LEIDSCH
DAGBLAD
WD: Evenwichtig
bezuinigingspakket'
Chinezen zijn
hun
grote leider kwijt
Hoea opvolger?
Boersma staakt verzet
vandaag
LEIDSCH
Russische
piloot
naar VS
vertrokken
Slippartijen
en ketting
botsingen
door regen
O J R R ,Eb
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1976
OPGERICHT 1 MAART 1660
35032
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAO
OVERLEDEN
PEKING (AFP/Reuter/DPA/UPI) - Mao
Tse-toeng is overleden. De dood van de
Chinese partijvoorzitter is vanochtend
gemeld door radio-Peking.
De radio meldde dat Mao vanmorgen om tien over twaalf
(Peking-tijd) is overleden aan de "gevolgen van een langdu
rige ziekte". Hij is 82 jaar geworden.
In Peking gingen onmiddellijk de
vlaggen halfstok. Uit de luidspre
kers op straat klonken treurmuziek
en de Internationale. Duizenden
mensen verzamelden zich op het
Tien An-men-plein (het plein van
de hemelse vrede). Velen droegen
een zwarte armband.
Met de dood van Mao heeft het Chi
nese volk binxjen één jaar d_rie van
haar grootste leiders verloren. In
januari van dit jaar stierf premier
Tsjoe En-lai en in juli overleed
maarschalk Tsjoe Teh, de "vader"
van het rode leger. Na de dood van
Tsjoe ontbrandde een machtsstrijd
in de Chinese partijtop, die nog
steeds niet volledig beslecht lijkt.
Verwacht wordt, dat deze door
Mao's dood opnieuw zal oplaaien.
De laatste tijd is in China een hefr
tige campagne gevoerd tegen ex-
premier Teng Hsiao-ping, die uit al
zijn functies in regering en partij is
gezet.
Beschermeling
Teng was de beschermeling van
premier Tsjoe En-lai en toen deze
stierf, verwachtte men alom, dat
Teng hem als premier zou opvol
gen. Maar Teng werd het slachtof
fer van aanvallen, waarin hij werd
afgeschilderd als iemand, die
trachtte het kapitalisme in China
'weer aan de macht te helpen. Deze
campagne werd in februari en
maart ingezet na de verrassende
bekendmaking, dat Hoea Kwo-
feng de functie van premier uitoe
fende.
Ondanks demonstraties in Peking
ten gunste van de overleden Tsjoe -
en derhalve ten gunste van Teng -
werd bekendgemaakt, dat de
maoïstische radicalen het pleit in
hun voordeel hadden beslecht
Hoea (56) werd benoemd als pre
mier en als eerste vice-voorzitter
van de communistische pdrtij en
werd daardoor op Mao na de be-
laiit,"jks'e man in China.
Opvolger
Buiig weer
Veel bewolking met af en toe buien
Krachtige tot harde, aan de kust nu en
dan stormachtige wind uit noordwest tot
noord. Minimumtemperaturen om
streeks 11 graden, maxima ongeveer 15
(Opgemcaktom 11.15 uur)
10 SEPTEMBER
Zon op: 6.06 uur; onder 19.06 uur.
Maan op: 19.31 uur, onder: 8.12 uur.
Hoogwater te Katwijk om 4.10 en 16.31
uur, laagwater om 0.14 en 12.29 uur.
zijn opvolger zal worden. Voor zo
ver bekend zijn hiervoor tevoren
geen regelingen getroffen. De op
het oog meest waarschijnlijke kan
didaat is Hoea.
Mao leed aan de ziekte van Parkin
son. Zijn toestand ging de laatste
maanden zo snel achteruit, dat het
centraal comité van de partij begin
juni besloot geen ontmoetingen
meer te beleggen van Mao met be
langrijke buitenlandse bezoekers.
Tass snel
Het Russische nieuwsagentschap
Tass heeft vandaag de dood van
Mao Tse-toeng snel bekend ge
maakt, maar zich in het eerste bul
letin van commentaar onthouden.
Er zijn geen tekenen die erop wij
zen, dat de dood van Mao aan de
Russen eerder bekend was. De och
tendeditie van de Prawda, het blad
van de communistische partij, be
vatte de gebruikelijke tegen Mao
gerichte artikelen, die de lezers
reeds maanden vrijwel dagelijks in
hun blad tegenkomen.
Nederlandse reactie
"Het bericht dat de Chinese leider
en partijvoorzitter Mao Tse-toeng is
overleden, heeft diepe indruk ge
maakt De regering erkent de grote
betekenis die hij in de achter ons
liggende halve eeuw voor de poli
tieke en sociale ontplooiing van de
Chinese staat en samenleving heeft
gehad". Aldus heeft minister Van
der Stoel vandaag in de Tweede
Kamer verklaard.
r Het China dat hem zijn leven lang
voor ogen heeft gestaan, is een on
afhankelijk China, ontworsteld aan
buitenlandse voogdij, en aan inner
lijke verdeeldheid, steunend op ei
gen kracht, in een permanent pro
ces van revolutionaire verandering.
Ook wie zijn maatschappelijk
ideaal niet deelt, zal erkennen dat
Mao reeds bij zijn leven tot de ge
schiedenis behoort.
In Mao Tse-toeng heeft de Chinese
natie een groot leider en staatsman
verloren, ook na zijn dood zal hij in
zijn geschriften voortleven. Onze
gedachten gaan uit naar het Chi
nese volk en zijn regering, aan wie
wij onze diepgemeende deelne
ming met dit verlies betuigen", al
dus mr. Van der Stoel.
(Zie ook pagina 9).
Radio en tv over Mao
HILVERSUM - Radio en televisie
zullen vandaag hun actualiteiten
programma's wijzigen in verband
met het overlijden van Mao Tse-
toeng. Aangekondigde onderwer
pen zullen later worden uitgezon
den.
Ter kennismaking 4 weken voör de halve prijs
O
Ik word abonnee per 24 september 1976 en ontvang de.
krant vanaf heden.
Stuur mij 4 weken het Leidsch Dagblad voor
half geld en noteer mij aansluitend als abonnee.
adres:
plaats:
gironummer:
Hokje zwart maken, bon invullen, in open enveloppe
(zonder postzegel) sturen aan Leidsch Dagblad,
lantwoordnummer 214, Leiden.
28 PAGINA'S
•.Volgens Hans de Roo is Ne
derland wel een operaland
PAGINA 5
Invoering nieuwe giropas
uitgesteld
PAGINA 7
Het Nederlands elftal had
moeite genoeg in IJsland.
Het kwam dankzij een
doelpunt van Ruud Geels
met de hakken over de
sloot
Brumel eindelijk ont
troond
PAGINA 15
Mosje Dajan wil terugko-
PAGINA 17
Strauss wil snel onderzoek
naar Lockheed-kwestie in
West-Duitsland
PAGINA 19
Mao Tse-toeng: groot leider.
Liberaal verkiezingsprogramma
DEN HAAG (SP/ANP) - Bestrij
ding van werkloosheid en inflatie
dient de komende jaren in het rege
ringsbeleid voorop te staan.
Dat staat te lezen in het ontwerp-
verkiezingsprogramma waarmee
de WD volgend jaar de verkiezin
gen wil in gaan. Om dat doel te be
reiken willen de liberalen een
"evenwichtig" pakket van bezuin-
TOKIO (DPA) - De piloot van het
drie dagen geleden in Japan ge
lande Sowjet-toestel, de 29-jarige V.
I. Belenko, is vandaag met een
riiet-militair toestel uit Japan naar
de V.S. vertrokken. De Sowjet-
eerste luitenant was maandag in
Hakodate met het snelste jachttoe-
stel ter wereld geland. Hij verzocht
om politiek asiel in de V.S.
Vóór zijn vertrek uit Japan had de
.vlieger nQg rr,et vertegenwoordi
gers van de Sowjet-arribassade in
Tokio gesproken. Deze laatsten be
vestigden, dat Belenko uit vrije wil
naar Amerika gaat
igingsmaatregelen dat er in eerste
instantie op is gericht in de collec
tieve sector de nullijn te handha
ven. De economische groei kan
volgens de WD, worden bevor
derd door een lastenverlichting
voor zowel het bedrijfsleven als
burgers. De particuliere onderne
mingsgewijze produktie beschou
wen de liberalen nog immer als de
hoeksteen
een bron v,
voor een te grote concentratie
macht. Verder wordt gepleit voor
het instandhouden van ons stelsel
van sociale zekerheid. Wel zal het
hele pakket van sociale voorzienin
gen tegen het licht moeten worden
gehouden, om minder dringende
onderdelen en oneigenlijk gebruik
te bestrijden. Ook de WD, net als
PvdA-fractievoorzitter Van Thijn al
eerder verkondigde, is voor het te-
100.
Terwille van de verdediging van de
vrije westerse wereld dient Neder
land zich in te zetten voor de in
standhouding en versterking van
de NAVO. Bezuinigingen op ander
gebied acht de VVD onvermijde
lijk. Geen enkel departement mag
samenleving, daarbij worden uitgesloten,
welvaart en waarborg Andere punten in het WD-
verkiezingsprogramma zijn:
Afwijzing van een kiesdrempel.
(Van onze verslaggevers)
ALKEMADE/LEIDERDORP - De
regen heeft vanmorgen gezorgd
voor slippartijen, verkeersopstop
pingen en een kettingbotsing op de
rijksweg 4 bij Leiderdorp, als ge
volg waarvan een file met een
lengte van ongeveer zeven kilome
ter en een grote ravage ontstonden.
De problemen begonnen vanmor
gen omstreeks acht uur, toen een
personenwagen begon te slippen.
Een achteropkomende vrachtwa
gen begon te scharen, in een poging
de wagen te ontwijken. Daarbij
raakte de uitwijkende vrachtwagen
een met hout geladen trekker, die
zijn lading verloor. Tijdens de
stremming, die daardoor ontstond,
deed 7:ch een aantal kleinere ket
tingbotsingen voor, waarbij in een
enkel geval sprake was van vrij ern
stige schade. Een van de betrokke
nen bij die kettingbotsingen brak
zijn neusbeen.
Er moesten een kraanwagen en een
vorkheftruck aan te pas komen om
het hout en een van de, gekantelde,
vrachtwagens van de weg te halen.
Daarmee is men tot het middaguur
vanmorgen doende geweest.
Zoekactie
naar schip
DEN HAAG (ANP) - Op de Noord
zee is gisteravond rond half elf een
grootscheepse zoekactie begonnen
naar het schip de "Marina", dat via
een SOS had gemeld, zinkende te
zijn. Het schip gaf als laatste positie
door elf mijl ten noorden van het
lichtschip "Noordhinder". De
loodsboot „Capelle" en het Oost-
duitse schip "Neuhausen", die in
de buurt van het schip waren, gin-,
gen samen met een reddingsboot
uit Harwich op zoek naar de "Mari
na". Vanmorgen om half zes kregen
zij daarbij steun
i Afwijzing
saanwasdeling (VAD)
meenschappelijk beheer.
Niet verhogen Van belasting-
premiedruk.
de vermogen- luchtvaartdienst. De identiteit
ge_ net in nood verkerende schip staat
nog niet vast. Er zijn namelijk meer
en schepen die onder de naam "Mari
na" varen. Men sloot niet uit dat het
hier ging om een vals SOS.
In de figuur van Mao Tse-toeng is de
wederopstanding van het eeu
wige China belichaamd. De wa
penbroeders uit de Lange Mars en
de burgeroorlog ontvielen hem het
laatste jaar vrijwel allemaa lhij
zelf was toen al een zieke broze
man, maar Mao het symbool had
zich toen al van Mao de persoon
losgemaakt.
De dood van Mao komt op een voor
de nieuwe generatie leiders
waarschijnlijk nogal ongelegen
moment. Chiha is dit jaar door
catastrofale aardbevingen ge
troffen. Miljoenen van het volk
zijn nog geklonken aan oude tra
dities van bijgeloof en zien de na
tuurrampen als een dreigend
voorteken van aangrijpende ver
anderingen.
Niet voor niets hebben de Chinese
leiders de aardbevingen als we
tenschappelijk voorspelbare en
meetbare verschijnselen van hun
"boven-natuurlijkheid" willen
ontdoen. Of dat in de deels nog
ongeletterde massa's van dit gi
gantische rijk is gelukt, laat zich
gissen. De dood van Mao zelf zou
den die massa's, zo kort na alle
andere rampspoed, best eens als
een nog kwader teken kunnen
Er heeft zich, voorzover zich dat op
afstand laat vaststellen, nog geen
duidelijke opvolger voor Mao
aangediend. De snelle val van
Teng Hsiao-ping na de dood van
diens beschermer premier Tsjoe
En-lai, zou er op kunnen duiden
dat de klassieke strijd tussen de
bureaucraten (rechtstreeks
voortkomend uit de traditie van
de mandarijnen) en de met revo
lutionair elan bevlogenen op
nieuw is opgelaaid. Een tweede
culturele revolutie? Wie zal het
zeggen.
Tien jaar terug heeft Mao in een ge
sprek met de grote Chinakenner
Edgar Snow duidelijk zijn onge
rustheid uitgesproken over ko
mende generaties die wellicht de
revolutie en haar vruchten zou
den negeren. Verstarring in ver
worven posities en corruptie zijn
altijd Mao's grote angst geweest.
Wie ook maar iets van de Chines#-
geschiedenis weet, zal zijn angst
kunnen delen. Het was zijn grote
argument voor de permanente
revolutie. Hij is er in zijn lange
leven niet in geslaagd om dat re-
volutionaire kritische élan veilig
te stellen. Misschien is het ook wel
fundamenteel in strijd met het
menselijk handelen dat zich
pleegt te hechten aan verworven
rechten.
Voor de wereldpolitiek is Mao's
dood daarom zo belangrijk, om
dat er een bindmiddel in de on
gewisse Chinese verhoudingen is
verdwenen. Als de bureaucraten
de sleutelposities in Peking zou
den gaan innemen, kan dat on
middellijk consequenties hebben
voor de relaties met Moskou. Toe
nadering tot de leiders daar bij
voorbeeld, die toch deels uit de
zelfde ideologische bronnen put
ten als de Chinese communisten,
maar die naar Mao's oordeel alle
eigenschappen vertonen van een
verkalkte imperialistische elite.
En in hoeverre zullen tot conserva
tisme geneigde bureaucraten Pe-
kings voorzichtige deur-op-een-
kier-politiek willen voortzetten?
De Westerse modieuze bewondering
voor China is wat aan het verlo
pen. Dat is een goede zaak. Wie
kennis neemt van recente koel-
observerende publicaties als
"Ombres chinoises" van Simon
Leys (onlangs ook in het Neder
lands vertaald) bemerkt dat
China nog altijd een- land is,
waar inbreuk op de menselijke
integriteit mogelijk is. Ook voor
zitter Mao heeft voor zijn doelein
den nimmer gruwelijke maatre
gelen geschuwd.
Daar moet dan wel onmiddellijk
aan worden toegevoegd dat wil
lekeuren bloeddorstigheid de hele
geschiedenis door, het beeld van
China hebben bepaald. Maar
voor het eerst in diezelfde ge
schiedenis van het land wordt het
niet meer met onverbiddellijke
regelmaat door hongersnood ge
teisterdwordt het onderwijs van
de massa's gigantisch ter hand
genomen, raakt het volk uit de
achterlijkheid, waarin het eeu
wenlang werd gehouden.
Dat is voor een groot deel het werk
en de verdienste van de nu over
leden boerenzoon uit de provincie
Hoenan. Hij was de grootste poli
tieke leider van de twintigste
eeuw. Zijn plaats is vooraan in
het pantheon van de historie.
1966 - 1376
UOQl ^-«volevv/
Oolc ckn.
Kom»'v\«Lfi. lo
DEN HAAG (ANP) - Minister
Boersma van Sociale Zaken is toch
de Tweede Kamer tegemoet geko
men wat betreft haar wens de
nieuwe wetgeving voor buiten
landse werknemers te versoepelen.
"Ik staak mijn verzet", zei de be
windsman vandaag in de Tweede
Kamer tijdens de voortgezette be
raadslagingen over die voorge
stelde wetgeving.
Het aanvankelijke regeringsvoor
stel behelsde dat buitenlandse
werknemers eerst na vijf jaar in
Nederland werkzaam te zijn ge
weest, geheel vrij zouden zyn in het
kiezen van nieuw werk, zonder af
hankelijk te zijn van een toestem
ming van overheidswege. Vorige
week, bij de eerste termijn van het
debat, kwamen PvdA en CDA met
het voorstel om de vijf jaar terug te
brengen tot drie jaar. Dinsdag
jongstleden verzette minister
Boersma zich hiertegen. De tegen
stellingen leken niet te overbrug
gen. De SGP-er Van Dis stelde
daarom voor de termijn van drie
jaar alleen te laten gelden voor de
reeds in Nederland aanwezige bui
tenlandse werknemers en de vijf
jaar van toepassing te verklaren op
nieuwkomers.
Minister Boersma noemde don
derdag het voorstel "Van Dis" een
sympathieke poging om een brug
te slaan. "Maar", aldus de be
windsman, "er moeten geen ver
schillende categorieën buiten
landse werknemers komen. Na
dinsdag heb ik het een tege*n het
ander afgewogen. Ik staak mijn
verzet tegen de verlaging van vijf
naar drie jaar".
Tapijt vuil?
Schoon met garantie!
Bel 02907-5748.
