Schril contrast
Leiden en regio
Ook in commissie:
CDA contra B en W
Opening Teekens gaat door
Verkeerslichten niet
synchroon in Noord
Oude boeken
gooi je niet zomaar weg»
mode
pruikje
Hoe snel
verandert
Leiden
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1976
niet om ót' deze problemen zich in
Leiden voordoen, maar de mate
waarin, aldus het uitgangspunt van
het vergelijkend onderzoek. De
steden waarmee Leiden vergeleken
werd zijn Haarlem, Schiedam,
Dordrecht, Den Bosch, Nijmègen,
Vlaardingen, Delft, Amersfoort,
Eindhoven, Maastricht, Hilversum,
Heerlen, Groningen, Breda, Til
burg, Arnhem, Leeuwarden, En
schede en Apeldoorn.
Wat betreft inwonertal bevindt
Leiden zich precies midden tussen
de grootste en kleinste van deze
gemeenten. De bevolkingsdicht
heid is, door het zeer kleine opper
vlak van de gemeente Leiden, zeer
hoog: na Haarlem de hoogste.
Er is een grote trek van de stad naar
de buitengemeenten. Deze trek is
alleen in Heerlen groter, waar de
mijnsluitingen een rol spelen. De
bevolkingsafname is in Leiden
eerder begonnen, en was gedu
rende een aantal jaren sterker. Ver
der kan in het algemeen geconsta
teerd worden dat Leiden samen
met Hilversum, Haarlem en Leeu
warden een oude bevolking heeft,
met een groot aantal bejaarden en
een zeer laag geboorteoverschot.
Onderzoek toont uitzonderlijke positie aan
.Wat betreft het gemiddelde inko- helft van het aantal belastingplich- ter.-
men en vermogen van de inwoners tigen verdiende in 1965 in Leiden Uit de gegevens van de bevolkings-
behoort Leiden tot de laagste vier minder dan het minimumloon. Al- telling van 1971 blijkt dat de be-
van de groep van twintig. Bijna de leen in Nijmegen is dat aantal gro- roepsbevolking van Leiden, voor
34 procent alleen een lagere oplei
ding heeft. Als alle personen van
boven de veertien jaar in de verge
lijking betrokken worden dan heeft
Leiden het allerlaagste opleidings
niveau. Hetvermoeden daarbij dat
veel inwoners een beroep zouden
doep op financiële steun via de so
ciale wetgeving werd echter niet
bevestigd: zowel wat aantal als
hoogte van de uitgekeerde bedra
gen betreft neemt Leiden een mid
denpositie in.
Het bleek moeilijk de kwaliteit van
de woningen te meten, maar liit de
volkstelling van 1971 kwamen een
aantal frappante gegevens. Alleen
Haarlem bleek een ouder woning
bestand te hebben. 1971 stond Lei
den op de laatste plaats wat betreft
het percentage nieuwbouwwonin
gen. Het hoogst was het percentage
woningen zonder badgelegenheid
(30%) en centrale verwaming (80%).
Het aantal woningen per honderd
huishoudens bleek het laagst te zijn
(78), waarbij relatief weinig wo
ningwetwoningen.
De gemiddelde arbeidsreserve was.
in Leiden, na Tilburg het hoogst,
zelfs hoger dan in een oude indus-'
triestad als Heerlen, wordt opge
Blëijie begon met te zeggen dat hij
zich gestoten had aan de reactie die
het college van B. en W. heeft gege
ven op de affiche-actie van het
Leids*City-Centrum. Het college
•heeft deze actie een zinloze tijds
besteding genoemd, die bovendien
tijkelijk voorbarig is.
Bleijie noemde deze reactie van de
zijde van het co%ge erg slecht. "Als
u er inderdaad naar streeft, een
goed confeet met het Leids City
Centrum te houden, zal het college
haar terminologie wat zorgvuldiger
moeten kiezen", zei hij.
Bleijie noemde de reactie van B. en
W. "symptomatisch voor het be
leid", waaruit volgens hem weinig
blijkt van begrip voor de proble
men van het bedrijfsleven. Hij zei in
deze overtuiging gesterkt te zijn
toen hij vernam hoe Tiet automo
bielbedrijf Blonk doorde gemeente
is behandeld (het bedrijf kreeg op
dracht om de benzinepompen bij
de Hooglandse Kerk binnen één
maand te verwijderen).
Het CDA-raadslid beschuldigde
het college ervan, niet de nodige
zorgvuldigheid te betrachten. Bo
vendien sprak hij zijn twijfel uit
over de inzet en de redelijkheid van
het huidige college. Tenslotte legde
hij Van Aken de vraag voor, hoe
deze dacht weer een normale ver
houding met het Leids City Cen
trum te kunnen krijgen.
De wethouder daagde daarop de
heer Bleijie uit, om aan te tonen dat
zijn inzet en/of redelijkheid in het
geval-Blonk onvoldoende zou zijn
geweest. "Doet u maar eens na
vraag bij Blonk", aldus Van Aken,
"en breng dan over veertien dagen
verslag uit van uw bevindingen".
De wethouder zei "dit huiswerk te
willen meegeven" aan Bleijie, "die
regelmatig komt met dit soort uitla
tingen, zonder dat hij heeft nage
gaan hoe de vork in de steel zit".
Op de vraag, wat de wethouder
dacht te doen aan de relatie met het
Leids City Centrum, antwoordde
Van Aken dat niet hij, maar het
LCC een eind heeft gemaakt aan de
besprekingen, die regelmatig
plaatsvonden. Hij wees erop, dat hij
er bij het bedrijfsleven in de bin
nenstad meermalen op heeft aan
gedrongen, om weer om de tafel te
gaan zitten. Pas vorige week kon er
eindelijk een afspraak voor een bij
eenkomst worden gemaakt. Van
Aken benadrukte dat het initiatief
LEIDEN-De protestgroep "Voor
komen is beter dan verongeluk
ken", gevormd uit ouders en leer
krachten van vier scholen in Noord,
heeft er bij wethouder Waal op aan
gedrongen ervoor te zorgen dat
voetgangers en (brom)fietsers ge
lijktijdig het kruispunt Willem de
Zwijgerlaan-Sumatrastraat-IJssel-
meerlaan kunnen oversteken.
daartoe steeds weer door hem is
genomen.
"Er is nog wel een geregeld overleg
met de Kamer van Koophandel en
met een paar middenstandsvereni
gingen, maar alle andere contacten
zijn verbroken", aldus Van Aken,
die zich vertwijfeld afvroeg: "Wat
moet ik er nu nog meer aan doen"?
De WD'er Wessels bracht naar vo-
&n dat de bezwaren van het be
drijfsleven zich waarschijnlijk niet
iozeer tegen Van Aken, als wel
tegen de rest van het college rich
ten. Bleijie viel hem daarin bij: "U
hebt waarschijnlijk wel voldoende
aandacht voor de problemen van
het bedrijfsleven", zei hij tegen Van
Aken, "maar dat blijkt in het geheel
niet uit de beleidsdaden van het
college. En dat komt natuurlijk
doordat u het steeds verliest bij de
besluitvorming binnen het college"
Ook Wessels was daar van over
tuigd, maar hij kon zich goed voor
stellen dat de wethouder dit tegen
over de commissieleden niet gauw
zal erkennen.
Maredorp-oost
LEIDEN - De raadscommissie
voor Economische Aangelegenhe
den is gisteravond akkoord gegaan
met het instellen van een aantal
verkeersmaatregelen in de wijk
Maredorp-oost. De maatregelen
zullen gelden voor het gebied Vol-
lersgracht, Claresteeg, Van der
Werfstraat en omgeving.
Ruim veertien dagen geleden
drong de buurtvereniging Mare-
dorp er nog bij de gemeente op aan,
om vóór 3 oktober een begin te ma
ken met de verkeersmaatregelen.
Temeer daar de buurtbewoners
was toegezegd, dat deze op 1 augus
tus zouden ingaan.
Zoals bekend heeft de invoering
van de maatregelen vertraging op
gelopen, doordat met name de
Hema (maar ook andere bedrijven
in het gebied) er bezwaren tegen
maakte. Die bezwaren zijn wegge
nomen tijdens een gesprek, dat v. -
tegenwoordigers van de gemee*
met de betrokken bedrijven h< h-
ben gevoerd.
laan ter sprake gebracht. De vier
scholen in Noord - de Karei Door-
manschool, de Kon. Wilhelmina-
school en de kleuterscholen De
Wigwam en De Springplank - zijn
daar voorstander van en hopen dat
een dergelijke voorziening zo snel
mogelijk tot stand wordt gebracht.
U wilt de bibliotheek van uw grootvader opruimen, of wat
ruimte creëren in uw eigen boekenkast.
Of't nu gaat om Statenbijbels of reisverhalen, boeken over
dieren of occultisme, als een boek nog in goede staat verkeert,
*3 het de moeite waard om even bij de Slegte
langs te gaan (bellen kan natuurlijk ook). /m
Misschien krijgt u er nog meer geld voor
dan u denkt.
De Slegte is een goeie voor uw oude boeken.
Boekhandel J. de Slegte B.V., Breestraat 73, Leiden, Tel.: 071 - 12 20 07
maakt uit cijfers uit 1972. Men ver
wacht dat relatief gezien dit nog
steeds zo zal zijn. Opvallend was de
Hardnekkigheid van de werkloos
heid in Leiden: velen waren lange
tijd werkloos.
Wat betreft voorzieningen voor on
derwijs, cultuur, recreatie, verkeer,
en gezondheidszorg neemt Leiden
zeker geen slechte positie in; op
sommige punten is de situatie zelfs
zonder meer gunstig.
Opvallend is de lage bevolkings
dichtheid van randgemeenten ten
opzichte van steden. De randge
meenten van Leiden hebben echter
de op een na hoogste bevolkings
dichtheid: alleen de randgemeen
ten van Hilversum zijn dichter be
volkt. Was Leiden een van de ste
den met de kleinste groei, de be
volkingsgroei van de Leidse omge
ving was een van de grootste. Ner
gens is dat verschil zo groot als in de
Leidse agglomeratie. Is Leiden een
van de oudste steden qua leeftijd
sopbouw, in de randgemeenten is
de gemiddelde ouderdom een van
de laagste. Het gemiddeld inkomen
in Leiden behoort tot de laagste van
de 20 vergeleken steden, het ge
middeld inkomen van de randge
meenten is het op twee na hoogste
van alle randgemeenten. Het oplei
dingsniveau in Leiden is een van de
laagste, in de randgemeenten ver
reweg het hoogste.
De conclusie van het onderzoek is
dat Leiden inderdaad een uitzon
derlijke positie inneemt. Deze posi
tie moet voor een belangrijk deel
verklaard worden uit structurele
gegevenheden, die vaak ver in de
geschiedenis teruggaan, en waar
aan alleen op bovengemeentelijk
niveau iets gedaan kan worden.
Een zeer ongunstige startpositie
vooreen gemeentelijk beleid dat op'
verandering is gericht, is de slo
topmerking.
ADVERTENTIE
PELATTl
V.TONGEREN Leiden,
LEIDEN - Gelet op de groei van de
stad, de gemiddelde leeftijd van de
r inwoners, het gemiddeld inkomen
en het opleidingsniveau, is er ner
gens in Nederland een stad waarbij
het verschil tussen de stad en omlig
gende gemeenten zo groot ts als bij
Leiden en de Leidse agglomeratie.
In vergelijking met negentien Ne
derlandse steden met een inwoner
tal van 75.000 tot 200.000 heeft Lei
den verder het slechtste en relatief
lst^ kleinste woningbestand. De werk-
loosheid is groot, en vooral opval-
Jt; lend hardnekkig. Het gemiddelde
3-j inkomen en gemiddelde vermogen
is in Leiden zeer laag, en het oplei-
>T~ dingsniveau behoort tot de aller
laagste.
b- Dit zijn enkele opvallende punten
uit een onderzoek dat door de
werkgroep Bouwen en Wonen van
de Universiteit van Amsterdam is
>a uitgevoerd onder 20 Nederlandse
5. steden en hun regio's. Een verslag
i. I van dat onderzoek is te lezen in het
tweede septembernummer van
J1| Wonen-TA/BK (tijdschrift voor
huisvesting en omgeving). Dit
nummer is geheel aan Leiden ge
wijd onder het motto "het lijden
van Leiden", en in verschillende ar-
tikelen wordt ingegaan op de hui-
dige ontwikkelingen in Leiden,
Aan de orde komen de ontwikke
ling in Maredorp, het werk van de
i projectgroep binnenstad, de uni
versitaire bouwplannen voor Witte
i Singel en Doelentérrein, en het
standaardwerk over de historische
a groei van Leiden van ir. Van Oerle.
li Maar het meest opmerkelijk is wel
r- het verslag van een onderzoek, dat
gedeeltelijk nog gaande is, door
studenten en docenten van de GU
6 van Amsterdam.
Er wordt altijd gezegd dat Leiden
alle problemen heeft die een stad
maar kan hebben. Maar het gaat er
>1
LEIDEN - Het CDA-raadslid Bleijie heeft zich gisteravond de woede op de hals gehaald
van wethouder VarrAken. Een paar opmerkingen van Bleijie schoten de wethouder geheel
in het verkeerde keelgat en leidden tot een scherpe woordenwisseling tussen Van Aken en
de christen-democraat.
Breestraat 32. tel.071 -125212*
Verkeersregels
Eén van de vele foto's uit het boek Leiden binnen de singels": een uit 1964 daterende opname van de
Oude Herengracht met Verversbrng op de voorgrond. Links van het midden de Langegracht,diein 1965
werd gedempt met de Houtmarktbrugdie inmiddels ook verdwenen is.
LEIDEN - Terugblikken in de
historie aan de hand van oude
foto's, tekeningen en schilderij
en, is een bezigheid, die ontzet
tend veel genoegen kan ver
schaffen. Zeker als die beelden
herinneringen oproepen aan
voorbije situaties en omstan
digheden. Voor Leidenaars is er
het gelukkige feit, dat er veel te
rug te blikken valt. Want in de
loop der eeuwen is er erg veel
verdwenen, gewijzigd of bijge
bouwd. Slechts weinig bleef ge
lijk.
Dat er vaak niet zo heel erg ver
in de geschiedenis behoeft te
worden teruggegaan om al tot
de schokkende ontdekking te
komen, dat er bijzonder veel
veranderd is, beVvijst het zojuist
verschenen fotoboek "Leiden
binnen de singels". Een boek,
dat vrijwel helemaal gevuld is
met foto's die niet ouder dan 15,
20 jaar zijn. Het is een uitgave
van Louis H. Los, de man die
enkele jaren geleden boekhan
del De Kier aan de Nieuwe Rijn
overnam.
Met het fotoboek zet hij de tra
ditie voort, die door zijn voor
ganger was begonnen met de
uitgave van het drieluik "Lei
den, een Hollandse Erfenis".
Drie fraaie boeken vol foto's
van de bekende Leidse foto
graaf en filmer Herman Klei-
brink. Diezelfde Herman Klei-
brink heeft nu ook weer zo'n 125
foto's geleverd voor het nieuwe
boek. Stuk voor stuk juweeltjes
van stadsfotografie, af en toe af
gewisseld met reprodukties van
tekeningen, aquarellen,
koperdiep- en steendrukken.
Voor de bijschriften werd- ge
zorgd door William Downer, di
recteur van de Gemeentelijke
Archiefdienst. Ze zijn kort en
bondig. Aan de ene kant zou je
wensen, dat er bij bepaalde
stadsbeelden iets meer geschre
ven zou worden, aan de andere
kant is het prettig zelf eens het
geheugen te testen en bij het
doorbladeren van het boek
zelf de geschiedenis later her
leven.
Het is frappant te zien hoe een
stad in 15, 20 jaar zo ingrijpend
van gezicht kan veranderen.
Nog geen brede Cityring vol
auto's, maar een smalle Water-
steeg met rustieke Gansoord-
burg. Nog geen kaalgeslagen
gebied tussen Herengracht en
Zijlsin^el, maar specifiek
Leidse grachtentafereeltjes en
niet te vergeten de conserven-
fabriek van Tieleman en Dros.
Maar er is veel meer de gele
tram die in 1960 nog in twee
richtingen over de Haarlem
merstraat reed, de nog niet ge
dempte Langegracht met
luchtbrug van Clos en Leem
bruggen en de oude sociëteit
Minerva. Vele beelden ook die
raakvlakken hebben met ac
tuele discussies in Leiden. Lees
over de reconstructie van de
Breestraat en zie hoe daar in
1962 nog tweerichtingsverkeer
bestond. Luister naar de actie
voerders van de Steenstraat en
zie dat de bus in het verleden
ook al langs de. waterkant van
de Beestenmarkt reed. Hoor dat
de 3 October Vereniging de
kermis weer naar het centrum
brengt, en zie in het boek de
feestelijkheden op de Bees
tenmarkt en de kermis op het
Schuttersveld. Herman Klei-
brink heeft het allemaal vastge
legd met veel gevoel voor sfeer
en detail. Uitgever Louis H. Los
is erin geslaagd de prijs voor het
fotoboek beneden de twee tien
tjes te houden. Om precies te
zijn f 19.50. En dat mag gezien
de kwaliteit van het fotoboek
zeker een prestatie heten.
BRAM VAN LEEUWEN
Toestemming voor verbouwing parterre
LEIDEN - De officiële opening van
de nieuwe Teekens-vestiging aan
de Rooseveltstraat gaat a s. za
terdag gewoon door. Daarbij zal
een vertegenwoordiging van het
college van B en W aanwezig zijn.
Dit deelde wethouder Van Aken
(economische zaken) gisteravond
mee tijdens de vergadering van
een raadscommissie.
B en W hebben erin toegestemd,
dat Teekens de verbouwing' van
de benedenverdieping deze week
afrondt. De verbouwing van de
eerste verdieping zal moeten
wachten totdat het college voor
de verbouwing van het fabriek
spand (alsnog) een bouwvergun
ning zal verstrekken.
Vorige week leek de offieeële ope
ning van het Teekens-
distributiecentrum in het water
te vallen, toen B en W het slagers-
bedrijf sommeerden onmiddel
lijk met de (sinds april) aan de
gang zijnde verbouwing van de
voormalige Juweel-bakkerij te
stoppen. Teekens had voor deze
ingrijpende verbouwing geen
vergunning aangevraagd, en ging
er toch mee»door, ook nadat de
directeur van Gemeentewerken
had gelast het werk stil te leggen.
Nadat het college had gedreigd met
politie-optreden, wanneer het
werk niet zou worden stilgelegd,
koos Teekens eieren voor zijn
geld. In een brief aan B en W bood
het slagersbednjt zijn excuses
aan voor het gebeurde en be
tuigde zijn spijt. Ter veront
schuldiging wees Teekens op de
precaire situatie in de Claren-
steeg, waar het bedrijf zo snel
mogelijk moet verdwijnen, en op
de perikelen rond het voormalige
Olga-complex in de Hansen
straat, waardoor het bedrijf zich
daar niet kon vestigen.
Bovendien schreef Teekens, dat
het niet doorgaan van de officiële
opening aan de Rooseveltstraat
voor het bedrijf een bijzonder
zware tegenvaller zou zijn.
Een en ander heeft het college doen
besluiten, Teekens enigszins te
gemoet te komen.
Van Zijp (CDA) erkende dat Teek
ens een vergunning had moeten
aanvragen voordat met de ver
bouwing was begonnen, maar hij
kon er toch wel begrip voor op
brengen, dat het in dit geval niet
was gebeurd. Volgens hem
brengt de, aanvraag van een der
gelijke vergunning vaak onnodig
oponthoud met zich mee, dat een
bedrijf zich soms niet kan permit
teren. Hij pleitte dan ook voor een
snellere procedure bij de aan
vraag van vergunningen.
Voor meer Leids nieuws
zie pagina 11'
Op het ogenblik gebeurt dat niet
doordat de verkeerslichten voor
voetganger en (brom)fietser niet
synchroon lopen. Ook als ze beiden
gelijktijdig de knop van de ver
keerslichteninstallatie indrukken,
krijgt de ëén groen licht en de ander
soms een paar fasen later. Deze si
tuatie werkt volgens de protest
groep in de hand dat het rode licht
vaak genegeerd wordt.
De protestgroep heeft al eerder een
handtekeningenactie gevoerd om
te bereiken dat het kruispunt beter
beveiligd werd. Inmiddels is dat
volgens de protestgroep met voort
varendheid gebeurd. De stoplich
ten werken weer blijvend en in de
spaarzame gevallen dat de lichten
buiten werking waren, hielp de po
litie de kinderen van de scholen vei
lig over te steken.
Overigens zegt de protestgroep er
van overtuigd te zijn dat als de ver
keerslichten voor de voetgangers
en (brom)fietsers gelijk lopen, het
kruispunt, gezien de beperkte
middelen die voorhanden zijn. op
timaal beveiligd is.
In het verleden is ook door we
thouder Waal al eens de ondertun
neling van de Willem de Zwijger-
Prisma is 't meest veelzijdige W
merk met vctl modellen cn in |_J O I AA /V
alle prijsklassen. Al vanaf f 79,-. I I w 1 1
Moderne kwaliteitshorloges.
