Ingetogen herdenking Franciscus van Assisi Heiligenlevens door Zaal van opsmuk ontdaan Lezers schrijven ^smnsna» Leidse familie toch kampeervergunning Loosdrechtse Plassen Op 3 oktober 1226 stierf Franciscus van Assisi, een man die door zijn manier van leven be kend is geworden tot ver over de grenzen van zijn vaderstad, zijn volk, zijn werelddeel, zijn tijd en de kerk waartoe hij behoorde. Lateranen in Rome) ondersteund door de eenvoudige monnik Franci scus van Assisi (een fresco van Benozzo Gozzoli in Montefalco). (Overgenomen uit het leerboek Doortocht" van drs. N. K. van den Akker) VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1976 De Franciscaanse broeder- en zus terschap, die na 750jaren nog met eerbied zijn naam draagt, bezint zich bij deze herdenking op de waarden die zij van haar stichter heeft geërfd. Zij wil ook anderen Franciscus doen kennen als een man die ook nu de moeite van de kennismaking waard is: een aan stekelijk voorbeeld van evange liebeleving. Weerklank Was in 1926 de herdenking van zijn 700ste sterfdag in Nederland een grootse manifestatie van rijke roomse trots (met massale plech tigheden, declamatoria, toneel stukken en congressen), de 750ste herdenking zal een veel ingetogener karakter dragen, is veel meer gericht op de binnen kant van zijn boodschap dan op de uiterlijke gestalte daarvan, en wordt dan ook gevierd in kleinere kringen, waar persoonlijke woorden weerklank vinden. Beginnen In deze geest hebben de vier gene rale ministers van heel de Franci scaanse orde (franciscanen, con ventuelen, capucijnen en regu liere derde orde) vanuit Rome op 23 november 1975 aan al hun broeders en zusters een brief ge schreven om hen uit te nodigen 750ste „verjaardag" van de dood van Franciscus, hun geestelijke vader, te vieren. „Laten wij be ginnen, broeders!", luidt de aan hef van de brief, woorden ont leend aan Franciscus zelf. Hij sprak ze aan het eind van zijn le ven om aan te duiden, dat hij tot dan toe eigenlijk nog niets, of maar heel weinig had gedaan. In Nederland is een werkgroep (Kommissie 750 genaamd) sinds januari 1975 doende om een der gelijke viering mogelijk te ma ken. Zij meent de bezinning te kunnen bevorderen door een aantal projecten, waarvan som mige van meer blijvende aard zijn, andere een meer tijdelijk ka rakter hebben. Academie Van blijvende waarde zijn de uitga ven van Franciscus' eigen ge schriften, van de oude levensbe schrijvingen en van de verhalen die over hem verteld worden. Hierbij sluit aan de oprichting van een Franciscaanse Academie als centrum voor onderzoek van de Franciscaanse spiritualiteit en geschiedenis. Leeszaal Het zal, met een selecte bibliotheek en een leeszaal gevestigd worden in Utrecht (Deken Roesstraat 13). Verder zijn er voor de jeugd on derwijsprojecten vervaardigd, een lesbrief over Franciscus en zijn tijd voor leerlingen van de hogere klassen van AVO en VWO en voor volwassenen materiaal als hulpmiddel voor bezinning (gebedsdiensten, suggesties voor dagen rond de bijbel en de ge schriften van Franciscus). Tijd schriften zullen in oktober met themanummers over Franciscus uitkomen (Kosmos en Oecume ne, Tenminste, Verbum, De Ba zuin, Franciscaans Leven, Fran ciscus van Assisi e.a.). Vandaag zal de KRO-televisie een documentaire uitzenden over Franciscus en Franciscaans le ven. Op de dag zelf zijn er regio nale vieringen o.a. in Rotterdam, (voorganger mgr. Simonis), Udenhout, Maastricht en Woer den. Deze laatste viering zal door de KRO-televisie rechtstreeks worden uitgezonden. De beschrijving van het leven van heiligen is altijd een door en door rooms-kutholieke zaak geweest. Geschriften van katholieken vóór katholieken. Anders besnaarde gelovigen konden voor deze mystiek religieuze cultus misschien nog enig gevoel (ik zeg niet: begrip) opbrengen, de niet- gelovigen traden het feno meen tegemoet met het hoofd tot de nok toe gevuld met ver bijstering en met de mond vol vraagtekens. Zoet Al die Roomse geschriften ero ver verspreidden een dusda nige zoete, weemakende geur dat zelfs de meest geïnteres seerde leek - en me dunkt dat ik dat ben - al heel snel de pijp aan Maarten gaf. Wim Zaal, zelf katholiek opge voed, maar kennelijk daarna op een wat andere rail verder gespoord, heeft in "Zoek het Koninkrijk" zo'n 25 heiligen levens koel en bedaard bena derd, dus zonder sidderende devotie. Hij heeft de vaak "be spottelijke versiersels van hun levensloop" weggerukt om iets dichter tot hen te kunnen doordringenof liever: om dat te proberen. Zaal doet dat met een helder, vederlicht taalge bruik, dat zeer zuiverend werkt; hij doet het hier en daar ook met ferme scheppen ironie. Bevestigend. Zo schrijft hij over de Maria- cultus en de daarmee gepaard gaande verschijningen in de negentiende eeuw: "Ze (de verschijningen) vinden in de kerken en op het boerenland plaats; aan de industriële re volutie gaat Maria in navol ging van de kerk voorbij. Zij spreekt bij voorkeur met on ontwikkelde meisjes en haar mededelingen zijn uiterst simpel: de wereld moet zich bekeren, anders loopt het mis, maar een Mariakind gaat nooit verloren. De verschijningen nemen in kwantiteit toe, in kwaliteit af - in Lour des komt Maria tij dens achttien verschijningen niet verder dan tien beuze lachtige zinnetjes. Zij hebben een zuiver bevestigend karak ter. Maria herhaalt de leer van de kerk en voegt er hoog stens wat vage toekomstplan nen aan toe". Met zijn oer-nuchtere en toch zwierige benadering boekt Zaal een hoogst merkwaardig effect. Maar dat kan dan ook alleen omdat over dit onder werp nooit gewoonis ge sproken; het ging altijd gep aard met gehannes, gezwij mel, gezemel en hysterie, waardoor niet-katholieken zoals Zaal terecht schrijft, bij het woord heiligen direct gin gen denken aan "halfzachte nonnen met weggedraaide oogballen "Superstar" Van de door Zaal ten tonele ge voerde heiligen zijn naar mijn smaak de beschrijvin gen van Margarita van Cor- tona ("Haar kuisheid was van een hartstocht die de hemel-zelf verontrustte") Lidwina van Schiedam en Theresia van Lisieux ("De superstar van een poppen huis") het markantst gepen- tekend. Wim Zaal, een naar mijn me ning onderschatte schrijver, heeft inet "Zoek het Konink rijk" een opvallend en appe tijtelijk werkje geproduceerd. Het heeft wel iets weg van een vervolg op zijn ronduit bril jante Nooit van gehoord" - essays over onbekende Neder landse schrijvers. Nauwgezette katholieken zullen Zaals boek vermoedelijk wel profaan en banaal vinden, maar het werk is uitdrukke lijk ook niet voor hen bedoeld. Mij zijn de heiligen in elk ge val wat nader gekomen. "Zoek het Koninkrijk" (Heili genlevens voor niet- gelovigen verteld) door Wim Zaal. Uitgave van Meulen- hoff, Amsterdam. Prijs 19.50. RUUD PAAUW. PAGINA 19 Morgenavond 7 uur is er in de Hartebrukerk in Leiden een jonge renmis, te verzorgen door het jon gerenkoor. Thema: "Wie is in Gods naam Jezus Christus?" (Jongeren van 15 jaar en ouder zijn nog steeds welkom *als lid van het koor "De Overbrugging"). Aan een zangdienst zondaga vond om half 8 in de geref. kerk aan de Julianalaan in Sassenheim ver lenen de Young Credo Singers uit Rotterdam en de Trumpets of the Lord (Sassenheim) medewerking. Voor de dienst (om 7 uur zijn de deuren al open) is er ook samen zang. Zondagmorgen om half 11 viert de Hartebrug-parochie in Leiden in de kerk aan de Haarlemmerstraat het 40-jarig jubileum van de orga nist Jan Schmitz. Koor, orkest en solisten voeren de Missa in G van Schubert uit. Het muzikale ge deelte gestaat verder uit Allegro van Stanley (orgel), Jesus, bleibet meine Freude van Bach (orgel en trompet) en Trumpet Voluntary van Purcell (orgel en trompet). Na de dienst kan ieder in de Romanus- zaal achter de kerk de organist ge lukwensen. Gemeentedag De Gerf. Kerk in Oegstgeest houdt zondag een "gemeentedag" ter vervanging van de gemeente avonden, "die", zo verklaart een toelichting, "niet meer passen in het leven van deze tijd". In het pro gramma zit ook een broodmaaltijd. Het Rozekruisers Genootschap vraagt aandacht voor een serie le zingen in dit winterseizoen in 't Raedthuys, Nieuwe Rijn 19 Leiden, op de tweede en vierde dinsdag van de maand (alleen in december op de tweede en derde dinsdag). De eer ste is volgende week dinsdag (8 uur) over "De kiem der eeuwig heid". Hervormde Kerk: Beroepen te Diepenveen H. de Bie Buren, te Rijssen en Boven-Hardinxveld; C. den Boer Wageningen, te Steen- wijk J. R. Smit Harlingen, te Be- nnekom W. Arkeraats Zegveld, te Middelburg J. Mansvelt Zijnd- recht. Geref. Gemeenten: bedankt voor Enkhuizen M. Mondrai Waar denburg. In ons land is de vijfde provin ciale stichting Oude Kerken (na Groningen, Friesland, Gelderland en Holland) opgericht, namelijk in Zeeland. Adres: Singelstraat 17 Middelburg. De Westduitse rk bisschoppen hebben de Keulse aartsbisscop kardinaal Joseph Höffner tot bun voorzitter gekozen. Franciscus van Assisi, die eeuwenlang de verbeelding van vele gelovigen heeft ge voed, was een zoon van een lakenkoopman. Aanvanke lijk leidde hij eeh ge\yoon le ven, maar in 1204 werd hem in een visioen geopenbaard dat hij zijn leven in armoede moest wijden aan de navol ging van Christus. Toen zijn vader hem onterfd had, trok hij zich in een- Franciscus, zoon van een koopman zaamheid terug. Hij ver pleegde zieken, herstelde vervallen kerkjes en werd reizend prediker. Paus Inno- centius III hechtte zijn goed keuring aan zijn werk en le venswijze en dat had de stichting van de orde der „mindere broeders" tot ge volg. Al twee jaar na zijn dood in 1226 werd Franci scus heilig verklaard. Zijn graf bevindt zich onder de San Francescokerk in de Ita liaanse stad Assisi. R. de Haas waarnemend- commandant van Leidse brandweer LEIDEN - De ondercommandant van de Leidse brandweer, de heer R. de Haas, wordt met ingang van 1 oktober waarnemend comman dant, aldus een besluit van B. en W. De haas wordt benoemd in verband met het vertrek op die datum van de huidige commandant Broeshart, die een soortgelijke baan in Den Haag krijgt. Tot onder commandant is benoemd de heer Van der Staaij en tot adjunct- hoofdbrandmeester de heer Harte- veld. Het gemeentebestuur heeft inmid dels in diverse vakbladen een ad vertentie geplaatst voor een nieuwe commandant. De heer De Haas wil de functie van waarnemend- commandant in verband met zijn pensionering maar tot 1 februari 1977 vervullen. PSP: verkeers maatregelen Maredorp nemen LEIDEN - Het PSP-raadslid Anne van de zande wil dat het experiment-verkeerscirculatieplan in Maredorp-Oost voor 3 oktober wordt uitgevoerd. Dit blijkt uit schriftelijke vragen, die ze heeft ge steld aan het college van B en W. Ze is het volstrekt oneens met het college, dat de verkeersmaatrege len voor Maredorp heeft uitgesteld, naar aanleiding van een protest van de Hema. „Laat u de protestbrief van één bedrijf zwaarder tellen dan de wens van de bewoners, volko men negerend dat deze bewoners best rekening willen houden met dat bedrijf?", zo vraagt Anne van de Zande. „Of is U soms bezig eerst meer protesten van winkeliers te verzamelen, voordat U hierop ant woord geeft?", voegt ze eraan toe. „Het geeft geen pas deze buurt net zo te behandelen als uw voorgan gers dat deden, toen het om de speelplaats (Van der Werffstraat tegenover Van Tongeren) ging", laat het PSP-raadslid het college weten. ,-Is de projectgroep (van bewoners) en het hele rehabilitatie- streven er dan alleen maar voor om de bewoners zoet te houden en ac ties te voorkomen?", aldus vraagt Anne van de Zande. mm Opnemen van brieven in deze rubriek behoeft niet te betekenen dat de redactie het met de inhoud eens is. De redactie behoudt zich daarenboven het recht voor om bijdragen te weigeren dan wel in te korten. Pieterskerk Op zondag 19 september biedt de Pieterskerk de argeloze bezoeker een boeiend kijkspel. De grafzer- kenvloer, die in verband met de uit reiking van de Erasmusprijs (17 sept.) een grote schoonmaakbeurt had ondergaan, ziet er nu smeriger uit dan ooit tevoren. Modderstap- pen bedekken een groot deel van de kerkvloer. Daartussen liggen uitge trapte peuken, afgekloven kippe- bouten en achteloos weggeworpen gebruiksartikelen. In ee n hoek van het transept vertonen de prachtige natuurstenen zerken grote donkere vlekken veroorzaakt door gemorste wijn. Doordat de wijn in het na tuursteen getrokken is zijn de zer ken blijven aangetast. Tot zover deze impressie van de aanblik die de Pieterskerk bood na afloop van een wijkfeest georgani seerd door de Vereniging Pieters- LEIDEN - Dit is het Gulden Vlies aan de Breestraat in Lei den. C&A, dat het pand heeft aangekocht om er een nieuwe vestiging van te maken, heeft besloten om gezien het histo rische en monumentale ka rakter van het gebouw het Gulden Vlies en de tuin zoveel mogelijk te ontzien. Het Gul den Vlies zal buiten het nieuwe winkelgedeelte blij ven. Over een bestemming is nog niets bekend. Carnavalsoptocht door binnenstad LEIDEN - „Mot dat nou Lei(ij)den!" is het motto van de car navalsoptocht van de Hutspotten, die op zaterdag 19 februari door het centrum van de stad zal trekken. De optocht zal groter van opzet zijn dan andere jaren. Elke deelnemer krijgt een opdracht een bepaald thema met betrekking tot Leiden uit te beelden. De stoet vertrekt vanaf het terrein van de Doelenka- Voor de kinderen die aan de op tocht mee doen is er na afloop een speciale attractie en ook de Leidse bejaarden zullen zoals gebruikelijk in het zonnetje worden gezet. De Hutspotten zijn van plan om* vijf be jaardencentra te bezoeken en een feest te geven, waarvoor 1000 be jaarden worden uitgenodigd. In samenwerking met het Leids City Centrum wordt wellicht een etala gewedstrijd georganiseerd. Voor de best verzorgde groepen in de optocht worden geldprijzen be schikbaar gesteld van 600, 400 en 250. Een jury, waarin verte genwoordigers van de Leidse perd, zal de groepen beoordelen. LEIDEN/UTRECHT - De families J. Bavelaar uit Leiden en J. Nagte- gaal uit Breukelen moeten alsnog een vergunning krijgen om te kun nen kamperen op hun beider stuk jes privé-grond aan de Loosd rechtse plassen de in beslag geno men tenten teruggeven. Dit besloot de rechtbank in Utrecht bij de uit spraak in een kort geding, dat de heren Nagtegaal en bavelaar had den aangespannen tegen het plas- senschap. Bij de behandeling van het geding betoogde de raadsman van het plassenschap, dat langzaam aan het aantal kampeervergunningen moest worden beperkt om zo doende een beter beleid voor na tuurbehoud te kunnen uit voeren. De raadsvrouwe van de kampeer ders stelde daar tegenover dat haar cliënten volgens de vergunningen- verordening aanspraak konden maken op een gewoonterecht, om dat zij al vele jaren aan de plaszoom kampeerden. 'Rustig anders steken we jullie neer' LEIDEN - De officier van jus titie heeft een jaar en vier maanden gevangenisstraf geëist tegen een 36-jarige los- werkman uit Leiden, wegens diefstal door middel van ge weldpleging. Verdachte was destijds samen met een vriend de woning van een kennis in de Joubertstraat binnengedrongen. Onder be dreiging met een mes dwong hij de twee broers die daar woonden een taperecorder, een platenspeler en een hang lamp af te staan. De volgende ochtend kwam de verdachte terug om de speakerboxen op te halen die hij "vergeten" was. "Rustig, anders steken we jullie neer", hadden de overvallers aan de broers laten weten. Het tweetal heeft over igens al geen beste reputatie in Leiden. De rechter spreekt zijn vonnis op 7 oktober uit. en Academiewijk. Een impressie die alleen bedoeld is ter aanduiding van een verschijnsel: het feit dat men hedentendage niet meer be seft welk activiteiten uit ethisch oogpunt wel en welke activiteiten per sé niet toelaatbaar zijn in een kerkgebouw als de Pieterskerk. Een gebrek aan ethisch bdsef is te onderkennen bij deorganisatoren van de laatst genoemde activitei ten. Hetzelfde geldtechter ook, en dit is veel ernstiger, voor de nieuwe eigenaar van het gebouw: de Stich ting Pieterskerk. Het is immers de eigenaar die bepaalt of de kerk al dan niet voor bepaalde doeleinden beschikbaar gesteld wordt. Blijkbaar is het de stichting niet duidelijk dat ook al wordt de func tie van het gebouw gewijzigd (multi-functioneel centrum) i.p.v. godshuis) het kerkgebouw als zo danig onveranderlijk is en hierdoor haar specifieke mogelijkheden en bepe-kingen blijft behouden. Er moet rekening worden gehouden met de sfeer die het gebouw heeft.Een sfeer, die door de Midde leeuwse bouwers, bewust tot stand is gebracht. Men kan deze sfeer niet zondermeer negeren door uitslui tend de vloeroppervlakte van de kerk als maatstaf voor toelating van een bepaalde activiteit te hanteren. Het feit dat de Pieterskerk kelijk groter is dan het grondvlak van de Stadsgehoorzaal wil nog niet zeggen, dat de activiteiten die daar plaatsvinden eveneensin de Pieterskerk gerealiseerd kunnen worden. In het verleden vonden bijvoorbeeld in de Stadsgehoorzaal huishoudbeurzen plaats. Hopelijk ben ik niet de enige die van mening is dat huishoudbeurzen en andere commerciële evenementen in de Pieterskerk niet op hun plaats zijn. Onvervangbare cultuur historische monumenten als de Pieterskerk moeten met omzich tigheid worden behandeld. De con sequentie hiervan is dat de kerk deuren voor sommige activiteiten gesloten dienen te blijven. Ik acht het gezien mijn recente ervaringen zeer twijfelachtig, dat de Stichting Pieterskerk deze consequentie zal aanvaarden. Mijn verwachting om trent het functioneren van de Pie terskerk in de toekomst zijn dus somber.Men zal vermoedelijk een keihard financieel beleid gaan voe ren om de kosten te dekken, waar bij de kans niet gering is dat andere belangen danig in de verdrukking zullen komen. ILnderdaad, de ex ploitatiekosten zijn hoog, maar dit geldt voor alle grote gotische ker ken in Nederland. De exploitatie kosten van de Hooglandse Kerk bijvoorbeeld zullen na de restaura tie die van de Pieterskerk niet veel ontlopen. Dit is ook het geval bij de Oude Kerk in Amsterdam die eveneens onlangs door een stich ting is overgenomen; maar komt het in de Oude Kerk voor dat men af en toe de vloer bezaaid vindt met afgekloven kippe-bouten? Ik raad de Stichting Pieterskerk aan in formatie in te winnen bij de Stich ting Oude Kerk over een verant woord gebruik van een Midde leeuw kerkgebouw, met andere woorden, wat men met een kerkge bouw moet doén en wat men moet laten. E. v. EENDENBURG Richard Wagnerlaan 11, Voorschoten 'In het net' Naar aanleiding van het artikel "In het net" in het Leidsch Dagblad van gisteren wil ik opmerken, dat het volgens mij vanzelfsprekend is, dat men bij een opening (ook al komt er geen koningin) feestelijk gekleed gaat. Je maakt het tenslotte niet iedere dag mee. Ik ben blij dat wij weerde gelegenheid krijgen om straks in het net naar de schouw burg te gaan. Mijn collega en ik zouden dolgraag in het lang bij de opening aanwezig willen zijn, dus heren wethouders; wiel wil zijn kaart aan ons afstaan? T. Regeer Groenhovenstraat 26 Leiden DeEendracht(2) Het is onbegrijpelijk dat de heer Mittelmeijer, de voorzitter van wo ningbouwvereniging De Eend racht een huis toegewezen krijgt met zes kamers voor vier personen, terwijl het wel voorkomt dat ge wone mensen afgewezen worden als de woning te groot is. Jonge mensen worden naar de Merenwijk verwezen, omdat er te veel wonin gen leeg blijven staan vanwege de hoge huren. Waarom verwijzen ze de heer Mittelmeijer ook niet naar de Merenwijk voor een drie- of vierkamerwoning en geen zes ka mers. Laten B en W hier eens goed over nadenken. Laten we niet denken dat dit alleen bij De Eendracht gebeurt, er wordt bij woningbouw gezwendeld. Het wordt woningbouwvereniging ge noemd, maar beter is: familie neven-nichten-dochtersvereniging, want wie het dichtst bij 't vuur zit, die warmt zich 't best; 't is alom be kend. Er wordt wel gezegd datje 24 jaar moet wezen, maar kijk in je omgeving om je heen, dan zie je wel wat er gaande is en dat het tijd wordt dat er een eerlijke woonver- deling komt. Zo snel mogelijk, dan Mevr. Geuke-Van der Meer J.W. Frisostraat 3 Leiden Documentaire(2) Naar aanleiding van de op de tele visie uitgezonden documentaire over Leiden, vraag ik me af of dat nou wel zo nodig moest. Wat dach ten ze hiermee te bereiken? Ik heb me altijd een rasechte Leidenaar gevoeld, nauw verbonden met de binnenstad en ergens was ik er een beetje trots op. En dan krijg je een filmpje over Leiden die door het hele land gezien wordt. We worden afgeschilderd als een bij elkaar ge raapt zooitje, leven van de bedeling en wonen in krotten en zijn nog analfabeet ook. Nou, nou, we kun nen het er wel mee doen. Het ontbrak er nog maar aan dat de overige inwoners geen alcoholis ten, dieven en oplichters genoemd werden. Want die paar goede men sen die Leiden nog had, zijn im mers allemaal naar de randgemeen ten vertrokken? Als je nu toevallig buiten de stad bent, durf je niet meer te zeggen dat je Leidenaar bent, want dan wordt je gellijk met schele ogen aangekeken. Waarom lieten ze geen straatje zien, waar huisvrouwen wekelijks hun straatje schrobben en de ramen lappen en huizen van mensen die uit eigen middelen gerenoveerd zijn en daarvoor niet op vakantie zijn geweest. Die mensen zijn er ook. Mensen die er een volkstuintje op na houden en op die manier hun vakantie besteden. Waarom wordt het kaf nooit van het koren ge scheiden? Ik ben er zeker voor dat de hofjes en monumenten blijven, grachtjes met hun trap- en klokge- vels; anders zie ik in de toekomst alles helemaal zwart in. Maar als je het mij vraagt, ligt dat niet aan de mensen, maar aan degenen die het beheren. Waarom zijn er tegenwoordig zo veel werklozen, terwijl er werk zat is? Omdat de overheid het wel makkelijk vind zo. Daarom. Ik wil hiermee alleen maar zeggen dat de weegschaal naar mijn gevoel te veel naar een kant overhelde. Bedankt hoor, meneer Daalmeyer, datje van het ene te veel en van het andere te weinig liet zien. Mevr. Lepelaar Lammenschansweg 91 Leiden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 19