Leo Hom:
"Ik ben
geen
ia-knikker'
Record aantal bommen
in Nederland gevonden
"Voetbal
heefteen
sterke
man
brood
nodig"
ZATERDAG 2 OKTOBER 1976
EXTRA
AMSTERDAM - Als hij naar de auto loopt om weg te rijden
rinkelt een telefoon. Televizier aan de lijn. Hoe kan dat,zegt
hij,ze hebben nooit wat op mijn stukken aan te merken. Hij
schrijft zijn stukken zelf. Even later geeft hij opgelucht gas.
De NOS zendt vandaag Real Madrid-Benficazijn Real
Madrid-Benfica van 1967, nog eens uit. Televizier wilde
wat details weten.
Leo Horn, oud-beste scheidsrechter ter wereld uit de jaren
zestig. Ruiter, jager met voorliefde voor reebokken, duive-
melker en kattemepper. Een streber met zelfkennis: arro
gant, eerzuchtigpubliciteitsgek. Sedert 1966 stuntman-af.
Sindsdien rubriekschrijver met braltoon. Miljoenen lezers,
onder wie het aantal Hom-haters gestadig toeneemt. Ka
raktertrekken: spontaan, opvliegend, geen gevoel voor di
plomatie. In het dagelijks leven groothandelaar in iextiel.
Ger Stolk
Aangezien Horn het druk heeft, zit
er niets anders op dan hem al auto
rijdend van Amsterdam naar
Amersfoort te interviewen. Een
bleke najaarszon tovert vaal wat
kleur op de in een woestenij her
schapen volksbuurt, die op het
rijtje Jodenbreestraat na - waarin
Neerlands textielgroothandel bij
elkaar op schoot zit - werd ver
woest door de slopershamer. Horn
heeft nog van alles te regelen, hij
wijst me de kamer waarin zijn spor-
tattributen uiteenlopen van Spar
ta's Delfts blauwen bord tot de zil
veren adelaar van Sport Lisbia e
Benfica.
Aan de muur een ingelijst gedicht
ter gelegenheid van de dag dat-ie
Abraham zag:
Ze kennen Leo oppervlakkig.
Maar ze weten het niet juist.
Wat een held hij was in 40-45
Met een blaffer in zijn vuist.
Mikpunt
De copy voor Televizier is klaar.
Mikpunt van kritiek is Charles
Corver, welke Voorburgse fluitist
door Horn van oncollegialiteit
wordt beticht. Corver schreef de
FIFA (de internationale voetbalor
ganisatie) een brief in de dagen dat
Leo van der Kroft gezien diens ver
richtingen in Real Madnd-Borussia
Mönchengladbach werd uitgeslo
ten voor Montreal. Corver verzocht
om zijn Olympische aanstelling
terwijl hij wist dat de KNVB aan
Van der Krofts rehabilitatie werkte.
Iets wat Horn hem ten zeerste kwa
lijk neemt. Hij wint zich daarbij op.
Buiten zegt een man: "Denk om je
tikker. Met een goede tikker blijf je
dikker". Hom lacht dun. Hij praat
in de Wibautstraat al over de ama
teurs die in hun vrije uren de mil
joenen bestieren, die in het be
taalde voetbal omgaan. Ter hoogte
van het Amstelstation dreunt hij de
oplossing op. Mannen als Sparta's
drs. Cor van Rijn en een van de ge
broeders Molenaar aan het roer.
Met als uitvoerende macht een di
recteur. Een soort Joop van der
Klink, ex-FBO-man, thans in dienst
van De Graafschap.
Leugens
Hom: "Als schuldige werd Burg
wal aangewezen, larie. Ik ben het
weliswaar nooit met de man eens
geweest, vond hem niet representa
tief maar een kantoorklerk. Waar
we behoefte aan hebben is aan een
organisatorisch en financieel tech
nische bekwaam figuur. Desnoods
een type Van Praag met al zijn leu
gens op de koop toe. Ik zou dat ap
preciëren, niet die leugens want
daar trap ik niet in. Wel Van Praags
manier van werken. Die man doet
iets, draagt zijn club uit over de
grens. Dat zie ik brave mannen als
Burgwal en Meuleman nog niet
doen. Vanuit een luie stoel gaat dat
niet. Zo'n Hogewoning. best een
knappe man. Universitaire oplei
ding en zo, maar hij heeft maar een
paar uur per dag over om beleids
zaken uit te stippelen. We moeten
verder zonder Hogewoning en
Stoop. Het initiatief moet uitgaan
van de FBO. de voetbalwerkgevers.
Zij zijn rechtstreeks belangheb
bend. kijk naar de Engelse league.
Niet die snoeshanen met hun an
dere belangen. Capabele mensen
moeten er komen, èèn, liefst twee
directeuren, die dag en nacht met
de betaalde voetballerij bezig zijn.
Die voor de regering acceptabel
zijn om mee te praten. Van Rijn van
Sparta en Cees of Klaas Molenaar
moeten de zaak opnieuw opzetten
en daarna vakbekwame mannen
aantrekken".
Begeleidt
Hij windt zich weer op, gebruikt het
woord lafaards. Sinds hem via AZ's
Arie Ligthart en van NEC-zijde het
verzoek bereikte om als begeleider
van het Nederlands elftal op te tre
den, hoorde hij niets meer. Hij
wilde Jan Zwartkruis graag twee
wedstrijden assisteren maar toen
hij Hogewoning er een keer over
aansprak, had een soortgelijk ver
zoek deze nooit bereikt. Zoals hij
zegt zich te kunnen herinneren dat
Hogewoning hem eens toever
trouwde dat hij dolgraag met een
man als Horn in zee zou willen maar
dat alleen het uitspreken al van die
naam de haren alom te berge deed
rijzen. Hij oppert dat het Couwen-
berg wel eens geweest zou kunnen
zijn, die hem tegenhield. Zegt dat
hij ooit met de toenmalige pen
ningmeester van Feyenoord ergens
over in de clinch lag. Zoals hij én als
scheidsrechter én als columnist
met meer mensen moeilijkheden
had omdat hij nu eenmaal geen ja
knikker is.
Achterbaks
.Horn: "Ik zeg niet dat ik steeds ge
lijk heb gehad, best mogelijk dat ik
me hier en daar in mijn columns
wel eens heb tegengesproken. Maar
ik heb wel mijn vinger op de zere
plek gelegd. Ik heb de rommelige,
klungelige, achterbakse manier
van aanrotzooien aan de kaak dur
ven stellen. Dat ik ze pak, vinden ze
niet leuk, maar ik ben zo conse
quent dat ik zelfs mijn goede vriend
Van der Kroft niet spaarde. Dat
prikt ze. Zoals ze het evenmin kun
nen hebben dat Matt Busby me
omhelst. Waarom mij niet in de
scheidsrechterscommissie opge
nomen, waarom mij niet aangesteld
als UEFA-waamemer? Omdat ze
bang voor me zijn. Maar wel, nu
Klaas van Rijswijk het niet meer
doet, Jack van Zanten gevraagd om
scheidsrechters af te halen. Ge
woon stiekum een baantje verge
ven. Dat wat met Leo van der Kroft
is gebeurd, zou mij ook niet over
komen zijn. Maar wat wil je met een
vertegenwoordiger in de UEFA
(Jos Coler als penningmeester
Red.) die alleen maar kankert. Die
zelfbij Sparta een failliete inboedel
heeft achtergelaten.
Medelijden
Zo is Leo Horn, recht voor zijn raap.
Maar zei niet Jos Coler in '67: "Ik
heb diep medelijden met Horn. Op
grond van zijn prestaties is hij
bondsridder geworden. Horn is een
toneelspeler, die het applaus niet
kan missen. Hij was zijn levenlang
een groot acteur. Hij moest dingen
voorhouden aan spelers, die hij zelf
niet kon: sportiviteit en niet na
trappen". Hom geeft toe rancuneus
te zijn, lachend: "nog rancuneuzer
dan Joop Niezen van Vtjetbal In
ternational, en dat wil wat zeggen".
Hij geeft ook toe dat hij het mis
schien niet altijd even fijntjes zegt.
Concludeert tenslotte dat het niet
temin op hetzelfde neerkomt, om
het éven van welk taalgebruik ie
mand zich bedient. Hom: "Maar
mag ik alsjeblieft? Mag ik het op
treden van Derks walgelijk ordinair
noemen? Derks is een goede fluiter
maar wat er om heen zit deugt niet.
Zijn universitaire manier van spre
ken past niet bij hoe hij zich in het
veld gedraagt. Ik heb zelf aan de
weg getimmerd. Heb dingen ge
daan waarvan ik later zei: pou-pou.
Ik heb rode pakjes gedragen en
grijze, ik ben uit helikopters ge
sprongen. Dat gaf publiciteit en ik
was gek op publiciteit. De conse
quentie is echter dat als ze je kun
nen pakken, ze je een enorme dreun
verkopen. Nou, dat moet je incal-
cueleren. Ik heb laatst tegen Derks
op mijn verjaardag gezegd: Jij
draagt je hansopje met meer. Hij
zegt Ik bewaar het voor belang
rijke wedstrijden. Ik zeg, Frans,
daar ben jij veel te laf voor. Let
maar op wie er gelijk krijgt".
Gluiperig
Ik heb me er ook op betrapt dat ik
Stoop» teveel publiciteit heb be
zorgd, daarom schrijf ik niet meer
over hem. Ik wordkotsmisselijk
van die vent, die ziek is van mijn
kritiek. Die met zijn gluiperig
lachje op me toekomt en er geen
donder van meent. Zoals mijn ste
kels eveneens overend gaan staan
wanneer ik beluister dat het zoge
naamde negatieve geschrijf van de
pers de mensen de stadions zou uit
jagen. De pers voetbalt niet. De
pers signaleert in doorsnee en een
paar hele goeie geven richtlijnen
aan hoe het in feite zou moeten. We
hebben ons al voetballend begra
ven in misselijke systemen. Ik heb
Ajax-Eindhoven gezien, nou, bij
dat Eindhoven met zijn trainer Go-
sens op krukken liep voor 83 cent
rond en bij Ajax zat voor twee mil
joen op de bank. En nog speelde
Eindhoven bijna gelijk. Zokls
Kraaij ooit bij Ajax te horen kreeg:
je mag geld uitgeven maar zorg dat
we topclub blijven. Hoeveel geld
dacht je dat Real Madrid er na zes
Europa Cups tegenaan heeft ge
smeten? En Hongarije is afgegle
den tot een tweede rangs
voetballand. Het komt doorgaans
maar èèp generatie voor dat je zo
veel talent bij elkaar hebt datje het
beste voetbal speelt. Je moet ook
zuinig zijn op dat talent. Jantje Pe
ters, volgens mij na Cruijff het
grootste talent dat we hebben, laten
ze echter op dit moment bij NEC
verzuipen".
Taak
Bij het binnenrijden van Amers
foort zwijgt hij abrupt. Zegt ten
aanzien van de
buitengewone bondsvergadering
dat hij weinig vertrouwen heeft dat
er iets verandert. Hom: "Geloof me
het betaalde voetbal moet zichzelf
saneren. Daar ligt een taak voor de
FBO. Eerlijke afspraken. Het is
toch te gek, dat clubs als Feyenoord
en Ajax de spelers per gewonnen
wedstrijd 1500 gulden betalen. Met
het basissalaris mee kost een over
winning de club 40.000 gulden
Nou, wanneer er zoals zondag bij
Ajax-Eindhoven 7000 mensen ko
men, ben jé gauw in de rode cijfers
op die manier. En maar kibbelen.
Het is toch niet gek dat de overheid
zegt: jullie maken alleen maar ru
zie, hoe durf je om subsidié te vra
gen. De Molenaars, Van Rijn en
Couwenberg moeten de koppen bij
elkaar steken. Er moet een sterke
man komen, die ook nog eens
koopman is. En zo'n man mag best
een ton verdienen. Je kunt een mil
joenenbedrijf niet met part-timers
CULEMBORG - Er liggen in de
Nederlandse bodem nog vele
duizenden bommen en explosie
ven uit de beide wereldoorlogen.
Merkwaardig genoeg neemt het
aantal meldingen van gevonden
wapentuig nog steeds drastisch
toe, hoe ver de oorlogen ook ach
ter ons liggen.
De Explosieven Opruimingsdienst*
in Culemborg kreeg kortgeleden
de 3.000-ste melding van dit jaar
binnen om een bom op te ruimen.
Het wordt weer een absoluut re
cord jaar, zo verwacht men bij de
dienst.
Als dat zo doorgaat, denkt men dit
jaar minstens in totaal 4.000 oude
bommen en explosieven te zullen
ruimen. In 1974 kreeg men al
3.300 meldingen en vorig jaar
3.600.
"We hebben het inderdaad behoor
lijk druk", zegteerste luitenant A.
P. G. Sprangemeijer (31), waar
nemend commandant van de
Explosieven Opruimingsdienst
in Culemborg. De dienst is geves
tigd in de uitlopers van het fort
Everdingen aan de Rijn. Langs
een grindpaadje, met tal van oude
bommen, granaten en ander on
definieerbaar wapentuig, ver
sierd, bereiken we zijn kan
toortje.
Voorlopig heeft de dienst nog werk
genoeg. Men verwacht zeker 50 a
60 jaar bezig te zijn met het op
ruimen van bommen en explo-
Hoe Komt het dat het aantal mel
dingen de laatste jaren zo sterk
toeneemt? Luitenant Spran
gemeijer "Er blijft in ons land
vrijwel geen meter grond onbe
roerd. Er vinden voortdurend
stadsuitbreidingen plaats. Er
worden nieuwe wegen aangelegd
of gereconstrueerd. Er wordt dus
enorm gebouwd, waarbij er heel
wat overhoop wordt gehaald".
"Ook vanuit de landbouw neemt
het aantal meldingen nog steeds
toe. De boeren krijgen steeds be
tere landbouwmachines tot hun
beschikking, die dieper ploegen.
Zo komen mijnen, granaten en
andere explosieven naar boven,
waar men dertig jaar lang rustig
overheen heeft geploegd".
Gevaar
Het werk van de Explosieverrdienst
is trouwens niet zonder gevaar.
Sinds 1948 zijn er 23 explosieven
experts tijdens opruimingswerk
zaamheden de lucht ingevlogen.
Twee maanden geleden ging er
op het terrein van de dienst nog
iets fout. Een man verloor daarbij
het leven.
Voor het geld hoeven de 22 experts
van de Explosieven Oprui
mingsdienst het overigens niet te
doen. Zij ontvangen als be
roepsmilitair het gebruikelijke
salaris. Daarnaast krijgen zij af
hankelijk van hun rang een geva-
rengeld van 25 tot 30 gulden voor
elke dag dat zij daadwerkelijk
aan het ruimen zijn.
Niet iedereen bij de dienst is even
tevreden over deze nogal krappe
regeling. Het gevarengeld is bij
lange na niet voldoende om al
leen al de extra verzekerings
premie van 524 gulden per maand
mee te betalen. De meeste ex
perts zijn dan ook niet extra ver
zekerd.
De beroepsmilitairen bij de Explo
sieven Opruimingsdienst hebben
wel op volledig vrijwillige basis
voor dit werk gekozen. Ze heb
ben een opleiding van zeven jaar
in theorie en praktijk achter de
rug voordat zij zelfstandig mogen
ndanks de gevaren is de inzet van
het persopeel van de Explosie-
vendienst groot. Luitenant
Sprangemeijer over de beweeg
redenen van zijn beroepskeuze:
"Er zit in munitie een enorm brok
techniek. En nergens vindt je zo
veel munitietechniek bij elkaar
als hier. Daarnaast werkje in een
bijzonder kleine groep, waar ie
dereen voor honderd procent op
elkaar is aangewezen. Dat schept
een bijzondere band. Tenslotte
oogst je vaak heel wat waarder
ing, als je ergens komt en je lost
daar problemen op".
Terrorisme
De Explosieven Opruimingsdienst
houdt zich niet alleen bezig met
het opruimen van oud en half
vergaan wapentuig. Er is een
aparte afdeling, die wordt ingezet
bij de bestrijding van terroristen
en kapers. Zo was het personeel
van de dienst kortgeleden in
Beesterzwaag, om de bijeen
komst van Europese ministers
van buitenlandse zaken, te vrij
waren van eventuele aanslagen.
Over dit soort activiteiten wordt
echter het grootst mogelijke stil
zwijgen bewaard.
Hoewel er al sinds jaar en dag wordt
gewaarschuwd, dat oude explo
sieven, bommen en granaten le
vensgevaarlijk zyn, dat men eraf
moet blijven en de politie moet
waarschuwen, vinden er nog
steeds elk jaar ongelukken
plaats, waarvan met name kinde
ren het slachtoffer worden.
Bij de Explosievendienst maakt
men de meest merkwaardige ge
vallen mee.
In de Klas
Zo was er onlangs een meisje in
Arnhem, dat in het bos een oude,
verroeste granaat vond. Ze nam
hem onder de snelbinder
van haar fiets mee naar huis,
waar haar moeder het levensge
vaarlijke ding onder de warme
kraan afwastte. De volgende dag
nam het kind de granaat mee naar
school, waar de meester tenslotte
zo verstandig was direct de poli
tie te bellen De Explosieven
dienst constateerde, dat het hier
om èèn van de meest gemene
soorten granaten ging. Als het
ding ontploft was. zou het de
dood hebben betekend van de
hele klas met kinderen
De dienst had een andere keer op
verzoek van een boer wat oude
mortiergranaten in het veld op
geruimd Toen de explosieven-
experts door de boerir. de keuken
op de koffie werden genood, kre
gen ze de schrik van hun leven.
Aan het plafond hingen acht zo
genaamde "pantservuisten". Als
die naar beneden zouden vallen,
was de hele boerderij direct de
lucht ingegaan.
Gecharmeerd
En zo kan luitenant Sprangemeijer
nog talloze voorbeelden aanha
len. "Het is verbazingwekkend
hoeveel mensen gecharmeerd
zijn van alles wat met munitie en
explosieven te maken heeft".
De mensen denken wel eens, hoe
ouder de munitie, des te onge
vaarlijker die is. Dat is volkomen
ten onrechte. Die oude munitie is
zelfs veel gevaarlijker, omdat een
aantal veiligheden, die altijd zijn
ingebouwd, in de loop der tijden
weggerot kunnen zijn. Men ziet
nogal eens dingen aan voor een
klomp roest, onherkenbaar vaak.
Maar ze zitten wel vol met explo-
"Als je iets niet vertrouwt, ga ermee
naar de politie", waarschuwt lui
tenant Sprangemeijer. "Ik kom
liever twintig keer voor niets, dan
dat er weer een kind van vijftien
jaar het slachtoffer wordt".
t De Explosieven Opruimingsdienst krijgt het elk jaar drukker met het ruimen van oud wapentuig.
