Yorster: „Geen
paniek-acties
Maffialeider in Y.S. vermoord
Griekenland en Twjrije hebben olie nodig
vraagt
spoedzitting
Veiligheids
raad
Standpunten in
Libanon verhard
Drie doden bij rellen Zuid-Afrika
Kissinger
ontkent
druk op
Pakistan
Communistin Rome
DINSDAG 10 AUGUSTUS 1976
ROME (AP) - Het Grieks-Trukse
tot nu toe alleen nog politieke ge
schil over de zeggenschap over
de Egeïsche zee die de twee lan
den scheidt, wordt veroorzaakt
door het feit dat beide hard olie
nodig hebben.
Zowel Athene als Ankara hopen
dat in de zeebodem genoeg olie
zal worden gevonden zodat er
minder zal behoeven te worden
ingevoerd, hetgeen een bespa
ring aan buitenlandse valuta be
tekent die de economieën der
twee landen die er allesbehalve
goed voorstaan, best kunnen ge
bruiken.
Maar in officiële kringen zowel te
Athene als te Ankara maakt men
er geen geheim van helemaal niet
te weten of er wat in de zeebodem
zit, en hoeveel.
Maar hoe dan ook, aan herrie en
opwinding vooraf geen gebrek.
Een zakenman in Ankara zei er
laatst oven "de olie is reden ge
noeg om elkaar naar de strot te
vliegen".
Tegen het einde van 1973 hadden
de Grieken voor het eiland Thas-
sos dat buiten het omstreden ge
bied ligt de aanwezigheid van olie
vastgesteld en dit leidde tot de
Conflict om Egeïsche Zee niet alleen van politieke aard
veronderstelling, in sommige
kringen was men er zelfs van
overtuigd, dat de Egeïsche zee
ryk aan olie was en een uitloper
kort aan op twee fronten; het
zoekt naar olie en het trachten
zijn steenkoolvoorraden beter te
exploiteren.
ligniet, een soort bruinkool dat
zeer vluchtige eigenschappen
heeft en waarvan de reserves
worden geschat op 4.5 miljard
vormde van de "ader" die loopt Het beschikt voornamelijk over
van Roemenië naar Noord-Afrika - -
en het nabije Oosten.
Een functionaris van een oliemaat
schappij werkzaam in Turkije ge
loofde dit ook toen hij zei: "de
Egeïsche Zee kan ryk aan olie
zijn. Dat is vaak het geval geweest Als de exploitatie
met de bodem van "oude" zeeën,
zoals deze".
Turkse geologen wijzen erop dat
Turkfje "tussen de olie zit" die
voorkQmt in de buurlanden de
Sowjet-Unie, Irak en Iran en,
verderop, Roemenië.
Er was evenwel nog nooit met
voortvarendheid naar gezocht,
geven zij toe.
Griekenland grijpt zijn energiete
goed wordt
aangepakt dan, is men te Athene
van mening, zouden al Grieken-
lands energiezorgen
komende 40 jaar mee
zijn.
De president-directeur van de
Griekse staats-oliemaatschappij,
Georgios Spentzas, zei: "De laat
ste twee jaar hebben wij voor het
eerst ernstig nagestreefd aan
onze energiebehoeften tegemoet
te komen door ontwikkeling van
eigen bronnen. Als ligniet blijkt
als vervanging van olie met suc
ces te kunnen worden gebruikt
en we gaan tegelijkertijd in de
Egeïsche Zee olie zoeken, dan
zouden wij zelfs op bescheiden
schaal olie-exporteur kunnen
worden".
In officiële kringen te Athene schat
men dat qua energie zeven ton
ligniet gelijk staat aan een ton
olie. Maar de ligniet kost slechts
ongeveer drie dollar per ton, en
de olie 90 dollar per ton.
van de baan In 1975 besteedde Griekenland aan
de invoer van olie en olie-
produkten 780 miljoen dollar of
tewel hasst viervijfde van wat het
Wij moeten trachten de
import te drukken door zuinig te
Het wint wat olie - vermoedelijk Een regeringsfunctionaris zei hier-
ongeveer 2.9 miljoen ton in 1976. nv<"" "wii trachten de
Maar die komt uit oudere putten
die steeds minder opleveren. Vyf
jaar geleden bedroeg de jaarlijkse
opbrengst nog 3.5 miljoen ton.
Griekenland haalt veel minder uit
de grond tot nu toe. Het had ge
hoopt bij Thassos een 7.5 miljoen
ton per jaar te kunnen winnen
maar de gouverneur van de na
tionale bank, de bekende eco
noom Xenophon Zolotas, schat
die opbrengst eerder in de buurt
van de 2.5 miljoen ton.
Er liggen in die zee een 3000 eilan
den die tot Griekenland behoren,
enige van de grotere ervan liggen
vlak bij de Turkse kust. Zoals
men algemeen in de wereld doet
in situaties als deze maakt Grie
kenland aanspraak op de wateren
bij die eilanden.
Turkije is het hier niet mee eens en
zegt dat een dergelijke opvatting
Turkije in feite isoleert. Het staat
erop dat de speciale geografische
toestand ook speciale akkoorden
behoeft.
Zijn. Het kost ons teveel aan bui- Buitenlandse deskundigen in Tur-
tenlands geld".
In 1975 vertoonde het Turkse tekort
op de handelsbalans een bedrag
van 3.3 miljard dollar. Een groot
deel van die som, namelijk 810
miljoen dollar, kwam voor reke
ning
buitenlands geld £urfe ui Inm5h«ftTWkije9._3nmijoenton
de uitvoer, het toerisme, de HBUbMT
andere takken
olie ingevoerd, iets meer dan
Griekenland maar ongeveer
tweemaal zo veel als in 1971.
kije wijzen er verder op dat het
zoeken naar en winnen van olie in
de Egeïsche Zee een bijzonder
kostbare aangelegenheid is die
zowel Griekenland als Turkije
zich eigenlijk niet ieder voor zich
kunnen veroorloven.
de ingevoerde olie. In Buitenlandse technische en finan-
cile steun zou waarschijnlijk niet
beschikbaar zijn, aldus is men
van oordeel, als er in het gebied
geen gegarandeerde toestand van
vrede bestond. En men hoopt dan
ook dat de twee landen een con
sortium kunnen vormen dat de
kosten en de baten zal gaan delen
van wat een rijke energiebron
kon z\jn.
begonnen, besteedde Turkije
slechts 220 miljoen dollar aan
import-olie.
In Anakara werd meegedeeld dat
het probleem van de olie in de
Egeïsche Zee in wezen een poli
tiek probleem is.
JOHANNESBURG (UPI) - De Zuidafrikaanse premier,
John Vorster, heeft in een gisteren in Johannesburg gepu
bliceerd vraaggesprek gezegd dat zijn regering weigert zich
door de jongste uitbarsting van ongeregeldheden in zwarte
woongebieden tot een paniek-actie te laten brengen.
LAHORE (UPI/Reuter) - De Ame
rikaanse minister van buitenlandse
zaken Kissinger heeft gisteren in de
Pakistaanse hoofdstad Lahore op
een persconferentie ontkent pre
mier Boetho onder druk te hebben
gezet in verband met de aankoop
van een kerncentrale van Frank
rijk.
Kissinger beëindigde gisteren zijn
tweedaags bezoek aan Pakistan en
is richting Parijs vertrokken.
De minister gaf blijk van ernstige
bezorgdheid over de kwestie toen
hij uit het Pakistaanse Lahore ver
trok. Onze zorg betreft niet zozeer
de plannen van Pakistan op zich
maar het totale probleem van de
verspreiding van kernwapens, die
rampzalige gevolgen voor de toe
komst van de mensheid kan heb
ben, zei hij.
Volgens de bewindsman zullen de
Verenigde Staten en Pakistan het
overleg over deze kwestie voortzet
ten met de wil het niet op een con
frontatie te laten aankomen.
Het Franse ministerie van buiten
landse zaken ontbood gisteren de
Amerikaanse zaakgelastigde Sa-
muël Gammon om hem om ophel
dering te vragen over Kissingers
uitlating dat de controlemaatrege
len die Frankryk als voorwaarde
aan de levering aan Pakistan heeft
verbonden niet voldoende zijn. Het
ministerie gaf tevens een verkla
ring uit waarin het zegt dat „de
Franse regering aan alie door inter
nationale regels voorgeschreven
voorzorgsmaatregelen heeft vol
daan" door de installatie onder toe
zicht van de IAEA (het internatio
nale bureau voor kernenergie te
Wenen) te plaatsen). Frankrijk
heeft dit gedaan, aldus de verkla
ring, „teneinde het risico van ver
spreiding van kernwapens uit de
weg te gaan".
Parijs gaf terloops de Verenigde
Staten en Canada een veeg uit de
pan door hieraan toe te voegen dat
dergelijke voorzorgsmaatregelen
niet door deze landen waren geno
men toen zy kernreactors aan India
leverden en dat de Verenigde Sta
ten nu zelf hebben toegegeven dat
India waarschijnlijk door de Ame
rikanen geleverd zwaar water heeft
gebruikt om zyn eerste kernbom te
produceren.
De Zuidafrikaanse politie hacf gis
teren het vuur geopend op oproe
rige zwarte menigten waarbij drie
Afrikanen werden gedood en een
aantal gewonden viel tijdens
nieuwe uitbarstingen van tegen de
regering gerichte protesten. Een
samengestroomde menigte, die
trachtte een bestuursgebouw in
een oostelijke voorstad van Johan
nesburg, Randfontein, in brand te
steken, werd door politievuur ver
spreid. Daarbij viel een dode. In het
woongebied Alexandria, ten
noorden van Johannesburg, wer
den twee negers doodgeschoten.
Daar trokken grote groepen jonge
ren rond, staken een middelbare
school in brand en gooiden stenen
naar volwassenen die naar hun
werk gingen. De politie grendelde
het woongebied af.
Opgewassen
In het interview in het in Johan
nesburg verschijnende tijdschrift
"To the Point" zei de premier dat
zijn regering opgewassen is tegen
de situatie en dat zij geen instorting
van recht en orde kan toestaan.
"Dit zal niet worden geduld", zei
hjj. "Als er grieven zijn, dan staat de
deur open om deze te horen, maar
de regering zal zich zeker niet tot
een paniek-actie laten voeren". Hij
zei dat hij de huidige combinatie
van buitenlandse en binnenlandse
druk op Zuid-Afrika niet opvat als
kritiek, of zelfs als zeer ernstig.
"Op zijn hoogst kan gezegd worden
dat de situatie ernstig is. Als de
spanning internationaal groter
wordt, dan zullen onze vijanden er
voor zorgen dat de binnenlandse
spanningen toenemen. Dat is pre
cies wat men op het ogenblik doet".
Raad
Vorster heeft gisteren bekend ge
maakt, dat er op kabinetsniveau
een raad zal worden geformeerd,
waarin blanken, Indiërs en kleur
lingen zitting zullen hebben. Deze
raad zal fungeren als klankbord in
zake kwesties die de genoemde be
volkingsgroepen aangaan, maar zal
geen uitvoerende bevoegdheden
krijgen.
Nu nog worden de 2.4 miljoen
kleurlingen en 700.000 Indiërs door
gescheiden raden vertegenwoor
digd, die worden samengesteld uit
'deels gekozen en deels door de re
gering genoemde leden. De eerste
zitting van de nieuwe raad zal op 24
september worden gehouden.
Het voorstel tot oprichting van de
raad kwam van een commissie die
de politieke en sociale verlangens
van de gekleurde meerderheid in
Zuid-Afrika bestudeerd.
Twee eerdere voorstellen van de
commissie, namelijk om kleurlin
gen direct in het parlement verte
genwoordigd te laten worden en
om huwelijken tussen mensen van
.verschillend ras weer toe te staan,
zijn door Vorster afgewezen.
BELFAST - Ernstige onge
regeldheden kwamen giste
ren ook voor in de Noord-
ierse hoofdstad Belfast.
Aanleiding was de herden
king van het feit, dat het
Britse leger vijf jaar gele
den 300 personen arres
teerde van wie de meesten
in de gevangenis terecht
kwamen zonder voor de
rechter te zijn geleid. De po
litie arresteerde Marie
Drummvice-voorzitter van
de politieke afdeling van de
IRA.de Sinn Fein. Foto: Op
Falls Road werden verschil
lende voertuigen in brand
gestoken.
ROME (DPA) - De 67-jarige Italiaanse kunsthistoricus Giulio Carlo Argan
is gisteren de eerste burgemeester van Rome geworden, die op voordracht
van de communisten werd gekozen. De internationaal bekende hoogle
raar kreeg bij zijn verkiezing de stemmen van de communisten, de socia
listen en de sociaaldemocraten. De republikeinen onthielden zich van
stemming. De christendemocratische partij, die 27 jaar lang het politieke
lot van de "eeuwige stad" bepaalde, is in de oppositie gegaan. Het wordt
als een positief gebaar van de Christendemocraten tegenover de persoon
van Argan beschouwd dat zij zich eveneens van stemming onthielden en
dat de partij ervan had afgezien een tegenkandidaat te stellen. De chris
tendemocraten waren wel uitgenodigd aan de stadsregering van Rome
deel te nemen. De partij, die al op nationaal politiek niveau een ondersteu
ning van de zijde van de communisten moest aanvaarden, gaf er echtr de
voorkeur aan althans in de gemeente Rome geen "vermenging van meer
derheid en oppositie" toe te laten.
Ongeluk Spaans
vliegtuig: elf
personen gedood
CADIZ (UPI/AFP) - Een Spaans
militair transportvliegtuig van het
type DC-4 is gistermiddag neerges
tort bij de zuidelijke kuststad Ca
diz. Aan boord van het toestel, dat
op weg was naar de Canarische ei
landen, bevonden zich 33 personen,
voornamelijk officieren van de
Spaanse luchtmacht met hun
vrouwen en kinderen.
Volgens de politie kwamen 11 per
sonen om het leven en werden 22
gewond, van wie een aantal zeer
ernstig. In een communiqué van
het ministerie van de Luchtmacht
in Madrid werd gezegd dat naar de
oorzaak van het ongeval een onder
zoek wordt ingesteld, maar in
luchtmachtikringen verluidde dat
een van de vier motoren van het
toestel in brand was gevlogen.
Het toestel stortte neer in een heu
velachtig bosgebied op ongeveer 20
km ten oosten van Cadiz, waardoor
een bosbrand ontstond die de
brandweer zes uur later nog niet
onder bedwang had. Veel van de
gewonden liepen ernstige brand
wonden op. Volgens functionaris
sen in Cadiz had de piloot van het
toestel enkele minuten voor het
ongeluk toestemming gevraagd
een noodlanding te maken op een
vliegveldje in de buurt van de stad.
BEIROET (Reuter/Upi/ANP) - In
Libanon, waar ondanks het zoveel
ste bestand de strijd voortduurt,
hebben de leiders van de samen
werkende (ReuterijUPIijANP) en
Palestijnse organisaties hun stand
punt verhard.
De voorman van de "progressieve
socialistische partij, Kamal Joem-
blat, verklaarde dat de strijd zal
voortgaan, zolang de Syriërs zich in
Libanon bevinden. De leider van
het "Democratisch Volksfront voor
de bevrijding van Palestina", Néyef
Ha\yatmeh, liet weten dat "het Pa
lestijnse verzet niet aan de bijeen
komsten van het syrisch-
Libanees-Palestijnse comité voor
toezicht op een bestand zal deel
nemen, als de Libanese nationale
beweging, een linkse groepering,
daar niet wordt vertegenwoor
digd". George Habasje, de leider
van het "Volksfront voor de bevrij
ding van Palestina", pleitte voor
"een fel verzet tegen de Syrische
bezetting".
Intussen is het onwaarschijnlijk
dat het genoemde comité van toe
zicht de komende week al doeltref
fend zal kunnen werken. De leiders
van de afvaardigingen van Syrië en
de Palestijnen, respectievelijk mi
nister van Buitenlandse Zaken
Chaddam en diens Palestijnse col
lega Gaddoemi, zijn gisteren uit
Beiroet naar Sri Lanka vertrokken
voor de ministersconferentie van
niet-gebonden landen, die tot vol
gende week maandag duurt.
In Cairo heeft de Arabische socia
listische unie (ASU) gisteren in een
verklaring laten weten dat een
voorstel van de linkervleugel voor
het zenden van vrijwilligers naar
Libanon door de partij als geheel is
verworpen. De ASU is de enige po
litiek partij in Egypte.
De eerste secretaris van de ASU,
Mustafa Chalil, zei dat het voorstel
van het linkse "forum" in strijd was
met de regeringspol it iek.
De leider van links, Mohieddin, had
onlangs laten doorschemeren dat
er binnen de partij enige spanning
was ontstaan door het verschil van
mening over de regeringsopvatting
van non-interventie in Libanon.
Sadat heeft binnen het kader van
zijn liberalisatiepolitiek toegestaan
dat binnen de ASU drie "forums"
werden gevormd, links, gematigd
en rechts.
In de haven van de Zuidlibanese
stad Tyrus, die beheerst wordt door
de progressieven, is het Grieks-
Cyprische schip "Athena" tot zin
ken gebracht, zo is van scheep
vaartzijde in Nicosia meegedeeld.
Volgens de rechts-Libanese radio-
omroep zonk het schip toen het
"een lading wapens voor de Pales
tijnen loste".
Er zijn geen slachtoffers onder de
30 passagiers, die zojuist van boord
waren gegaan, noch onder de tien
bemanningsleden, zo werd uit Ni
cosia gemeld. De "Athena" ver
voerde wapens ter waarde van
bijna anderhalf miljoen gulden.
De explosie werd veroorzaakt door
sabotage. Het 650 ton metende
schip was uit Limasol op Cyprus
vertrokken. Het was eigendom van
een Grieks-Cyprische reder.
„Medewerker" voor CIA bij aanslagen op Fidel Castro
WASHINGTON (SP) - Johnny Ro-
selli is vermoord. Het lyk van de
71-jarige gangster is door vissers
gevonden in een olievat, dat voor de
kust van Florida dreef. Roselli was
een van de figuren van de Ameri
kaanse Maffia, die door de inlich
tingendienst CIA in het begin van
de jaren zestig was ingeschakeld by
verscheidene pogingen om de Cu
baanse premier Fidel Castro te
vermoorden. In juni 1975 is zyn
chef, Sam „Nomo" Giancana, die
ook in het complot tegen Castro zat,
eveneens vermoord. Hij werd
doodgeschoten in zijn huis in een
van de voorsteden van Chicago.
Roselli werd sinds 28 juli vermist,
nadat hij het huis van zijn zwager
had verlaten om een party tje golf te
gaan spelen. Na een dagenlange
speurtocht werd zijn auto leeg te
ruggevonden bij het vliegveld van
Miami.
De politie van Florida noemt de
wijze, waarop Roselli is koud ge
maakt, een typische afrekening
volgens gangstermethodes. Het vat
met zyn lijk is vér van de plaats,
waar de auto werd aangetroffen in
de Atlantische Oceaan gegooid. Het
was verzwaard met kettingen, de
moordenaars hebben het lijk voor
goed willen laten verdwijnen. Dit is
mislukt, doordat de oliedrum
kwam bovendrijven door de gas
sen, die het rottende stoffelijke
overschot ontwikkelde.
Juist voor zijn dood was Johnny
Roselli in hoger beroep gegaan
tegen een vonnis van een
immigratie-rechtbank, waarbij zijn
uitwijzing naar Italië was bevolen.
Zijn verdedigers voerden aan, dat
Roselli wegens zijn betrokkenheid
bij het complot tegen Fidel Castro
zeker door Italiaanse communisten
zou worden vermoord.
Drie jaar geleden is Roselli vrijge
komen na een langdurige gevange
nisstraf wegens zijn rol in een geor
ganiseerd bedrog by een gokspel.
Roselli en Giancana waren ook de
twee gangsters, die bevriend zou
den zijn geweest met Judith
Campbell Exner, de vrouw die in
december onthulde dat zy in die
zelfde tyd een intieme relatie met
wijlen president John Kennedy
had onderhouden.
Roselli was altijd een zeer willige
getuige. Hy heeft onder meer voor
de Watergate-commissie van de
Senaat een verklaring afgelegd
over een illegale bijdrage van
100 000 dollar, die de miljardair
Howard Hughes aan de verkie
zingscampagne van Nixon zou
hebben gegeven. Maar hy heeft
geweigerd te getuigen over een
verhouding tussen Kennedy en
Judith Exner tegenover de Se
naatscommissie, die een onderzoek
heeft ingesteld naar de activiteiten
van de inlichtingendiensten.
Kortgeleden overleed William Har
vey, een gepensioneerde CIA-
agent, die de opdrachtgever van
Giancana en Roselli was in de sa
menwerking tegen Fidel Castro.
Voor zover bekend is er nu nog
maar één van de mensen in leven,
die direct betrokken zyn geweest
bij het complot tegen de Cubaanse
premier. Dat is Santo Traficante jr.,
een zeer machtige Maffia-bons, die
wordt beschouwd als de hoofdman
van de georganiseerde misdaad in
de staat Florida.
ATHENE (Reuter/AFP/DPA) -
Griekenland zal om een spoed-
bijeenkomst van de Veiligheids
raad vragen met het oog op de toe
stand in de Egeïsche Zee, waar
Turkije het Griekse continentale
plat zou hebben geschonden, aldus
Panayotis Lambrias, onderminis
ter van Pers en Voorlichting. Hij zei
dat de vrede in dit gebied wordt be
dreigd.
Dit besluit is genomen op een kabi
netsvergadering onder leiding varl
premier Caramanlis, die de kwestie
ook heeft besproken met de Neder
landse minister van Buitenlandse
Zaken. Max van der Stoel. In dit
gesprek kwamen ook vraagstuk
ken in verband met de toetreding
van Griekenland tot de E.G. ter
sprake.
Griekenland wil voorts by het In
ternationale Gerechtshof in Den
Haag een verzoek om definitieve
bepaling van het Griekse continen
tale plat in de Egeïsche Zee indie
nen. Aanvankelijk had Athene van
Turkije geëist deze kwestie geza
menlijk bij het Internationale Ge
rechtshof te laten behandelen.
Turkije heeft daarmee tot dusver
gedraald.
Tussen Turkije en Griekenland
heerst al een gespannen verhou
ding sinds de Turkse invasie op
Cyprus in 1974. De spanning werd
dit weekeinde nog groter door het
uitvaren van het Turkse olie-
opsporingsvaartuig Sismik-1, dat
volgens Griekenland het Griekse
continentale plat schendt.
Premier Soleiman Demirel heeft
gisteren verklaard dat het Turkse
axploratievaartuig 'sismicl' zijn
werkzaamheden in de Egeïsche zee
zal voortzetten ondanks de heftige
protesten van Griekenland,
„Niemand kan het schip zyn werk
beletten. Wat men ook doet, we zul
len de uitvoering van ons project
voortzetten. Griekenland heeft
geen enkel recht van spreken. De
Egeïsche Zee is geen Grieks eigen
dom", zo verklaarde de premier
tegenover joutnalisten.
Demirel legde zijn verklaring af
nadat de ambassadeur van Grie
kenland in Ankara een tweede pro
testnota op het ministerie van Bui-
tenlandsa Zaken had overhandigd.
Volgens diplomatieke kringen in
Ankara wordt het Turkse vaartuig
nauwlettend geschaduwd door
eenheden van de Griekse vloot, die
de Sismic verscheidene malen
hebben gelast zich van „het
Griekse continentale plat" te ver
wijderen.
De strijdkrachten van beide landen
zyn al enige tijd in staat van alarm.
Westerse diplomaten in Ankara en
Athene verklaarden de ontwikke
lingen met groeiende ongerustheid
te volgen.
HUISARREST
X-PREMIER
KOEWEIT (UP) - Volgens de
„Koeweit Times" heeft men
de voormalig premier van
Jordanië, Zeid Al Rifai, huis
arrest opgelegd in afwachting
van een onderzoek naar zijn
aandeel in de voedselcrisis
waar het land onlangs mee te
kampen had. Vlak voor zijn af
treden ontdekte men dat er
maar voor vier dagen meel in
voorraad was.
Koning Hoessein heegt zijn
jongere broer prins Hassan de
leiding van het onderzoek in
handen gegeven.
