Giscard
alles of
niets...
Vietnam: dag van nationale onafhankelijkheid
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1976
PAGINA 19
PARIJS - Met de vervanging van
de rebellerende gaullistische
premier Chirac door de partijloze
"technocraat" Raymond Barre
lijkt de Franse president Giscard
d'Estaing alles of niets te willen
spelen. Slaagt premier Barre erin
het Franse volk, en vooral het
parlement, achter zijn bezuin
igingsplannen te krijgen, dan
heeft president Giscard een
goede kans op een tweede ambt
stermijn. Wanneer de gaullisti
sche rebellie in het regerings
kamp echter doorgaat en Gi-
scards "opening naar links" mis-
'ukt, dan wordt zijn herverkie
zing in 1980 zeer twijfelachtig.
Het is kort dag voor de regering-
Barre. Over anderhalfjaar begin
nen de campagnes voor de par
lementsverkiezingen in 1978.
Voor die tijd moet Giscard in ie
der geval zijn openlijke ruzie met
premier Chirac uit het geheugen
van de Fransen hebben gewist.
Want de televisiekijkers kregen
verleden week een onverwacht
kijkje achter de schermen van de
politieke top: zijn woede met
moeite de baas blijvend las pre
mier Chirac bij zijn ambtswoning
de reden voor van zijn ontsla
gaanvrage.
"Ik kreeg van de president niet de
gelegenheid om mijn taak - lei
ding geven aan de regering - be
hoorlijk uit te voeren". Ex-
premier Chirac verwees duidelijk
naar het "Giscardisme", de nei
ging van de president om te rege
ren zonder overleg met zijn mi
nisters.
Giscard bleef een paar uur later zijn
zenuwen beter de baas. Maar in
een gesprek dat op de radio en
televisie werd uitgezonden deed
hij geen moeite om zijn bitter
heid te verbergen. "Premier Chi
rac wilde zijn invloed vergroten
ten koste van de mijne. Dat is
voor mij onaanvaardbaar, even
als zijn voorstel om in de herfst
vervroegde parlementsverkie
zingen te houden", aldus de pre
sident die zijn vinnige toon com
penseerde door een majesteite
lijke kalmte.
Twee dagen nadat president en
premier elkaar de les hadden ge
lezen werd de samenstelling van
de nieuwe regering bekend. De
Parijse beurs en de wisselmark
ten reageerden gunstig op de be
noeming van Raymond Barre,
"Frankrijks top-econoom" aldus
Giscard, tot premier en minister
van Financiën. Na een maanden
lange inzinking ging het we^r wat
beter met de franc. Binnenkort
komt in Frankrijk een "sober
heidsplan" uit, dat voor een ge
zonde franc en een einde aan de
inflatie moet zorgen. Blijkt het
plan een succes, dan heeft Gi
scard een grote troef in handen
voor zijn verkiezingscampagne.
Hoe Barre zijn tweede grote taak het parlement, blijft voorlopig
gaat aanpakken, het vergroten een raadsel. Voor Giscards poli
van de regeringsmeerderheid in tieke lijfsbehoud is het in ieder
geval een absolute noodzaak.
Want de grootste regeringsgezinde
fractie in het parlement, de gaul
listische UDR, bracht Giscard in
juni aan het wankelen door het
felle verzet tegen het regerings
voorstel om belasting te heffen
op overwinsten. Premier Chirac
leidde toen zijn ondergang in
door het openlijk met "zijn" UDR
eens te zijn.
Als gevolg van die opstand in het
parlement heeft Frankrijk nu
voor het eerst sinds achttien jaar
geen gaullistische regeringslei
der meer. Als pleister op de
wonde benoemde Giscard in zijn
nieuwe kabinet de gaullistische
coryfee Olivier Guichard tot mi
nister van justitie. Bovendien liet
de partijloze premier Barre weten
"in zijn hart" een gaullist te zijn.
Die aanhankelijkheidsbetuigingen
waren voor de UDR echter geen
reden om zich ronduit achter de
nieuwe regering op te stellen. In
een communiqué liet de gaullis
tische partij weten slechts
"voorwaardelijk" de regering
Barre te steunen.
Niet bepaald een zekere basis voor
Giscard en zijn hervormings
plannen. De president heeft nu
zijn hoop gevestigd op het
"linkse midden" van gematigde
socialisten. Om hun steun te krij
gen zal Giscard echter met ver
dergaande hervormingsplannen
moeten komen dan in de eerste
twee jaar van zijn president
schap. Maar met de huidige sa
menstelling van het parlment is
het voor de UDR een koud
kunstje om die plannen tegen te
houden.
Vandaag wordt in heel Vietnam de dag van de nationale
onafhankelijkheid gevierd. Op 2 september 1945 riep Ho
Chi Minh in Hanoi dc Demokratische Repi bliek Vietnam
uit. Het zou echter nog dertig jaar van strijd kosten om die
onafhankelijkheid te verkrijgen. De betrokkenheid met die
strijd is in Nederland, vooral na de Amerikaanse bombar
dementen op Hanoi_in 1972, groot geweest, getuige o.a. de
enorme demonstraties begin '73. Ook de hulpverlening
vanuit Nederland is, vergeleken met andere Westerse lan
den aanzienlijk geweest.
Dit is vooral te danken aan het werk
van het'Medisch Comité Neder
land Vietnam, dat ook nu nog
doorgaat en over enige dagen (op
6 september) weer een zending
met o.a. medicamenten en in
strumenten zal versturen ter
waarde van ongeveer 1 Vi miljoen
gulden. Om de voortzetting van
deze hulp mede mogelijk te ma
ken wordt van 15 tot 20 november
a.s. weer een grote inzamelings
actie t.b.v. het MCNV gehouden.
Na de bevrijding van het Zuiden,
die op 30 april '75 voltooid werd,
is men op veler gebied met de
wederopbouw begonnen. Ho Chi
Minh heeft die bevrijding niet De^opbouw
mee mogen maken, hij stierf in 4
1969. In zijn testament schreef hij
echter "Onze bergen, onze rivie
ren en ons volk zullen altijd blij
ven bestaan. Als wij de Ameri
kaanse invallers hebben versla
gen zullen wij ons land tien maal
zo mooi wederopbouwen".
Eén van de voorwaarden hiervoor
was zonder meer de hereniging
van N- en Z-Vietnam. Nadat eerst
de verwachting bestond dat dit
nog lang zou duren, werden al in
november '75 besprekingen ge
houden in Saigon (inmiddels
omgedoopt tot Ho Chi Minh-stad)
om te komen tot een herenigd
Vietnam en vrije verkiezingen
voor een wetgevende vergader
ing. Dit jaar zijn op 24 en 25 april
de verkiezingen gehouden. De
daarbij gekozen Nationale As
semblee van Vietnam is op 2 juli
jl. bijeengekomen in Hanoi. Bij
deze gelegenheid is Vie^iam offi
cieel herenigd, en is een nieuwe
regering gekozen. Vietnam héét
nu de Socialistische Republiek
Vietnam, met Hanoi als hoofd
stad.
i socialistische
maatschappij staat echter nog
aan het begin. Weliswaar is dit
proces in het Noorden reeds ver
gevorderd, maar het Zuiden
draagt nog de diepe sporen van
het neo-kolonialisme. De econo
mie was daar tot aan de bevrij
ding voor een groot deel afhanke
lijk geweest van de invoer van
grondstoffen uit de V.S., Japan.
Deze viel nu weg. Daarbij kwam
nog het grote aantal werklozen in
de steden (plm 3 miljoen), waar
ook nog honderdduizenden sol
daten, officieren en ambtenaren
van het Thieu-regime bijkwa-
Tot de eerste maatregelen behoor-,
den o.a. de controle over de geld
circulatie, het instellen van
staatswinkels voor bepaalde le
vensmiddelen, en het snelle her
stel van wegen, bruggen en de fa
brieken van levensmiddelen, tex
tiel e.d. De stadsbevolking wordt
gestimuleerd om terug te keren
naar hun vroegere dorpen, zo die
nog bestaan, of naar zg. "nieuwe
economische gebieden", waar
men land toegewezen krijgt. Zij
krijgen enige maanden loon,
voedsel en zaaigoed tot aan de
eerste rijstoogst.
Degenen die Vietnam na de bevrij
ding hebben bezocht, is steeds de
enorme werkkracht opgevallen
en daarnaast de sfeer van verzoe
ning ten opzichte van de aanhan
gers van het regime-Thieu. Viet
nam heeft zich ook niet van de
buitenwereld afgesloten, maar
tracht zoveel mogelijk relaties
met andere landen aan te knopen.
Niet alleen met socialistische
landen, maar ook met het Westen
Dit heeft Premier Pham Van
Dong nog eens bevestigd op de
conferentie van niet-gebonden
landen in Colombo (Sri Lanka).
Van groot belang acht men ook de
contacten met de Westerse we
tenschap. (Dat ook de Westerse
wetenschap hier belang bij heeft
bleeK wel uit de hulp die de Ita
liaanse regering inriep van de
Vietnamese Prof. Ton Thac
Tung, toen er in Seveso het gifgas
dioxine ontsnapte, dat in Viet
nam in grote hoeveelheden is
neergegooid.
Die wetenschappelijke contacten
ontwikkelen zich met name mèt
Nederland. Er zijn al enige uitge
breide projekten tussen Neder
landse en Vietnamese universi
taire instellingen. Ook de univer
siteit van Leiden neemt hierin
deel. Op het ogenblik zijn er bv.
negen Vietnamese artsen in Ne
derland voor stages, van wie twee
op de Vrouwenkliniek van het
AZL verblijven. Zij krijgen daar
bij ook apparatuur en leermidde
len. Tevens is met een projekt be
gonnen om de inventaris van een
polikraamkliniek in Ho Chi
Minh-stad te bekostigen.
Onze aandacht ligt niet alleen bij de
gezondheidszorg, maar ook bij de
uitwisseling van informatie over'
cultqur, onderwijs, politiek, enz.
Informatie over een volk dat zich
op een bewonderenswaardige
manier aan de gevolgen van een
dertigjarige oorlog ontworstelt.
In heel Vietnam zal men vandaag,
het citaat van Ho Chi Minh:
"Niets is kostbaarder dan
vrijheid en onafhankelijkheid"
kunnen zien en horen.
Door steun aan de wederopbouw
van Vietnam kan dit werkelijk
gerealiseerd worden!
MAX SPOOR
Werkgroep Vietnam Leiden
Diamantplein 16
Leiden
Steun aan de gezondheidszorg in
Vietnam is steeds ook één van de
hoofddoelen geweest van onze
werkgroep. Hiervoor zijn in de
afgelopen vijf jaar grote inzame
lingsacties gehouden. Er zijn nog
veel problemen in Vietnam, zoals
de bestrijding van de tbc en de
malaria. Er is ook een groot ge
brek aan medicamenten .en me
dische apparatuur. Er wordt ech
ter hard gewerkt aan de opbouw
van de gezondheidszorg en ook
aan de bouw van farmaceutische
fabrieken om zelf medicamenten
te kunnen produceren.
Meningen op deze pa
gina geuit, zijn voor re
kening van de auteurs.
Bijdragen van lezers
zijn welkom.
De juffrouw van het reisbureau be
greep het uitstekend: „Een hotel
in Florence waar geen druk ver
keer langs davert." Het werd een
hotel aan een plein, hotel de la
Ville aan het piazza Antinon.
Maar dit plein was geen plein. Het
had de naam alleen te danken aan
het feitdat er een kolossale kerk
aan lag. Die kerk waarop ik een
prachtig uitzicht had werd een
kleine obsessie. Het was een ge
weldig, berok gebouw met talloze
zittende,'liggende en staande hei
ligen waar talloze duiven hun
toevlucht zochten, in knieholten,
kinnebakken, tussen gevouwen
handen, boven op de hoofden en
tussen de plooien van wappe
rende gewaden. Elke morgen
werd er verwoed geluid. Dan
stond een echte geestelijke d.w.z.
met toog en wit boord voor de
wijd opengeslagen deuren. Zijn
linkerhand ondersteunde zijn
rechterelleboog en zijn rechter
hand ondersteunde zijn kin. Hij
keek verdrietig en bezorgd naar
het langs hem fazende verkeer.
En natuurlijk ging ik op een mor
gen kijken. De priester stapte
naar voren, deed4en lampje aan
dat op een kaars leek, ging naar
de sacristie, kwam in liturgische
gewaden terug en begon de mis.
In de kerk waren vier mensen,
verspreid over de enorme, prach
tige, koele ruimte. Via een uitste
kende geluidsinstallatie daverde
zijn sonoor stemgeluid door de
kerk. Hij las de mis, zbals de'uit-
drukking luidt. Het was wel wat
treurig. De stem van een roe
pende in de woestijn.
GROOT FEEST
De kerk was toegewijd aan de hei
lige Cajetanus, een Italiaan die in
de 15de en 16de eeuw leefde en
zich inzette voor de toen al door
hem noodzakelijk geachte her
vorming van de geestelijkheid.
Hij werd dan ook uit Rome ver
dreven maar ging met zijn werk
door in Napels-en Venetië. Toen
hij geruime tijd dood was werd
hij heilig verklaard. Deze heilige
is de patroon van de kerk en 7
augustus is zijn feestdag.
GEEN ABORTUS
Na het evangelie hield hij een
preek. De mensen luisterden
bijna niet. De een had duidelijk
een onderonsje met Antonius,
een ander legde haar problemen
uit aan de kleine H. Theresia,
weer een ander stond wat te
rommelen bij de kaarsen. De pas
toor versaagde niet. Hij riep de
beminde gelovigen op tot trouw
aan de kerk. Hij veroordeelde de
lichtzinnigheden van deze tijd en
sprak zijn felle veroordeling uit
over de abortus, die dagen zeer
aktueel vanwege de ramp in Se-
Ik ben er zeker van, dat Cajetanus
voor de parochianen een volsla
gen onbekende is, maar de dag
moest gevierd worden. Op grote
affiches werd het feit vermeld.
Die 7de augustus, een zaterdag,
waren er heilige missen om 8, 9,
10 uur en om 12 uur de hoogmis.
Op de grote dag haastte ik me om
kwart voor twaalf naar de kerk in
dehoop nog een plaats te vinden.
Om vijf over twaalf begon de
hoogmis. Er waren precies, met
mij erbij, tien mensen, van 'oud
tot zeer oud, verspreid over de
grote ruimte. Voorop zat een kor
daat oud baasje, dat af en toe als
dat te pas kwam „amen" riep. De
droeve pastoor, in feestgewaad,
deed of de kerk stampvol was. Hij
heette iedereen van harte wel
kom op dit grote feest ter ere van
de heilige die al zoveel mensen in
ziekten en andere noden gehol
pen had.
Zoals Cajetanus trouw was geble
ven aan de H. Vader (hoewel de
H. Vader van toen niet zo erg aan
Cajetanus! P.W.) zo moesten ook
zij, die verleiding weerstand bie
den. Dat was duidelijk.
De H. Mis ging weer verder. Er was
niets anders te horen dan het
sombere, monotone bidden van
de pastoor als het narommelen
van de donder na weerlicht en
blikseminslag. Bij de communie
nuttigde hij eerst zelf brood en
wijn en daarna legde hij bij ieder
een hostie op de eerbiedig uitge
stoken tong. Toen kregen ze zijn
zegen maar pas nadat hij ernstig
en bijna berispend had meege
deeld dat die dag om 17.00 uur ter
ere van het grote feest een rozen
hoedje zou voorgebeden worden
door hemzelf en daar hoorde ie-
Door
Piet Wesseling
dereen natuurlijk bij aanwezig te
zijn. Hij ging naar de sacristie en
trok bij de deur nog even aan de
bel om aan te geven, dat het nu
werkelijk afgelopen was.
ÏNGESLAPEN
Heus, het yv&s allemaal zo. Onbe
grijpelijk, wereldvreemd, onzin
nig. Er was eigenlijk niets; geen
viering, geen ontmoeting, geen
samenkomst, geen verkondiging,
niets. Met de eucharistie had dit
gebeuren al evenmin iets van
doen. Waarom dan toch? Waarom
die dorre, vergane schijn opge
houden? Die merkwaardige, ver
eenzaamde, schamele man die
elke morgen boven aan de trap
pen staat uit te kijken ol' er dan
toch misschien alsjeblieft ie
mand 'binnen wilde komen, leeft
in een niet bestaande wereld. Hij
deed me denken aan het verhaal
van de herder die insliep op de
dag dat hij de stal van Bethlehem
had bezocht en na bijna tweedui
zend jaar wakker werd.
De tweede wereldoorlog was die
pastoor kennelijk voorbijgegaan
en andere wereldverschrikkin
gen zoals in Korea en Vietnam;
hij had waarschijnlijk nooit ge
hoord van Robinson met zijn
revolutie-scheppend boek; "Ho-
nest to God", noch van de uit
Amerika overgewaaide "God is
dood"-theorie. Van de belang
rijke conclusies van het Tweede
Vaticaans Concilie was hij kenne
lijk onkundig. Zijn leven is deze
enorme kerk, met aan alle wan
den uit hun krachten gegroeide
heiligen en met die paar vaste be
zoekers en door de dag heen wat
toeristen die even komen kij-
kenZijn leven is deze enorme
kerk, mét aan alle wanden uit hun
krèchten gegroeide heiligen en
met die paar vaste bezoekers en
door de dag heen wat toeristen
die even komen kijken of wat ze
zien wel klopt met wat er in hun
gids staat.
En was deze kerk een uitzonder
ing? Allerminst. De talloze fraaie
kerken in Florence, de Dom in
cluis, bieden hetzelfde tafereel.
Wat 't godsdienstig leven betreft
stellen zij niets meer voor.
"Wee U, Rijken!"
Ik heb een avond doorgebracht in
het grandioze paleis aan het
piazza della Signoria. De kerk
van de laat Middeleeuwen, en het
geslacht van de Medici hebben
duidelijk een monsterverbond
gesloten. Alle vertrekken in het
paleis zijn adembenemend mooi.
Maar ook zeer rijk, walgelijk rijk
En in een uiterst kostbaar aange
klede kapel lees je dan teksten uit
't evangelie: „Wat baat het u als
gij heel de wereld wint. maar
schade lijdt aan Uw ziel?"of: „Het
is voor de rijke moeilijker in de
hemel te komen dan voor een
kameel om door het oog van een
naald te kruipen", of: „Wee U, rij
ken;- gij hebt Uw loon al ontvan
gen." De vrome afbeeldingen en
de vele krijgshaftige taferelen
hebben in geen enkel opzicht iets
met het evangelie te maken.
Na veel zoeken want iedereen' liep
er zomaar overheen vond ik de
gedenksteen van Savonarola, de
plek van zijn terechtstelling. Sa
vonarola was de dominicaan die
tegen de rijkdom van de kerk te
keer ging. Van 1491-1498 trad hij
fel en onvervaard op tegen de we
reldsgezindheid. De Medici wer
den uit de stad verdreven en hij
bestuurde feitelijk de stad. Tot hij
in 1498 terechtgesteld wefd. Met
behulp van de paus keerden de
Medici terug en twee van hen be
stegen kort na elkaar de pause
lijke troon.Savonarola leefde in
het klooster „San Marco" waar
Fra Angelico zijn uiterste frêle
subtiele en onwereldse schilde
rijen op de wanden van de kloos
tercellen aanbracht. Een grotere
tegenstelling dan tussen Savona
rola en Fra Angelico is nauwe
lijks denkbaar.
Florence is een schitterende stad.
In sommige opzichten misschien
wel de mooiste van de wereld. Zij
wordt niet voor niets het Ita
liaanse Athene genoemd. Er is
bijna geen straat of je ziet prach
tige fresco's. Dé bruggen over de
Arno zijn juwelen, maar 't is ook*
een verschrikkelijke stad. Niet al
leen omdat de auto's ook hier,
zoals overal elders hun verwoes
tend werk doen. Als voetganger
word je op belachelijk smalle
trottoirs gedrongen, de stank is
bar en de verpestende lucht vreet
aan de eeuwenoude muren. Pe
dante agenten lopen opgewekt
langs de straten bekeuringen
achter ruitenwissers te schuiven,
maar dit haalt niets uit.
Maar Florence is in een ander op
zicht nog veel meer een ver
schrikkelijke, angstaanjagende
stad. Dmdat nergens het volko
men failliet van de heilige,
roomse kerk ?o duidelijk overal
gedemonstreerd wordt. Het insti
tuut heeft er definitief afgedaan.
Wie het niet gelooft moet er heus
eens gaan kijken. Met de beste
wil van de wereld is er geen an
dere conclusie te bedenken.
Het spijt me wel voor die droeve
pastoor die ik alle dagen zag vóór
de ingang van zijn lege kerk. En
voor de heilige Caietanus.
Ho Chi Minh
