Ds. Toornvliet
niet welkom
in Leimuiden
Lisse voor tweede
keer te kijk gezet
EEN "VERDRIETIGE" ZAAK, MAAR JE
MOET JE HOUDEN AAN DE REGELS
Vrienden van
Wassenaar
willen meer
beschermd
dorp
sgezicht
Schoonmaak jubileum
van 2 Ripse zussen
Publiek
DONDERDAG 23 SEPTEMBER 19
40NI
LEIMUIDEN - Omdat de gereformeerde kerkeraad van Leimuiden on
overkomelijke bezwaren had tegen de uitgenodigde predikant, ds. G.
Toornvliet, is een jeugddienst in de door de jeugdcentrale opgezette vo rm
niet doorgegaan. Ds. Toornvliet is thuis gebleven.
Ds. Toornvliet: "En wat moeten mijn
De dienst was bedoeld als opening
van de jeugdweek die nu aan de
gang is. De kerkeraad kwam er
kort vóór de dienst, die was be
legd in het plaatselijke gemeen
schapscentrum 't Spant, achter,
dat de jeugdcentrale hém had ge
vraagd.
Aangezien ds. Toornvliet geen
predikant meer is in de Geref.
Kerken en, na een slepend con
flict, een eigen "Radiogemeen
te" heeft gesticht, concludeerde
de kerkeraad in een spoedbe
raad dat een voorgaan van deze
predikant in strijd zou zijn met
de kerkelijke regels. En die zijn
nu eenmaal niet voor niks ge
maakt.
Uitnodiging
De voorzitter van de kerkeraad, de
heer J. Petter, heeft ds. Toorn
vliet telefonisch meegedeeld, dat
dit college vrijwel unaniem van
oordeel was, dat hij om die reden
maar niet moest komen. De uit
nodiging van de jeugdcentrale
had de predikant al enkele
maanden geleden gekregen. Nu
heeft ds. J. Huizebosch uit Wou-
brugge de dienst geleid.
Het lijkt dat de jeugdcentrale zich
bij de beslissing van de kerke
raad heeft neergelegd. Ofschoon
niet van harte, gezien haar ver
wijzing naar psalm 62 (oude be-
O
rijming) bij een mededeling over
deze zaak in de Rijnlandse Kerk
bode. De eerste twee regels van
het bedoelde couplet luiden:
"Doch gij. mijn ziel, het ga zo 't wil,
stel u gerust, zwijg Gode stil".
Het kerkbladbericht besluit dan
met een lied dat in de samenkom
sten van ds. Toornvliet regelma
tig met overgave wordt aangehe-
,"Er komen stromen van zegen;
dat heeft God ons beloofd
Stromen verkwikkend als regen
vloeien voor elk die gelooft".
Afgezien van dieper liggende ver
schillen in geloofsbeleving kan
het incident in Leimuiden wor
den aangemerkt als een botsing
tussen verschillende kerkop
vattingen.
Jeugdcentrale-voorzitter en jeug-
douderling Piet Rietdijk (48)
zegt
"Jullie maken je met al die bezwa
ren veel te druk. Het gaat niet in
de eerste plaats om de eerbiedi
ging van allerlei kerkelijke
rechtsregels, maar om de liefde
volle boodschap".
En kerkeraadspraeses Petter. in het
dagelijkse leven bedrijfsleider
van een selectiemesterij, poneert
met overtuiging daartegenin:
"Als we tot de kerk willen behoren,
zullen we ons ook moeten hou
den aan de afspraken die daar zijn
gemaakt".
In die spanning tussen het meer
vrije en meer strakke kerkmodel
knapt er weieens wat. Omdat de
kerkeraad, als de officiële verte
genwoordiger van de gehele ge
meente, het laatste woord heeft,
moest de jeugdcentrale het hoofd
buigen. Door geen eigen bijeen
komst te houden, heeft ze voor
komen dat het winterwerk op
twee plaatsen zou worden be
gonnen.
Ook Rietdijk (middenstander)
heeft ds. Toornvliet afgezegd; hij
had hem zelf uitgenodigd en
vond het niet correct de afzeg
ging aan de kerkeraad over te la
ten.
Drempel
Het zit Piet Rietdijk nog wel hoog.
"We hebben al een jaar geleden in
de jeugdcentrale de naam van ds.
Toornvliet genoemd. Om de een
voudige reden dat deze man de
gave heeft, ook rand- en buiten
kerkelijken aan te spreken. Hij
brengt onverkort het evangelie
van Gods liefde. Nu kan men na
tuurlijk achtergronden van con
flicten in het verleden gaan bloot
leggen en de fouten die ds.
Toornvliet in zijn verhouding tot
de Geref. Kerken gemaakt heeft,
breed gaan uitmeten, maar het
gaat ons in de eerste plaats om
wat deze man zegt.
In juli is de afspraak met hem ge
maakt. Een week vóór de dienst
hoorde de kerkeraad dat hij
daarin zou voorgaan. Wij hebben
zijn naam tegenover de kerke
raad niet eerder genoemd omdat
dit nooit is gebeurd. De jeugd
centrale zorgt voor het pro
gramma van de jeugdweek en
daar hoort die openingsdienst bij.
Het is geen kwestie van opzette
lijke verzwijging geweest. We
hebben de dienst op een doorde
weekse avond in 't Spant belegd
omdat de drempel van dit ge
bouw voor velen nu eenmaal la
ger is dan die van een kerk. Juist
op deze plaats vonden we ds.
Toornvliet een heel geschikt
spreker.
De kerkeraad reageerde meteen dat
dit helemaal niet kon, omdat ds.
Toornvliet niet mag voorgaan in
een dienst met een gereformeerd
karakter. Ik kan daarop alleen
maar zeggen: kerkrechtelijk zal
dat allemaal wel kloppen, maar
waar gaat het nu eigenlijk om?
Ik zit ook in de kerkeraad en heb
het daar zo gezegd: ik vind zulk
soort kritiek eigenlijk zo vruchte
loos. Als het werk van deze man
niet uit God en uit de Heilige
Geest is, hoeven wij het niet
tegen te houden, want dan komt
het vanzelf aan z'n eind. Maar als
het dat nu eens wél is, kunnen wij
het met al onze formele bezwaren
toch niet verijdelen, want dan
neemt het zelf zijn loop. We ma
ken ons veel te druk omdat we
denken dat wij de kerk en het ko
ninkrijk Gods zo nodig verdedi
gen moeten, maar God houdt zijn
werk zelf wel in stand en wij zijn
alleen maar geroepen de liefde
volle boodschap door te geven".
Vurig
De folders voor de huis-aan-huis-
verspreiding lagen klaar, toen
het verbod van de kerkeraad af
kwam.-Ze moesten worden weg
gegooid. In allerijl zijn toen nog
advertenties, met gewijzigde
tekst, geplaatst.
Rietdijk: "Ik ben uit mezelf een
nogal vurig type. Mijn eerste
reactie was: gewoon doorgaan.
Wij in 't Spant en zij dan maar
apart in de kerk. Maar door het
werk van de Heilige Geest wordt
een mens in staat gesteld zijn
oude natuur het zwijgen op te
leggen. Een doorgaan van de oor
spronkelijke dienst, maar dan
buiten verantoordelijkheid van
de kerkeraad, bleek er ook niet in
te zitten. We hebben dat nog wel
geprobeerd.
Hoewel de kerkeraad dat niet wilde
- ze zouden het zelf officieel doen
-, heb ik ds. Toornvliet toch op de
hoogte gesteld. Hij vond het heel
triest. "Maar, broeder", zei hij,
"wees niet verbitterd. Het werk
van de Heer gaat door. Verheug je
erover dat wiji nu al dingen mo
gen zien die zij nog niet zien".
Piet Rietdijk is op die bewuste
avond wel naar 't Spant gegaan.
Op een achteraf-plekje heeft hij
naar ds. Huizebosch geluisterd.
Die vond het. blijkens een op-
merking na afloop, fijn dat hij
toch nog gekomen was. En zon
dagavond is Rietdijk naar de Ma-
rekerk in Leiden gereden, waar
ds. Toornvliet zijn maandelijkse
"happening" had.
Kerkeraadsvoorzitter Petter, die
nadrukkelijk zei geen behoefte
te hebben aan een openbare dis
cussie en deze onverkwikkelijke
zaak te willen zien als een in
terne aangelegenheid, gaat er
vanuit dat het hier om een origi
nele jeugddienst ging, geheel los
van evangelisatie-activiteiten^
"De collecte zou ook voor het
jeugdwerk zijn. Ik heb advies in
gewonnen bij de kerkvisitatoren
en mede op grond daarvan heb
ben wij ons besluit genomen.
U moest eens weten, hoe pijnlijk en
verdrietig ik het vind dat wij onze
gemeente hiermee hebben moe
ten confronteren. Maar je kunt
binnen de ruimte van de kerk aan
bepaalde grenzen niet voorbij
gaan. Het lidmaatschap van de
kerk legt ook verplichtingen op
en van ieder mag worden ver
wacht dat hij die nakomt.
Wie geen vreemdeling is in de kerk,
weet wat er met ds. Toornvliet
gebeurd is. Tot een schuldbeken
tenis is het van zijn kant nooit ge
komen. Na lange procedures is de
band tussen hem en onze kerken
verbroken. Wij hebben helemaal
niets tegen ds. Toornvliet, maar
willen ons alleen houden aan de
afspraken zoals die binnen onze
kerken bestaan.
Ik heb hem zelf aan de telefoon ge
had om ons besluit toe te lichten.
Nee, ik kan niet zeggen dat hij
veel begrip toonde. Eén uit
spraak van hem in dat gesprek
heeft me diep getroffen. Hij zei:
"En wat moeten mijn mensen
nü?" Nou vraag ik: is het evange
lie dat hij brengt soms anders dan
wat andere predikanten verkon
digen?"
Antillen
Ds. Toornvliet zelf was voor com
mentaar onbereikbaar. Hij is deze
week voor een werkbezoek naar
de Antillen vertrokken en komt
pas op 6 oktober terug. Zijn
vrouw wist alleen van de afzeg
ging en van de teleurstelling van
haar man daarover.
De jéugdweek in Leimuiden
gaat verder gewoon door.
Op het programma staat ook
een voetbalwedstrijd tus
sen kerkeraad en jeugd.
Hij is als vriendschappelijk
bedoeld.
S J. DE GROOT
Voorrang moei
kruisingen in
Oegstgeest Ei
ié vc
veilig maken K'
OEGSTGEEST - Het enige vooi"
stel waarmee de OegstgeesteLj^
verkeers- commissie gistermiddaCl^
akkoord ging had betrekking
het maken van een viertal voor^j
rangskruisingen. Het betrof hier de^
kruisingen Rhijngeesterstraatweg^jj
Wilhelminapark, RhijngeesteiL^
straatweg - Endegeesterlaan, LijtLn
weg - Tromplaan en Lijtweg - Aerf^
van Neslaan. Uit een onlangs ge^
houden onderzoek is gebleken dat^
vooral op deze kruisingen onduideUg
lijke situaties bestaan. Wethouder
Thorn toonde zich, als initiatiefne
mer van dit plan, bijzonder geluk,
kig met de voorstellen.
Over de situatie aan de Lijtweg eri
Wijttenbachweg werd in de com-j-j
missie wederom uitvoerig gedis-f-*
cussieerd. Het dienstencentrum*
aan de Lijtweg had gevraagd in de
nabijheid van het centrum een aan-
tal parkeermogelijkheden voor inA
validen te scheppen hetgeen waar
schijnlijk mogelijk zou zijn door
het verwijderen' van de gele streep
aan de Lijtweg. De commissie
wilde echter, alvorens een beslis
sing te nemen, gaarne een nieuw
onderzoek aangaande het totale
plan voor dit gedeelte van Oegst
geest, waarbij tevens de situatie op
Bewoners van de President Ken- J
nedylaan zullen ook nog even moe
ten wachten op een definitieve be
slissing inzake snelheidsbeper-i
kende maatregelen. Aan dejui
A.N.W.B. was gevraagd een advies Qi
te verstrekken over mogelijke teL]'
nemen maatregelen Het adviesjej
bood echter meerdere mogeüjkhe-lej
den en daarom besloot de commis-;a
sie ook deze zaak voor nadere be-jej
studering over te laten aan degu
dienst gemeentewerken. De beslis-ES
sing over het verstrekken vanje
drempels in de Duinzichtweg^e
moest worden teruggenomen. "In-f0<
dien wij nu ja zouden zeggen schept na
dit de verplichting de andere aan-jgj
vragers uit te leggen waarom wij^
hen indertijd niet iets dergelijks^
hebben toegezegd", aldus Konl-^e
beek. Besloten werd een speciale na
vergadering te beleggen over onder pi]
meer deze verzoeken, waarin te-
vens ingegaan zal worden op de
technische en financiéle aspecten, je
WASSENAAR - Het Verkeers- en
Welzijnscontact van de Vereniging
van Vrienden van Wassenaar heeft
een schriftelijk commentaar gele
verd op het ontwerp-
bestemmingsplan voor het cen
trum van het dorp. Zoals bekend is
er in de afgelopen maanden gele
genheid gegeven tot "inspraak"
over dit plan en werden er twee
voorlichtings- en discussie
avonden door het gemeentebes
tuur georganiseerd.
Tegen het einde van het jaar, als de
resultaten van de inspraak in het
plan verwerkt zijn, kan de officiële
tervisielegging worden verwacht
en zal er gelegenheid zijn officiële
bezwaarschriften in te dienen. De
Vrienden van Wassenaar zeggen in
hun brief, dat zij de algemene doe
leinden van het plan gaarne onder
strepen. Met name de goede be-
riekbaarheid van een min of meer
compact winkelcentrum, dat door
de gemaakte detaillering aantrek
kelijk zal blijven, c.q. weer kan
worden.
Gepleit wordt echter voor het uit
breiden van het "beschermd
dorpsgezicht" met het gehele Be
rkheiveld en het Baljuwbos met
tuinen. Verder zou men geen wijzi
gingen willen aanbrengen in de si
tuatie op de Luifelbaan. Wel zou
rondom de bibliotheek enige
ruimte gereserveerd kunnen wor
den voor bijzondere doeleinden,
terwijl op de open ruimte langs de
Luifelbaan enkele woningen ge
projecteerd zouden kunnen wor
den. Verder wordt een zekere be
perking van het "dorpserfwense
lijk geacht. Ten aanzien van de ver
keersmaatregelen zou kunnen
worden volstaan met een verlen
ging met enkele tientallen meters
van de auto-oversteekplaats in het
midden van de Langstraat. Uit
breiding van het dorpserf - waar
het autoverkeer ondergeschikt is
aan het voetgangersverkeer - geeft
alleen maar schijnveiligheid, aldus
het Verkeers- en Welzijnscontact.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
- De in oktober 1971 opgerichte
manege De Hoogewaard viert 25
september haar vijfjarig bestaan
met een springconcours, georga
niseerd door een plaatselijke
renvereniging. Deze manege, be
staande uit één binnenbak en
twee buitenmaneges, verloot op
deze dag tevens een veulen onder
de bezoekenden en zal de dres-
suurrijder C. Vellinga een shouw
houden, op zijn paard Tartuffe.
Gedurende deze vijf jaar heeft de
manege zich ook bezig gehouden
met het organiseren van strand-
ritten en is uitgegroeid van en
kele paarden in het begin, tot 21
paarden op heden.
at
De Europese Bibliotheek in Zaltbommel blijft als een Holle Bolle Gijs
boekjes opboeren waarin met oude ansichten en wat uitgebreide foto
bijschriften wordt teruggeblikt in het recente verleden.
Het aantal uitgaven is inmid
dels zo groot dat over bijna elk
dorp of gehucht in Nederland
wel zo'n boekje verschenen is.
Het lag dan ook in de lijn der
verwachting dat, nu de voor
raad plaatsen is uitgeput, van
start zou worden gegaan met
vervolgdeeltjes. De bel voor de
tweede (commerciële) ronde
heeft nu inderdaad geluid.
Vervolg
Binnenkort komt het vervolg-
boekje over Lisse op de markt,
geschreven door Lissenaar
Hulkenberg. Wat betreft de
tekst heeft Hulkenberg (opge
groeid in Hillegom) zijn ach
tergrondinformatie voor een
goed deel geput uit aanteke
ningen die dagbladcorrespon
dent Arie Raaphorst in de eer
ste helft van de 20 eeuw over
het bollendorp heeft gemaakt
en die bij toeval in handen van
de geschiedschrijver werden
gespeeld.
"Lisse in oude ansichten deel 2"
is het lezen waard. Vooral om
dat Hulkenberg de moeite heeft
genomen de opeenvolgende
korte tekstjes logisch op elkaar
te laten aansluiten; hij heeft er
een "afgerond" geheel van ge
maakt. Zelf noemt hij het "een
wandeling door het dorp", die
begint in het hart van Lisse op
het Vierkant en eindigt op de
grens met Sassenheim bij de
voormalige melksalon van Arie
van Diemen op de hoek van de
Derde Poellaan. Jammer, dat
een aantal prenten in het toch
vrij dure boekje 21,90) on
scherp of beschadigd is. Maar in
sommige gevallen is het toch
wel begrijpelijk dat Hulken
berg een foto van mindere kwa
liteit toch in het boekje heeft
willen opnemen.
Ik noem als voorbeeld de on
scherpe foto van het huis Veen-
enburg waar in de voortuin een
grote mast te zien is met daarop
een ooievaarsnest, het laatste
van Lisse. Ben functionele foto
dus. Voordat ik met Hulken
berg "een wandeling door Lis
se" maak nog even een alge
mene opmerking over de tekst
van het boekje.
Geinis
Het is een gemis dat de ge-
Als een kennis van hen mij niet had gevraagd daar wat ruchtbaar
heid aan te geven zouden weinig inwoners van Rijpwetering aan
de weet zijn gekomen dat de zussen Co (75) en Sjaan (69) van Zeil
binnenkort hun vijftig „dienstjaren" voor de r.k. kerk van Rijp
wetering vol maken.
Zonnetje
„Ze zijn zelf te bescheiden om enige ophef over dat jubileum te
maken"vertelde mij die kennis, „maar het is toch wel eens nodig
dat ze in het zonnetje worden gezet". Bij deze dan.
De twee zussen houden trouw de kerk schoon. Een keer per week,
meestal op vrijdag, poetsen ze de banken, stofzuigen ze de kerk
vloer of geven de heiligenbeelden een goede beurt. Soms gaan ze
ook in het dorp langs de deur om geld voor de missie op te halen.
Klokken
Ze helpen ook wel koster Van Zeil. Als die geen tijd heeft luiden ze
voor hem de klokken.
Er gaat geen feest gevierd worden rond dit jubileum.
schiedschrijver met geen
woord rept over de slechte so
ciale voorzieningen en de soms
erbarmelijke omstandigheden
waaronder de talloze landar
beiders in het bloembollendorp
destijds hun werk hebben moe
ten verrichten. Dit stukje dorps
leven komt er in het plaatjes- en
praatjesboek erg bekaaid af. De
enige foto waarop je wat ploete
rende landarbeiders met de
knieën in het zand somber naar
de fotograaf ziet staren, lijkt bij
toeval in het boekje verzeild te
zijn geraakt.
Daarentegen staan er naar
verhouding wel veel foto's in
van de ruïne Dever en het kas
teel Keukenhof, twee stok
paardjes van Hulkenberg
waarover hij al heel wat heeft
gepubliceerd. Wellicht had hij
er beter aan gedaan die be
kende kiekjes nu eens achter
wege te laten en wat meer
echte bollenprenten te plaat
sen. Dat is niet gebeurd. Jam-
Poelpolder
Maar er blijft voldoende over
om van te genieten, althans
voor een selecte groep geïnte
resseerden. Want dit soort an-
sichtverzamlingen blijkt over
het algemeen alleen goed te
verkopen binnen de grens van
de gemeente waarover ge
schreven wordt. En dat is te be
grijpen. Ik kan me indenken dat
het een inwoner van Alphen een
zorg zal zijn dat Lissenaar Jaap
Riggel rond 1920, toen de Poel
polder nog niet was volge
bouwd, daar op konijnen en fa
zanten jaagde.
Even terug naar de foto's. Naast
de geijkte prenten van dorp
spleintjes, -straten, kerken en
cafés (dikwijls door een be-
roepsfototgraaf geschoten en
als ansichtkaart in de handel
gebracht) zijn in dit deeltje ook
wat amateurkiekjes opgeno
men die een wat minder roman
tisch zicht geven op de Lissese
samenleving vroeger.
Venetië
Bijvoorbeeld een foto van de
voormalige huizen aan de Sta
tionsweg, die met hun achter
gevel in een oude bermsloot
stonden. Het "vaste land" was
alleen met een bruggetje be
reikbaar. Dit stukje Lisse's
Venetië was een regelrechte
aanslag op de volksgezondheid.
Niet voor niets werden de hui
zen daar "rheumatiekhokkeri"
genoemd.
"Bello"
En wat is Lisse zonder bollen
velden? Vroeger stonden de
tulpen en narcissen tot in de
kern, zo is te zien op een van de
76 foto's. Ook een plaatje van
de stoomtrein "Bello" die 1 juli
1881 tot 30 december 1932 vier
maal daags het traject Hille-
gom-Leiden reed. En een
unieke foto van de klok die in
1942 door de Duitsers uit de
Agathakerk werd geroofd om
er kanonnen van te gieten.
Somber kijkende bloemistenknechten op de bollentuin van Maarten
van der Vlugt (foto boven). Op hun knieën van links naar rechts
Doms v. d. Voort, Noordermeer, Van Elk, Jan van Duinen Jan van
der Lans. Kool in de padenaardappelenheggen het te stuiven en
een rietschelf. Op de foto onder jager Jaap Riggel met dubbelloops),
die zojuist is temggekeerd van een jachtpartijtje in de poelpolder.
Zijn knecht, Gerrit Hartveld, draagt de rijke buit.
Weet u een
onderwerp dat in
deze rub nek
past? Bel me dan
maar op Elke
»rgen
cht
ik tot tien uur
op uw telefoontje
Bel 071-144941,
toestel 39.
