kan
"leerschool"
School
Klopjacht op krekels
Vandaag de
allerlaatste
zonnebloem
Publiek
Kruistocht
G
1!fltffll
na Concilie
Oostduitse
predikant
sterft na
wanhoops
daad
DINSDAG 24 AUGUSTUS 197«
De paus is té progressief. Hoe onge
looflijk het ook moge klinken: dui
zenden katholieken zijn die mening
toegedaan Zijn onverkort staan
achter de door het Tweede Vati
caans Concilie gewenste vernieu
wingen is talloze gelovigen een
doorn in het oog. Het gaat met name
om de liturgievernieuwingen. Zij
accepteren noch de vernieuwde La
tijnse missen noch de eucharistie
vieringen in de eigen taal.
Een van de meest vooraanstaande
katholiekendie met "Rome" in de
clinch blijft liggenis mgr. M. Le-
febvre, voorheen aartsbisschop van
Tulle. Wanneer hij zondag in zijn
geboortestad Lille (Frankrijk) een
Latijnse H. Mis oude stijl zal op
dragen, is de maat voor "Rome" vol
en zal hij worden geëxcommuni
ceerd. d.wjz. uit de kerk worden ge
zet. Een paar weken geleden is hij
reeds vanwege zijn activiteiten ge
schorst in die zin, dat hij het pries
terlijk ambt niet meer mag uitoefe
nen. Deze maatregel werd "met
droefenis"zoals de paus het in de
brief omschreef, getroffen, omdat
mgr. Lefebvre zich niet wenst te
houden aan de nieuwe liturgie
zoals deze door het Concilie is voor
geschreven.
In Nederland hebben wij een soort
gelijke kwestie meegemaakt met
pater Kotte. Omdat het nu echter
een bisschop betreft, tilt men er in
Rome zwaarder aan.
Overigens ts "Rome" niet verrast.
Mgr. Lefebvre heeft jaren in het
openbaar zijn afkeer van het "mo
dernisme" van het Concilie blijk
gegeven. Zijn woorden heeft hij al
in 1969 in daden omgezet, toen hij in
het Zwitserse plaatsje Econe een ei
gen seminarie stichtte. Vorig jaar
begon hij een kruistocht tegen de
nieuwe liturgie. Het preken in
Zwitserland, waar hij woont werd
hem daarop verboden. Vorige
maand stelde de Curie hem een ul
timatum. dat hij echter naast zich
neerlegde. Het laat zich aanzien,
dat hij het bevel van "Rome" om
zondag af te zien van de W.Mis
naast zich neer zal leggenDaarmee
is dan een schisma een feit. want
mgr. Lefebvre staat in deze niet al
len. Priesters en andere gelovigen
zullen hem volgen.
En dat voor het opdragen van een
Latijnse H .M is .zoals wij die vóór de
jaren '60 iedere dag meemaakten
THEO KROON
Zonder dat ik daar om heb ge
vraagd heeft het in de afgelopen
weken telefoontjes geregend
van mensen die mij vrijblij
vende mededelingen deden
over de afmeting van hun zon
nebloem. Goed bedoeld natuur
lijk maar wel overbodig want ik
heb mij voorgenomen de kost
bare ruimte in mijn rubriek niet
dagelijks te vullen met medede
lingen over het spel-zonder-
einde "Wie heeft de grootste
zonnebloem?" Maar om alle
zonnebloemkwekers toch niet
helemaal in de kou te laten
staan maak ik vandaag één uit
zondering. Voor de heer Hen-
nipman uit Leiderdorp. U ziet
Klokgelui in
ere hersteld
NIEUWKOOP - De hervormden
van Nieuwkoop gaan binnenkort
onder klokgelui naar de kerk. Dat
kon tot nu toe niet, omdat het be
scheiden torentje op de voorgevel
van de aan de plas gelegen kerk
klokloos is.
Nu verheft zich op steenworp af
stand van de kerk hoog in de lucht
de ranke gemeentetoren. En die
heeft behalve een carillon ook een
luidklok. De kerkvoogden kwamen
op het idee, het gemeentebestuur te
vragen voortaan voor het begin van
de diensten, half tien en half zeven,
deze klok te mogen luiden. Hier
mee zou ook een oud gebruik,
waarmee vele jaren geleden werd
gestopt, in eer worden hersteld.
Het gemeentebestuur is toen bij
enkele andere kerken, met name de
remonstranten en de gereformeer
den, die in de buurt van de her
vormden zitten, te rade gegaan. Die
bleken geen bezwaar te hebben.
Aan hun toestemming hebben B.
en W. wel enkele voorwaarden ver
bonden. De klok moet deskundig
geluid worden. Door iemand die
het luidmechanisme kent en ermee
weet om te gaan. En als zich een
defect voordoet, dat duidelijk een
gevolg is van het zondagse gelui,
dan moet dat op rekening van de
Het bestuur van de gereformeerde Oecumenische Sy
node praat deze week met premier Vorster van Zuid-Afrika
over de onlusten in de zwarte wijken.
De algemene vergeaenng van deze synode, die in Kaapstad
werd gehouden, is vrijdag gesloten. Het gesprek met Vor
ster gaat over de door de synode aangenomen resolutie over
de recente ongeregeldheden in de omgeving van Kaapstad,
waarin een dringend beroep op de regering wordt gedaan
om tegemoet te komen aan de bezwaren die aan het ont
staan van de onlusten hebben bijgedragen.
In een andere resolutie heeft de sy-
node de lid-kerken in Zuid-Afrika
gevraagd, zich diepgaand bezig te
houden met de hele problematiek. .JfÉjÉj-'
Verwacht wordt, dat alle lid-kerken
rassenvraagstuk zullen bijwonen.
Een motie van de zwarte Neder-
duits gereformeerde afgevaardig-
de, tevens bestuurslid van de GOS,
ds. Sam Buti die acuut aandacht .JgW-
vroeg voor vraagsyukken die met
houden (ongelijke lonen, gevan- j|||Psw^ -V,
gennemingen zonder proces, het 9^
ontbreken van vrij onderwijs en
leerplicht voor ieder in Zuid-Afrika W
en het trekarbeiderssysteem) kreeg jflis
geen meerderheid. Wel een gema- fj
tigder motie, waarmee ook ds. Buti f
zich kon verenigen.
De volgende algemene vergadering k
van de Geref. Oecumenische Sy- r>c Vmr.n,
node zal in 1980 in Frankrijk wor-
den gehouden. "andere d;
Leerschool
„De school kan een leerschool
zijn tot bevrijding uit individua
lisme, uit intellectualisme en uit
een op het eigenbelang gerichte
profijtmentaliteit. Bevrijding uit
individualisme leidt tot gemeen
schapsvorming, uit intellectua
lisme tot dienst en uit de profijt
houding tot de bereidheid tot de
len".
Dat zei ds. G. van Loenen in een
preek tijdens een dienst in de
Scheppingskerk te Leiderdorp, die
tot stand kwam in samenwerking
tussen de hervormde gemeente, de
gereformeerde kerk en de besturen
van de christelijke onderwijsinstel
lingen ter plaatse. Deze zondaga
vonddienst verving een doorde
weekse wijdingssamenkomst die
elk jaar ter opening van het nieuwe
schooljaar werd gehouden. Uit de
grote opkomst van leerlingen, ou-
gelijk is die andere dimensie in te
bouwen in al ons bezig-zijn. Aan die
vraag, die voor de richting van ons
onderwijs medebepalend is, ont
komt ook de kerk niet".
Hij zette een vraagteken achter de
vanzelfsprekendheid waarmee wij
het'profijt van onze intellectuele en
creatieve prestaties incasseren. De
geschiedenis van de spijziging
de 5000 mensen (Johannes 6) is,
louter verstandelijk gezien, natuur
lijk iets absurds. Dat kan gewoon
niet. Maar het verhaal knjgt in onze
eigen werkelijkheid wel praktische
betekenis als wij een gemeenschap
worden van mensen die gevormd
zijn tot dienst en die het profijt van
de enkeling minder achten dan de
solidariteit tot delen.
Kookboek
O In New York verschijnt in het na
jaar een KOOKBOEK, dat is sa
mengesteld door de vrouwen van
de bisschoppen der Episcopaalse
Kerk in de Ver. Staten. De op
brengst is bestemd voor het fonds
van een der bisschoppen voor be
strijding van honger en nood in de
wereld.
De bijna 130 vrouwen hebben de
recepten en ideeën voor het kook
boek gehaald uit het gehele ver
spreidingsgebied van de Episco
paalse Kerk, Voornamelijk de Ver.
Staten en de Philippijnen.
ders, personeel en bestuursleden
bleek wel dat men de nieuwe vorm
algemeen als een verbetering ziet.
Hoewel de school een produkt is
van onze maatschappij - en die ver
andert maar heel moeizaam -, lig
gen, aldus ds. Van Loenen, daar
toch meer kansen om veranderin
gen tot stand te brengen, zeker als
de school het bijbelse motief dat ie
der juist let op het belang van ande
ren in haar scholing, opvoeding en
vorming gestalte wil geven. In
Gods orde leven mensen niet als
losse individuen naast elkaar, met
de maatschappelijke wedren als
criterium. Ze zijn er Mét de ander.
Wat dienst is, kunnen we aflezen uit
het leven van Jezus Christus. Hij
legde zijn hoogheid af en was voor
de mensen beschikbaar. Ds. Van
Loenen: „De vraag die op ons af
komt is of de vorming van jonge
mensen er een is tot eenzijdige in
tellectuele prestaties óf dat het mo-
Lochem
Mr W. J. Geertsema,
ris van dc koningin in Gelderland,
zal op zaterdag 4 september de ge
restaureerde Grote Kerk in Lo
chem openen.
De restauratie heeft tot dusver ruim
4 miljoen gekost, waarvan de
overheid 90 procent vergoedt. Aan
de ingebruikneming van de kerk is
een culturele week verbonden.
Daarmee wordt de kerk, die uiter
aard weer beschikbaar is voor de
eredienst, ook op andere mogelijk
heden getoetst. Het is namelijk de
bedoeling het gebouw, dat plaats
biedt aan meer dan 1000 mensen,
ook voor andere doeleinden te gaan
gebruiken.
Na de culturele week komt de kerk
opnieuw in de steigers. Monumen
tenzorg heeft toestemming gege
ven nu ook de buitenmuren te res
taureren.
De deelneming en verantwoorde
lijkheid van de leken in de kerk van
het bisdom Den Bosch is het afge
lopen jaar vooruitgegaan, mede
dankzij impulsen van het pastoraal
centrum. Aldus dit centrum in zijn
overzicht 1975-1976 en zijn pro
gramma voor het nieuwe seizoen.
„We zijn van mening" - aldus het
verslag - „dat er op dit gebied nog
heel wat werk te doen valt en dat
onze dienstverlening moet worden
voortgezet". Tegelijk vragen de
medewerkers zich echter af of zij
zoveel mankracht en uren aan deze
ontwikkeling moeten blijven be
steden en of er niet meer terreinen
zijn waar meer pionierswerk moet
worden verricht. „Wij denken hier
bij aan kerk en samenleving,
nieuwe levensstijl, ontwikkeling
van meer eigentijdse gemeente
vorming e.d.".
Daarom zullen voortaan veel plaat
selijke cursussen en trainingen en
kortlopende huiverlening worden
gegeven door de dit jaar gevormde
groep van „medewerkers in het
veld", uitgebreid met de volwasse-
nenkatecheten.
De vrijkomende mensen gaan zich
wijden aan de nieuwe prioriteiten,
speciaal de werkgroep „kerk en
samenleving,,. De werkgroep
werkt mee aan een initiatief van de
bedrijfsaalmoezeniers een kader
cursus te geven over christen-zijn
in de werksituatie.
BEROEPINGSWERK: Her
vormde Kerk - beroepen te Kin
derdijk H. Veldhuizen Wapenveld,
te Gameren, W. van Gorsel Ridder
kerk, te Alblasserdam, J. Vos Put
ten, te Rijssen, J. C. Schuurman
Putten; bedankt voor Krimpen aan
de Lek M. Verduin Brakel, voor
Veenendaal en voor Wezep J. Vos
Putten, voor Wieringerwerf B.
Koole Leersum; aangenomen de
benoeming tot hulppredikant te
Usselo - Boekelo J. J. Roodsant,
hulpprediker te Wadenoyen. Gere
formeerde Kerken; aangenomen
naar Voorburg T. J. Hagen, leraar
godsdienst aldaar.
BONN (SP) - Een Oostduitse evan
gelische predikant Oskar Brüse-
witz (47) uit Dossdorf is in een zie
kenhuis in Halle aan zijn verwon
dingen overleden nadat hij woens
dag in de stad Beitz door zelfver
branding protest had aangetekend
tegen de onderdrukking van de
godsdienst in de Duitse democrati
sche republiek. Deze wanhoops
daad werd door ooggetuigen in het
westen bekend zodat ook de Oost
duitse autoriteiten gedwongen wa
ren na langdurig stilzwijgen aan het
gebeuren bekendheid te geven.
Zij poogden het voor te stellen alsof
de predikant een ziekelijke, door
waanvoorstellingen geplaagde
man was die voor zijn daden niet
verantwoordelijk was. Maar de
vrouw van de predikant gaf weste
lijke journalisten via de telefoon te
kennen dat haar man, die bekend
stond als een streng gelovig geeste
lijke zich door een al te behoed
zaam opererende evangelische
kerk in de DDR in de steek gelaten
voelde. "Mijn man wilde een duide
lijk teken geven".
Kort voor zijn poging tot zelfver
branding had hij spandoeken ont
rold met opschriften als "Voer de
jeugd met in het verderf' en "Ker
ken klagen de communisten aan"
Volgens een verklaring van de
Oostduitse evangelische kerk ver
keerde Brüsewitz al geruime tijd in
conflict met de Oostduitse staat. De
predikant richtte zich fel tegen het
Oostduitse streven door discrimi
nering van kerkelijke jongeren hun
toekomstkansen te belemmeren en
"meer in het algemeen" dc opvoe
ding tot haat, waaraan zich volgens
hem de DDR stelselmatig schuldig
maakt.
Door de al te zeer voor de hand lig
gende verklaring dat Brüsewitz
geestelijk niet normaal was, poogt
de regering zich vrij te pleiten van
dit nieuwe pijnlijke voorval, nadat
zij enige weken geleden internatio
naal al in opspraak kwam door het
doodschieten van een Italiaanse
communist aan de Oostduitse
grens.
Een harige reuzenspin in je
slaapkamer mag dan niet al
les zijn; een kolonie luidruch
tige krekels in en rond je wo
ning is ook geen pretje. De
bewoners van de Haarlem-
mervaartweg in Leiden en
met name die wonen in de
buurt van het viaduct Willem
de Zwijgerlaan, kunnen daar
over meepraten sinds horden
krekels zich behaaglijk in hun
woonwijkje hebben genes
teld en nu op gezette tijden
wat "concerten" verzorgen.
De krekelplaag dreigt nu zo
uit de hand te lopen dat er een
SOS is uitgegaan naar de ge
meente met het beleefde doch
dringende verzoek de buurt
van de kwelgeesten te verlos-
hem hier op de foto. de nek rek
kend. de ogen gericht op het
topje van zijn met spantouwen
op de been gehouden reuzen-
zonnebloem. Hij is de kam
pioen. Dc recordhoogte: 5 me
ter en 23 centimeter.
Zijn laatste
seizoen...
In Lisse. aan het einde van de
Kanaalstraat bij de ophaal
brug over de Ringvaart, zoek je
in het holst van de nacht nooit
tevergeefs naar de goedlachse
Kaagbewoner Jan van Nieuw
koop. De 72-jarige palingvisser
houdt daar elk jaar van juli tot
oktober bij nachten ontij .trouw
de wacht bij zijn over het water
gespannen keernetten.Hij hoort
bij de brug en bij de Ringvaart.
En eigenlijk kan niemand zich
voorstellen dat je Jan van
Nieuwkoop 's nachts niet meer
aantreft in zijn wachthuisje en
dat het voor omwonenden, die
de slaap niet kunnen vatten,
niet meer mogelijk zal zijn om
diep in de nacht bij Jan even een
babbeltje te gaan maken.
Toch gaat hij waarschijnlijk
nog dit jaar zijn vertrouwde
stek definitief verlaten. Hij
heeft er nu precies vijftig visja-
ren opzitten. Dat vindt Van
Nieuwkoop meer dan voldoen
de.
Honderden
Eén van de ondertekenaars van
de alarmbrief is mevr. De
Groot. Zij vertelde mij: '"s
Avonds, zodra het begint te
schemeren, begint voor ons
de narigheid. Met honderden
tegelijk gaan ze dan tekeer.
En dat gesnerp komt overal
vandaan. Ze zitten onder het
viaduct, in de graskant langs
de vaart en ook in onze hui
zen. Het barst ervan. En doe
er maar eens wat tegen. Een
onbegonnen zaak. Het is
vechten tegen de bierkaai. Al
doe je je ramen en deuren nog
zo goed dicht; ze vinden altijd
wel een gaatje om binnen te
dringen. Het geluid dat ze
maken is de te harden. We
doen nauwelijks meer een
oog dicht. We zijn alleen nog
maar op jacht".
Rammen
En bij die jacht is alles geoor
loofd. De bewoners van de
Haarlem mervaart weg ram
men er dan ook lustig op los.
Met "knuppels" van kranten-
t De Leidse krekelkolonie voelt zich best op haar gemak bij het viaduct Willem de Zwijgerlaan
rond de warme stoomleiding in de Haarlemmervaartweg
papier, met vlakke hand, met
schoenen en met professio
nele strijdwapens als vlie
genmeppers en spuitbussen.
Mevr. De Groot (ze draaide er
in de afgelopen weken talloze
spuitbussen door): "Ik zou
nog wel meer willen spuiten.
Maar dan wordt het hier in
huis net een gifhok. We moe
ten nog een beetje om onze
gezondheid denken ook. Laat
de gemeente nu maar wat
doen. Wij kunnen die beestjes
niet meer aan".
Ernst
30m het gemeentebestuur er
van te overtuigen dat het
ernst is met de krekels stapte
de Leidse afgelopen vrijdag
met het resultaat van een
korte krekelklopjacht (vijf
dode en één levende krekel)
de gemeentesecretarie aan
het Stadhuisplein binnen.
Daar werden de gevelde dier
tjes met gemengde gevoelens
m ontvangst genomen door
ambtenaar De Raad van de
afdeling algemene zaken.
Mevr. De Groot: "Men heeft
ons nu de toezegging gedaan
dat er op korte termijn iets
gaat gebeuren. De diertjes
worden opgestuurd naar Wa-
geningen en daar gaat men
onderzoeken welk bestrij
dingsmiddel het best tegen ze
gebruikt kan worden. We ho
pen wel dat ze daar een beetje
vaart achter zetten. Dan kun
nen we binnenkort tenminste
weer eens een nacht rustig
slapen".
®@©e
[rfefffiïfiKM Vtgjfi) AüirastefëküSSï
past? Bel me dan
maar op. Elke
morgen wacht
ik tot tien uur
op uw telefoontje
Bel 071-144941,
toestel 39.
