W inkeliers
woedend op
wethouders
"Klagen is zinloos"
Over Breestraat
Bouwgeweld Herengraeht-Zijlsingel
INTRODUCTIE-
LEZING
Biermans jubileum-estafette
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1976
I LEIDEN - Omdat de marktroute
steeds slechter wordt, en de over
welving van het Kort Rapenburg
ook te wensen overlaat, is er geen
speelruimte meer om de inspraak
over de reconstructie van de Brees
traat gedurende lange tijd te doen
plaatsvinden, en moet er het liefst
dit jaar nog een beslissing genomen
worden. Met deze opvatting haalde
wethouder Waal (Stadsontwikke
ling) zich gisteravond tijdens de in
formatiebijeenkomst over de re
constructieplannen van de Brees
traat de woede op de hals van de
aanwezige Breestraatwinkeliers
die aandrongen op een langere be
denktijd en meer overleg.
De eveneens aanwezige wethouder
j Van Aken (Economische aangele-
I genheden) stelde dat er jaren ge-
j praat is, en dat er durf nodig is om
I de reconstructie aan te pakken.
Maar de woordvoerders van het
Leids City Centrum en de Stichting
Leidse Binnenstad waren totaal
niet over de opzet van de gemeente.
Het plan is kort voor de vakantie-
I tijd gepubliceerd, en daardoor en
door vele andere nota's was het niet
mogelijk om nu al inhoudelijk op
het stuk in te gaan. Winkelier Van
Leeuwen was "op z'n zachtst ge
zegd boos van huis gegaan" naar de
informatieavond en dreigde: "Nu is
het tijd om gehoor te geven aan
onze verlangens, anders komen er
Steenstraat-toestanden". Eerst
j moet er een parkeerplan komen,
dan pas kon de reconstructie aan de
orde komen. Voorzitter Van Eg-
mond van het LCC was "niet be
paald juichend" naar de informa
tieavond gegaan en fulmineerde op
opzienbarende wijze tegen het col
lege van B en W, zonder inhoudelijk
op de plannen in te willen gaan. De
voorzitster van de Stichting Leidse
Binnenstad, mevrouw Den Haan,
sinds kort burgemeester van Voor
burg, deed de suggestie aan de
hand orp de Breestraat problema
tiek in te brengen in de open
planprocedure die gevolgd gaat
worden door de projectgroep Bin
nenstad. Tenslotte vroeg winkelier
Van Tongeren of eventuele schade
tijdens de werkzaamheden vergoed
werd door de gemeente; hij doelde
op eventuele verminderde) opzet;
"Het is niet zo prettig als u voorge
steld wordt volgende week vijfdui
zend gulden per jaar minder te ver
dienen."
Op deze stortvloed van kritiek ant
woordde Waal dat het plan van de
gemeente bepaald geen verrassing
kan zijn voor het LCC, de Stichting
Leidse Binnenstad en de Kamer
van Koophandel: er is voortdurend
overleg geweest. Wijzend op het
economisch aspect daagde Van
Aken de winkeliers uit "Is de Haar
lemmerstraat er zo op achteruit ge
gaan?" Hij nodigde de winkeliers
uit om zo snel mogelijk om de tafel
te gaan zitten om het sinds enige
tijd gestokte beraad te heropenen.
Aanwezige ambtenaren zetten uit
een dat de kades van de Markten-
route er slecht aan toe zijn en hoog
nodig hersteld dienen te worden.
De open-planprocedure zou teveel
tijd vergen. Verbreding van de
marktroute is zo goed als onmoge
lijk wegens de monumentale brug
gen, de visfontein en het waag-
hoofd die dan in het gedrang zou
den komen.
Over het parkeerprobleem merkte
Waal op dat het verkeerd is om dat
te koppelen aan de reconstructie
van de Breestraat. De parkeernood
leek vooralsnog niet groot genoeg
De informatieve avond over de
afsluiting van de Breestraat
heeft niet de confrontatie tvs-
sen middenstand en wethou
ders opgeleverd, die sommigen
ervan hadden verwacht.
Het begin vaii de avond had
nog een enigszins grimmig ka
rakter. Voorzitter Van Eg-
mond van het Leids City Cen
trum sprak zelfs over winke
liers, die met de sabel in de
hand zouden staan. Tot wan
ordelijkheden kwam het echter
niet. Wellicht omdat de winke
liers de sabel nog even in de
schede houden
Duidelijk werd in ieder geval
wel (maar dat is niet nieuw),
dat de binnenstad-winkeliers
grote moeite hebben met de
gemeentelijke plannen. Vol
gens hen is het onwijs om de
Breestraat af te sluiten,zonder
dat er tegelijkertijd de nodige
maatregelen worden genomen
op parkeergebied.
De gedachte van het verkeers
bureau Goudappel en Goffeng
(dat in opdracht van de Ka
mer van Koophandel een rap
port over de zaak heeft uitge
bracht), om de bus in twee
richtingen over de markten-
route te leiden, werd nogmaals
van de tafel geveegd. Ook bij
het idee om parkeergarages te
bouwen werden van de zijde
van de gemeente de nodige
vraagtekens gezet.
Deze twee belangrijke troeven
van de winkeliers werden dan
ook niet verder uitgespeeld.
Over blijft dan nog het indivi
duele belang van de
Breestraat- en andere
binnenstad-winkeliers, die
bang zijn dat ze van de in
greep schade zullen lijden. Dat
element mag overigens best
zwaar weg en, want de ingreep
in de Breestraat en de mark-
tenroute zal ongetwijfeld voor
een aantal winkeliers de ge
nadeslag betekenen. Het is lo
gisch dat deze mensen voor
hun belang opkomen.
De vraag is echter of deze win
keliers géén schade zullen on
dervinden van de afsluiting
De reconstructie, wanneer die
nog eens een paar jaar wordt
uitgesteld. De reconstructie
van marktenroute en Brees
traat moet nu eenmaal een
keer plaatsvindenDe winke
liers zullen dat moeten erken
nen, ook al zal een aantal van
hen het waarschijnlijk zwaar
te verduren krijgen.
Een reden te meer voor het ge
meentebestuur om samen met
die winkeliers om de tafel te
gaan zitten en na te gaan hoe
de schade van de ingreep zo
veel mogelijk kan worden be
perkt.
JOOP MAAT
TRANSCENDENTE
MEDITATIE
TECHNIEK
zoals geleerd door
Maharishi Mahesh Yogi
door drs. J. Janson
DONDERDAG 2 SEPTEMBER
ACADEMIEGEBOUW
Rapenburg 73
Leiden
om een parkeergarage te kunnen
gaan bouwen, tenzij het verkeer
gedwongen wordt om naar zo'n ga
rage toe te gaan. In het komende
verkeerscirculatieplan zal een par
keerplan uitgewerkt worden. De
plaatsen die verloren gaan bij de te
nemen proef op het laatste gedeelte
van de Breestraat zijn niet essen
tieel voor het parkeren in de bin
nenstad, zo werd opgemerkt, en de
Leidse raad heeft zich al meerma
len over parkeergarages uitgespro
ken waarbij een garage aan.de ir.
Driessenstraat geen haalbare kaart
bleek.
Over de proef merkte Waal op dat
de gemeenteraad bepaalt of de
proef geslaagd is of niet, waarna be
slist wordt over de definitieve re
constructie. Schade die winkeliers
oplopen door de werkzaamheden
kunnen vergoed worden, schade-
cleams naar aanleiding van een
verminderde omzet zijn echter nog
nooit toegewezen.
TOM MAAS.
viel boven op een tinnen kan, die
is helemaal verwrongen, en op
een tafeltje. Een wijntafeltje, dat
was een schade van vierhonderd
gulden. We zijn op het stadhuis
geweest om smartegeld te vra
gen, voor derving van het woon
genot". "Er zijn er bij, die zijn er
.overspannen van geraakt. Som
migen zijn meermalen op vakan
tie geweest. We zaten hier goed,
we wonen hier al veertig jaar. Die
kaalslag? Het klinkt misschien
Door Tom Maa*
egoïstisch, maar van mij had het
zo mogen blijven".
Horen en zien vergaat je, als je je
een weg baant kris-kras over de
zandvlakte. Het stof beneemt
soms de adem. Een verdwaalde
automobilist vraagt vertwijfeld
hoe hij hier uit moet komen, naar
Katwijk. Dat is ook een klacht
van de omwonenden: soms zijn
ineens alle straten opgebroken
en kun je je huis niet meer uit.
Mensen kunnen niet slapen van
angst als er iets gebeurt kan de
brandweer of de ziekenauto er
niet door, hoe moet dat nu? On
der de volslagen verroeste Nas-
saubrug spelen kinderen in het
zilverkleurige zand waarmee de
Oranjegracht is dichtgegooid.
Ais relikwieën van een andere we
reld staan midden in de woestijn,
in het ongenadige licht van de
schrille zon, de vijf oude panden
die nog bewaard zijn gebleven.
Op de zijkant staat in zwarte verf:
hoe slechter bestuur, hoe hoger
de huur.
"Die huizen hadden eigenlijk weg
gemoeten. Die zijn van onder tot
boven verrot. Die moeten dade
lijk een ton per stuk kosten. Ze
hebben alles moeten stempelen;
dat zijn die balken voor de gevel,
anders waren ze bij het heien in
gestort. Hier tegenover aan de
gracht stonden mooiere huizen;
als ze die nou bewaard hadden...
Het opknappen kost een half
miljoen, daardoor worden de
andere huizen natuurlijk weer
duurden het geld moet toch er
gens vandaan komen?"
"Die Waardgracht, dat is een stink-
gracht. Die zou gedempt moeten
worden. Dat water ligt dadelijk
dood. We hebben al erover ver
gaderd toen Piena nog wethou
der was. Die wist er ook niets
Hoe de nieuwe wijk eruit zal gaan
zien is voor de meesten een groot
vraagteken. Sommigen denken
dat alles in oude stijl herbouwd
zal worden. Wie er dan zullen
komen wonen? Misschien weer
een paar oude bewoners? Het
hangt ervan af hoe duur het
wordt. Ach, als de mensen maar
gezellig zijn, die zullen het toch
moeten doen, wordt gezegd. En
men hoopt dat er een mooi park
komt op het terrein van de
voormalige Grofsmederij. Maar
de Oosterkerkstraat wordt een
razende weg door de woonwijk,
wordt voorspeld. En die rare
hoge brug over de Herengracht
die hoort niet in een voorrangs-
weg waar bussen overheen moe
ten.
Dat er op zo'n grote schaal ge
bouwd wordt in een binnenstad,
is een adembenemend avontuur.
Maar voor vele omwonenden is
de lol daar al wel van af: zo'n
grote en onordelijke drukte had
den ze niet verwacht. "Ze had
den ons drie maanden met va
kantie moeten sturen". Sommi
gen schikken zich erin dat het nu
eenmaal niet anders kan: "Kla
gen heeft geen zin, je moet realis
tisch blijven, 't moet nu eenmaal
gebeuren. En de mensen die er
werken zijn erg prettig. Die ko
men uit de Achterhoek, dat zijn
altijd aardige mensen".
En de werkers gaan onvermoeibaar
door van 's morgens vroeg tot 's
avonds laat. Over acht maaanden
worden de eerste huizen opgele
verd als het goed gaat. En om
niets aan het toeval over te laten
wordt dan ook om de twee we
nen een werkbespreking met de
onderaannemers gehouden, en
elke maand een bouwbespre-
king met de architecten en de
gemeente, en bovendien soms
een coördinatiebespreking om
het werk vlot achter elkaar te la
ten verlopen. "Misschien wordt
er wel te overdreven vergaderd",
wordt verzucht. En op alle kri
tiek wordt nors gemompeld door
iemand van Gemeentewerken:
"Ach,, dat zijn allemaal techni
sche zaken waar de mensen geen
verstand van hebben".
Het enige onaangetaste plekje is
het oude kerkhof, in de hoek
langs de singel. Verleden jaar is
daar de laatste begrafenis ge
weest. Het kerkhof zal nog dertig
jaar onaangetast moeten blijven
liggen. En de beherders zullen
zorgen dat het niet ondertussen
een soort pretpark wordt. Soms
vergt dat maatregelen en worden
kampeerders van het kerkhof
weggestuurd, of jongelui die met
gitaren en wijn een "orgie" wil
den vieren op het met bovem
omzoomde hof. Dadelijk ligt het
aan de rand van een dichtbe
bouwde nieuwe wijk. "Het zal
Zandstormen woeden over het
gebied HerengrachtlZijlsingel
waar de grachten volgegooid
zijn met zand. De andere kant
van de medaille: "Als het had ge
regend dan was het een bagger-
zooi geweest, dan kon je je huis
niet meer in".
LEIDEN - Auto Bierman
heeft niet minder dan 265
sportverenigingen in zijn
rayon aangeschreven met het
verzoek deel te nemen aan een
estafette, die het garagebedrijf
op 18 september organiseert
ter gelegenheid van zijn zilve
ren jubileum. Reeds enkele
dagen nadat de brief de deur
was uitgegaan had een vijf
tiental verenigingen positief
gereageerd.
Burgemeester M. Th. van de
Wouw uit Voorhout zal op die
zaterdag 's morgens om negen
uur het startlint doorknippen
bij het bedrijf aan de Voor-
houtse Jacoba van Beieren-
weg. De eerste loper (of loop
ster) neemt dan de ruim zeven
kilometer naar de vestiging in
Leiden voor zijn (of haar) re
kening.
Daar wordt overgenomen
door de tweede man of vrouw,
die de weg naar het Katwijkse
bedrijf vervolgt. Daar staan de
laatsten gereed om de kring
loop naar Voorhout vol te ma
ken. De afstanden variëren
van 7,1 tot 7,4 kilometer. Fikse
afstanden. Maar de winnende
vereniging kan dan ook dui
zend gulden opstrijken.
Nummer twee krijgt 750,- en
nummer drie 500,-. Boven
dien krijgen de eerste tien in
elke plaats arriverende lopers
een premie van vijftig gulden.
De prijzen zullen worden uit
gereikt door de burgemeester
van de plaats, waaruit het
winnende team komt, tijdens
een receptie, die Auto Bier
man zaterdag 2 oktober in het
Voorhoutse bedrijf zal geven.
Alle medewerkers van het be
drijf gaan een kleine week la
ter op sto.p. Op vrijdagochtend
8 oktober neemt een charter
vliegtuig hen met echtgenotes
en verloofdes mee op weg naar
Ibiza.
Maandagochtend vroeg ver
trekt het gezelschap weer van
het eiland. Op de weg naar
huis zal men echter nog een
dagje in Parijs de gast zijn van
Simca.
Eigenlijk is 19 oktober de zil
veren dag van het bedrijf, dat
thans aan zestig medewerkers
werkgelegenheid biedt. Dan is
het precies een kwart eeuw ge
leden, dat de heer Chr. Bier
man een zelfstandig taxibed
rijf aan de Voorhoutse Julia-
laan begon. Maar diezelfde
dag is hij ook getrouwde En
daarom reserveert hij die da
tum nu maar voor zichzelf.
„Ze zeggen wel: eerst moet het rom
mel wezen, wil het goed worden"
Een bewoonster van de Nieuwe
Waardstraat zegt het wat berus
tend terwijl ze rondkijkt over de
stoffige vlakte waar draglines
grote wolken zand opwerpen.
Het kleine huizenblok aan de
Nieuwe Waardstraat ziet grijs
van het stof.
Jarenlang is het gebied HerengrachtlZijlsingel aan zijn lot overgelaten
Het is alweer een hele tijd geleden dat dit oude en arme deel van de
binnenstad werd kaalgeschoren. Alle kleine huizen langs de grachten wor
den gesloopt, op een vijftal na. Jarenlang lag het gebied achter de Heren
gracht braak,en terwijl de gemeente zich suf piekerde over de toekomst van
dit stukje stad groeide het gras tussen de verweerde stenen van de kades
van de Oranjegracht en Waardgracht.
Nu staan de vijf overgebleven historische panden temidden van een ver
bijsterende bedrijvigheid. De twee grachten zijn voorlopigverdwenen
onder het zandDe argeloze toeschouwer zal zich afvragen hoe deze heetge-
blakerde zandvlakte ooit nog een degelijke stadswijk kan worden. De
geplande woningbouw voor het stadsdeel tussen Herengracht en Zijlsingel
mag een weergaloos avontuur genoemd worden. Sommige omwonenden
hebben er een hard hoofd in.
De bewoners klagen erover dat het
zand en het stof overal de huizen
binnendringen, er is geen
schoonmaken aan. Met onver-
voestbaar optimisme poetsen de
mensen nog elke week hun auto
op, maar de volgende dag al heeft
zich een nieuw grijs laagje stof
vastgezet op het chroom en op de
ooit glimmende lak. Overal kun
je dezelfde mening horen.
"Ze doen veel teveel tegelijk. Met
die walkanten lijkt het wel een
vijfjarenplan: dan doen ze hier
een stukje, dan daar weer. Niks
wordt afgemaakt. De mensen
krijgen er de zenuwen van. Met
al dat zand, je vloerbedekking is
niet meer bij te houden".
"Mischien zeg ik later heb ik me
daar nu zo druk om gemaakt?
Maar in de zomer, toen het zo
echt heet was, toen stonden ze
hier 's morgens om vier uur al
met drie heimachines op de
stoep. We hebben toen hier een
hele tijd met een open riool geze
ten".
"Ze hadden half juni klaar moeten
zijn met de riolering. Maar het
heeft hier tien weken geduurd, al
die tijd lag het open en te stin
ken: het was een en al stront dat
stond te borrelen. En van dat
heien is het stucwerk gescheurd.
We hadden op de vensterbank
een bronzen paarii staan, dat is er
op een gegeven moment gewoon
van afgetrild; dat bronzen paard
Leidse hamsteraar wil vijftig pak
ken koffie ruilen voor drie dozijn
oranje vlaggetjes Eventueel twee
dozijn plus een kratje witte anjers.
Met een hemelbestormend enthou
siasme blijft het Leidse gemeente
raadslid Hóppener (PvdA)er maar
op hameren dat er in het psychia
trisch ziekenhuis Endegeest
kleinere wooneenheden moeten ko
men. En intussen liggen de plannen
tot verbouwing maar te wachten.
Het raadslid heeft kolom 7 niette
min al toevertrouwd dat hij bij zijn
standpunt blijft. "Ik ga door tot ze
daar in Endegeest dakloos zijn",
vertelde hij.
De Adviesraad voor de Binnenstad
is van plan zichzelf op te heffen.
Voor de bestuursleden wordt een
speciale regeling getroffen: zij wor
den op de monumentenlijst ge
plaatst.
Hoe moet dat nou verderStraks
kan wethouder Waal de adviezen
van de Adviesraad voor de Binnen
stad niet meer opvolgen
Die mast. Ja, die mast dus. Dat is zo
langzamerhand ook niet leuk meer.
De Leidse middenstand doet dezer
dagen weer uitbundig van zich
spreken. Overal in de stad prijken
bonte affiches met de mededeling
dat de in september te houden Lei-
dato dit jaar het vijftiende lustrum
ingaat. De waarheid is evenwel
anders. De Leidato wordt namelijk
voor de vijftiende keer georgani
seerd. Rare jongens, die midden
standers. Weten natuurlijk best dat
lustrum tien jaar betekent. En
maar suggereren dat de Leidato al
zo lang bestaat. Een kwestie van
verkooptechniek waarschijnlijk.
SLF is Stadskantoor Laten Finan-
Simpel gezegd komt het er natuur
lijk op neer dat al die arme Leide-
naars zich blauw betalen aan de ta
rieven van gas en elektriciteit om
een stelletje ambtenaren een
luxueus en riant kantoorcomplex te
verschaffen
Het linkse college schijnt nu meteen
de renovatie van de Prins Be-
mhardlaan achterwege te willen
laten.
Is trouwens wel eens onderzocht hoe
burgemeester Vis aan die nieuwe
fiets komt?
Slechte lezer: "Dus Oosterman wil
aftreden omdat er nieuwe pavil
joens voor Endegeest in de Steven-
shofpolder worden gebouwd?"
"Bus rot op", hing er deze week in de
Steenstraat. En de bussen gaven
daar onmiddellijk aan gehoor. In
twee richtingen.
