LEIDSCH
DAGBLAD
PRINS SCHOKT WERELD
Oegandese troepen
trekken zich terug
l
Geloogd Massief Eiken
Kamermeerderheid achter besluiten van regering
THE SHAMING
OF BERNHARD
Schande gestiirzl
Defensieorder
voor Alphense
motorenfabriek
vandaag
MASSIEF EIKEN
SLAAPKAMERS
IERNHARD,?!te tel
'RINCE OF "C
IISHONOUR
THE GUARDIAN
daily express
Van grens met Kenia
FORD FIËSTA
NIEUWS
Stier
doodt
man (74)
alles
Vlieland
Leiden
moet met
bouw mast
stoppen
Meubelfabriek
,M: Oisterwijk
RIJDAG 27 AUGUSTUS 1976
OPGERICHT 1 MAART 1860
35021
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DEN HAAG (SP, ANP) - Het nieuws over de rol
/an prins Bernhard heeft niet alleen Nederland
iiep geschokt. Ook in het buitenland wordt in de
nieuwsmedia uitvoerig aandacht besteed aan de
affaire. Bijna alle kranten ter wereld brachten het
nieuws op de voorpagina.
De Britse Times schreef: "Prins
stond volgens berichten open
voor oneervolle aanbiedingen";
de Daily Mail schreef op de voor
pagina "Bernhard, prins van on
eer", terwijl The Guardian een
cartoon van prins Bernhard
toonde waarop hij van een dijk
wordt geblazen op het moment
dat een vliegtuig overvliegt
In West-Ehiitsland openden giste
ravond Vrijwel alle radio- en tv-
nieuwsuitzendingen alsmede de
commentaarrubrieken met het
bericht dat de prins der Neder
landen al zijn openbare functies
heeft neergelegd. In de Bondsre
publiek ondervindt de zaak ook
daarom veel aandacht omdat het
Loc kh eed-schandaal enige
maanden celeden daar eveneens
de golven noog deed opslaan we
gens de vermeende betrokken
heid van de CSU-leider Franz Jo
seph Strauss. Het blad Büd
bracht koppen als "Prins Be
rnhard in schande gestort" en
"Koningin weende".
Ook de Franse pers wijdt breed uit
over de zaak. Le Figaro schrijft
"Als men zou veronderstellen dat
prins Bernhard niet voorname-
Lijk zijn eigen belang heef\ ge
zocht maar dat van Nederlandse
groeperingen en dientengevolge
van zijn land, dan zouden er tal
van dubbelzinnigheden in deze
zaak blijven. Wat men prins Be
rnhard kan verwijten is veel er
ger. Hij heeft blijk gegeven van
grote naïviteit in de keuze van
zijn relaties. Waar houden goede
betrekkingen op, waar begint de
beïnvloeding"?
De gezaghebbende Italiaanse krant
Corriere Delia Sera schrijft "Wat
kunnen de Nederlanders thans
wensen? Moet de koningin op
haar post blijven en doen alsof de
storm een willekeurige burger
betreft? Moet zij zich terugtrek
ken omdat de verdachte burgeF
haar echtgenoot is en een rege-
rertd huis een glazen huis dient te
zyn? Op deze vragen kan alleen
de toekomst een antwoord ge-
Overigens is gisteren wel duidelijk
geworden dat koningin Juliana,
ondanks de onverwacht scherpe
veroordeling van prins Bernhard
door de Commissie van Drie,
voorlopig de functie van staats
hoofd blijft vervullen. De rege
ring heeft besloten geen straf-
Minder
slachtoffers
botulisme
in Warmond
(Van onze verslaggever)
WARMOND - Het botulisme heeft
dit jaar in Warmond minder slach
toffers geëist dan voorgaande jaren.
Burgemeester W. F. de Vreeze
deelde dat gisteravond in de War-
mondse raad mee in antwoord op
vragen van het WD-raadslid me
vrouw Verbeek. De Vreeze deelde
mee dat de intensieve zoekacties,
die gemeentewerken van Warmond
dagelijks houdt, succes hebben ge
had.
Inmiddels wordt gepraat over een
andere aanpak van de bestrijding
van het botulisme. Dat zou moeten
gebeuren via de destructiewet,
waardoor het mogelijk wordt zestig
procent te subsidiëren. Binnenkort
gaat men in regionaal verband zoe
ken naar een betere aanpak van de
bestrijding, die waarschijnlijk naar
Warmonds voorbeeld georgani
seerd zal worden.
ADVERTENTIE
Kooreman Slaapkamers
Nieuwe Rijn 13A Lelden
Telefoon 071-122144.
Plaatselijk een bui
Zonnige perioden, maar ook
plaatselijk een bui. Matige tot vrij
krachtige noordoostelijke wind.
Minimumtemperaturen ongeveer
13, maxima morgen rond 20 gra
den.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
28 AUGUSTUS
Zoo op: 5.45 uur, onder 19.36 oor. Maan
op: B.44 oor, onder. 2*.38 oor. Hoogwa
ter te Katwijk te 4.47 en 17.14 dor;
Uagwater te 8.54 en 13J® oor.
Oailij
rechtelijk onderzoek naar het ge
drag van de prins te gelasten. Uit
de verklaring van premier Den
Uyl van gistermiddag valt op te
maken dat koningin Juliana an
ders zou zijn afgetreden. De prins
zal wel al zijn functies in de
krijgsmacht en in het bedrijfsle
ven neerleggen.
De eerste reacties in politieke krin
gen duidden erop dat een grote
meerderheid in de Tweede Ka
mer het eens is met de beslissing
van de regering. De Commissie
van Drie heeft aan het licht ge
bracht dat in de jaren zestig éen
miljoen dollar terecht is gekomen
op een nummerrekening in Zwit
serland van de heer Pantchoulid-
zew, de vriend van de moeder van
prins Bernhard.
De Commissie heeft niet kunnen
aantonen dat "het miljoen" bij de
prins is terecht gekomen. De
Commissie wijt dit aan gebrek
aan bereidheid van Fred Meuser,
Lockheed-agent voor Europa en
vriend van de prins, om aan het
onderzoek mee te werken. Voorts
wijt de Commissie dit aan de
weigering van enige voormalige
Lockheed-directeuren de Com
missie te woord te staan en in de
derde plaats schrijft de Commis
sie dit toe aan geheugenverlies brachten het
van de prins. voorpagina.
UIL TIMES
p
1Dat!
Villagers
Britain o/ torture
Dutch Princt
resign* all
state ©fifki
Old Juliana"* deal
X' prince from prison?
Clic Daily CTektirnpl
«Sir StrcuS wird
i-«►« Suce>m:m»ter
SP®
ilic ms.\ua< i. s
m BKRMUKU
IRS 8*1 mMjL**.
Dit weekend licht Ford Rijnland een
tipje van de sluier van de nieuwe
driedeurs Ford Fiësta op. Ford in
vesteerde ruim 2 miljard gulden in
de nieuwe Ford Fiësta. Per jaar gaat
Ford 500.000 Fiësta's bouwen.
Voor Nederland worden de Fiësta's
gebouwd in de hypermoderne
Duitse fabriek te Sarrelouis.
Ford Rijnland
NAIROBI (UPI) - Oeganda heeft
zijn troepen van de grens met Kenia
teruggetrokken, zo is vandaag in
diplomatieke kringen in de Ke-
niase hoofdstad Nairobi vernomen.
Dit was een belangrijk punt in de
onlangs gesloten overeenkomst in
zake normalisering van de betrek
kingen tussen de twee staten.
In Oeganda kon men vandaag voor
het eerst sinds een maand weer
tanken by de benzinestations. On
middellijk vormden zich lange
rijen voertuigen bij de pompen in
de hoofdstad Kampala.
Nu het verkeer weer op gang komt,
hebben de Oegandese autoriteiten
de bewoners gewaarschuwd dat zij
niet meer midden op straat kunnen
lopen, zoals zij in de afgelopen be-
nzineloze weken gewend waren.
Oeganda is voor zijn brandstof-
voorziening afhankelijk van Kenia,
dat in de havenstad Mombassa een
olieraffinaderij bezit.
Tydens de inmiddels bijgelegde
crisis tussen de twee landen was de
brandstofvoorziening van Oeganda
tot stilstand gekomen, mede omdat
Kenia eerst betaling eiste van de
eerder geleverde brandstof. Presi
dent Am in heeft deze rekeningen
nu voldaan, naar verluidt met geld
dat hij van Libië heeft ontvangen.
In industriële kringen in Nairobi is
men echter van mening, dat de
economische crisis in Oeganda nog
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
74-jarige Alphenaar A. Voorbij is
gistermiddag in de polder Kerk en
Zanen gedood door een slier. De
man die in het weiland wandelde
werd door de stier aangevallen en
verscheidene keren op de hoorns
genomen en sprong zwaar gewond
in de sloot, waar hy door de politie
werd aangetroffen. Het slachtoffer
werd naar het Academisch Zieken
huis in Leiden vervoerd waar hij
kort daarna aan zijn verwondingen
overleed.
VERBOUWINGS
KOOPJES
foto-poezenboek, vol informatie,
27.50, nü 19.95
aardewerk potten en schalen. Uit
zoeken... 1.75
zaad-automaat voor vogels. Nor
maal 7.50, nü 5,95
honden-flikjes p. doosje 2.25, nü
maar 1.45
We vert>ouwen, maar de verkoop
gaat door met extra koopjes.
doende vrachtwagens voor het ver
voer van de koffie-oogst naar de
havens voor verscheping. Koffie is
het voornaamste uitvoerprodukt
van Oeganda.
Lammenschansplein 6. Leiden
Tel. 071-767207
v.d. Valk Boumanweg 71, Leiderdorp.
weeT
heeft
Nieuwe Rijn 50.
telefoon (071 )-120824
KIP-WEEK
v.a. zaterdag 28 au
gustus t.m. zaterdag 4
september 1976
Chrispijn
Caravanbedrijf B.V.
Rijndijk 123, Leiden, 071-764256.
Tussen de Vink en Haagsche
Schouw.
Zie advertentie pag. 6
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
Brons Industriegroep Appinge-
dam, waarvan de motorenfabriek
De Industrie in Alphen aan den
Rijn een onderdeel is, heeft van het
ministerie van Defensie opdracht
gekregen een tweetal motoren te
ontwikkelen voor een nieuw type
mijnenveger. Een en ander vormt
een onderdeel van een vorig jaar
gesloten overeenkomst tussen
Frankrijk, België en Nederland om
een geheel nieuw mijnenbestry-
dingsvaartuig te ontwikkelen.
Momenteel is men in Frankrijk be
zig met de bouw van een prototype.
Een van de motoren die Brons Ap-
pingedam zou moeten gaan ont
wikkelen is bestemd voor dit proto
type. De andere is voor duurbe-
proevingen. Met deze opdracht is
een bedrag van 2,5 miljoen gulden
gemoeid. Het werk geschiedt onder
verantwoordelijkheid van Stork
Werkspoor Diesel.
Het is de bedoeling dat te zijner tijd
op de nationale werven van de drie
deelnemende landen het aantal
schepen wordt gebouwd dat elk
land afzonderlijk nodig heeft. Dat
kan betekenen dat daar een moge
lijke opdracht voor Brons Appin-
gedam en ook De Industrie uit
voort kan vloeien. Die zaak zou
voor 1978 zijn beslag moeten krij
gen, aldus een woordvoerder van
het ministerie van Defensie.
De directie van De Industrie in
Alphen kon vanmorgen nog niet
28PAGINAS
Het verbijsterend rapport
van de commissie van drie
vraagt natuurlijk veel
aandacht. Uittreksels en
beschouwingen op
PAGINA'S 7. 9 en 11
Maar ook in het buitenland
heeft Lockheed een opval
lend spoor getrokken
PAGINA 19
Fedor den Hertog sterk te
ruggekomen in de profron
den
PAGINA 13
Ontsnapt aan de leer van
Moon
PAGINA 15
Actie grootwinkelbedrijf
tegen binnenstadplannen
PAGINA 17
meedelen in hoeverre deze op
dracht van invloed zal zijn op de
werkgelegenheid bij De Industrie
De werktydenverkorting die het
Alphense bedrijf halverwege dit
jaar moest aanvragen is overigens
alweer opgeheven door het ver
werven van een aantal buiten
landse opdrachten.
DEN HAAG - De bouw van de
mast voor kabeltelevisie in
de Merenwijk aal binnenkort
gestopt moeten worden. Een
besluit tot voorlopige schor
sing van de bouw is aanhan
gig gemaakt door het minis
terie van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening: Al
leen de handtekening van de
Koningin moet nog gezet
worden onder het besluit en
dat is slechts een formaliteit.
Direct na het slaan van de
eerste paal van de mast in de
Merenwijk hebben xowel de
gemeente Oegstgeest als
Multivisie (de firma die in
Oegstgeest een mast voor
kabel-tv bouwt) tegen de
bouw protest aangetekend.
Multivisie deed een beroep
op de Kroon om de bouw te
stoppen omdat deze in strijd
sou sijn met het geldende be
stemmingsplan.
Ongeveer anderhalve week
geleden heeft een inspecteur
van het ministerie enkele ge
gevens opgehaald bij de ge
meente. Op grond van dese
gegevens is het ministerie tot
de beslissing gekomen dat de
bouw in strijd is met de wet,
omdat de bouw niet is toeges
taan volgens het daar geld
ende bestemmingsplan. Mul
tivisie betoogt dat de grond
aldaar de bestemming
"openbaar groen" heeft, de
gemeente daarentegen heeft
altijd beweerd dat het om in-
dustriegrond gaat waarbij
kleine afwijkingen buiten
het zogenaamde vlekkenpl&n
mogelijk zijn.
Nadat de Koningin haar
handtekening heeft geplaatst
gaat de schorsing in; de voor
lopige schorsing geldt tot 1
maart 1977.
Wethouder Van Aken, voor
zitter van de Stichting Mast
die de mast in de Merenwijk
bouwt, wilde zich nog van
commentaar onthouden om
dat hij de motivering van het
ministerie om tot schorsing
van de bouw over te gaan niet
kende.
(Zie ook pag. Leiden).
De conclusies van de Commissie
van Drie over de betrokkenheid
van prins Bernhard bij de
Lockheed-affaire zijn ronduit
vernietigend voor ZKH.
Het klinkt hard, maar het heeft
weinig zin nu nog in gewatteerde
bewoordingen over de zaak te
spreken. Jarenlang blijkt de
prins te hebben verkeerd in een
omgeving waar duister geschuif
met dollars hoogtij vierde, waar
doortrapte manipulators, wer
kend onder de dekmantel van
"zakenman"bizarre corrupte
spelletjes speelden en - naar men
mag aannemen - nog spelen.
De commissie heeft niet kunnen
aantonen dat de prins zelf steek
penningen heeft aangenomen,
maar wat zij wel op spit en be
wijst is al van dusdanig gehalte
dat de adem je in de keel stokt. De
prins heeft Nederland en het
daarmee nauw verbonden Huis
van Oranje schade berokkend -
hoe groot valt nu nog niet te over-
Het kabinet-Den Uyl heeft besloten
geen strafvervolging tegen de
prins in te stellen. De argumenten
die de premier daarbij gebruikt
zijn: het onderzoek zou lang du
ren en de bewijzen zouden waar
schijnlijk niet boven water kun
nen worden gebracht, sommige
zaken zijn al verjaardHet klinkt
weinig overtuigend, ja tamelijk
zwak. Er zijn wel kwesties met
minder aangrijpingspunten door
het openbaar ministerie aange
vat.
Maar wat zouden we nu eigenlijk
met een strafzaak opschieten? Het
rechtsgevoel zou er door worden
bevredigd. Justitia draagt ten
slotte niet voor niets die blind
doek. Maar zwaarder gestraft -
met het oog van heel de wereld op
zijn daden gericht - kan de prins
nauwelijks nog. Daarvoor be
hoeft men het bepaald niet te
doen. De prins is van zijn voet
stuk gestoten, ontluisterd.
Er kleeft daarentegen wel een groot
nadeel aan een (ongetwijfeld
langduriggerechtelijk vooron
derzoek: het zou ongetwijfeld het
aftreden van koningin Juliana
hebben betekend. Het kabinet
heeft dat - terecht - niet gewild.
En dat zal wel de ware reden zijn,
waarom er geen strafrechtelijk
onderzoek komt.
Behoudens enkele momenten van
menselijke zwakte in de jaren
vijftig heeft de koningin haar
taak steeds nauwgezet en tot volle
tevredenheid van veruit de meer
derheid van de Nederlandse be
volking uitgeoefend. Het zou tra
gisch zijn geweest (en gevoelsma
tig bitter om te aanvaarden) als
de vorstin door een misstap van'
haar echtgenoot afstand van de
troon had moeten doen. Het is
goed dat de regering-Den Uyl, die
de hele zaak trouwens toch dis
creet heeft behandeld, dit gevaar
heeft kunnen bezweren.
Afgezien van de betrokkenheid van
prins Bernhard bij de Lockheed-
affaire heeft de Commissie van
Drie twee zaken blootgelegd,
waarover het kabinet nog lang
zal tobben: de ministeriële ver
antwoordelijkheid ten opzichte
van leden van het koninklijk huis
en dan vooral als zij openbare
functies bekleden.
Controle achterafzoals nu, is onbe
vredigend. Het controlemecha
nisme zal eerder moeten functio
neren. Maar hoe?
En het tweede, belangrijkste punt:
hoe krijgt de regering zicht en
greep op de schimmige praktij
ken van het militair-industriële
complex, zoals dat in Lockheed
belichaamd wordt? In dat geheel
was ook prins Bernhard, hoe
vooraanstaand ook, slechts een
pion. Om een aantal vaagheden
hieromtrent in het overigens zeer
duidelijke rapport van de Com
missie van Drie op te helderen,
zou een parlementair onderzoek
over de wapenaankopen uiterst
nuttig zijn.
Logen geeft een diepe, warme kleur aan eikehout
en accentueert de natuurlijke structuur van het
hout. Alleen eersteklas Europees eiken is bestand
tegen logen. Vandaar12 jaar garantie.
de Meubelmakers uit het zuiden
des lands
Expositie in toonzaal Berkel (Z.H.), Noordeindsewcg
I 16 (langs het water) tel 01891-4670. Ma t/m za
9-18 uur. vrijdagavond tot 2 I uur.
eerste kwaliteit eikehout goed uitgewerkt in eigen
droogkamers geloogd volgens oud recept eigen
originele modellen 12 jaar garantie ongekende
service gratis thuisbezorgd door geheel Nederland