Blik op het moderne leven
door een andere soort lens
MS-aktueel!
Willeke
terug in
showbiz
C/RADB\mgmmma)
vandaag
toegelicht
69.-
...e/7 gisteren
In de NOS-studio's wordt hard ge
werkt aan de opnamen van de show
"Dit is Willeke". Het behoeft nauwe
lijks vermelding dat met Willeke de
dochter van de Napolitaans zin
gende Amsterdammer Willy Alberti
wordt bedoeld. Willeke, die door en-
kelq toneelcontracten de laatste ja
ren niet meer zo frequent in de
showbusiness aan de weg timmert
is in haar oude vak teruggekeerd.
De nieuwe show wordt via de KRO-
televisie uitgezonden op zaterdag 2
oktober. Willeke ontvangt in dit
programma - dat een uur duurt -
een groot aantal gasten onder wie
Anneke Grönloh, The Blue Dia
monds, Rob de Nijs, René van Voo-
ren en Piet Bambergen, Jeroen
Krabbé, Guus Hermus, De Crock-
sons, het Goois Miniatuurtheater
de Robert Caesons Dancers en het
zigeunerorkest onder leiding van
Lajos Horvath.
De VPRO is het tweede televisiestation buiten de Verenigde Staten dat de
nieuwe serie "Mary Hartman, Mary Hartman" op het scherm durft te bren
gen. Vanavond de eerste twee afleveringen respectievelijk om 19.20 uur en
om 21.05 uur via Nederland I. Om de drie weken zullen er telkens twee
afleveringen worden uitgezonden.
In Engeland werd de serie na drie
weken van de buis gehaald omdat
de kijkers er nauwelijks enige affi
niteit mee hadden. Ook in Amerika
waren de belangrijkste televisie
maatschappijen CBS, ABC en NBC
aanvankelijk niet bereid de serie in
hun programma's op te nemen. Aan
de kwaliteit werd niet getwijfeld.
De produktie is een werkstuk van
Norman Lear, dezelfde die de
wreldberocmd geworden "All in
the family" van de grond tilde. De
weigering werd bepaald door de
vrees voor de reacties van het Ame
rikaanse publiek. Norman Lear liet
zich niet ontmoedigen en ging met
de serie de boer op, dat wil zeggen
hij bood zijn serie - met reductie - te
koop aan in de provincie, waar
honderden lokale en regionale
televisiestations van kleine om
vang zijn gevestigd. Drieënveertig
stations kochten de eerste 26 afle
veringen zonder enig vermoeden te
hebben hoe de serie zou vallen. Het
feit dat CBS. ABC en NBC thans
wanhopige pogingen in het werk
stellen "Mary Hartman, Mary
Hartman" tegen veel geld in het ei
gen programmapakket op te ne
men bewijst wat er sindsdien is ge
beurd. Meer nog dan "All in the fa
mily" is Mary Hartman het gesprek
van de dag. Iedereen kijkt, al is het
aantal tegenstanders even groot als
de fans. De serie wordt bejubeld en
gehekeld omdat zij een satirisch
beeld oproept van de Amerikaanse
samenleving in haar kleinste een
heid: een burgerlijk gezin in het
denkbeeldige provincieplaatsje
Fernwood in de staat Ohio. Een
herhaling dus van het Archie-
ADVERTENTIE
1. Vlotte loden mantel met
niitgamering en afltnoopbare
capuchon, o.a. in lodengroen
en raf. -i
Mt.: 36 t/m 46
2. Warme sportieve jopper
met actuele ritsgamering,
o.a. in zwart.
Mt.: 36 t/m 44
mantelspecialist
Leiden: Haarlemmerstraat I
163 a. Winkelcentrum
Leidsenhage
Bunkereffect? Zeker niet. Er zijn
sinds de serie op de televisie kwam
al heel wat theorieën gespuid over
Mary Hartman, die misschien ook
in ons land voer voor psychologen,
maatschappelijk werkers, agogen,
sociologen en psychiaters zal ople
veren. De serie is doordrenkt van
een Amerikaanse levensstijl en zal
in ons land dus minder schokkend
aankomen. Toch zijn er een hele
boel herkenbare situaties die ook
tekenend zijn voor het Nederlandse
gezinsleven. In tegenstelling tot
"All in the family" is de satire min
der nadrukkelijk in de dialogen
verwerkt waardoor er minder re
den is tot afstandelijk relativeren.
De kijker voelt zich dus meer aan
gesproken. Het beeld dat van hem
zelf wordt opgeroepen is minder
karikaturaal en komt harder aan.
Absurd
Daar staat tegenover dat de gebeur
tenissen rond het gezin van Marv
Hartman, waarin zij zelf overeind
probeert te blijven vaak zo absurd
zijn dat het lijkt alsof de realiteit
geweld wordt aangedaan. Maar
zoals Norman Lear zelf zegt "De
werkelijkheid is soms absurder dan
de verbeelding kan suggereren".
Dat de kijkers zich niet onmiddel
lijk realiseren is begrijpelijk. De
verwarring is dan ook vaak groot in
Amerika.
"Mary Hartman, Mary Hartman"
mist voorts het ingeblikte applaus,
het signaal dus ter aanduiding van
de grap en hulpmiddel bij het rela
tiveren van hard gekraakte noten.
De kijker moet zelf maar zien hoe
hij de gebeurtenissen in Fernwood
ondergaat. De kans is groot dat de
satire hem ontgaat. Voor de kijkers
is het goed te weten wat Norman
Lear er zelf over zegt "Wat wij doen
is de kijkers een blik gunnen in ons
eigentijdse leven maar dan door
een andere soort lens. De lens wekt
de indruk gemaakt te zijn door een
dronken lensmaker in een donker
Duits bos".
Mary Hartman is de gemiddelde
Amerikaanse vrouw zoals men die
in de provincie kan tegenkomen.
Zij leeft bij de gratie van haai; fami
lie, haar buren, de reclamespots op
de televisie en een ordentelijk
schoongeboend huishouden. Hoe
groot de rampspoed ook moge zijn
in de wereld, hoe dreigend het
noodlot is dat boven het eigen huis
hangt, de vraag wie er nog koffie wil
en de vaststelling dat de keuken
vloer nodig geboend moet worden
worden veel bewuster ervaren. Dat
is tegelijk de redding van Mary
Hartman. Tegen de achtergrond
van clichématigheden en burger
lijke fatsoensnormen blijft zij zelfs
overeind in de confrontatie met een
massamoordenaar. Daardoor is zij
niet te vergelijken met Edith Bun
ker.
Hoe weinig Marv Hartman wezen
lijk betrokken is bij het wereldge-
WIELRENNEN - De Ronde van
Retie is gisteren gewonnen door de
nieuwe wereldkampioen Freddy
Maertens. In de eindsprint versloeg
hij zijn landgenoot Rik van Linden,
Jan van Katwijk en Roelof Groen.
WIELRENNEN - De Ronde van
Catalonië is gewonnen door de
Spanjaard Martinez Heredia. De
laatste etappe van Marato naar Sit-
ges leverde een zege op voor de Ita
liaan Gavazzi.
De Amerikaanse
beuren blijkt uit het feit dat zij jurk
jes draagt met pofmouwtjes. Zij
heeft een zekere onschuld en blijft
sterk geloven in de mensheid en de
wereld om haar heen. De actrice
Louise Lasser, die een voortreffe
lijke creatie geeft van Mary Hart
man zegt "Ik had zelf ook zo kun
nen zijn als ik in zo'n kleine stad
was grootgebracht. Dan had ik
waarschijnlijk hetzelfde leven ge
leid".
NEDERLAND I
18.45 - Toer. tips (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Landgenoten (VPRO).
19.20 - Mary Hartman (VPRO).
19.45 - Machiavelli (VPRO).
21.05 - Mary Hartman (VPRO).
21.35 - Journaal (NOS).
21.50 - Van U wil ik zingen (EO).
22.20 - Christenen vandaag (EO).
22.50 - Journaal (NOS).
NEDERLAND II
18.45 - Ti-ta-tovenaar (NOS),
18.55 - Journaal (NOS).
19.05 - Pipo en de piraten van toen (VARA).
19.30 - Dokter Hogg terug (VARA).
20.00 - Journaal (NOS).
20.25 - Beryl's lot (VARA).
21.20 - De Ombudsman (VARA).
21.45 - Reuben, m'n jongen (VARA).
22.10 - Child of hope (VARA).
'23.15 -- Journaal (NOS)
23.20 Samenvatting kamerdebatten abortus (NOS)
Het klapstuk van de televisiea
vond was gisteren duidelijk de
operatie-Entebbe van Veronica.
Een dag nadat de film over de
Israëlische actie in het land van
dictator Amin in de Verenigde
Staten van kust tot kust was
uitgezonden, was het al de beurt
aan Veronica. De documentaire
werd ingeleid door een portret
van Idi Amin de merkwaardige
president van Oeganda, die om
de aandacht te trekken wel even
voor de camera in pak in een
zwembad wilde springen.
Veronica volgde de Ameri
kaanse televisiemakers op de
voet en lag daarom maar weinig
later dan de Amerikanen op de
knieën voor de 200 Israëlische
militairen, die de bevrijding van
de gegijzelden in Entebbe al
ruim van te voren bleken te
hebben geoefend. Als je de Is
raëlische militairen en politici
hoort praten, krijg je de indruk
dat zij tot de gekste dingen in
staat zijn. Hun excuus is altijd,
dat zij geen alternatieven heb
ben. Veronica gaf dit allemaal
keurig door, maar verbond er
helemaal geen oordeel of con
clusies aan. Dat is misschien
maar goed ook, want waar zou
den ze zo'n moeilijke gevolg
trekking vandaan moeten ha
len?
Aan het begin van de avond,
ook op het tweede net, ver
volgde Wim Neyman voor de
IKON zijn interessante ge
sprekken met jongeren. Vijf
tienjarigen vertelden hem wat
zij deden met verliefdheid en
seks, en het was soms best aar
dig. In Kenmerk vertelde de
Zuidafrikaanse schrijver André
Brink, dat er onder de blanke
Afrikaners ook mensen zijn die
privé kritiek hebben op de apar
theidspolitiek van Vorster. De
enige hoop voor Zuid-Afrika
zou zijn, dat deze kritische
blanken de weg vrij maken voor
een open gesprek met alle
zwarte leiders, ook met hen die
gevangen zitten. Anders dreigt
de „finale revolutie", zei André
Brink. „De drastische verander
ing die nodig is, eist een sa
menwerking van alle bevol
kingsgroepen", zo verklaarde
Andre ter begeleiding van zijn
in Nederland verschenen boek
„Kennis van de avond".
A.I.
Narigheid
In Amerika is "Mary Hartman.
Mary Hartman" gekarakteriseerd
als een parodie op Peyton Place.
Dat zou dan betrekking moeten
hebben op de veelvoud van narig
heid waaronder het gezinnetje uit
Fernwood bedolven dreigt te ra
ken. Maar de narigheid in "Mary
Hartman" heeft een heel andere
functie dan in Peyton Place. We
stelden het reeds vast. Al die el
lende doet absurd aan maar is toch
getoetst aan de werkelijkheid. Ter
introductie het volgende: Mary
Hartman is getrouwd met Tom
(Greg Mullavey), een goedhartige
Amerikaan die niet meer in staat is
zijn vrouw sexueel te bevredigen.
Zij hebben een dochter Heather
genaamd. Een belangrijke rol in de
serie spelen ook de ouders van Ma
ry, "Grandpa Larkin" en hun buren
en vrienden Loretta en Charlie.
Wat voor sores er allemaal over het
scherm uitgestrooid? Het huwelijk
van Marty Hartman is voorbestemd
te mislukken. Haar echtgenoot
roept de hulp in van een sexthera-
peut. Grootvader Larkin wordt
door de politie gearresteerd wegens
exhibitionisme. De jongere zuster
van Mary Hartman wordt verliefd
op een doofstomme dichter. Het
kind van Mary Hartman wordt ge
kidnapt door een massamoorde
naar. Een overspelige dominee legt
het aan met de buurvrouw. Vrien
din Loretta gaat op reis naar Nash
ville in de veronderstelling dat zij
carrière gaat maken als zangeres
van country en western-muziek.
Haar tas zit vol eigengemaakte lied
jes met teksten van het meest
goedkope soort. Onderweg dreigt
zij verkracht te worden door twee
plattelandsjongens. Een aaneen
schakeling van ellendige zaken die
niet als een tragedie worden opge
voerd maar in feite wel tragisch
zijn.
Stuitend
De vraag is nu hoe Nederland op de
nieuwe serie zal reageren. De
VPRO is door programma's in ei
gen beheer gemaakt wel wat ge
wend als het om afkeurende kritiek
gaat. In Boston waren de reacties
aanvankelijk voor 95 procent nega
tief. Er werden zelfs betogingen
tegen de serie georganiseerd. In
Richmond werden de uitzendingen
na een week gestopt en in New
York werd besloten tot gekuiste
versies. Sommige kranten hadden
namelijk de serie gekenschetst als
pornografie en stuitend vrijmoe
dig. Het schokeffect is inmiddels
uitgewerkt. Heel Amerika kijkt
naar de serie, die vijf maal per week
op het scherm verschijnt. Vijf maal
een half uur.' Dat betekent dat de
tekstschrijvers dag aan dag bezig
zijn en dat ook de acteurs adem te
kort komen. Dit heeft al aanleiding
gegeven tot verwarring, tot niet
meer weten waar men precies mee
bezig is. Een artistieke belasting die
in Nederland onmogelijk opge
bracht zou kunnen worden.
Cineast Joris Ivens maakt bij de VPRO in het Machiavelli-
programma zijn opwachting in een reportage van Theo Uitten-
bogaart. Onze landgenoot vertelt daarin over zijn ervaringen op
de Biennale in Venetië, uiteraard voornamelijk wat de filmsec
tor betreft. Voorts laat Cherry Duyns in Spanje twee oud-
Spanje-strijders herinneringen ophalen aan de burgeroorlog
aan het eind van de jaren dertig. Op Ned. I tussen 19.45 en 21.05
■k De VARA brengt op Ned. II (22.10-23.15 uur) de Engelse tv-film
"Child of Hope" rati Graham Evansd ie zich afspeelt in Pretoria,
anno 1967. Het is het proces tegen 37 Afrikanen uit Namibië, die
terechtstaan op beschuldiging van terrorisme volgens de Zuidaf
rikaanse wet. En dat terwijl volgens een resolutie van de Ver
enigde Naties Namibië niet onder Zuid-Afrika's jurisdictie
valtDeze BBC-productie is gebaseerd op het verhaal "No
neutral ground" van Joel Carlson.
In het VARA-televisieprogramma „Ombudsman" zal vanavond
een gesprek van Fred Foppen met de Amerikaanse fysiothera
peut Dolman worden uitgezonden. Dit interview werd gehouden
in de kliniek van Dolmanen gaat over diens speciale therapie
voor geestelijk gestoorde kinderenwelke de ombudsman onlangs
voorde kinderen afwees. Er is ook een gesprek met de fysiothera
peut mevrouw De Groot van de Groningse universiteit, die in
Amerika de therapie heeft bestudeerd en ertegen waarschuwt.
Lous Haasdijk
terug bij AVRO
HILVERSUM - Lous Haasdijk. die
enige tijd voor het NOS-journaal
nieuws heeft gelezen, keert morgen
als presentatrice terug op het
AVRO-scherm. Bij deze omroep zal
zij op 9 oktober in het programma
"Wie van de drie?" zitting nemen
als vast panellid. Zij vervangt daar
bij Sonja Barend, die teruggekeerd
is naar de VARA.
DO. 16 SEPT.
HILVERSUM I
Tyd vrij voor muziek in vrije tijd. 18.30
Nws. 18.41 Wereldpanorama. 18.53 De
kerk vandaag. 19.10 (S) Leger des Heils-
kwartier. 19.25 (S) Muziek in uw straatje.
19.53 (S) Zojuist verschenen, nieuwe
boeken. 20.00 (S) Zang en orgelavond.
21.30 (S) In gesprek met. 22.25 Avondo
verdenking 22.30 Nws. 22.40 (S) Hier en
nu, met aansluitend politiek weekover
zicht. 23.00 Rondom het woord. 23.25
Stairway to the stars. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18 00 Nws. 18.11 Radiojoum. P.P.: 18.20
B P IKRON: Tourix Folk. 19.30 (S)
Hoogtepunten uit operettes. 20.00 I*ws.
20.05 Radiojoum. Programmaoverz.
20.15 (S) Het levend verleden. 21.40 Ierse
volksmuziek. 21.55 (S) Mensenjacht in
Belfast NOS: Even ontspannen voor het
slapen gaan, met om 23.05 aktualiteiten.
23.20 Den Haag vandaag. 23.52 Vervolg
van Even ontspannen voor het slapen
gaan 23.55-24 00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vakaturebank 18.10 (S)
NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Poster, Beat
les Story. 20.02 (S) Ferry Maat s Soul
To-10.21.02 (S) Luister uit'en thuis, groe
ten en wensen van onze militairen. 22.02
(S) Als dat zou kunnen, verzoekplaten.
23.02 (S) Sesjun, Jazz en blues. 0.02 (S)
De Hugo van Gelderen Show met LP-
werk. 1.02 (S) De Nachtwacht.
VRIJ. 17 SEPT.
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord.
7 07 (S) Hans van Willigenburg (7.30
Nws). 8 30 Nws. 8 36 Gymn. voor de
huisvrouw. NOS: 8.45 Spiegel van Bel
gië KRO: 9.15 (S) Anne van Egmond.
(10 30 Nws.) 12 00 (S) Hans van Willigen
burg. <12.26 Med. 12 30 Nws 14.00 (S)
Anne van Egmond (15.30 Nws) 16.00 (S)
Spreekuur. 17.00 (S) Anne van Egmond
voor kinderen. 17.30 Nws. 17.32 (S) Echo
magazine.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 Te Deum Laudamus. 7.54 Herken
ning, lezing. 8.00 Nws. 8.11 Hier en nu.
8 25 Rozegeur en prikkeldraad. NOS:
9 00 Olie uit de ijskast. 9 35 Waterstan
den. 9.40 Schoolradio. 10.00 Wat heeft
dat kind. 10.15 De taal in je hand
10.30 Eurolight 11.00 Nws. 11.03 Meer
13.00 Nws. NCRV: 13.11 Hier en nu.
NOS: 13.30 Vonken onder de as. 13.45
Onder de groene linde.. 14.00 Aspekten
van de kamermuz. 15.00 Zoeklicht op
Nederl. met om 16.00 Nws. 16.30 Kyk op
buitenl. VPRO: 17.00 Welingelichte
kringen. 17.45 Symbiose. 17.55 Med.
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Gospelsound. 8.03 (S) Tijd
sein. (8.03, 8.30 en 8.45 akt) 9.03 (S) De
muzikale fruitmand. 10.03 (S) Te elfder
ure. TROS: 11.03 (S) Drie draait op ver
zoek. 12 03 (S) De Hugo van Gelderens
how. NCRV: 13.30 (S) Pop-contact en de
nationale tip-30. NOS: 16.03 (S.) Hit-
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Vroeg klassiek.
9.00 Nws 9.02 (S) Stof van eeuwen. 10 30
(S) Vocalise. 12.00 (S) Pianorecital. EO:
13.00 (S) Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02
(S) Klankbord. 14.20 (S) Daar waar de
molens staan. 14.45 Woord der waarheid.
VPRO: 15.00 (S) Muziek-op-vier.
DUITSE TV
DO. 16 SEPT.
DUITSLAND I
17.55 Joum. 17.57 Verkiez. praatje. (Reg.
progr. WDR: 8.05 t/m 11.50 Schooltelevi
sie 9.30 Sesamstrasse. Reg. progr NDR
18.00 Die Assistenzarzte. 18.30 Akt. 18.45
Zandmannetje. 18.55 Nordschau maga
zine. 19.26 Die Assistenzarzte. 19.59
Prog. overz. WDR: 18.00 Nws. uit
Noordrijnland-Westfalen. 18.05 Spel-
prog. 19.15 Akt. 19.45 Tip urn Stel vor 8).
20.00 Joum. Aansl. Verkiez. praatje.
20.15 Econ. magazine. 21.00 Detectiv
Rockford, misdaadfilm. 21.45 Spuren.
22 45 Joum., komm. en weerber
DUITSLAND II
17.00 Journ. 17.10 Die Biene M«ya. 17 40
Akt en muz. 18.20 Wege ins Leben. 18.55
Geschichte aus der Geschichte 19.00
Joum. en verkiez. jaraatje. 19.30 Spel-
prog. met liefdadigheidsprog. 20.50
Liefdadigheidsprog. 21.00 Joum. en
verkiez. praatje. 21.15 Diskussie. 22.15
Kult magazine. 23.30 Joum.
BELGISCHE TV
DO. 16 SEPT.
BELGIE NED.
17.00 Schooltelevisie. 18.00 De Oniksen.
18.05 Prog. voor mensen van de derde
leeftijd. 18 45 Vrijetuds magazine. 19.10
Veilig verkeer 19.15 Focus on Wildlife.
19 40 Med. 19 45 Journ. 20.15 Coronation
Street. 20.40 Panorama. 21.30 Fragmen
ten uit nieuwe films. 22.15 Joum.
