FNV: „Zonodig een
aanvullende looneis
Turken onthutst maar niet bang
JR:
„Politie scheurt hier voorbij en doet niets"
Wanneer de prijzen blijven stijgen
Oplichter
pas terug
verwacht
als geld
op is...
v> /yvt-r. v 'W -
„Emancipatie leidt
tot criminaliteit
2
DINSDAG 10 AUGUSTUS 1976
BINNENLAND
PAGINA 7
FNV-voorzitter Wim Kok
AMSTERDAM (SP) - Als de prijzen in een van de komende
maanden van 1976 twee procent stijgen boven het indexcij
fer uit april zal de Federatie Nederlandse Vakbeweging een
loontoeslag van twee procent eisen ter vergoeding daarvan.
Daarmee is de federatieraad niet meegegaan met die vak
bondskringen die geroepen hebben om een duurtetoeslag
nu.
De toeslag moet in een gelijk be
drag voor iedereen gegeven wor
den als het zover is. Die toeslag
moet volgens de FNV-voorzitter
Wim Kok als voorschot worden ge
zien op de eindafrekening aan het
eind van het jaar. Het topbestuur
van de FNV vindt verder dat er alle
aanleiding is de verhoging van de
BTW van zestien tot achttien pro
cent per 1 oktober uit te stellen.
Plicht
De net van vakantie teruggekeerde
AMSTERDAM (SP) - De 34-jarige
Samuel Benjamin A. geniet
waarschijnlijk met volle teugen
in de zuidelijke zon van de
203.000 gulden die hj ruim een
week geleden heeft weggenomen
bij de supermarkt Maxis in Mui
den. De Amsterdammer staat via
Interpol gesignaleerd. De politie
verwacht dat de man, die al eer
der is veroordeeld voor een der
gelijk delict, pas weer zal opdui
ken als het geld op is.
Vorige week zondag, n een uitge
breid etentje met twee Haagse
meisjes, bood Samuel één van
hén aan om twee weken met hem
op vakantie te gaan. Hij vertelde
het meisje, de 22-jarige Anita Al-
bers, dat hij nogal wat geld had,
maar dal ze dar verder niet over
moest praten, omdat de politie
hem zocht. Het meisje wilde er
toen verder niet meer op ingaan.
De Haagse meisjes waren naar de
politie'gestapt, omdat ze Samuel
herkenden van een compositie
foto, die ze in de krant hadden
gezien. Toen Samuel op de tel-
kamer van Maxi in dienst trad
had hij een valse naam en gefin
geerde referenties opgegeven.
De politie heeft de vrouw achter
haald die Samuel enkele keren
bij Maxis in een zilverkleurige
Volkswagen is komen afhalen.
Het blijkt zijn ex-vrouw te zijn
met wie hij hun kinderen be
zocht. De vrouw heeft niets met
de affaire te maken.
Den Uyl over
'Berufsverbote'
MAINZ (ANP) - De staat heeft het
recht bepaalde maatregelen tegen
politieke extremisten te nemen. Dit
verklaarde premier Den Uyl giste
ravond in een vraaggesprek voor de
Westduitse televisie.
De premier benadrukte dat radica
len echter de mogelijkheid moeten
behouden hun denkbeelden toe te
lichten en te verdedigen. Daarbij is
oprechtheid stellig geboden, zei hij.
In Nederland zal weliswaar nie
mand zich meer opwinden over een
communist bij het onderwijs, maar
meer zou hij toch niet kunnen wor
den, aldus Den Uyl.
Vijf bekende leden van de PvdA
hebben een "open brief' gezonden
aan het partijbestuur met het ver
zoek nu officiéél een comité op te
richten tegen de "Berufsverbote"
in Duitsland.
De briefschrijvers sluiten met hun
brief aan bij reeds eerder onderno
men initiatieven in deze richting,
zoals die van de FJG en enkele an
dere partijleden.
De brief is ondertekend door de
Groninger wethouder drs. Max van
den Berg, dr. Fenna v.d. Burg, bur
gemeester van Rotterdam Andre
van der Louw, dr. Sicco Mansholt
en door de Groninger hoogleraar in
de filosofie Lolle Nauta.
Kok noemde het een phcht van de
regering dat uitstel in overweging
te nemen. Dit als bijdrage om de
prijsstijging te drükken. De enkele
honderden miljoenen guldens die
daardoor niet in de schatkist zou
den vloeien moeten dan maar er
gens anders vandaan komen. De
FNV vindt namelijk dat uitstel van
de BTW-verhoging niet ten koste
mag gaan van de collectieve uitga
ven, zoals het WD-voorstel in
houdt.
Alle bonden hebben de keuze voor
de loontoeslag als voorschot onder
schreven. Kok noemt die beter dan
de duurtetoeslag ineens, zoals bij
voorbeeld de voedingsbonden die
eerder hadden geëist. De looneis
wordt op die manier direct gekop
peld aan de ontwikkeling van de
prijzen. Het april-cijfer staat op
169.8, wordt dat 173,2 dan zal die
looneis moeten komen.
Hopelijk niet
„Wij hopen dat wij aan die loontoe
slag niet toe hoeven te komen", al
dus Kok. „Regering, bedrijfsleven
en de tussenhandel moeten er maar
voor zorgen dat we binnen de ge
raamde prijsstijging van 8,25 pro
cent over heel 1976 blijven, zodat
we die looneis niet hoeven te stel
len". Kok vreest echter dat dit niet
zal lukken, ondanks de prijsdaling
van half juni tot half juli. De FNV
taxeert die stijging over het hele
jaar nog steeds op 8,75 procent en
gaat er zelf eigenlijk van uit dat die
loontoeslag hoe dan ook geëist zal
moeten worden.
De federatie zal in een brief aan de
regering deze voorstellen nader
uiteenzetten. Kok wil er op rede
lijke termijn met de regering over
praten.
AMSTERDAM - De werkzaamheden aan het Damrak,
voor veel ongemak. Acht maanden zal men bezig zijn oi
trambaan op een verhoogd plateau wordt geschapen.
drukste verkeersaders in de hoofdstad, zorgt
wegindeling te maken waarbij een vrije
en studeren.
Aldus drs.JZondervan - De Jongsociologe en wetenschappelijk
medewerkster bij het criminologisch instituut van de Rijksuni
versiteit in Groningen, in het maandblad geestelijke volksge
zondheid. Daarin doet zij verslag van haar vergelijkend onder
zoek naar de criminaliteit onder respectievelijk huisvrouwen,
werkende en studerende vrouwen.
Bij het onderzoek - representatief voor de inwoners van de stad
Groningen - waren in totaal 1133 vrouwen betrokken, die het
aantal delicten, dat ze in 1973 en in 1974 hadden gepleegd, moes
ten invullen op een lijst van 35 delictsoorten.
Van het aantal proefpersonen gaf 33,5 procent op een of meer
delicten te hebben gepleegd. Van de huisvrouwen was maar 19,6
procent 'dader', terwijl bijna de helft 49,1 petvan de studer
ende vrouwen tenminste een delict opgaf. Ónder de werkende
vrouwen was het percentage 'daders' eveneens hoog,nl 41,6 pet.
Het gemiddeld aantal opgegeven delicten per dader bleek ook
nogal uiteen te lopen voor de verschillende groepen: huisvrou
wen 52, werkende vrouwen 82 en studerende vrouwen 11.4
Mevrouw Zondervan-de Jong rangschikte de gegevens ook naar
burgerlijke staat, leeftijd en sociale status van de vrouwen. Ook
toen vond zij in verhouding meer daders onder de werkende en
studerende vrouwen dan onder de huisvrouwen. In de groep
vrouwen onder de 30 jaar is dat verschil in aantal daders het
duidelijkst te zien: jongere huisvrouwen plegen beduidend min
der vaak delicten dan jongere werkende en studerende vrouwen,
aldus drs. Zondervan-De Jong. In de leeftijd boven de 30 jaar
beginnen de verschillende groepen in dit opzicht iets meer op
elkaar te lijken, met name in de groep van de gehuwden. De
criminaliteit neemt daar bovendien in alle groepen af.
Uitgangspunt van de studie was, een antwoord te vinden op de
vraag of de vrouwenemancipatie zal leiden tot een stijging en
een 'vermannelijking' van de criminaliteit bij vrouwen. Wat dat
laatste betreft heeft zij een vergelijking gemaakt tussen de aard
van de delicten, die door de vrouwen werden opgegeven, en die
van de delicten, die in de officiële criminaliteitscijfers als 'man-
nendelicten' worden aangegeven.
Uit die vergelijking blijkt volgens de sociologe onder meer, dat de
criminaliteitspatronen van mannen en vrouwen opvallende
overeenkomsten vertonen. "Gelet op de typen delicten is alleen
huisvredebreuk typisch vrouwelijk en vernieling typisch man
nelijk, terwijl de andere vrouwendelicten allemaal overeenko
men met de mannendelicten"aldus mevrouw Zondervan-de
Jong.
Overigens blijkt volgens de onderzoekster uit het onderzoek, dat
de delicten 'diefstal' en 'ontduiking van invoerrechten' in alle
drie groepen door vrouwen het meest worden gepleegd.
Lezers schrijven
GROENTE IS
NIET DUUR
Het gejammer over de (dure)
groente is niet van de lucht. Maar
wat is er niet duur? Benzine, siga
retten, drank, vlees, schoeisel, kle
ding noem maar op. En niet te ver
geten: dure vakantiereizen waar
Jan Rap en z'n maat aan deel
neemt. Hindert niet! Alles kan!
Hebt u de zakken met foto's in de
krant gezien? Dat kost blijkbaar
niets. Weet u dat dat Nederland
door de bonafide niet-
geïndustrialiseerde koude-
grondtuinder een pakket groenten
op tafel k: ijgt van grote verschei
denheid, tegen een matige prijs?
Aan de marge van 50 tot 100 pet.
winst welke er ligt tussen produ
cent en consument kan hij niets
doen. Als er volop aanbod is van
goedkope groenten vraagt het pu
bliek naar primeurs. En nu
schreeuwt men moord op brand.
De tuinder sjouwt van licht tot
donker zonder dat zijn overuren be
taald worden zoals dat in andere
sectoren wel het geval is. Als de
tuinder dat ook uitbetaald kreeg
waren de groenten helemaal onbe
taalbaar. Daarom is de groenten
niet duur! Bovendien oogsten de
tuinders door de grote droogte
minder of helemaal niets. Tenslotte
zou het zo gek zijn wanneer de nood
groter wordt, de grenzen geheei of
gedeeltelijk worden gesloten. Het
hemd is ons nader tot de rok. Wij
zijn altijd zo punctueel in het na
komen van onze zgn. internationale
verplichtingen en vergeten ons ei
gen volk.
A. VERSTEEG,
Katwijkseweg 9a,
Wassenaar.
SCHIEDAM (SP) - De Turken in
Schiedam zijn verbaasd, ont
hutst, bedroefd maar niet bang.
Het woedende volksgericht, dat
in het afgelopen weekeinde tot
schandelijke taferelen leidde
voor Turkse cafè's en winkels,
heeft gelukkig geen persoonlijke
ongelukken tot gevolg gehad. Als
je tenminste een hoofdwond van
een Turkse café-musicus en glas
scherven in de voet van een
Turkse werkster tot de te ver
waarlozen spaanders wilt reke
nen bij zoveel bruut geweld. Het
had veel erger kunnen uitpak
ken, dat is zeker.
Een dag na de laatste onbeheerste,
onberedeneerde, deels onver
klaarbare en in ieder geval on
vergeeflijke Turken-raid, die een
vooralsnog ongeïdentificeerde
groep jonge Nederlanders zater
dagavond en - hoe is het moge
lijk, vraag je je af - ook nog zon
dagavond ongehinderd heeft
kunnen uitvoeren, zitten de be
laagde Turken zwijgend bij el
kaar in café Zafer. „Wegens om
standigheden gesloten" vermeldt
een haastig aangebracht kaartje
op de deur.
Die „omstandigheden" laat eige
naar Hasan Gök, al dertiem jaar
in ons land en naar zijn zeggen
„nooit enige last gehad", met om
floerste zwarte ogen zien: een
stapel klinkers waar je eng van
wordt. Moordende projectielen
die zaterdagavond zijn etablis
sement door de voorruit binnen-
suisden. Hij heeft ze nu netjes bij
elkaar gelegd. Niet om mogelijke
toekomstige aanvallers met ge
lijke munt te betalen, want zover
zal hij het nooit laten komen. „Wij
zijn niet bang, dat niet, maar het
eind zou zoek zijn als wij met
wraakacties zouden beginnen.
Onder elkaar is het parool: trek je
terug, bel de politie, vertrouw op
de Nederlandse autoriteiten".
Dat die stenen er nog steeds liggen
in cafe Zafer, dat de ruiten niet
hersteld zijn en dat de deur voor
lopig op de knip blijft is juist be
doeld om de politie bij het onder
zoek een zo authentiek mogelijk
beeld te geven van wat er precies
gebeurd is. Was de politie op het
moment van het misdrijf dan niet
ter plekke? De Turken kijken bij
deze vraag naar hun schoenen,
maar een Nederlands meisje (er
komen ook veel Nederlanders in
café Zafer): „De politie scheurt
hier voorbij in kogelvrije wagens,
meer doen ze niet. Toen de zaak
hier aan diggelen ging waren ze
nergems te bekennen".
«1 H 'P. M
-a,'
De barkeeper van het Turkse café Zafer in Schiedam heeft e
stenen, die het café worden binnen gegooid.
helm opgezet om zijn hoofd te beschermen tegen de
Joegoslaaf
DE BE20K.GEP.
Volgens Hasan Gök waren er op dat
moment wel 1500 mensen buiten
op straat. Allemaal het gevolg van
die steekpartij op de Schiedamse
kermis, vrijdagavond, waarbij
een dode viel. Gök herinnert zich
hoe een neef van het slachtoffer
zijn zaak binnenkwam en ver
telde dat „een Joegoslaaf' de da
der was geweest. Maar latere ge
ruchten gingen over „een Turk"
vandaar.
Burgemeester Lems van bcnieüam
zei het al: het is onwaardig, wat
hier gebeurd is. Het geheel her
innert aan de zwartste bladzijden
uit de wereldgeschiedenis, aan de
pogroms bijvoorbeeld. De frus
traties van het zich vervelende
gepeupel hoeven maar een enkel
gemakkelijk herkenbaar signaal
op te vangen (en „Turk" is zo'n
signaal) om tot ontlading te ko
men. „Ik heb hier dertien jaar
gewoond", zegt Hasan Gök „en ik
heb heel goed met de Nederlan
ders kunnen opschieten, maar als
dit zo doorgaat, denk ik er over
om weg te gaan. Het zou me wel
spijten, maar dit soort dingen is
niet te verdragen".
Hij inventariseert de schade die hij
zondagavond nog eens extra op
liep: „Toen is er bij ons ingebro
ken. Wij waren er niet na die rot
zooi van zaterdag. Mijn hele
drankvoorraad is weggehaald,
mijn muziekinstallatie, een foto
apparaat, alles is weg. De politie
moet maar uitzoeken wie de
plunderaars zijn". En hij memo
reert bitter, hoe hij door de politie
werd weggestuurd toen hij om
meer hulp verzocht, bijvoorbeeld
van Rotterdamse korpsen, weg
jij, wij zijn hier de baas, zit niet zo
te zeuren. Maar waar was de poli
tie dan zondagavond?
Onvergeeflijk
De Turkse bewoners van de Maria-
straat zijn evenmin te spreken
over de bescherming van de kant
van de Nederlandse overheid. Zij
hopen er voor de toekomst het
beste van, maar wat er zaterdag
gebeurd is in hun kleine groen
geschilderde moskee op de hoek
kan niet goed gemaakt worden,
vinden ze. Terwijl op straat tien
tallen mensen op relletjes belust
rondhingen knetterde er opeens
een brommer voorbij en op het
zelfde moment knalde een
brandbom in de moskee de gebe-
dsvrede van de aanwezigen aan
stukken. „En dat is onvergeef
lijk", roept fabrieksarbeider
Ozarda, „zelfs in een oorlog zijn
ziekenhuizen en kerken vrij
plaatsen die ontzien worden".
En andere Turken, die in enkele
uren geleerd hebben het woord
„molotov-cocktail" accentloos
uit te spreken, vallen hem bij:
door deze aanslag op hun heilig
ste der heiligen zijn zij op hun
hart getrapt, in hun ziel geraakt.
„Ik heb hier in de Mariastraat al
tijd goed kunnen samenleven
met de andere Nederlanders",
zegt Ozarda, „maar ontheiliging
van onze moskee gaat toch echt te
ver. Het waren dan wel mensen
van buitenaf, maar toch. Als het
Ontzag
De Turken zijn niet bangt maar zij
houden zich in toom. Hun onder
geschoven maatschappelijke po
sitie in de samenleving schrijft
hen dat vooralsnog voor. Het ont
zag voor de politie, in Turkije
vanzelfsprekend, houdt ook hier
nog stand, ondanks (of dankzij?)
de soms onbegrijpelijke arrogan
tie van onze overheidsdienaren
tegenover hen.
Maar sommige Turken, nog ver
bijsterd over de zojuist voorbij-
geraasde beeldenstorm, geven
het aarzelend toe: "ze zijn onvol
doende beschermd geweest, voe
len zich bedreigd, tweederangs
burgers in een vreemd, vijandig
land.
Wat de oorzaak is geweest van de
plotselinge anti-Turkse volks
woede zal nog uitgezocht moeten
worden. Voer voor de goedwil
lende gogen van divers pluimage.
De oplossing van het sluime
rende conflict is niet zomaar te
geven. Misschien ligt zij wel in
een van de zijstraten van de
Schiedamse Mariastraat, waar
veel Turken wonen. Dat straatje
heet namelijk: Vriendschap
straat.
Agentje-pesten
in Schiedam
SCHIEDAM (ANP) - Rond
half elf is het in Schiedam gis
teravond weer onrustig ge
worden. Groepen jongelui
verschenen in het oostelijk
deel van de stad en bekogel
den de politie met stenen. Ook
werden er enkele "brand-
bommetjes" gegooid. Twee
van de stenengooiers werden
gearresteerd. Voor zover nu
bekend raakte er niemand
gewond. Hoofdinspecteur
Van der Veen van de Schie
damse politie gaf als zijn me
ning dat de jongeren, onder
wie ook vele Rotterdammers,
alleen uit waren op een con
frontatie met de politie.
Ook in de omgeving van de
Mariastraat, waar veel Turken
wonen, waren honderden
mensen op straat, maar inci
denten deden zich niet voor.
De politie patrouilleerde met
ongeveer 50 man, onder wie
twee secties mobiele eenheid,
éen van Schiedam zelf en één
van het regionale bijstand
steam. Ook werd er gesurveil
leerd door politiefunctiona
rissen in burger.
Ondanks de betrekkelijke rust
noemde Van der Veen, die be
last is met de coördinatie van
de "rellenbrigade", die toe
stand "problematisch". Hij
doelde daarbij op het feit, dat
er zich voortdurend groepjes
jongelui ophielden op hoeken
en straten, die bij nadering
van de politie wegvluchtten
per bromfiets. Even later ver
zamelden zij zich dan weer in
andere straten.
"Zo krijgen wij er geen vat
op". Het zijn allemaal jongens
van 16 tot 20 jaar, die eens lek
ker agentjes willen pesten",
aldus de hoofdinspecteur.
De steekpartij op de kermis,
waarbij eén jongen werd ge
dood en een andere gewond,
hetgeen de aanleiding was tot
de onlusten, is nog met opge-,
lost. Hoofdinspecteur Van der
Veen kon hierover niets an
ders zeggen dan dat men "er
zeer hard aan werkt".
3,5 miljoen
telefoons
in Nederland
HARSKAMP - De PTT heeft gis
termorgen in Harskamp (gem. Ede)
de 3,5 miljoenste telefoon aangeslo
ten Dat gebeurde bij de familie J.
Minnen, die de aansluitingskosten
en een jaar abonnementskosten
niet behoeft te betalen.
