROS)
23.00 - O rrioeder, wat is het heet, tv-serie (TROS)
23.30 - Journaal (NOS)
Sinds vorige week heeft de
K RO er een nieuw televisiespel
letje bijgekregen. Het heet "cij
fers en letters" en Maartje van
Weegen presenteert het. Je
moet waarschijnlijk een hart
stochtelijk schnabbelaar zijn
om daar ten volle van te kunnen
genieten. Wie niet wil meedoen
kan beter omschakelen naar het
andere net, want in beeldende
zin is dit programma weinig at
tractief.
Twee denkende mensen die na
iedere opdracht in 45 doodstille
seconden cijferen en rang
schikken tegen de achtergrond
van een fantasieloos decor is
niet boeiend genoeg om er lang
naar te blijven kyken. Maartje
van Weegen presenteert het
programma aardig, zonder veel
tekst, maar spanning levert het
allemaal niet op. Je zou het mis
schien een rustige aanloop
kunnen noemen naar wat er la
ter op de avond aan incasse
ringsvermogen van de kijkers
wordt gevraagd. Dat is op don
derdagavond veel vechtwerk
vanwege "De wrekers", die
minder satire lanceren dan
voorheen en dreunend geweld
van vele paardehoeven van
wege "Alias Smith and Jones".
Van dit alles zal minder blijven
hangen dan de ontroerende
mooie televisiefilm "Ich will
doch nur dass ihr mich liebt"
van Reiner Werner Fassbinder.
Een simpel gegeven uit ons ei
gen dagelijks bestaan.
Een jongeman bouwt een ge
zinnetje op en dat lijkt hem aar
dig te lukken. De maatschappij
is niet tegen hem, helpt hem
zelfs op weg om zich beter
staande te kunnen houden. Dat
hij tenslotte toch ten gronde
gaat vindt zijn oorzaak in eigen
labiliteit, angst en ontoerei
kendheid van vermogens. Een
opvallend mooie creatie van Vi-
Zeplichal in de rol van Pe
ter.
PAUL VAN BECKUM
Van 23.10 tot 2335 uur via Nederland I "Wie is vrij". Op de
VN-conferentie in het kader van het Jaar van de Vrouw in Mexico-
City bleek hoe moeilijk het is om het emancipatie-vraagstuk tot een
mondiale formule te verwerken. Om te weten hoezeer de plaats van
de vrouw in de samenlevingen van verschillende landen uiteen
loopt,moet je ook weten hoezeer die samenlevingen uiteenlopen. De
cineast Erwin Leiser heeft fat in een reeks films laten zien. Met zijn
goedvinden maakte de IKON een montage van twee van zijn films.
De ene werd gemaakt in de Veren igde Statende andere in PeruWe
ontmoeten achtereenvolgens de jonggehuwde Amerikaanse vrouw
Nancy, wonend in de luxe van een rijke suburb in Californië, een
schapenfokkende vrouwencommune in Albion, weggevlucht van de
stad en gevraagd, mannenmaatschappij en tenslotte - in een be
hoeftige barakkenwijk buiten de Peruaanse hoofdstad Lima - de
47-jarige Dona Paquita. Zij heeft zes kinderen, maar zij had er
achttien kunnen hebben: de anderen zij allen vóór hun eerste leven
sjaar gestorven. Dona will staat nu in het centrum van een actieve
wijkorganisatie, beheerst door het verlangen naar een menswaar
dig bestaan. De vrouwen in deze drie situaties hebben één ding
gemeen - dat zij allen over hun situatie hebben nagedacht. Bij een
vergelijking van haar levens drong zich vanzelf fe titel van dit
programma op: Wie is vrij?
VRIJDAG 15 OKTOBER
Hilversum I -
18 30 Nws. 18 41 Marktberichten. 18 44
Sprong in het heelal. Hoorspelserie
19.30 (S) Edwin, praten en zingen. 20.00
(S) In antwoord op uw schrijven. 21.00
beurt. 21 45 (S) Jazz 298. 22.25 Overwe
ging. 22.30 Nws. 22.40 (S) Goal. pro
gramma vanuit en rondom de sport.
23.55-24.00 Nws.
Hilversum II -
18 00 Nws. 18.11 Embargo. (P.P.: 18.20
Uitzending van de Politieke Partij Radi-
kalen) NOS: 20.00 Nws. 20.05 (S) Het
tuur). 22.15 NOS-Cultuur- Alles wat cul
tuur interessant maakt en internationaal
gericht. 23.00 (S) Met het oog op morgen,
met om 23.05 Aktualiteitenoverzicht
Radio en TV, 23.20 Den Haag Vandaag
en 23.52 Even ontspannen voor het sla
pen gaan .23.55-24.00 Nws.
Hilversum Hl -
18.03 De vakaturebank. 18 10 (S) NOS-
maal. VERONICA: 19.02 (S) Veronica op
drie. VPRO: 20.02 (S) VPRO-vrydag-
op-drie. 23.02 Radio Vrij België. 0.02 (S)
AmigosdeMusica. AVRO: 1.02 (S) Radio
Pandora. 2.02-7.00 (S) 'n Nachtje AVRO.
Happy sound 8 55 Eerlyk gezegd. 9.03
(S)In 10.03 (S) Muziek by de koffie. 12.03
(S) Dne tussen de middag. 14 03 (S) By
Barend. 16.03 (S) De Sportshow.
Hilversum IV -
AVRO 7 00 Nws 7 02 (S) Reveille 9.00
Nws 9.02 (S) Klassieke pianomuziek.
9 40 (S) AVRO THEMA: Archeologie in
Nederland (5). 10.00 (S) Gurre-Lieder.
12 00 (S) Pistache (14 00 Nws 14 30 Or
gelconcert. 15.00 Mozartdag te Eist 16.00
In de wetenschap dat 16 20 (S) Zuid-
Nederlands Kamerkoor met orgel.
16.40-17.00 Radiojournaal
Duitsland I -
17.55-18.00 Journaal. (Regionaal pro
gramma NDR 18 00 Sportjournaal.
18.30 Aktualiteiten. 18.45 Zandman
netje. 18.55 Nordschau-magazine. 19.26
Die Unternehmungen des Herm Hanns,
tv-sene. 19.59 Programma-overzicht.
WDR: 8.05 t.r
18 00 Nieuw
Westfalen. 18.05 Intermezzo: Die uber-
lebenden der Mary Jane, tv-serie. 18 45
Cafe Hungaria, tv-serie. 19.15 Aktualitei
ten 19.45 Hit urn 4 tel vor 8). 20.00 Jour
naal en weerbericht. 20 15 Der G'wis-
senwurm. volkscomedie. 21.40 Der 7.
Sinn. 21.45 Reportage uit Bonn Parle-
Zaterdag 16 oktober
Hilversum I -
VARA 7 00 Nws. 7.02 (S) Z.O. 7.30 Nws.
7 41 (S) Dingen van de dag 7 53 (S) Z.O
8 30 Nws. 8.36 Gvmn. v. d. huisvrouw
8 45 (S) ZO. 10.30 Nws. 10.33 (S) Z.I.
12.26 Med. voor land- en tuinbouw. 12.30
Nws 12 41 (S)In de Rooie Haan.Hitwerk
en aktualiteiten 14.30 (S) Orkest Malan-
do. 15.00 (S) Het zout in de pap. (15.30
Nws.) 17 00 (S) Zing zomaar simpel een
melodie. 17.30 Nws. 17.32 (S) Dingen van
de dag.
Hilversum -
TROS: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 By de tyd "sein" 8.00 Nws. 8 11 Ak-
tua 8 45 Kom er maar eens by (9 35-9.40
Waterstanden). 10.00 De tien-om kinder
show. 10 30 Aktua-Sport (11.00 Nws.)
11.30 Hartje Beesterzwaag OVER-
HEIDSVOORL 12.49 Exportiviteiten.
TROS 13 00 Nws 13 11 Aktua 13 30 Van
je familie moetje het hebben. 14 30 Met
een knipoog naar het theater. 15 30 Or
gelmuziek 16 00 Nws. 16.30 De Europa-
rade. 17.55 Mededelingen.
Hilversum Dl -
NCRV: 7.02 (S) Popstation. 8.03 (S)
daadsene 0.50-0.55 Journaal.
Duitsland II -
17.00 Journaal. 17.10 Robinzak, jonge
renprogramma 17 40 Aktualiteiten en
muziek. 18 20 Film met Laurel en Hardy
18 40 Manner ohne Nerven, tv-serie
19 00 Journaal. 19.30 Reportages van
buitenlandse correspondenten 20.15
Der Fall Bundhund, tv-film. 21 50 Jour
naal. 22.05 Kurzfilm International 2 tru-
•cagefilms. 22.30 Die Strassen von San
Francisco, tv-serie. 23.15 Journaal.
Belgische TV
VRIJDAG 15 OKTOBER
Belgle Nederlands -
18.00 Mumfie, jeugdfilmserie. 18.15
Open school, informatief programma.
18 45 Overzicht van kulturele aktualitei-
.en in Vlaanderen 19.10 Dokumentaire
;n show rond Miriam Makeba 19 40 Me
iedelingen en weerbericht. 19 45 Jour
naal. 20 15 De Flinstones, tekenfilmse
rie. 20 40 Bus Rilev is back in town,
speelfilm. 22.10 K.T.R.C. 22.40-22.50
Journaal.
LEIDEN - "Gillen maar zo". Deze
typisch Leidse uitroep dient als
motto voor de tentoonstelling, die
ter gelegenheid van de heropening
van de Leidse Schouwburg tot en
met 13 november in het K. en O.-
gebouw aan de Oude Vest wordt
gehouden. Een expositie over het
ADVERTENTIE
(Papakt PARADE, de zachtere vieux)
HÉÉÉRLIJK ZITTENDE
BANKENSTELLEN EN
LEIDEN - Het „McCarthyisme" is
genoemd naar de Amerikaanse se
nator Joseph McCarthy, die in 1950
een anti-communistische heksen
jacht in Amerika ontketende. Zijn
acties vormden een vervolg op het
door president Truman in 1947 in
gestelde „Loyalty Security Pro
gram", dat beoogde de overheids
diensten te zuiveren van subver
sieve (dus communistische) ele
menten. Alger Hiss, ambtenaar van
het ministerie van Buitenlandse
Zaken en ex-adviseur van presi
dent Roosevelt, Klaus Fuchs en het
echtpaar Rosenberg zijn in die eer
ste vervolgingsperiode de meest
door de publiciteit achtervolgden.
Als McCarthy zich ermee gaat be
moeien stelt hij verantwoordelijke
mannen als Owen Lattimore, gene
raal Marshall en de geleerde Robert
Oppenheimer in een kwalijk com
munistisch daglicht. McCarthy,
door de behartiging van de belan
gen van het groot-kapitaal „The
Pepsi-Cola-Kid" genoemd, gaat
hiermee duidelijk te ver. Als hij in
1954 met Fort Monmouth het leger
wil zuiveren is zijn politieke graf
gegraven. De Zaak Oppenheimer
zal echter altijd in de geschiedenis-
blijven voortleven als een aaneen
schakeling van vuige verdachtma
kingen en grove, infame laster. Re
den voor het Handke/Weiss-
gezelschap om „De Zaak Oppen
heimer", een verslag in negen scè
nes naar authentieke documenten
van de hand van Reinhard Kipp-
hardt en in een vertaling van Gerrit
Kouwenaaren Jean A. Schalekamp
voor het toneel te bewerken. Kees
Wientjes, die J. Robert Oppenhei
mer speelt, heeft zeer nadrukkelijk
zijn stempel op de interpretatie van
de „Oppenheimer-documenten"
.gedrukt. Wientjes zet een bedacht-.
zame Oppenheimer neer, die uit
erst gereserveerd antwoord geeft
op vragen van de Veiligheidscom
missie, bestaande uit Gertrud Gray
(Judy Doorman), Ward V. Evans
(Jaffe Vink) en TÏiomas A. Morgen,
de groot-industrieel, gespeeld door
Hans Brans. Ook weet Oppenhei
mer vaak verrassend origineel en
gevat de aantijgingen van de advo
caten van de Commissie voor
Atoomenergie, Roger Robb (Piet
de Klerk) en C. A. Rolander (Marije
Pel) te pareren. De advocaten van
Oppenheimer, Herbert S. Marks
-(Bram Buijze) en Ann Garrison (Jo-
sine Dekker) blijven in de docu
menten vocabulair ver achter bij
hun opponenten. Dramatisch was
dit gisteravond beslist niet het ge
val. Buijze was speltechnisch be
slist beter dan De Klerk, die
atoomenergie-advocaat Robb ge
stalte gaf. Het grootste bezwaar
tegen de door de aanklager en de
verdediger opgeroepen getuigen
was wel, dat de meesten te snel en
te oppervlakkig door hun tekst
snelden. Dit documentaire toneel
over het onderzoek door de „Ato
mic Energy Commission" maar de
loyaliteit van de fysicus Julius Ro
bert Oppenheimer had echter zo
veel handvaten, dat het binnen de
emotionale geladenheid naar ni
veau moest groeien. Die ontwikke
ling kon de toeschouwer gistera
vond in het LAK-theater dan ook
op de voet volgenHet is een wezen
lijk andere benadering. Alsof men
een spin betrapt bij het weven van
zijn web. BERT KOEKEBAKKER
toneel, ingericht door de werk
groep dramaturgie van de Leidse
universiteit onder aanvoering van
het schouwburgcommissielid
Coby Bordewijk. Een van de on
derdelen van de tentoonstelling,
waaraan veel zorg is besteed, be
treft de geschiedenis van het
Leidse theater van 1705 tot heden.
Een boeiend beeld wordt voorts
gegeven van de ontwikkeling van
de toneeltechnieken (op de foto
o.m. een oude regenmachine) en
van de theateraankleding. Het zijn
vooral de vele kostuums, die deze
bijzondere expositie tot een kleur
rijk geheel maken. Men wordt er
ook op speelse wijze geïnformeerd
over het repertoire van toen en nu.
De spelers en het publiek komen op
deze interessante tentoonstelling
eveneens aan bod. Een klankbeeld
en een videoband geven aanvul
lend nog enige historische en ac
tuele informatie.
De "dramatische tentoonstelling
vol kluchtige taferelen" is dagelijks
geopend van tien tot vijf uur. Ter
muzikale opluistering zal op de za
terdagmiddagen de Leidse trouba
dour Jan van Rhenen met zijn gi
taar in de naast de schouwburg ge
legen K. en O.-kapel aanwezig zijn.
Koningin Juliana zal vanavond
voordat de musicalvoorstelling be
gint een bezoek aan de theaterten
toonstelling gebracht.
